Accountancynieuws 6 mei 2011

An interviewDe Fiscale Agenda van staatssecretaris Frans WeekersNederland isdoorgeschoten in fiscaalinstrumentalismeFrans HeitlingDe Fiscale Agenda van staatssecretaris Frans Weekers (VVD) is nu bijna drie wekenoud. Nederland moet sterker uit de crisis komen, ondernemender zijn en de koekmoet groter. Doelstellingen waarover geen dispuut is. Echter, over de manier waaropde staatssecretaris dat doel wil bereiken, ontstaat onmiddellijk discussie. Vanuit hetparlement, bijvoorbeeld CDA, klinkt geen onverbiddelijke bijval. Met name zijn ideeënom de BTW te verhogen kunnen niet overal op bijval rekenen.De voorgestelde BTW-verhoging,laag tarief van 6% naar 8% en optermijn één hoog tarief, valt inde politiek nog niet echt goed. Echter, deverhoging van de belasting op consumptiewordt gecompenseerd door een verlagingvan de belasting op arbeid. Althans,dat is de opzet. En terwijl de reactiesvanuit de politiek kritisch zijn, zijn dereacties vanuit de wetenschap opvallendmild. Zo vindt professor Leo Stevens(emeritus hoogleraar fiscaal recht en lidvan de SER) dat Weekers zijn plannenmoet doorzetten. Hij vindt de vereenvoudigingsvoorstellenvan Weekers goedvoor de werkgelegenheid en bijdragenaan minder rompslomp. Dat de FiscaleAgenda van Frans Weekers over meergaat dan alleen de BTW, fraudebestrijdingen vereenvoudiging vindt hij minstenszo belangrijk.Weekers begint het gesprek met te constaterendat hij geen ruimte heeft voorbelastingverlaging en dat het huishoudboekjevan de overheid op orde moetkomen zonder ‘noemenswaardige belastingverhoging.’Dat betekent vooral snijdenin de uitgaven, waarbij de bureaucratiede belangrijkste post is omin te snijden.‘Jammer genoeg hebben we deze periodegeen ruimte voor lastenverlichting. Maarwe willen wel kijken wat we binnen defiscale kaders kunnen doen door verschuivingenaan te brengen en zo dewerkgelegenheid te stimuleren. Het isook in lijn met wat de Kamer vroeg bij debehandeling van het Belastingplan 2011.Kom eens met een Fiscale Agenda. Kijkeens of je kunt vergroenen. Kun je debelasting op inkomen verlagen en opconsumptie verhogen?’Weekers wil een belastingstelsel dat eenvoudiger,robuust en fraudebestendig is.Het feit van de complexiteit van ons belastingstelselwordt door weinigen bestreden.Weekers is zich wel bewust vanzijn positie. Hij is staatssecretaris in eenminderheidskabinet en zal dus draagvlakmoeten vinden in de Tweede Kamer. Debeweging die hij wil is van belasting oparbeid naar belasting op consumptie.’We hebben in Nederland een grondwaterbelasting,een leidingwaterbelasting,frisdrankbelasting, een verpakkingentax.De verpakkingsbelasting staat hoog in deergernis-topdrie van meest hinderlijkebelastingen. Er wordt bij een potje pindakaasapart geheven op glas, papier, aluminiumvoor de deksel en krimpfolie. Bijelkaar opgeteld voor ieder potje ongeveer1 cent. Maak de generieke belasting opconsumptie wat hoger, dan kun je ditsoort specifieke belastingen afschaffen.’Achter die verpakkingsbelasting zat toch eenfilosofie om middels fiscaliteit gedrag te sturen?Gelooft u niet in die filosofie?‘Met belastingen kun je zeker gedrag sturen.Echter, vind je dat wenselijk? Ik vinddat we in Nederland zijn doorgeschotenin het fiscaal instrumentalisme. Het fiscaleinstrument wordt te pas en te onpasvoor allerlei nevendoelen ingezet. Datzeg ik overigens in goed gezelschap vande Raad van State en uiteraard ook als liberaaldie niet van betutteling houdt.Belastingen worden in de eerste plaatsgeheven om de schatkist te vullen om vandaaruit publieke voorzieningen te financierenen van daaruit publieke voorzieningente bekostigen. Soms zijn erzwaarwegende instrumenten om zo’nnevendoel na te streven. Het bevorderenvan een goed milieu of het bestraffen vangedrag dat evident schadelijk is. Het isniet mijn ambitie om alle fiscale instrumentenaf te schaffen. Maar er zijn welveel regelingen die tegen het licht moetenworden gehouden. In de IB zijn er alleenal zo’n 73 grondslagversmallers vangroot tot klein! Waarbij overigens heldermoet zijn dat ik de hypotheekrenteaftrekniet ter discussie zal stellen.’Juist op dat punt heeft Nederland in de afgelopenmaand veel kritiek van het IMF gekregen.Er zou te veel lucht in de huizenmarkt zitten?‘Het is niet voor het eerst dat zij dit roe-12 www.accountancynieuws.nl