54 ⁄ OUDERGEM / WATERMAAL-BOSVOORDE / BRUSSEL-UITBREIDING / ELSENE4545. Kaart J 11VUB(studentenwoningen, aula Qen rectoraatsgebouw)Pleinlaan 2 – ElseneA enkel op zo <strong>van</strong> 10u tot 18ud 5 (<strong>De</strong>lta)e 7-25 (Arsenaal)f 34 (Arsenaal), 71 (<strong>De</strong>lta)Op <strong>het</strong> einde <strong>van</strong> de jaren 1960 werd <strong>het</strong>voormalige Oefenplein <strong>van</strong> de Rijkswachtals locatie gekozen voor tweenieuwe campussen, een voor debestaande ULB, de andere voor haarafgesplitste Nederlandstalige tegenhanger,de Vrije Universiteit Brussel, die aande rand <strong>van</strong> de Generaal Jacqueslaaneen terrein <strong>van</strong> twintig hectare kreegwaarop <strong>het</strong> bestuur <strong>van</strong> de VUB een helereeks ge<strong>bouwen</strong> liet optrekken.Een <strong>van</strong> de eerste constructies was<strong>het</strong> geheel <strong>van</strong> studentenwoningenontworpen door architect Willy Van derMeeren. Het complex, gebouwd tussen1971 en 1973, met de studentenrevolte<strong>van</strong> mei ‘68 nog vers in <strong>het</strong>geheugen, lijkt op een doolhofachtigdorp waarin de studenten gemakkelijkaan de ordekrachten kunnen ontsnappen.<strong>De</strong> architect gebruikte geprefabriceerdeelementen die typisch zijnvoor die tijd en ‘snelle’ materialen zoalsbeton, aluminium en vinyl.Het rectoraat, ontworpen door RenaatBraem, werd in dezelfde periodegebouwd, namelijk tussen 1971 en1978. Het gebouw heeft een opvallendeellipsvorm, die volgens de architect<strong>het</strong> best harmonieert met denatuurlijke bewegingen <strong>van</strong> de mens,en huisvest een geheel <strong>van</strong> kantorendie in een kring gegroepeerd zijn rondeen centrale kern met een indrukwekkendetrap.<strong>De</strong> grote aula Q werd in 1977 gebouwdnaar de plannen <strong>van</strong> <strong>het</strong> architectenkantoorBaro, die er tussen 2000 en2002 ook leslokalen aan toevoegde.<strong>De</strong> stijl is verwant aan <strong>het</strong> brutalismedat in de jaren 1950 in Groot-Brittanniëin zwang was. Het auditorium, metmuren <strong>van</strong> naakt beton, heeft eenvaste zaal <strong>van</strong> 550 plaatsen maar isuitgerust met een zeer opmerkelijkmoduleerbaar systeem om de capaciteitnaar behoefte aan te passen.Door middel <strong>van</strong> een kraankop metmeerdere armen waarop betonnenplaten liggen, kunnen de wanden vrijdraaien in een akoestisch labyrint.(B 27/09/2007 – Rectoraat)Rondleidingen met vertrek in dehal <strong>van</strong> <strong>het</strong> rectoraat, zondag om10u30, 11u30, 12u30, 14u30, 15u30,16u30 en 17u30. Met de medewerking<strong>van</strong> Korei en Pro Velo.<strong>De</strong>monstratie <strong>van</strong> <strong>het</strong> systeem<strong>van</strong> moduleerbare plaatsen inaula Q, zondag om 10u30, 11u30,12u30, 14u30, 15u30, 16u30 en17u30.46. Kaart I 9 LZwembad <strong>van</strong> ElseneZwem<strong>kunst</strong>straat 10 – ElseneA za en zo <strong>van</strong> 9u tot 16uf 59 (Zwem<strong>kunst</strong>)Het zwembad <strong>van</strong> Elsene, geopend in1904, werd in opdracht <strong>van</strong> degemeente gebouwd om de lichamelijkehygiëne te bevorderen <strong>van</strong> de inwoners<strong>van</strong> de arbeiderswijk Verlorenhoek.<strong>De</strong> architecten Alexandre Cooremanen Jules Rau ontwierpen een gebouwdat uit drie aparte delen bestaat. Hetcentrale gedeelte, dat de ingang bevat,wordt links geflankeerd door <strong>het</strong>baden- en douchegebouw en rechtsdoor de directeurswoning die zich quauitzicht weinig onderscheidt <strong>van</strong> deaanpalende huizen. Het zwembad zelfis dertig meter lang en wordt omringddoor zestien gietijzeren kolommen,waar<strong>van</strong> de eclectische kapitelen metvoluten en koolbladeren de metalenstructuren <strong>van</strong> de dakconstructie dragen,die negen traveeën telt. Oorspronkelijkwerd <strong>het</strong> centrale gedeelte<strong>van</strong> <strong>het</strong> dak ingenomen door een lichtkoepelen een onderlichtkoepel. <strong>De</strong>zewerden omstreeks 1930 ver<strong>van</strong>gendoor een gebinte met spanten <strong>van</strong> <strong>het</strong>type Polonceau waarop een glazendak rust dat <strong>het</strong> zwembad <strong>van</strong> bovenafverlicht. <strong>De</strong> galerij met de kleedhokjesop <strong>het</strong> bovenste niveau heeft een sierlijkeborstwering <strong>van</strong> smeedijzer diebijdraagt tot de decoratie <strong>van</strong> <strong>het</strong>zwembad.
OUDERGEM / WATERMAAL-BOSVOORDE / BRUSSEL-UITBREIDING / ELSENE ⁄ 55Rondleidingen in <strong>het</strong> gebouw ende kelders, zaterdag en zondagom 10u, 14u en 16u (maximum10 personen per groep).Borden met uitleg over degeschiedenis <strong>van</strong> <strong>het</strong> zwembaden <strong>het</strong> technische materiaal.g Wandeling<strong>De</strong> <strong>kunst</strong> <strong>van</strong> <strong>het</strong> <strong>bouwen</strong> in de Maalbeekvallei4647. Kaart I 10 kFlagey –voormalig NIR-gebouwHeilig Kruisplein – ElseneA enkel zo <strong>van</strong> 10u tot 18ue 81 (Flagey)f 38-59-60-71 (Flagey)<strong>De</strong> bouw <strong>van</strong> <strong>het</strong> Nationaal Instituutvoor Radioverspreiding (NIR) begonin 1933 en werd voltooid in 1939.Architect Joseph Diongre werkte met<strong>De</strong>ze wandeling vertrekt in de oude dorpskern <strong>van</strong> Elsene en belicht debouwprocedés <strong>van</strong> enkele opmerkelijke architecturale realisaties en technische<strong>kunst</strong>werken in de Maalbeekvallei: de Sint-Kruiskerk, <strong>het</strong> vroegereNationaal Instituut voor Radio-omroep (NIR) en zijn om hun buitengewoneakoestiek befaamde opnamestudio’s, <strong>het</strong> stormbekken onder <strong>het</strong> Flageyplein,<strong>het</strong> nieuwe wijkhuis in de Damstraat, de huizen die aangebouwdzijn tegen <strong>het</strong> talud <strong>van</strong> de Kroonlaan, enz.A zondag om 14u en 15u30 (duur: 1u15)C vertrek: voor de Sint-Kruiskerk, Sint-Kruisplein in Elsene – kaart I 10e 81 (Flagey)f 38-59-60-71 (Flagey)Enkel in <strong>het</strong> Frans.Met de medewerking <strong>van</strong> de Dienst Stedenbouw en Erfgoed <strong>van</strong> degemeente Elsene.47meerdere ingenieurs samen om dearchitectuur af te stemmen op detechnische eisen eigen aan radio. <strong>De</strong>twaalf studio’s werden verdeeld tussentwee akoestische torens waar<strong>van</strong>de muren op sommige plaatsen 1,25meter dik zijn om de voortplanting <strong>van</strong><strong>het</strong> geluid te beletten. <strong>De</strong> studio’shebben bovendien een trapeziumvormigeplattegrond en beantwoordenaan stricte verhoudingsregels (verhouding5-2-3 voor lengte, breedteen hoogte) die de akoestische kwaliteitoptimaliseren. Het gebouw is eenschoolvoorbeeld <strong>van</strong> de zogenaamdepakketbootstijl maar sommigen ziener ook de invloed <strong>van</strong> <strong>het</strong> Nederlandsemodernisme in, met name door <strong>het</strong>gebruik <strong>van</strong> gele baksteen. Het interieuris in art-decostijl. Na de overnamedoor de NV Omroepgebouw Flageyin 1998 kreeg <strong>het</strong> gebouw een nieuwevleugel boven de parking en eenderde akoestische toren ontworpendoor de architecten Samyn, VanRanst en Wachtelaer. Met zijn zonneweringen roosters is <strong>het</strong> een lichten transparant ontwerp. Omkeerbarebalkons hebben de capaciteit <strong>van</strong> delegendarische Studio 1 vergroot.(B 28/04/1994)Rondleidingen zondag om 10u30,11u30, 12u30, 14u30, 15u30,16u30 en 17u30. Met de medewerking<strong>van</strong> Arkadia.be en Korei.Concert <strong>van</strong> Nikita Borisoglebskyen Milos Popovic, zondag om 14uen 17u.