Klachten tegen niet‐vervolging (artikel 12 Sv‐procedure)

moderne, informatie‐verwerkende burger. 43 De moderne burger wil de wereld om hem
heen begrijpen en is daarmee een ‘sense‐maker’ 44 ofwel een informatie‐georiënteerd en
informatie‐vergarend individu. De ervaring van een rechtvaardige behandeling ofwel
‘ervaren procedurele rechtvaardigheid’ draagt ertoe bij dat de burger de wereld om hem
heen snapt en dat deze wereld ‘hout snijdt’. Uit onderzoek blijkt het belang van informatie
voor de perceptie van het strafproces voor slachtoffers bijzonder sterk te zijn. 45 Hoewel niet
alle slachtoffers (volledig) geïnformeerd wensen te worden, is informatie duidelijk belangrijk;
Pemberton schaart de behoefte aan informatie dan ook onder de drie procedurele behoeften
van het slachtoffer. 46 Hun behoefte aan informatie is drieledig: informatieverschaffing
aan hen betekent erkenning van hun belang in het strafproces, informatie is noodzakelijk
voor de onervaren procesdeelnemer die het slachtoffer is om een rol te kunnen spelen in
het strafproces en het slachtoffer wenst informatie voor bescherming en verklaring. 47
In dit onderzoek worden twee belangrijke veronderstellingen gehanteerd, ontleend aan het
concept procedurele rechtvaardigheid, met betrekking tot het verklaren van de redenen die
mensen hebben om een artikel 12 Sv‐procedure in te stellen en van de wijze waarop zij deze
ervaren:
(1) Afwezigheid van ‘due consideration’ leidt tot instellen van artikel 12 Sv‐procedures
Uit verschillende onderzoekingen komt naar voren dat mensen serieus willen worden genomen
en verlangen en verwachten dat hun klachten serieus worden genomen door gezagsdragers
en aandachtig worden bekeken. 48 Dit wordt wel het proces van due consideration
genoemd. Dit geldt bijzonder pregnant voor slachtoffers. Uit het victimologisch onderzoek
blijkt dat slachtoffers vooral wensen door de strafrechtelijke autoriteiten juist te worden
bejegend, dat wil zeggen als belanghebbende te worden erkend en serieus genomen. Om dit
te verwezenlijken is het onder meer van belang dat er een procedureel forum voor victim
voice wordt geboden. 49
Wij veronderstellen dat de afwezigheid van waargenomen ‘due consideration’ een
belangrijke aanleiding is dat klachten worden ingediend tegen niet‐vervolging. Met andere
woorden, een belangrijke verklaring waarom artikel 12 Sv‐procedures worden opgestart is
dat rechtzoekenden van oordeel zijn dat hun aangifte niet serieus is genomen, de zaak niet
aandachtig genoeg is bestudeerd en dat hun belang bij vervolging (daarom?) onvoldoende
op waarde is geschat. Ons empirische (kwantitatieve) onderzoek zal daarom allereerst
nagaan of de afwezigheid van ‘due consideration’ voor rechtzoekenden een belangrijke
43
44
45
46
47
48
49
Van den Bos 2011.
K. van den Bos, ‘Making sense of life. The existential self trying to deal with personal uncertainty’, Psychological Inquiry
2009, afl. 20, p. 197‐217.
Vgl. Ten Boom & Kuijpers 2008, p. 55.
Pemberton 2010, p. 177.
Ten Boom & Kuijpers 2008, p. 40‐41.
T.R. Tyler & E.A. Lind, ‘A relational model of authority in groups’, in: M.P. Zanna (red.), Advances in experimental social
psychology, San Diego, CA: Academic Press 1992, p. 115‐191.
Kool, AA 2013, p. 601.
38