HET SCHRIJVEN VAN EEN PEDAGOGISCH DAGBOEK

momentopnames ("snapshots") van ons leven als leraar. Hoewel elke momentopname ons in staat stelt ons werk op deeen of andere manier beter te zien (en daardoor al bijdraagt aan verbetering) zullen we pas na verloop van tijd in al dievastgelegde momenten patronen en veranderingen zien en zullen we op die manier gebeurtenissen met elkaar kunnenverbinden. Zoals Progoff (een schrijfster die veel gepubliceerd heeft over dag- en logboeken) al zei: "het een tijdvolhouden van het schrijven helpt ons bij het ontwikkelen van een sterk besef van ons eigen levensverhaal en bij hetbepalen van onze plek ten opzichte van bepaalde facetten van onze eigen ontwikkeling".3 Starten met het schrijven van een dagboek: ideeën en tips3.1 Je schrijft allereerst voor jezelfHet gaat om een persoonlijk dagboek. Het schrijven van zo'n dagboek is een middel om je meer bewust te maken vanje eigen handelen als leraar en van je eigen ontwikkeling in je beroep. Een logboek is zakelijker en beknopter dan eendagboek en heeft een andere functie. Schrijven kan helpen om:• Gebeurtenissen "van je af te schrijven", door orde te scheppen in een voor je gevoel chaotische stroom vangebeurtenissen en/of• gebeurtenissen, gedachten en gevoelens vast te leggen, die voordien nauwelijks opgemerkt of snel weervergeten werden en/of• ideeën te verkennen, voor jezelf te verhelderen; vragen te formuleren, tot dan toe vage gedachten engevoelens te articuleren ("denken op papier"), en/of• beter zicht te krijgen op individuele leerlingen in de eigen groep en/of• beter zicht te krijgen op je situatie als leraar, door reflectie op de analyse van situaties en/of• problemen te verkennen en al schrijvend mogelijke oplossingen op het spoor te komen en/of• problemen tot een hanteerbaar formaat terug te brengen en/of• patronen te herkennen in de eigen praktijk, die vaak terugkeren en/of• je eigen ontwikkeling als leraar beter te kunnen volgen."Ik kan nu problemen herkennen voordat ze tot echt grote problemen uitgroeien. Ik kan nuvoorkomen dat molshopen tot bergen worden. En zo heb ik ook de energie om de echte bergen tezien".3.2 Je schrijft ook om met anderen te communicerenJe kunt ideeën delen met een of meer collega's, in of buiten de school, zeker als die voor jezelf helder(der) gewordenzijn. Ideeën en problemen zijn vaak irritant onduidelijk en vaag, ongrijpbaar. Schrijven helpt dan om deze teverhelderen en later te begrijpen.Delen van het dagboek kunnen met een ander gedeeld worden, om de visie van deze persoon op het beschrevene tevernemen. Het dagboek kan in vertrouwen aan een begeleider te lezen gegeven worden, die respons geeft, eventueelvanuit een van tevoren afgesproken gezichtspunt.3.3 Hoe begin je? ThemakeuzeCentraal thema is je rol en verantwoordelijkheid als leraar. Een goede start is een korte autobiografie, waarin je jezelfplaatst in de context van je groei en "waar je vandaan komt".Enkele startpunten:• Waarom ging ik het onderwijs in? Wanneer en hoe kwam ik tot de beslissing? Wat en wie beïnvloedde medaarbij en hoe dan?• Je eigen schoolloopbaan - welke gevoelens en beelden zijn daarvan overgebleven? Herinner je je leraren enschoolleiders? Hoe herinner je je deze?• Wat uit je schooltijd en opleiding heeft voor je ontwikkeling als leraar het meest betekenis gehad?• Wat uit je ervaringen na de opleiding?• Zou je, als je opnieuw kon kiezen, opnieuw voor dit beroep kiezen? Waarom wel of niet?• Wat zie je als je sterkste punt als leraar?• Wat zou je willen veranderen of verbeteren?• Beschrijf enkele frustraties die je in je werk ervaart.• Wat is fijn, geeft je bevrediging?• Beschrijf enkele dingen die je hoopt voor (de leerlingen in) jouw groep.Je kunt enkele van deze punten ook later als startpunt gebruiken en ze eerst laten liggen.