Rapport Klachten Commissie - Centrum voor gelijkheid van kansen ...

Deze wijze van aanhangigmaking heeft natuurlijk praktische nadelen: de klager moetvooraf een afspraak vragen en krijgen met de directie, hetgeen enkel via de sociale dienstmogelijk is. Bijgevolg wordt het indienen van de klacht nog vertraagd, en dit terwijl determijnen voor het indienen van een beroep zeer kort zijn. Uit de getuigenis van ééngedetineerde blijkt dat, toen hij een klacht wilde indienen, men hem antwoordde dat ditonmogelijk was, gezien de afwezigheid van de directeur.Maar vooral de verplichte tussenkomst van de directie betekent voor velen eenaanzienlijke psychologische hindernis bij het indienen van een klacht: men moet zichrichten tot de persoon die de instelling leidt waartegen men nu net (de al dan nietgegronde) grieven heeft.De reeds gedetailleerde «informatiefiche» geeft aan dat de «bewoner» zijn klacht kanindienen «onder gesloten enveloppe of in een open brief aan de centrumdirectie naschriftelijke vraag voor een gesprek, een lid van de sociale dienst, aan elk personeelslidvan het centrum», wat doet uitschijnen dat er soepelere modaliteiten zouden toegestaanworden voor het indien van de klacht, dan degene die formeel voorzien zijn door hetMinisterieel Besluit. De praktijk lijkt echter te verschillen van het ene gesloten centrumtot het andere. Het permanent secretariaat zou van zijn kant klachten aanvaarden dieonder gesloten enveloppe van de gesloten centra komen.De schriftelijke procedureHet Ministerieel Besluit eist dat de klacht schriftelijk wordt ingediend. Aangezien tot opheden het permanent secretariaat geen permanenties georganiseerd heeft in de geslotencentra en er geen enkele bepaling vereist dat de informatie over het bestaan van eenklachtenprocedure en zijn werkingsmodaliteiten op een mondelinge manier kan gebeuren,wordt de toegang tot de klachtenprocedure, praktisch gezien, bijna uitgesloten voorslecht geletterde of analfabete personen. Potentiële klagers zijn sowieso vreemdelingen.Ze beheersen over het algemeen de landstalen niet perfect, slecht of helemaal niet.Bovendien komen de gedetineerden vaak uit kansarme middens en zijn ze laaggeschoold.Als ze niet op de hulp kunnen rekenen van een medegedetineerde of van eenpersoneelslid van het gesloten centrum 25 , zijn velen van hen niet bij machte om de voorhen bestemde procedure in gang te zetten.Uitsluiting van klachten die door derden werden ingediendHet Ministerieel Besluit vereist dat de klacht ondertekend wordt door de bewoner. Dezevereiste belet natuurlijk dat een derde persoon – getuige, bezoeker of NGO-afgevaardigdebv. – een klacht kan indienen ten voordele van de gedetineerde. Zelfs klachten die doorpermanentie, of wordt op vraag van de bewoner, door bemiddeling van de centrumdirecteur, zonderverwijl, aan het permanent secretariaat toegezonden of per drager bezorgd».25 Het CGKR heeft kennis van klachten die werden opgesteld met de hulp van ofwel de sociale dienst ofvan een medegedetineerde.23