[PDF] Centraal Economisch Plan 2011

Figuur 2.11Aandelenkoersen (links) en volatiliteit (rechts)120 1 januari 2007 = 100110100908070605040jan-07 jul-07 jan-08 jul-08 jan-09 jul-09 jan-10 jul-10 jan-11Verenigde StatenEuropa1009080706050403020100jan-07 jul-07 jan-08 jul-08 jan-09 jul-09 jan-10 jul-10 jan-11Verenigde StatenEuropaMaatregelen van ECB, IMF en EC hebben eraan bijgedragen dat de financiële markten in Europa in rustiger vaarwaterterecht zijn gekomen, maar daarmee zijn de problemen met de banken en de overheidsfinanciën nog niet de wereld uit.Na Griekenland ligt sinds november vorig jaar ook Ierland aan het infuus. De steunmaatregelen hebben er voor gezorgddat de overheidsfinanciën van Griekenland en Ierland tijdelijk zijn losgekoppeld van de financiële markten, maar dehoogte van de lange rente voor zowel Griekenland als Ierland (medio februari respectievelijk ruim 11% en bijna 9%) duidter op dat de financiële markten nog weinig vertrouwen hebben in de toekomstige ontwikkeling van deoverheidsfinanciën van beide landen. 13 De lange rente van de twee andere probleemlanden, Portugal en Spanje, blijfthoog. Het huidige niveau van de Portugese rente ligt zelfs boven dat van begin mei 2010, toen het steunpakket voorGriekenland werd afgesproken. Ook de renteverschillen met Duitsland zijn erg groot (figuur 2.12).Figuur 2.12Renteverschil overheidsobligaties ten opzichte van Duitsland2,5 %-punt2,01,51,00,50,0jan-07 jul-07 jan-08 jul-08 jan-09 jul-09 jan-10 jul-10 jan-11Italië België Frankrijk Nederland11 %-punt109876543210-1jan-07 jul-07 jan-08 jul-08 jan-09 jul-09 jan-10 jul-10 jan-11Griekenland Ierland Portugal SpanjeDe European Financial Stability Facility (EFSF), het tijdelijke vangnet dat Europa heeft gespannen om landen inbetalingsproblemen bij te staan, zal in 2013 worden vervangen door een permanent noodfonds, het European StabilityMechanism. Dit fonds zal naar verwachting een grotere effectieve leencapaciteit krijgen dan het EFSF. 1413 Zie ook Nederland en de Europese schuldencrisis, CPB Policy Brief 2011/03.14 De omvang van het EFSF is formeel 440 miljard euro. Het bedrag dat het fonds kan uitlenen zonder de AAA credit rating (en de bijbehorendelage rente) te verliezen is lager, omdat landen die een beroep op het fonds doen, tot de garanten behoren. De waarde van garanties van eenland dat in betalingsproblemen verkeert, is uiteraard gering.28