INHOUDSOPGAVE

Het ontbreken van een inregeling leidt zeker tot klachten omdat sommige vertrekken te warm en
andere helemaal niet warm worden. Uiteindelijk leidt het tot een hoger energieverbruik (voor de
pomp en het energieverbruik van de ketel) en een lager comfort [159].
7.3 WARMTE-OPWEKKING
7.3.1 Energie
Om warmte op te wekken voor ruimteverwarming is energie nodig. We onderscheiden:
• Fossiele brandstoffen;
• Duurzame energie;
• Combinatie van beide.
Fossiele brandstoffen
Door verbranding van aardgas, olie of propaan in een CV-ketel ontstaat warmte, welke direct via de
lucht of indirect, via overdacht op water, aan de woning wordt afgegeven. Een WKK zet brandstof
om in warmte en elektriciteit.
Ook wordt er elektriciteit gebruikt in een installatie voor ruimteverwarming. Deze kan direct ingezet
worden voor de opwekking van warmte bijvoorbeeld met een warmtepomp, maar wordt ook indirect
gebruikt voor de aandrijving van circulatiepompen, regelapparatuur et cetera (zie paragraaf
10.1).
Restwarmte van elektriciteitscentrales of de industrie is ook een vorm van benutting van fossiele
brandstof waardoor het totaalrendement wordt verbeterd. Energiegebruik op basis van fossiele
brandstoffen brengt uitputting (gas, olie, kolen) en vervuiling van de atmosfeer (CO 2 , NO x , SO 2 , fijnstof)
met zich mee.
Duurzame energie
Warmte kan ook gewonnen worden uit bronnen met een duurzaam karakter zoals:
• Zonne-energie: Door omzetting in warmte kan zonne-energie benut worden voor ruimteverwarming
(paragraaf 7.3.8) en/of warm tapwater (paragraaf 9.3.5);
• Omgevingswarmte: Water, lucht en bodem zijn mogelijk bronnen van omgevingswarmte.
Met behulp van een warmtepomp wordt de warmte naar een hoger temperatuurniveau
gebracht, geschikt voor afgifte in een LT-systeem. Bodem, grondwater en diep oppervlakte
water zijn de meest geschikte bronnen, omdat in de periode dat er warmtevraag is, de temperatuur
relatief hoog is;
• Biomassa. Door verbranding of vergassing van biomassa wordt energie gewonnen (warmte
en elektriciteit). Er zijn diverse soorten biomassa te onderscheiden zoals snoeihout, resthout
en energiegewassen (hout en grasachtige gewassen;
• Afval. Het gaat hierbij om energiewinning (warmte en elektriciteit) bij verbranding van afval
en uit de winning van stortgas uit afval. Duurzaam is alleen dat deel wat afkomstig is van biomassa;
• Windenergie. Ook windenergie is in ons land een belangrijke bron van duurzame elektriciteitsproductie
(zie verder hoofdstuk 10);
• Aardwarmte. Bij aardwarmte wordt warmte van hoge temperatuur (maximaal 120 °C) uit diepere
lagen van de aarde gehaald (1-3 km). Toepassing van aardwarmte kan alleen in collectieve
systemen. Om deze optie economisch rendabel te maken moeten minimaal zo'n 4.000
woningen aangesloten worden.
7.3.2 CV-ketel
Verwarmingsketels voor centrale verwarming zijn als volgt in te delen:
• Open of gesloten;
• Wel of geen combinatie met tapwaterverwarming: 'combiketels';
• Het rendement van de ketel;
• Type regeling;
• Ketel-warmtepomp combinaties;
• Combinatie met elektriciteitsopwekking 'HRe ketel'
• Bij een gesloten ketel wordt de benodigde verbrandingslucht via een luchttoevoerkanaal met
behulp van een ventilator van buiten aangevoerd. De kanalen voor de aanvoer van verbrandingslucht
en de afvoer van rookgassen kunnen gecombineerd zijn uitgevoerd. De lengte is
aan een maximum gebonden in verband met de capaciteit van de ventilator;
159 EnergieVademecum