De stadsVOS Boommarters in Friesland ... - Zoogdierwinkel

ZOOGDIER (1) 90/4naast enkele keutels ook afgebetenveren van een bonte specht en eenzwarte specht. Op circa vijftig meter vande marternestkast staat een oude eik,waarvan een deel van de stam doorblikseminslag is afgebroken. Hierdoor isop ongeveer 3,5 meter hoogte een grote,open holte ontstaan, waarin afgebetenveren van een vlaamse gaai lagen. Op degrond en op een zware zijtak lagenenkele keutels. Op een andere zijtak lageen vers doodjong konijn. Hoewel doorhet uitbreiden van het areaal van desteenmarter tot in Friesland, bewoningvan de kast door deze andere martersoortniet geheel mag worden uitgesloten,wijzen de aard van de prooiresten ende plaats van de keutels sterk in derichting van boommarterbewoning ener zou hier dan sprake zijn van een zichvoortplantende populatie.deel uitmaken van het leefgebied van deboommarter.Wat de gevolgen zullen zijn van hetbereiken van het steenmarterfront vande Drents-Friese Wouden, is eveneensniet duidelijk. Het is echter niet uitgeslotendat daar waar beide soorten elkaarontmoeten, beiden zich zullen terugtrekkenin de voor hen optimale biotopen.Voor de boommarter zou ditterreinverlies kunnen betekenen, waardoorde populatieverder onder druk zoukomen te staan. De uitwisselingsmogelijkhedenmet andere populaties lijkenuiterst beperkt en het is daarom vanlevensbelang voor de boommarter inNoord-Nederland, dat bij het beheervan de bossen en de daartussen liggendehoutwallen en bosjes zoveel mogelijkmet de behoeften van deze soort rekeningwordt gehouden.8Twee trieste vondstenHelaas waren er in 1990 ook triesteberichten over boommarters. Tweeboommarters uit het Drents-FrieseWoudengebied vonden door het verkeerde dood. De eerste melding, in mei,betrof een mannelijk dier uit de omgevingvan Diever, dat niet ver van debewoonde marternestkast werd gevonden.Het is zelfs niet uit te sluiten dat hetde vader van de jongeboommarterswas.De tweede melding kwam uit de omgevingvan Jubbenga bij Gorredijk en betrofeveneens een mannelijk exemplaar(pers. med. S. Broekhuizen).ToekomstVoor een recente aanwezigheid van eenboommarterpopulatie in de omgevingvan Norg en Veenhuizen hebben wij totdusverre geen aanwijzing kunnen vinden.Dat geldt ook voor de rest vanNoordNederland, met uitzondering danvan de Friese Wouden en de omgevingvan Diever. Het is dan ook niet uitgeslotendat de boommarters daar praktischgeïsoleerd leven van andere boommarterpopulatiesin Nederland. Omdat aangenomenmag worden dat het hier omeen relatief gering aantal individuengaat, lijkt de vraag gerechtvaardigd ofdepopulatie in de Drents-Friese Woudenop termijn wel levensvatbaar zal zijn. Debossen in Friesland zijn relatiefklein enworden omsloten door cultuurgronden.Hoewel dit niet zeker is, is het nietonwaarschijnlijk dat houtwallen, kleinebosjes en andere landschapselementenin het aangrenzende cultuurland onder-LiteratuurBroekhuizen, S. & G.J.D.M. Müskens, 1986.Marters in Friesland: verleden, heden entoekomst. Vanellus 39:61-66.Jukema, J. &D. Postumus, 1986.Vondstvaneen boommarter Martes martes: een zeldzaamheidin Friesland. Vanellus 39:59-60.Müskens, G.J.D.M. & S. Broekhuizen, 1986.De verspreiding van de boommarterMartes martes in Nederland. Lutra29:81-98.Müskens, G.J.D.M., 1984. Uiterlijke kenmerkenvan boommarter Martes martes ensteenmarter Martes foina. Lutra27:274-286.Scheerstra, W.H., 1989.Boommarter in 01­deberkoop terug van weggeweest. DeNieuwe Ooststellingwerver, 14 juni 1989.Ik dank Sim Broekhuizen (RIN­Arnhem) voor zijn commentaar en aanvullingenop eerdere versies van hetmanuscript.