Klachten tegen niet‐vervolging (artikel 12 Sv‐procedure)

Een belangrijk uitgangspunt van het hier gerapporteerde onderzoeksproject is dat
oordelen van burgers over het recht en het rechtssysteem significant positiever worden
wanneer burgers merken dat zij gedurende de behandeling van hun zaak op een eerlijke en
rechtvaardige wijze worden behandeld. Deze ervaring van procedurele rechtvaardigheid
blijkt inderdaad een belangrijke rol te spelen in de reacties van de hier onderzochte klagers.
In het bijzonder kennen de respondenten die een lage mate van procedurele rechtvaardigheid
hebben ervaren zeer lage rapportcijfers toe aan hoe zij zijn behandeld, de beslissing
in hun zaak, het OM, Nederlandse rechters en het Nederlandse strafrechtssysteem.
Opvallend is voorts dat respondenten die een hoge mate van procedurele rechtvaardigheid
hebben ervaren significant hogere rapportcijfers toekennen aan hun behandeling, de
beslissing in hun zaak, het OM, Nederlandse rechters en het Nederlandse strafrechtssysteem.
Hun rapportcijfers over hun eigen behandeling scoren dan bijvoorbeeld (net) een
voldoende. Dit effect van een eerlijke behandeling strekt zich ook uit tot de oordelen van de
respondenten op meer systeemniveau, in die zin dat de rapportcijfers over Nederlandse
rechters een (krappe) voldoende scoren wanneer respondenten een hoge mate van procedurele
rechtvaardigheid hadden ervaren. Deze belangrijke bevinding wordt in Figuur 1
samengevat.
Concluderend, deelrapport II toont duidelijk aan dat de respondenten die aan dit onderzoek
hebben meegewerkt negatief zijn over verschillende onderdelen van de artikel 12 Svprocedure,
zoals de wijze waarop zij tijdens deze procedure worden behandeld. Ook oordelen
zij negatief over verschillende juridische actoren, zoals het OM en Nederlandse rechters,
of over het gehele strafrechtssysteem. Het belang van ervaren procedurele rechtvaardigheid
voor het verhelpen van mogelijke onvrede over de artikel 12 Sv‐procedure, juridische
actoren en het strafrechtssysteem is een belangrijke implicatie van het voorliggende rapport
en biedt handvatten om een beter functionerend rechtssysteem in Nederland te verkrijgen.
14