22© <strong>Noordhoff</strong> <strong>Uitgevers</strong> bv1Pot<strong>en</strong>tie voor ontwikkelingBestuurders <strong>en</strong> projectontwikkelaars hanter<strong>en</strong> doorgaans e<strong>en</strong> vrij e<strong>en</strong>voudigechecklist om te bekijk<strong>en</strong> of e<strong>en</strong> nieuw gebied pot<strong>en</strong>tie voor ontwikkelingheeft. Het gaat dan om de volg<strong>en</strong>de vrag<strong>en</strong>:1 Zijn de veiligheid <strong>en</strong> de natuur geborgd?2 Is er e<strong>en</strong> match met de bevolking? Ofwel is er voldo<strong>en</strong>de vraag? Zull<strong>en</strong>de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zich thuis voel<strong>en</strong> in deze omgeving? D<strong>en</strong>k ev<strong>en</strong> aan deNederlandse nieuwbouwwijk<strong>en</strong>, net over de gr<strong>en</strong>s. De Nederlandersprofiter<strong>en</strong> daar van de lage huiz<strong>en</strong>prijz<strong>en</strong> in Duitsland.3 Zijn de ‘look-and-feel’factor<strong>en</strong> in orde? E<strong>en</strong> gebied met e<strong>en</strong> bijsmaakheeft bij voorbaat het risico te mislukk<strong>en</strong>.4 Kan er voorzi<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in de basisvoorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>? Ge<strong>en</strong> schol<strong>en</strong> of slechtop<strong>en</strong>baar vervoer tast<strong>en</strong> de waarde van de nieuwe wijk behoorlijk aan;het kan de realisatie zelfs jar<strong>en</strong> vertrag<strong>en</strong>.De eerste twee basisvoorwaard<strong>en</strong> zijn e<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>, hierin is weinig veranderingaan te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. De derde <strong>en</strong> vierde voorwaard<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong>igszins testur<strong>en</strong>.TUSSENVRAAG 1.2Lees je via internet in op de ontwikkeling van de Blauwestad.Wat dreigt fout te gaan met de ontwikkeling van de Blauwestad inGroning<strong>en</strong>?Wat zou je de lokale bestuurder adviser<strong>en</strong>? Stopp<strong>en</strong> is ge<strong>en</strong> optie, er is alte veel in geïnvesteerd.Werk je noodoplossing uit aan de hand van:a kern van je advies op basis van drie uitgewerkte sc<strong>en</strong>ario’sb e<strong>en</strong> concept plan van aanpakc de beoogde eindsituatie; zorg voor e<strong>en</strong> degelijke onderbouwing!§ 1.4 Naar integrale city- <strong>en</strong> regiomarketingEr zijn inmiddels talloze definities voor citymarketing versch<strong>en</strong><strong>en</strong>. In subparagraaf1.4.1 gev<strong>en</strong> we er e<strong>en</strong> aantal <strong>en</strong> licht<strong>en</strong> we de term ‘integraal’ toe.In subparagraaf 1.4.2 gaan we in op het begrip placemarketing.<strong>City</strong>marketing1.4.1 Definities voor citymarketing <strong>en</strong> het integrale procesBijna e<strong>en</strong> halve eeuw nadat Kotler de eerste poging heeft gedaan om e<strong>en</strong>definitie te formuler<strong>en</strong> voor citymarketing, kwam Florian met de volg<strong>en</strong>dedefinitie:<strong>City</strong>marketing is de creatie van e<strong>en</strong> id<strong>en</strong>titeit met e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> belevingswaarde,die diepgaand, oorspronkelijk <strong>en</strong> niet kopieerbaar is,met het doel de bestaande marktpositie van e<strong>en</strong> stad verder uit tediep<strong>en</strong> <strong>en</strong> te verbijzonder<strong>en</strong>, waardoor de unieke positie in detoekomst met nog meer overtuiging kan word<strong>en</strong> geclaimd(Florian, 2002).Deze definitie kan word<strong>en</strong> beschouwd als de meest treff<strong>en</strong>de. Maar er zijn ermeer:
© <strong>Noordhoff</strong> <strong>Uitgevers</strong> bv NAAR EEN INTEGRALE BENADERING VAN CITYMARKETING 23<strong>City</strong>marketing is e<strong>en</strong> marktgerichte vorm van exploitatie van hetstedelijk (c.q. regionaal) product door de desbetreff<strong>en</strong>de geme<strong>en</strong>te(c.q. regio), zo mogelijk in sam<strong>en</strong>werking met het bedrijfslev<strong>en</strong>(Borchert & Buursink,1987).<strong>City</strong>marketing is het geheel van activiteit<strong>en</strong> van de stad, welke eropgericht zijn transacties te initiër<strong>en</strong>, te bevorder<strong>en</strong>, te vergemakkelijk<strong>en</strong>,te bespoedig<strong>en</strong> <strong>en</strong> tot uitvoering te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>, voor zover dezeactiviteit<strong>en</strong> pass<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> de strategie van <strong>en</strong> gecoördineerdword<strong>en</strong> door het geme<strong>en</strong>tebestuur <strong>en</strong> de geme<strong>en</strong>telijke organisatie(Kriekaard, 1993).1<strong>City</strong>marketing is the coordinated use of marketing tools supportedby a shared customer-ori<strong>en</strong>ted philosophy, for creating,communicating, delivering and exchanging urban offerings thathave value for the city’s customers and the city’s community at large(Braun, 2008).De definitie die de Stichting Netwerk <strong>City</strong>marketing Nederland hanteert,luidt:<strong>City</strong>marketing is e<strong>en</strong> langetermijnproces <strong>en</strong>/of e<strong>en</strong> beleidsinstrum<strong>en</strong>tbestaande uit verschill<strong>en</strong>de, met elkaar sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong>deactiviteit<strong>en</strong> gericht op het aantrekk<strong>en</strong> <strong>en</strong> behoud<strong>en</strong> van specifiekedoelgroep<strong>en</strong>. <strong>City</strong>marketing is ge<strong>en</strong> doel op zich, maar e<strong>en</strong> middelom stedelijke of geme<strong>en</strong>telijke doelstelling<strong>en</strong> te realiser<strong>en</strong>(Lombarts e.a., 2009).Interessant van de verschill<strong>en</strong>de definities is dat de focus verschuift van hetouderwetse product, naar ‘vermarkt<strong>en</strong>’ van de stad naar de waarde voor deklant.Veel plann<strong>en</strong>, programma’s <strong>en</strong> project<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> al vanaf het eerste conceptde term integraal mee in de titel. Vaak wordt de term nauwelijks toegelicht,terwijl het wel e<strong>en</strong> eis is. Integraal wil niet meer zegg<strong>en</strong> dan dat de k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong>kunde in e<strong>en</strong> juiste verhouding moet<strong>en</strong> zijn verteg<strong>en</strong>woordigd.D<strong>en</strong>k aan bedrijfslev<strong>en</strong>, schol<strong>en</strong>, stadspromotie, ev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t<strong>en</strong>organisaties<strong>en</strong> andere partners die gelijkwaardig zijn aan elkaar in de sam<strong>en</strong>werking.Soms wordt ervoor gekoz<strong>en</strong> om gezam<strong>en</strong>lijk e<strong>en</strong> kwartiermaker of aanjagerin te hur<strong>en</strong>, die waakt over het ‘integrale’ proces.Zo’n proces betek<strong>en</strong>t dat de sam<strong>en</strong>werking op sociaal, economisch, maatschappelijk<strong>en</strong> cultureel gebied gedrag<strong>en</strong> moet zijn. De <strong>en</strong>ige voorwaardedie gesteld kan word<strong>en</strong> aan de uitvoering van integrale city- <strong>en</strong> regiomarketingactiviteit<strong>en</strong>is dat de activiteit<strong>en</strong> op elkaar afgestemd moet<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> datdeze, juist door de integrale aanpak, complem<strong>en</strong>tair zijn aan elkaar. Dan pasis er sprake van e<strong>en</strong> integraal proces (zie figuur 1.3).Het succesvol ‘vermarkt<strong>en</strong>’ van de stad begint met het integrale proceswaarin de sam<strong>en</strong>werking wordt gezocht vanuit sociaal, economisch, maatschappelijk,cultureel <strong>en</strong> ruimtelijk perspectief. Er moet ruimte zijn om dewaarde van de stad te creër<strong>en</strong> <strong>en</strong> uit te drag<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> stad bestaat uit allerleistakeholders <strong>en</strong> actor<strong>en</strong> die gek<strong>en</strong>d moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in het creër<strong>en</strong> <strong>en</strong>lever<strong>en</strong> van waarde van ‘hun’ stad.IntegraalIntegraalprocesVermarkt<strong>en</strong>