Accountancynieuws 6 mei 2011

AnaccountantscontroleControleverklaring bijsamengevatte financiëleoverzichten (II) Anton DielemanDe nieuwe Standaard 810 over de controleverklaring bij samengevatte financiëleover-zichten bevat een aantal nuttige nieuwe bepalingen ten opzichte van de voorgaandeStandaarden. De nieuwe Standaard roept echter ook enkele vaktechnischinteressante dilemma’s op, die in dit tweede deel van deze tweeluik over Standaard 810nadere toelichting krijgen.Publicatiestukken middelgroterechtspersonenVoor een middelgrote rechtspersoongeldt bij deponering van de uit de inrichtingsjaarrekeningafgeleide publicatiestukkenbij het Handelsregister eenaantal vrijstellingen. Op grond daarvankwalificeren deze publicatiestukken ookals samengevatte financiële overzichten.Bezien vanuit Standaard 810 komt dan devraag op of bij een dergelijke samengevatfinancieel overzicht ook een aangepastecontroleverklaring moet worden verstrekt.In deze situatie is dat niet hetgeval. De deponeringsverplichting voormiddelgrote rechtspersonen is geregeldin art. 2:394 BW. Dat artikel vereist explicietdat de bij de inrichtingsjaarrekeningafgegeven controleverklaring ook wordttoegevoegd aan publicatiestukken. Hetafgeven van een andere controleverklaring– rekening houdend met het samengevattekarakter van deze publicatiestukken– is daarom niet aan de orde. Totvoor (ca.) ruim een decennium geledenwas door het NIVRA wel een andere voorbeeldtekstvoorgeschreven. Het goedkeurendoordeel van de controleverklaring 1luidde destijds als volgt: ‘Wij zijn vanoordeel dat de voor publicatie bij hetHandelsregister bestemde jaarrekeningeen getrouw beeld geeft van het vermogenen resultaat van de vennootschap,met inachtneming van de in art. 2:397 BWtoegestane beperkingen’. Sinds die tijd wordtdeze aanvullende zinsnede echter achterwegegelaten. De aanleiding daartoe istweeledig. Ten eerste omdat de vrijstellingenin de publicatiestukken tenopzichte van de inrichtingsjaarrekeningvan beperkte omvang zijn; ook de publicatiejaarrekeningwordt als ‘volwaardige’jaarrekening beschouwd. Ten tweedeomdat de wet in art. 2:397 BW vereist datde bij de inrichtingsjaarrekening afgegevencontroleverklaring moet wordentoegevoegd, op grond waarvan een aanpassingniet is toegestaan. Vanuit vaktechnischoogpunt, afgezien van de wettelijkeeis van art. 2:397 BW, zou eendergelijke aangepaste controleverklaringmijns inziens wel de voorkeur hebben.Ik abstraheer hierbij overigens van deeerder door mij in AN aan de orde gesteldeproblematiek van de status van de stelligeuitspraken van de Richtlijnen voor dejaarverslaggeving in relatie tot publicatiestukkenvan middelgrote rechtspersonen.2 Als op grond daarvan de publicatiestukkennog verder zouden wordenbeperkt, wordt de vraag naar het opnemenvan dezelfde controleverklaring alsbij de inrichtingsjaarrekening nog interessanter.Temeer omdat in dat geval nietlanger kan worden gesteld dat de vrijstellingenin de publicatiestukken van middelgroterechtspersonen ten opzichte vande inrichtingsjaarrekening slechts vanbeperkte omvang zijn. Maar zolang dewet een exemplaar van de bij de inrichtingsjaarrekeningverstrekte controleverklaringblijft eisen is die – vaktechnischte prefereren – variant uiteraard niet aande orde.Publicatiestukken kleinerechtspersonenDe hiervoor geschetste problematiek isbij kleine rechtspersonen niet aan deorde. Voor kleine rechtspersonen bevatBW 2.9 een vrijstelling voor de controleplicht.Het aan de publicatiestukken toevoegenvan de bij de inrichtingsjaarrekeningverstrekte controleverklaring doetzich dan niet voor. Wel kan bij kleinerechtspersonen sprake zijn van een vrijwilligecontroleopdracht. Ook in dat gevalis het niet verplicht een controleverklaringbij de publicatiestukken tevoegen, maar in de praktijk blijkt daaraanwel behoefte te bestaan. Omdat de publicatiestukkenvan een kleine rechtspersoonbeperkt zijn tot de balans met toelichting,is sprake van samengevattefinanciële overzichten. Uiteraard kan – inhet licht van Standaard 810 – de vraagworden gesteld of een dergelijke beperktevorm van een samengevat financieeloverzicht nog voldoet aan de eis dat hetoverzicht alle relevante informatie moetbevatten. Het zal duidelijk zijn dat daaraanniet wordt voldaan bij een documentdat ‘slechts’ de balans met toelichting bevat.Omdat in dit geval sprake is van eenwettelijke optie, kan uiteraard de rechtspersoonniet door controlestandaardenworden gedwongen extra informatie opte nemen in de publicatiestukken. In deoordeelparagraaf van de controleverklaringwordt dit dan ook ondervangen doorexpliciet te verwijzen naar de wettelijkevrijstellingen inzake publicatie.In de door de NBA beschikbaar gesteldevoorbeeldtekst van de controleverklaringdie sinds 15 december 2010 van toepassingis, wordt dit ook op die wijze verwoord.De vroegere tekst van de verklaringbevatte een formulering van hetoordeel dat ‘de publicatiestukken in alle vanmaterieel van belang zijnde aspecten in overeenstemmingwaren met BW 2.9’. De nieuweversie is opgesteld op basis van het stramienvan Standaard 810. Daarbij wordt in22 www.accountancynieuws.nl