[PDF] Centraal Economisch Plan 2011

oven de Maastrichtnorm van 60% bbp. Gemeten in % bbp is de verslechtering volgend jaar overigens beperkt: van 65,5%in 2011 naar 65,9% in 2012 - dat komt grofweg neer op stabilisatie van de schuldquote.Koopkracht daalt, door hogere inflatie en door beleidDe bezuinigingen en lastenverzwaringen zijn duidelijk voelbaar in de koopkracht. Die daalt in 2011 en 2012 in doorsneemet ¾% per jaar. Ook in 2010 was de mediane koopkrachtontwikkeling negatief. Dit betekent dat de koopkracht naarverwachting drie jaar op rij daalt - dat is voor het laatst gebeurd in de jaren tachtig. Overigens steeg de koopkracht incrisisjaar 2009 juist nog sterk, met in doorsnee 1,8%. Per saldo blijft de statische koopkracht (dat wil zeggen zonderwijzigingen in bijvoorbeeld de gezins- of werksituatie) in de periode 2009-2012 nagenoeg ongewijzigd.In 2011 blijft de gemiddelde contractloonstijging van 1¾% iets achter bij de prijzen, die 2% stijgen. Dit betekent eenkleine reële loondaling in 2011. De inflatie stijgt sterk ten opzichte van 2010 (toen 1,3%) als gevolg van de sterk gestegenvoedsel- en energieprijzen. De koopkracht van 65-plussers daalt met -1¼% sterker dan gemiddeld, doordat zij nadeelondervinden van de beperkte indexatie van pensioenen en de samenloop van verschillende beleidsmaatregelen;werkenden profiteren van de verhoging van de arbeidskorting. Alle huishoudens hebben in 2011 echter nadeel van debevriezing van de algemene heffingskorting en hogere zorgpremies; sommige groepen (onder andere ontvangers vanhuurtoeslag en kinderopvangtoeslag) zien hun koopkracht meer dan gemiddeld dalen. Desalniettemin zijn de verschillenin koopkrachtontwikkeling tussen verschillende soorten huishoudens in 2011 beperkt.In 2012 is de spreiding veel groter. In doorsnee daalt ook dan de koopkracht met ¾%, maar de koopkracht vooralleenverdieners met een laag salaris daalt met 3%. In bepaalde gevallen is de daling nog groter, indien een huishoudente maken krijgt met de negatieve effecten van verschillende beleidsmaatregelen tegelijk. In 2012 is de inflatie naarverwachting 2%, net als in 2011. De contractlonen stijgen volgend jaar met gemiddeld 2½%, in reactie op de stijging vande inflatie en een geraamde afname van de werkloosheid. Door de hogere contractloonstijging is in 2012 de reëleloonstijging weer positief - wat goed is voor de koopkracht.Spanning keert terug in de arbeidsmarktOndanks de zeer sterke daling van het bbp is de werkloosheid tijdens de crisis maar beperkt opgelopen. En ondanks hetgematigde herstel, daalt de werkloosheid alweer sinds halverwege 2010. Naar verwachting zet deze daling dit en volgendjaar verder door, naar gemiddeld 4¼% in 2011 en 4% in 2012 (internationale definitie, zie paragraaf 3.5 voor eentoelichting). Terwijl de werkgelegenheid bij de overheid relatief fors afneemt (met 2% in 2011 en 1½% in 2012), stijgt dewerkgelegenheid in 2011 en 2012 weer in de marktsector (beide jaren met ¾%), na twee jaren van sterke daling.De positieve ontwikkeling van de Nederlandse arbeidsmarkt is goed nieuws, maar voor economen ook een puzzel. Zowelten opzichte van ervaringen uit het verleden, als ten opzichte van andere landen blijft de werkloosheid opvallend laag. InDuitsland kende het verloop van de werkloosheid een vergelijkbaar patroon (beperkte oploop tijdens de crisis, daarnasnel daling), maar wel op een hoger niveau. Kijkend naar eerdere crises valt op dat de werkloosheid in de loop van de tijdop een steeds lager niveau komt te liggen - zie figuur 1.2. Dit gunstige patroon hangt samen met hervormingen vanarbeidsmarktinstituties (en verdient verder onderzoek). Alhoewel de positieve arbeidsmarktvooruitzichten extraarbeidsaanbod uitlokken in 2011 en 2012, is de arbeidsmarkt dit jaar al niet meer ruim.10