21 magazine Leef!

OVERSPANNEN EN BURN-OUT
Overspannenheid en een burn-out worden
vaak door elkaar gebruikt. Ze hebben met elkaar
te maken: overspannenheid kan leiden tot een
burn-out.
OVERSPANNEN
Bij problemen en spanning op het werk of in de
privésfeer kan het gebeuren dat er meer van je
gevraagd wordt dan je psychisch aankunt. Je kunt last
krijgen van spanningsklachten zoals vermoeidheid,
onrustig slapen, prikkelbaarheid, concentratieproblemen,
piekeren en een gejaagd gevoel. Ook
voelt het alsof je de controle over je eigen leven
verliest en de problemen niet meer aankunt. Een
gevoel van machteloosheid en problemen met
dagelijkse bezigheden passen in een patroon van
overspannenheid.
BURN-OUT
Als de situatie van overspannenheid langer dan een
half jaar duurt en gepaard gaat met vermoeidheid en
een uitgeput gevoel, wordt dat een burn-out genoemd.
Letterlijk betekent dat: opgebrand. Je hebt te lang
onder te veel spanning en stress geleefd. Dat kan zich
ook uiten in lichamelijke klachten zoals hoofdpijn,
maagpijn, duizeligheid en pijn op de borst.
HERSTEL
Er bestaan geen medicijnen tegen overspannenheid
en burn-out. Herstel kan enkele maanden duren en
bestaat uit drie fasen: (1) begrijpen en accepteren,
(2) problemen op een rij zetten en oplossingen
bedenken en (3) oplossingen uitvoeren. Bezoek je
huisarts of bedrijfsarts bij vermoeden van overspannenheid
of burn-out. Hij/zij kan je begeleiden bij het
herstelproces. Meer informatie over deze onderwerpen
is te vinden op www.thuisarts.nl.
Valkuil
Inmiddels is er een half jaar verstreken sinds de BO-man weer
aan het werk ging. Hij gaat anders met werkdruk om: “Ik werk
nog steeds te veel, maar het gaat niet meer zo idioot als voorheen.
Ik compenseer nu meer. Zit ik ’s avonds nog tot laat bij
een raadsvergadering of ga is ’s nachts nog naar een brand,
dan zit ik de volgende ochtend niet meer aan mijn bureau,
maar neem een tijdje vrij. Tot nu toe gaat dat vrij goed, maar
ik blijf op mijn hoede om niet weer in de valkuil te stappen.
Die angst is voortdurend aanwezig. Maar ik weet nu ook: de
enige die me voor een nieuwe burn-out kan behoeden, ben ik
zelf. Je moet jezelf redden en eerder aan de bel trekken als er
iets is. Er zijn grenzen. De sessies met de psycholoog hebben
me echt geholpen, hoewel ik er in het begin best sceptisch
tegenover stond”.
KIADWRE,
WII HI IN,
ATJ ARKAR
SAN. ODJ ARN
EH EUKGRVN?
Bijstandsmoeder
Hoewel de (financiële) omstandigheden bij BO er niet beter
op zijn geworden, heeft Zandbergen een manier gevonden
om ermee om te gaan. “Ik werk vijfentwintig jaar bij de omroep.
Slechts één jaar was het rustig op financieel gebied. Leuk
is dat niet, maar ik accepteer de slechte omstandigheden en
probeer er zo goed mogelijk mee om te gaan door zelf oplossingen
te bedenken en samenwerkingsverbanden aan te gaan.
Ik voel me vaak een soort bijstandsmoeder die slimmigheidjes
moet bedenken om zaken toch voor elkaar te krijgen en overal
kansen en uitdagingen in ziet”. Zo werkt BO sinds 1 oktober
samen met Omroep West waardoor er twee dagen per week
een extra kracht op de redactie van BO zit. Producties van beide
omroepen worden over en weer uitgewisseld. Zandbergen:
“Dit soort samenwerkingsverbanden geven inspiratie”.
18
Filosofisch
Behalve dat Zandbergen geleerd heeft zijn tijd beter in te delen,
is zijn visie op carrière en status door zijn burn-out ook veranderd.
“Je leest wel eens in vacatures dat ze iemand zoeken die
geen negen-tot-vijfmentaliteit heeft. Oftewel: je moet bereid
zijn veel over te werken, zonder dat je daarvoor betaald wordt.
En zonder dat je daarover mag zeuren. Keihard werken, weinig
thuis zijn, altijd maar klaar staan. Word je daar nu echt gelukkiger
van? Ik niet. Ben je pas geslaagd als je een goede carrière
en status hebt? Over dat soort dingen denk ik na. Ja, je wordt er
bijna filosofisch van, zo’n burn-out. Maar ik weet nu wat echt
belangrijk is. Gezondheid en gezin. Ik zwaai elke ochtend mijn
kinderen uit als ze naar school gaan. Dat maakt mij gelukkig”.