Doorbrek<strong>in</strong>g van het isolement tussen populaties vergrootde overlev<strong>in</strong>gskansen van diersoorten, zoals hetedelhert.Foto Jas Jaspers.v<strong>in</strong>g, <strong>in</strong>richt<strong>in</strong>g en beheer en gaat hiervoorde volgende middelen gebruiken:- aanwijz<strong>in</strong>g van gebieden onder deNatuurbescherm<strong>in</strong>gswet,- uitbreid<strong>in</strong>g van de Relatienotagebiedenmet 100.000 hectare,- verwerv<strong>in</strong>g van gronden voor natuurontwikkel<strong>in</strong>gen voltooi<strong>in</strong>g van bestaandereservaten (90.000 hectare),- uitbreid<strong>in</strong>g van de Bergboerenregel<strong>in</strong>gen- uitbreid<strong>in</strong>g van het aantal NationaleParken.Vlaanderen kan van een gelijksoortig<strong>in</strong>strumentarium gebruik maken. In hetNatuurontwikkel<strong>in</strong>gsplan worden alszodanig genoemd:- herdef<strong>in</strong>itie van natuurpark <strong>in</strong> regionaallandschap,- <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van een stelsel vanbeheersovereenkomsten,- reservaatvorm<strong>in</strong>g- toepass<strong>in</strong>g 'van het <strong>in</strong>strumentariumvan de Wet op het Natuurbehoud en- het vernieuwde beleid zal op kortetermijn vorm krijgen <strong>in</strong> een nieuwnatuurbehoudsdecreet.Wat betreft de looptijd wijken deplannen sterk van elkaar af. Het Vlaamseplan heeft een looptijd van slechts vijfjaar. Het Nederlandse plan is daarentegenopgesteld voor een planperiode van30jaar *). Dit verschil komt onder meertot uit<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de omvang van de voorgesteldemaatregelen.<strong>De</strong> Nederlandse overheid zal de komendedertig jaar diverse middelen <strong>in</strong>zetten.<strong>De</strong> planuitvoer<strong>in</strong>g zal plaatsv<strong>in</strong>den<strong>in</strong> de vorm van 42actiepunten en37projecten, gericht op de belangrijkstenatuurgebieden en op zeer uiteenlopendeonderwerpen, zoals watervogels,grensoverschrijdend natuur-, milieu- enwaterbeleid, multifunctioneel bos en tegengaanversnipper<strong>in</strong>g. Land<strong>in</strong>richt<strong>in</strong>gmoet een belangrijk <strong>in</strong>strument wordenwaarmee de grondverwerv<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>richt<strong>in</strong>gvan de nieuwe natuurgebiedenwordt uitgevoerd. Voor de uitvoer<strong>in</strong>gvan deze plannen zal <strong>in</strong> 1990f 41 miljoen(820 miljoen bfr) extra voor natuurwordt uitgetrokken, oplopend tot f 155miljoen (3000 miljoen bfr) <strong>in</strong> 1994.
ZOOGDIER (1) 90/4<strong>De</strong> Vlaamse gewestreger<strong>in</strong>g wil dekomende vijf jaar de reservaatvorm<strong>in</strong>gsterk bevorderen. Een groot deel van hetgeraamde bedrag van ongeveer 5 miljardbfr (f 28 miljoen) zal hiervoor gereserveerdmoeten worden.Niet gericht op zoogdieren<strong>De</strong> plannen voor bescherm<strong>in</strong>g en ontwikkel<strong>in</strong>gvan natuur b<strong>in</strong>nen de ecologische(groene) hoofdstructuur zijn nietdirect gericht op zoogdieren. <strong>De</strong> nadrukligt op (half-)natuurlijke levensgemeenschappen,zoals bos, heide, water, veenen veenweide. Versterk<strong>in</strong>g van de natuurwaardevan deze terre<strong>in</strong>en, doorvergrot<strong>in</strong>g en verbeter<strong>in</strong>g van de terre<strong>in</strong>condities,zal zeker ook de positie van dezoogdierfauna ten goede komen. Metname soorten met grote territoria, zoalshoefdieren en grote marterachtigen, zijnhierbij gebaat. Versterk<strong>in</strong>g van het natuurlijkeregime van bodem en waterkan een gunstig effect hebben op zoogdiersoortenvan vochtige milieus, zoalsde noordse woelmuis en dewaterspitsmuis.Aan deze schaalvergrot<strong>in</strong>g klevenechter ook risico's. Kle<strong>in</strong>schalige cultuurlandschappendreigen te wordenopgeofferd aan natuurontwikkel<strong>in</strong>gsprojecten.Hierdoor kunnen oorspronkelijkewaarden verloren gaan. Mendient zich goed te realiseren dat kle<strong>in</strong>schaligegraslandgebiedjes naast grotebos-, veen-, of heidecomplexen voorsommige diersoorten, zoals korhoen,das en ree, vaak zeer belangrijk zijn.Hiermee zal bij de uitvoer<strong>in</strong>g van natuurontwikkel<strong>in</strong>gsprojectenen bij hetterre<strong>in</strong>beheer terdege reken<strong>in</strong>g moetenworden gehouden.Stapstenen voor zoogdierenEcologische verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gszones makendeel uit van de ecologische hoofdstructuur.Het zijn gebieden waar<strong>in</strong> maatregelenworden genomen ten gunste vande fauna om uitwissel<strong>in</strong>g tussen populatiesmogelijk te maken. Bij verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gszonesgaat het vooral om de <strong>in</strong>richt<strong>in</strong>gvan smalle verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gsstroken en hetversterken van kle<strong>in</strong>e natuurgebieden,de zogenaamde stapstenen, waarlangsdieren zich ongeh<strong>in</strong>derd kunnen verplaatsen.Zij doorbreken het isolementvan veel waardevolle natuurgebieden enversterken levenskansen b<strong>in</strong>nen eenaanzienlijk groter gebied. Vooral voorzoogdieren, zoals otter, das, ree en edelhertis dit van essentieel belang. In<strong>Friesland</strong> en Zeeland gaat het om contactzonesvoor de otter. Langs de Maaszijn er tussen bossen en uiterwaardenverb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gszones bedacht voor de das.Niemand betwijfelt de noodzaak vanverb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gszones. Toch bestaat er veeltwijfel over de haalbaarheid van dergelijkeplannen. Uite<strong>in</strong>delijk zal het welslagenafhangen van de uitvoer<strong>in</strong>g opdetailniveau. <strong>De</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g van stelselsvan heggen, houtwallen, rasters enfaunapassages zijn weliswaar gunstig alsfoerageer- en trekroute, maar dergelijkemaatregelen hebben geen z<strong>in</strong> wanneerondertussen de totale kwaliteit van hetleefgebied achteruit gaat.Tussen wal en schip<strong>De</strong> gebieden buiten de ecologischeOppervlakte natuurkaart van Vlaanderen. Verklar<strong>in</strong>g0-5% natuur .. 25-50% natuurI 5-12,5% natuur 11 50-100% natuur+ 12,5-50% natuur15..........................................................................................................................................." " '" ,••...... , .• ••• •• - ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• + ••• "'1••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••~ ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• ~ ••••••••••••••• I I . I.···· I I I I •••••••+•••••••••••••••••••••••••••••••o 0·····················································.···..•L '+18 ·III.I···111····.·••I•••....··· 81.·.····· ••••••••••••• ~ · ••••••• - .1----1 •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• ••• 1+ I. I I • , DI ••• •••••• •••••• • •• • .... • ••••••............................................................... .. I 11+0•• + •••••••••••••••••••••••••••••••· .......••.•........•....•.••••.....••..............••.••."B I •• '81 + I I.. • + I. I I•••• • .••••••••••••••• 0 •••••••••••e+e· ••••••••••••••••••••••••••••• 1+1.1.... I ......................... I·••••••••• ••••• 10•• 1.1 •• 11+1 .• • • • • . • • . • .• • • •• • • • . • • • • • • • • . • • .. •• • • •• • •• • • • • • • • I I I 1.1 I. 1.1 I. I.. • II 1+ •••••••••• 1 III.:. I • ::::::'::~:II I ~+••••••••••••••••••• ,••••••• •••• ·····.1:::::::::::::"1 1 I1Ilil•••• I••••++.;+11 1+111::I=i't:':+:t.:lt::~:~11..1"I;.r:1.11 •• '••••••••++++11111 ••••++11 •••••• 1 ..••••...•..•...•..•••1••;11.,11+ .::::::::::::::• ••••••••••••••••• '. I I I' • • • • • I I I I 1.101 ,. .I • • • • • • • • • • • • • • • • • I I I + I + •:::::::::;.;.' IJII II 1.,1' IL:. .11::r~lj I I I ~lt,::t:::~=,. "'1::::J. I:::::t,:··.,;:::::........+ 1 11 1 I ..... ' 1+11 .118+ 11+1.+1.+ I. ++1.1.1 + •••••," .+•••1+1'•••••••• • •• • ••• I I I + •• I I I. ) I •• I + I I 1 I I I I... I I 1++ ++ I I , I. I •••• 1I. " 1.TI•• I I ••••••••+., 1 .'.11 .+1+ + 1+1111111 • I +11111 •• 1++1 ' ••+1 ..a•.. '••• I ,. 11'"••• I I I I 1 ..... I •• I I I + 1.0' .1... 1+ I I·' I. I I. .e. I e.e••••••B ••••••..... I 111+1+."+8111 .1++••81++11 1111... 1••••••••• +1•••••••• 11 •••:0+ 1 I Ij 1: 1 1+ 1 +.I~':' ::: I +:1 1:"1"·J.~+1 ~l 1111~i~:~::1' 1"::1:: 1:••t~:I:::'·I::::I 1I 10'" 0+1+1 •• 1 1+ 111+ 11++1 ..+1....... • ••••••+ .• 1)111 "11••• 11111 + ...... I +11++11 I 1111 •••••••"+1.,. .EI. • .. , ••••••• I 1•• 11. 1111 •• 1 I + 1111+1.'.1+••+ ••+. +1.1 •••+•••• , ••••••••••••• 1+. 111+'" t'+11 III 11 11111 +++•• 1 +1.1++ &1 ••••••••••••• 11 .'1 •.. ···.' & 1+111+11 111111 I 111.111+ + + 111.1 ••••••••,' .'''' 1+.1111 IIII 1111 +1+1+1+••1+••• 11 •• 1 1I 11+1.......... 1+ •• •••1+1."'11 • + I' 1I 1++.1111 ....... +•••+ I I 10. I +•• 1. + ••••••-+1 I I1I 1+++1 .. 1I +II +L •• I ••••• 1 11+1 II1 +.••••••'11 1"'1 eli I I , 1.8••0.1+1 111 I I ••••••••••••••••11+ I 111111 +1+'" •••• 11+ 1.+.1111 "1,1.11•• ,1 ••••••••f I .. 1,_.:...+ I.l. :r+"1 r ..~.l 1+1+11 1+++11 1,.11111.1.111 +111+11+.+ •••••••••I1 I'" 1 II 1+ Ir +1 I•• +1+.1 .+1+1 1'+11.+1 •••••••••I I 1 1 I I I I I • I I Ol + I... I I I , I.'" I I I 1 + I I I I + I •••••••••I.rll+ ID' 111 •••+.1 ••••• 1 • 111++11•••• ••• •... rr+ ti 1++1' + •••••'1 •••••• +1 1111. ..·1+•••••...1.~~*;;~:::1:~~ dl: I ! I I : .itT;II*rr~~'!::::::~ 11 11,,·· : ::~i~: :E................+ I I I " • ..1::::::::::::: ::1; .1;1! :~::::::::::::::::::::: -e.............. :~. .............. ..........................
Change language