De stadsVOS Boommarters in Friesland ... - Zoogdierwinkel

More documents

Recommendations

Info

$H:\AB-Zm\Telganger\Definitieve versies\1998-1999 ... - Zoogdierwinkel$

ZOOGDIER (1) 90/4volgende trends waarnemen.De eerste dwergvleermuizen zijn eindmaart in de kasten aanwezig, en in deeerste weken van april neemt hun aantaltoe. Bijna elke keer gebruiken ze eenandere kast. De ruige dwergvleermuizenvestigen zich in de loop van de zomer eneind augustus komt een fors aantal(vrouwtjes?) de populatie versterken.Het lijkt zo te zijn dat de ruige dwergvleermuizende dwergvleermuizen verdringenuit de beschikbare kasten. In deloop van oktober verdwijnen de ruigedwergvleermuizen weer. Medio novemberduikt er nog wel eens een enkeledwergvleermuis in de kasten op.Watervleermuizen zijn ook eind maartal present; hun aantal stijgt tot in de.eerste weken van april. Ze blijven totomstreeks 20 november gebruik makenvan de kasten. De watervleermuizenbleken opvallend honkvast te zijn: keerop keer kon je een zelfde aantal indezelfde kast aantreffen en alleen in deherfst verhuisden ze wel eens. In oktobervoegde er zich een aantal vrouwtjesbij de groep waardoor in de kasten eenforse cluster ontstond die bij controlemet de lamp niet meer exact te tellenwas. Trouwens, ook bij de controles metde ladder was het niet eenvoudig om ervia het spiegeltje achter te komen hoeveelexemplaren er hingen.In het najaar van 1987 werd een aantalmalen een grootoorvleermuis in eenkast gesignaleerd en ook in het voorjaarvan 1988 werd nog een keer een exemplaargezien. Nadien zijn er geen grootoorvleermuizenmeer in de kastenaangetroffen..Niet onvermeld mag blijven dat in dezomer van 1989 een baardvleermuisMyotis mystacinus/brandtii in één van dekasten hing; deze soort is later nietmeerin de kasten gezien.Kraamkolonie in kastIn de loop van 1990 bleek het aantalwatervleermuizen in de kasten in hetVeerse bos veel groter te zijn dan dejaren daarvoor, het besloeg bijna hetdubbele. Om de verstoring te beperkenbesloot ik eens in de 14 dagen controleste doen met de lamp en eens per maandmet de ladder. Op 1juni 1990vond ik inde mestgoot van kast 4, waar steedswatervleermuizen verbleven, de ingedroogdemummie van een vleermuisembryodat kennelijk door vroeggeboorteverloren was. Na 14 dagen bleekde groep watervleermuizen te zijn ver-30huisd naar kast 18. Bij de controlerondesmet de lamp was het me alopgevallen dat bij die kast overdag piependegeluiden te horen waren. Op 30juni 1990 kreeg ik zekerheid dat er eenkraamkolonie in de kasten aanwezigwas: er bevonden zich enkele jongewatervleermuizen tussen de volgroeidedieren. Wel werd nog een dood, voldragenjong aangetroffen dat net boven demestgoot aan een spijker hing.Voorzover ik in de literatuur kon nagaanwas dit de eerste kraamkolonie van watervleermuizenin een kast in Nederlanden wellicht de eerste in Europa. Later inhetjaar werden in een paar kastenjongewatervleermuizen aangetroffen (herkenbaaraan de zwarte kinstip ).Andere kastbewonersVleermuizen zijn niet de enige gebruikersvan vleermuiskasten. De grotebonte specht Dendrocopus major en degroene specht Pieus viridis gebruiken debuitenzijde van de kasten in het voorjaarals resonantie-trommel. Daarbij moetvooral de aanvliegplank het ontgelden.Alleen in het in de inleiding vermeldegeval is via de achterzijde een gat gemaakt.Een enkele maal proberen spechtenook wel de toegangsspleet teverwijden en zichzelf toegang te verschaffen.Spechten is dit niet geluktmaar pimpelmezen Parus caeruleuskruipen doorde verwijde toegangsspleetnaar boven om op aanwezige insekten tefoerageren. Tot nu toe hebben pimpelmezentwee keer een nest gemaakt inmijn vleermuiskasten: vleermuizen makenin die gevallen geen gebruik van dekast.Min of meer vaste gasten in de kastenzijn oorwormen Dermaptera en spinnenArachnidae; roestjes Scoliopteryx libatrixzijn geregelde bezoekers. Oorwormenzitten doorgaans in de hoeken aan debovenzijde tegen de vliegplank, terwijlroestjes zich vaak vlakbij de toegangsspleetophouden. Het is opvallend hoesnel deze insekten de kasten weten tevinden: vaak al binnen enkele dagen.Een enkele maal zijn ook blinde bijenEristalis tenax in een vleermuiskast tevinden. In de vochtige seizoenen komener ook wel eens naaktslakken Arion ateren Limax maximus en een-enkele pissebedPorcellio scaberinvoor. Tot nu toe iser twee keer een nest van de gewonewesp Vespula vulgaris in gevonden. Hetverhindert vleermuizen er overigensniet van gebruik te maken van deze
31'onderverhuurde' kasten.Tot slotDe bouwtekening geeft weer hoe menzelf een vleermuiskast kan timmerenvan het hier door mij gebruikte type.Gebruik voor de aanvliegplank ongeschaàfdhout; dat vergemakkelijkt hetnaar boven klimmen. Een zaagsnede inde top van de aanvliegplank maakt hethangen op die plaats aantrekkelijk. Eenkwastjeverf aan de buitenzijde verhoogtde duurzaamheid. Met vier krammen opde zijkanten van de aanvliegplank is hetmogelijk de kasten op te hangen. Zelfgebruik ik daarvoor graag restanten éénaderigelectriciteitssnoer. Bij de jaarlijkseschoonmaakronde (in decemberof januari) dient zonodig het snoer omde boom te worden verwijd. Gebruikvoor het ophangen van de kasten in debomen in geen geval spijkers: deze gaanop den duur roesten. De boseigenaarheeft dat liever niet (lagere opbrengstvan het hout en gevaar bij het verwerken).Het is trouwens noodzakelijk omvoor het ophangen van de kasten toestemmingte vragen aan de boseigenaar.De beste plaats om vleermuiskasten opte hangen is in de nabijheid van vijversen andere waterpartijen. Waterrijke biotopenzijn uitstekende foerageerplaatsenvoor een groot aantalWatervleermuizen blijken de kasten zelfs als kraamkoloniete gebruiken.Foto Johan de Meester.Figuur 6.vleermuissoorten. Kies bijvoorkeur eenjong bos uit om de kasten op te hangen,want daar zijn doorgaans nog maar weinigspechtegaten of andere natuurlijkeboomholten of spleten. En tenslotte,hang een flink aantal kasten op: vleermuizenmoeten de mogelijkheid hebbenom geregeld van verblijfplaats tekunnen wisselen.LiteratuurBruijn, Z., 1987. Vleermuiskast. Gestencild(1-3). Uitgave in eigen beheer.Ridder, R.M., P.R.C. Lina & A.M. Voute,1981.Vleermuiskasten: 1-7.Ministerie vanCultuur, Recreatie en MaatschappelijkWerk, Rijswijk/Laboratorium voor ZoölogischeOecologie en Taxonomie, RijksuniversiteitUtrecht.Jüdes, U., 1985. Fledermäuse und ihrSchutz. Informationen undMaterialien fürdie regionale Naturschutzarbeit. 1-144.
Page 1 and 2: jaargang 1 nr. 4 december 1990De st
Page 3 and 4: ZOOGDIER (1) 90/43autoch...·f''1ut
Page 5 and 6: ZOOGDma (1) 90/4latie in de Drents-
Page 8 and 9: ZOOGDIER (1) 90/4naast enkele keute
Page 10 and 11: Haas rustend tussen molshopen. Foto
Page 12 and 13: ZOOGDIER (1) 90/4 12lnSf~nvoor zoog
Page 14 and 15: Doorbreking van het isolement tusse
Page 16 and 17: In het natuurbeleidsplan wordt niet
Page 18 and 19: De zeehond is een van de soorten wa
Page 20 and 21: Schedel met een te korte kaak en ee
Page 22 and 23: ZOOGDIER (1) 90/4 22aab~ - - - _ .,
Page 24 and 25: ZOOGDIER (1) 90/4Solitaire dolfijne
Page 26 and 27: ZOOGDIER (1) 90/4 26Nestkastenvoor
Page 28: ZOOGDmR (1) 90/4Dwergvleermuizen ma
Page 33 and 34: maar ligt in Europa gemiddeld rond
Page 35 and 36: ZOOGDIER. (1) 90/4van 12 tot 15 die
Page 37 and 38: 37LiteratuurArtois, M., 1981. Méth
Page 39 and 40: ZOOGDIER (l) 90/4'Toen ik de streek
Page 41 and 42: ZOOGDIER (1) 90/441KORTAFDe zeehond
Page 43 and 44: ZOOGDIER (1) 90/4 43Actie voor de d
Page 45 and 46: ZOOGDIER (l) 90/4nijnen). Tevens ke
Page 47 and 48: ZOOGDIER (1) 90/4 47De relmuizen ui
Page 49 and 50: ZOOGDffiR (l) 90/4ieder 50. In tota
Page 51: HAD IK DAlMAAR EERDEf\GEWETEN! HEB

De stadsVOS Boommarters in Friesland ... - Zoogdierwinkel

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?