Het gehoorteam van Bartiméusvan <strong>de</strong> redactieNaast het ´gewone´ cliënt<strong>en</strong>contact in <strong>de</strong> winkelmaakt <strong>de</strong> audici<strong>en</strong> in to<strong>en</strong>em<strong>en</strong><strong>de</strong> mate <strong>de</strong>el uit vane<strong>en</strong> multidisciplinair team. Het bre<strong>de</strong> werkveld vraagtnaast vakk<strong>en</strong>nis, flexibiliteit, inzet, betrokk<strong>en</strong>heid<strong>en</strong> maatwerk ook specialistische k<strong>en</strong>nis. Zeer jongekin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> of m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> verstan<strong>de</strong>lijke beperkingzijn e<strong>en</strong> <strong>voor</strong>beeld van cliënt<strong>en</strong> met bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong>problem<strong>en</strong> die niet direct met hoorzorg te mak<strong>en</strong>hebb<strong>en</strong>, maar die wel van invloed zijn op on<strong>de</strong>rzoek<strong>en</strong> behan<strong>de</strong>ling. E<strong>en</strong> multidisciplinaire aanpak is nodigom optimale zorg te bied<strong>en</strong> <strong>en</strong> kwaliteit van lev<strong>en</strong> vanbetrokk<strong>en</strong><strong>en</strong> te verhog<strong>en</strong>.´<strong>De</strong> Audici<strong>en</strong>s´ was te gast bij het gehoorteam vanBartiméus in Doorn, waar bewoners visueel <strong>en</strong>verstan<strong>de</strong>lijk beperkt zijn. E<strong>en</strong> aantal is daarbij ookslechthor<strong>en</strong>d of doof.Het gehoorteamVerstan<strong>de</strong>lijk beperkte m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die slecht hor<strong>en</strong> <strong>en</strong> slechtzi<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> weinig comp<strong>en</strong>satiemogelijkhed<strong>en</strong> waardoorhun functioner<strong>en</strong> nóg ernstiger wordt beperkt. Op <strong>de</strong>website van Bartiméus staat: ´er ontstaat e<strong>en</strong> achterstandop het gebied van informatieverwerving, communicatie metan<strong>de</strong>r<strong>en</strong> wordt steeds moeilijker <strong>en</strong> sociaal isolem<strong>en</strong>t ligt op<strong>de</strong> loer. Doofblindheid is <strong>voor</strong>al binn<strong>en</strong> zorginstelling<strong>en</strong> <strong>en</strong>verzorgingstehuiz<strong>en</strong> nog e<strong>en</strong> verborg<strong>en</strong> probleem, omdatmeestal maar naar één beperking wordt gekek<strong>en</strong>. Daaromis alertheid op slechthor<strong>en</strong>dheid naast <strong>de</strong> visuele beperkinge<strong>en</strong> van <strong>de</strong> pijlers waarop <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rsteuning van Bartiméusis gebaseerd.´ Bartiméus on<strong>de</strong>rsteunt vanuit 16 vestiging<strong>en</strong><strong>de</strong> cliënt in zijn eig<strong>en</strong> omgeving. Daar<strong>voor</strong> zijn diversespecialism<strong>en</strong> aanwezig. Eén daarvan is het gehoorteam datsinds 1998 bestaat. Josje Kingma (arts <strong>voor</strong> verstan<strong>de</strong>lijkgehandicapt<strong>en</strong> Bartiméus), Bert van Zant<strong>en</strong> (klinischfysicus/audioloog UMC), Michel Makker (audici<strong>en</strong>),Jeanette Battem (logopediste/audici<strong>en</strong>), Gerdie Kuik(audiologie assist<strong>en</strong>te AC/UMC), Elise Luth (logopedisteBartiméus) <strong>en</strong> Saskia Dam<strong>en</strong> (gezondheidszorgpsycholoogBartiméus) kom<strong>en</strong> elke 6 tot 8 wek<strong>en</strong> bij elkaar <strong>en</strong>beoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> gehoortest<strong>en</strong>, besprek<strong>en</strong> <strong>de</strong> kans van slag<strong>en</strong>bij aanpassing van e<strong>en</strong> hoortoestel, beantwoord<strong>en</strong>vrag<strong>en</strong>, gev<strong>en</strong> informatie, bepal<strong>en</strong> het behan<strong>de</strong>l- <strong>en</strong>begeleidingstraject <strong>en</strong> verzorg<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tuele aanpassing<strong>en</strong>aan hoortoestell<strong>en</strong> <strong>en</strong> controle. Er wordt gewerkt volg<strong>en</strong>se<strong>en</strong> vast strami<strong>en</strong> waarbij teamled<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> het teamoverlegg<strong>en</strong> <strong>en</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> vanuit <strong>de</strong> eig<strong>en</strong> discipline. Hettraject bestaat uit:• gehoormeting door <strong>de</strong> audiologie-assist<strong>en</strong>t;• <strong>voor</strong>lichting, waarbij <strong>de</strong> logopediste ook <strong>de</strong> groepsleidinguitgebreid uitleg geeft;• besluitvorming tot hoortoestell<strong>en</strong>, hierbij wordt ook<strong>de</strong> w<strong>en</strong>s van <strong>de</strong> bewoner betrokk<strong>en</strong>;• formuler<strong>en</strong> van behan<strong>de</strong>ldoel<strong>en</strong>;• keuze van type hoortoestel <strong>en</strong> instructie van <strong>de</strong>techniek <strong>en</strong> verzorging;• het gew<strong>en</strong>ningstraject, afgestemd op <strong>de</strong> cliënt;• controles <strong>en</strong> evaluaties.Nieuwe bewoners word<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r uitzon<strong>de</strong>ring getestdoor het gehoorteam. Als er ge<strong>en</strong> gehoorproblem<strong>en</strong>zijn, <strong>en</strong> ook later ge<strong>en</strong> problem<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gemeld door<strong>de</strong> groepsleiding, wordt standaard op 50-jarige leeftij<strong>de</strong><strong>en</strong> nieuw gehooron<strong>de</strong>rzoek gedaan. Heeft e<strong>en</strong> bewonere<strong>en</strong> hoortoestel dan krijg<strong>en</strong> <strong>de</strong> groepslei<strong>de</strong>rs algem<strong>en</strong>einformatie over het gehoor, soort<strong>en</strong> verlies, invloed op<strong>de</strong> spraak <strong>en</strong> het functioner<strong>en</strong>. <strong>De</strong> logopedist laat ookhor<strong>en</strong> hoe slechthor<strong>en</strong>dheid klinkt. Pas na informatie <strong>en</strong>instructie word<strong>en</strong> hoortoestell<strong>en</strong> ingedaan <strong>en</strong> gaat het´plan van aanpak´ in. <strong>De</strong> gestel<strong>de</strong> doel<strong>en</strong> zijn niet alle<strong>en</strong>afhankelijk van <strong>de</strong> mogelijkhed<strong>en</strong> van <strong>de</strong> cliënt maar ookvan <strong>de</strong> begelei<strong>de</strong>rs van <strong>de</strong> woongroep. Woongroep<strong>en</strong>kunn<strong>en</strong> ook cliënt<strong>en</strong> aanmeld<strong>en</strong>. Als door bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong>problem<strong>en</strong> eer<strong>de</strong>r ge<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rzoek mogelijk was kanin e<strong>en</strong> verbeter<strong>de</strong> situatie opnieuw e<strong>en</strong> poging word<strong>en</strong>on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong>. `Hij zingt mee met kin<strong>de</strong>rliedjes op 60 dB<strong>en</strong> er is wat spraak´ kan e<strong>en</strong> indicatie zijn om het team inte schakel<strong>en</strong>.Het gehoorteamSpreekuurDoordat cliënt<strong>en</strong> meer<strong>de</strong>re handicaps hebb<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong>zij zeer divers reager<strong>en</strong>. In <strong>de</strong> spreekkamer zit het team;<strong>De</strong> Audici<strong>en</strong>s 10
7 m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die <strong>de</strong> cliënt niet of slecht ziet, hoort <strong>en</strong> begrijpt.Dit vraagt e<strong>en</strong> <strong>voor</strong>zichtige aanpak. Rust is belangrijk.Tijd<strong>en</strong>s ons bezoek voert <strong>voor</strong>namelijk <strong>de</strong> audici<strong>en</strong> hetwoord <strong>en</strong> leidt alle han<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> in. Teamled<strong>en</strong> sprek<strong>en</strong>bij <strong>voor</strong>keur één <strong>voor</strong> één, alle afsprak<strong>en</strong> word<strong>en</strong>direct vastgelegd met e<strong>en</strong> kleine voice recor<strong>de</strong>r. Binn<strong>en</strong>Bartiméus wordt e<strong>en</strong> beperkt aantal hoortoesteltyp<strong>en</strong>gebruikt. Met name ruimtelijke oriëntatie op geluid isbelangrijk: blind<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> stok moet<strong>en</strong> <strong>de</strong> eig<strong>en</strong> stokkunn<strong>en</strong> hor<strong>en</strong> tikk<strong>en</strong>. <strong>De</strong> meeste van <strong>de</strong>ze toestell<strong>en</strong>kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> aangeslot<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> laptop waarmeetijd<strong>en</strong>s het spreekuur <strong>de</strong> instelling kan word<strong>en</strong> gewijzigd,waardoor niet ie<strong>de</strong>re cliënt <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> aanpassing naar<strong>de</strong> winkel hoeft. Dit ontlast ook <strong>de</strong> groepsleiding <strong>en</strong>bepaalt me<strong>de</strong> <strong>de</strong> keuze van e<strong>en</strong> hoortoestel. <strong>De</strong> audici<strong>en</strong>heeft programmeerkabels bij zich <strong>voor</strong> elke d<strong>en</strong>kbareaansluiting, maar dan nog kunn<strong>en</strong> veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> in <strong>de</strong>techniek compatibiliteitsproblem<strong>en</strong> gev<strong>en</strong>.Jan is zeer slechtzi<strong>en</strong>d <strong>en</strong> slechthor<strong>en</strong>d. Hij is e<strong>en</strong>bek<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong> wordt kort begroet door <strong>de</strong> teamled<strong>en</strong>. <strong>De</strong>slangetjes van zijn hoortoestell<strong>en</strong> zijn 6 wek<strong>en</strong> geled<strong>en</strong>vervang<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> toestell<strong>en</strong> gecontroleerd. Michel kijkt nuof <strong>de</strong> hoortoestell<strong>en</strong> goed zitt<strong>en</strong>. Jan vertelt dat hij met<strong>de</strong> logopediste heeft geoef<strong>en</strong>d met het goed vasthoud<strong>en</strong>van <strong>de</strong> telefoon, zodat telefoner<strong>en</strong> nu beter gaat. Ook wilhij graag ev<strong>en</strong> met Michel prat<strong>en</strong> én nieuwe batterij<strong>en</strong>scor<strong>en</strong>. Dit laatste is vaste prik. Kleine ding<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> grotebetek<strong>en</strong>is hebb<strong>en</strong>. Terwijl <strong>de</strong> begelei<strong>de</strong>r <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> cliëntbinn<strong>en</strong> br<strong>en</strong>gt, zie ik Jan op <strong>de</strong> gang glun<strong>de</strong>r<strong>en</strong>d zijn buitkoester<strong>en</strong>.Ook Susan had problem<strong>en</strong> met het hor<strong>en</strong> aan <strong>de</strong> telefoon.Nu ze heeft geoef<strong>en</strong>d om <strong>de</strong> hoorn goed bij het oor tehoud<strong>en</strong> gaat het beter. Michel legt uit dat na e<strong>en</strong> rec<strong>en</strong>tehoortest bij Gerdie is geblek<strong>en</strong> dat het nóg wat beter kan als<strong>de</strong> hoortoestell<strong>en</strong> an<strong>de</strong>rs word<strong>en</strong> afgesteld. Hier<strong>voor</strong> moestSusan naar <strong>de</strong> winkel, maar door drukte in <strong>de</strong> woongroep isdit niet gebeurd. Het team overlegt. Michel kan <strong>de</strong> toestell<strong>en</strong>me<strong>en</strong>em<strong>en</strong>, maar er zijn ge<strong>en</strong> reservetoestell<strong>en</strong> <strong>voor</strong>hand<strong>en</strong>.Susan moet haar toestell<strong>en</strong> miss<strong>en</strong> <strong>en</strong> er is ge<strong>en</strong> directerespons op <strong>de</strong> nieuwe afstelling. Als het niet goed is moethet nóg e<strong>en</strong> keer gebeur<strong>en</strong>. On<strong>de</strong>rtuss<strong>en</strong> controleert Michel<strong>de</strong> hoortoestell<strong>en</strong>, kort e<strong>en</strong> slangetje in <strong>en</strong> besluit het team11Het vakblad dat ons versterkt