Onderzoek-naar-stigmatisering-en-zelfbeeld1

Luctor et Emergo Stigmatisering en zelfbeeld
1. Inleiding
“Soms denk ik wel eens in een boze gedachte van: ik ga tegen iedereen zeggen dat ze bij mij
drie keer aan de bel moeten trekken in plaats van één keer, omdat ík vaak geen ‘zin’ heb om
(naar de deur) te gaan, ík heb vaak geen ‘zin’ om (met mensen) te bellen (aan de telefoon) en
dan zou ik graag willen dat een ander dat dubbel deed, omdat ik (het op dergelijke momenten
niet kan opbrengen ) … nou ja…. maar zo zit de maatschappij niet in elkaar, het leven.”
In dit onderzoeksrapport wordt gesproken over mensen met een langdurige psychische
kwetsbaarheid. Hiermee wordt bedoeld: mensen die een diagnose binnen de DSM-IV 1 hebben
gekregen. De DSM lV beschrijft psychiatrische ziektebeelden vanuit vijf ‘Assen’. Een beschrijving van
deze vijf ‘Assen’ is in bijlage 1 terug te vinden.
Personen die te maken hebben met een langdurige psychische kwetsbaarheid kunnen er moeite
mee hebben om mee te doen, mee te praten en mee te helpen in de maatschappij.
In Nederland is sinds 2007 de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) ingevoerd. Deze wet
vormt de basis van het stelsel van Zorg en Welzijn. Het doel van de Wmo is om de onderlinge
samenhang in de maatschappij te vergroten. Het uitgangspunt daarbij is dat iedereen zou moeten
kunnen meedraaien in de maatschappij. (www.invoeringwmo.nl; maart 2012).
Medio 2009 zijn de CG-Raad (Chronisch zieken en Gehandicapten Raad Nederland) 2 , programma
Versterking Cliënten Positie (VCP) 3 en de Centrale Samenwerkende Ouderenorganisaties (CSO)
gestart met het project Kanteling Wmo. Samen met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG)
zijn ze aan de slag gegaan met de compensatieplicht uit de Wmo. Deze compensatieplicht betekent
dat mensen gecompenseerd worden voor de beperking(en) die ze ondervinden ten gevolge van hun
handicap of chronische ziekte, op zo’n manier dat men kan meedoen aan de samenleving. Het
belangrijkste doel van de Kanteling Wmo is de huidige uitvoering van de Wmo zo te ‘kantelen’ dat
participatie centraal staat. Dat vraagt een nieuwe manier van denken en doen: vanuit de hele
persoon, vanuit oplossingen en niet slechts vanuit de bestaande voorzieningen. Medio 2013 start de
decentralisatie waarin onder andere de AWBZ-zorg 4 naar de Wmo gaat. Deze decentralisatie
betekent dat er meer taken aan gemeenten en provincies worden gegeven zodat deze meer te
zeggen krijgen over onderwerpen die dicht bij hun inwoners staan. Zoals participatie, dus het
1 DSM-IV is een afkorting van ‘Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders’. De DSM-IV is een
classificatiesysteem dat wordt gebruikt om vast te stellen of er sprake is van een psychiatrische stoornis.
2 De CG-Raad is in Nederland het grootste samenwerkingsverband van patiënten- en
gehandicaptenorganisaties. Bijna 190 organisaties werken samen binnen de CG-Raad.
3 VCP is er voor alle lokale belangenbehartigersvan mensen met een lichamelijke of verstandelijkebeperking of
een chronische ziekte.
4 De AWBZ, Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten, dekt medische kosten die niet onder de zorgverzekering
vallen en die door bijna niemand op te brengen zijn. Er zijn verschillende soorten zorg en ondersteuning die
mensen vanuit de AWBZ kunnen krijgen.
8