Beton en Staalbouw 04 2019

BETON
BOUW
PLATFORM OVER BETON EN STAAL IN DE BOUW
BETONENSTAALBOUW.NL
NUMMER 4 2019 | JAARGANG 7
NOVEMBER - DECEMBER
UITBREIDING REKO
VONDELINGENPLAAT
SPECIAL
FUNDERINGSTECHNIEKEN
BETONPRIJS 2019
INTERVIEW MET TON
GROENEWEG VAN DE NVAF

TOTAALOPLOSSINGEN
VOOR AL UW BOUW- EN
STAALBOUWPROJECTEN
ASK ROMEIN STAALBOUW
Belder 101
4704 RK Roosendaal
Nederland
+31 (0)165 750 300
info@ask-romein.com
BEKIJK ONZE PROJECTEN OP
WWW.ASK-ROMEIN.COM

WIJ KOMEN GRAAG
BIJ U OVER DE VLOER
Van Berlo | Doornhoek 3715 | 5465 TA Veghel | +31 (0)413 - 389 090
info@vanberlo.com | vanberlo.com

JG
staalplaatbetonvloeren bv
cladding dak en wand
Postbus 57
6916 ZG Tolkamer
tel: 0316 542717
mobiel: 06 10929153
info@jg-cladding.nl
www.jg-cladding.nl
JG

4
Voorwoord
BETON IN DE SPOTLIGHTS
Met de Betondag 2019 nog vers in het geheugen, zult u begrijpen dat het aandeel beton in deze editie van Beton & Staalbouw
enigszins de overhand heeft. Aan de staalwereld alvast onze welgemeende excuses… Gekheid natuurlijk. De Betonvereniging kan in
ieder geval weer terugkijken op een geslaagde 62 e (!) editie van het jaarlijkse betonevenement.
Dat er een frisse wind waait door de betonwereld, werd eens te meer duidelijk op de Betondag. Voor het eerst werd het evenement
georganiseerd in de iconische Van Nelle Fabriek. Ook waren er diverse sprekers die een blik gaven in de duurzame spiegel van beton.
Zo sprak Rob van Gijzel, voorzitter van Betonhuis, in zijn openingsdebat over ‘Betontrots’ en hield Edwin Vermeulen, sectorsecretaris
Betonhuis Cement, een pleidooi voor de CO 2
-reductie van nieuwe cementen. Cement is immers verantwoordelijk voor 80% van
het CO 2
-profiel van beton.
Op de Betondag werd duidelijk dat de betonindustrie volop aan het verduurzamen is. Tijdens het event konden bezoekers de
Betonpocket 2020 gratis ophalen, een handig naslagwerk over cement en beton. In het 256 pagina’s tellend handboek vindt men alle
informatie over de functie en eigenschappen van de afzonderlijke grondstoffen van beton, bedoeld ter verbetering van de kwaliteit
en duurzaamheid. De gebruiker wordt uitvoerig geïnformeerd over de functie en eigenschappen van de afzonderlijke materialen
waarmee beton wordt gemaakt. Ook is er aandacht voor beton met specifieke eigenschappen, zoals aluminiumcementbeton, hittebestendig
beton en ultra-hogesterktebeton.
Traditiegetrouw vindt tijdens de Betondag de uitreiking van de Betonprijs plaats. Uit alle 65 inzendingen werden uiteindelijk zeventien
projecten genomineerd, verdeeld over zes categorieën. Behalve de categoriewinnaars, geselecteerd door een professionele jury,
werd er ook een zogenaamde Toekomstprijs uitgereikt, het resultaat van een stemronde onder studenten. En de winnaars zijn?
Ja, dat gaan we hier niet ‘verklappen’, meer leest u natuurlijk verderop in dit magazine.
Dit en nog veel meer beton- en zeker ook staalnieuws. Rest mij nog om u – mede namens de medewerkers van Louwers Mediagroep
– fijne feestdagen toe te wensen en een goed en gezond 2020!
Roel van Gils

Platform over beton en staal in de bouw
Nummer 4 Jaargang 7 | 2019
Verschijnt 4 x per jaar
ISSN 2352-3867
Uitgever
Innovatieve Amstelveenlijn transformeert naar Amsteltram 8
Complexe las- en constructiewerkzaamheden 10
Bouwteam is sleutel tot succes 12
Grote risico’s in samengestelde constructies 15
Slank vloersysteem voor autoshowroom aan de A9 16
Schatbeurderlaan 6
Postbus 249, 6000 AE Weert
+31 495 45 00 95
info@louwersmediagroep.nl
louwersmediagroep.nl
VESTIGING BELGIË
Domein De Herten
Hertsbergsestraat 4
B-8020 Oostkamp
+32 50 36 81 70
info@louwersmediagroep.be
louwersmediagroep.be
EINDREDACTIE
Lieke van Zuilekom
REDACTIETEAM
Johan Debaere, Tjerk van Duinen, Chris Elbers,
Suzanne van Gaalen, Roel van Gils, Susan Peek
en Liliane Verwoolde
BLADMANAGER
Mark de Lau
m.delau@louwersmediagroep.nl
SECRETARIAAT
Manuela Depenbrock
Sandra Reijnders
ADVERTENTIES
wetransfer.com
o.v.v. naam en project
traffic@louwersmediagroep.nl
traffic@louwersmediagroep.be
SPECIAL FUNDERINGSTECHNIEKEN
Ton Groeneweg, NVAF: ‘We moeten meer opkomen voor ons vak’ 18
Experts in funderingen en bedrijfsvloeren 20
Innovatieve sensortechniek voor de funderingsbranche 22
Project Energie Damwand naar de volgende ronde 26
Grenzen verleggen met geotechniek 28
Zelfboorankers worden gebruikt als micropaal of grondnagel 31
De Pen, Richard Wigmans: DGA Wire & More BV 32
SPECIAL BEKISTINGSTECHNIEKEN
Kunstenaars met hout maken dromen in beton waar 34
Bekistingen en steigers: the best of both worlds 38
De integratie van structuur en esthetiek ondersteund door een nieuwe generatie UHPC 41
Circulair woningbouwconcept: oplossing voor woningnood 42
ABONNEMENTSPRIJS
€ 63,- per jaar excl. BTW
Buiten Nederland: € 99,00 per jaar excl. BTW
ING Bank IBAN NL78 ABNA 0490 2820 67
BIC ABNANL2A
t.n.v. Louwers Mediagroep
o.v.v. Beton & Staalbouw magazine
Informatie over abonnementen:
+31 495 45 00 95
ADRESWIJZIGINGEN
Schriftelijk tenminste drie weken voor verhuizing
naar: Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland
OPZEGGINGEN
Indien twee maanden voor het verstrijken van de
abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van
op zegging is ontvangen, wordt het abonnement
auto matisch met een jaar verlengd.
DOELGROEP
Directies en management van bouwbedrijven,
projectontwikkelaars, opdrachtgevers, betrokken
ministeries en rijksdiensten, gemeenten, provincies
en andere betrokken overheden, landelijke,
regionale en lokale organisaties, aannemers, ingenieurs,
constructeurs, technologen en leveranciers
actief in de Beton- en Staalindustrie
VORMGEVING/ART DIRECTION
studio@louwersmediagroep.nl
DRUKWERK
Drukkerij Hendrix, Peer
Niets uit deze uitgave mag worden over genomen of ver menig vuldigd zonder
uitdruk kelijke toestemming van de uitgever en zon der bronvermelding.
Hoewel dit blad op zorg vuldige wijze en naar beste weten is samen gesteld
kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid
of volledig heid van de informatie. Zij aan vaar den dan ook geen enkele
aansprake lijkheid voor schade, van wel ke aard ook, die het gevolg is van
hande lingen en/of beslis singen die gebaseerd zijn op deze informatie.
10
12
20
26

60
73
38
42
64
82
Volledig geïntegreerde software wordt verder ontwikkeld om flexibiliteit te verhogen 44
‘Samen staan we (nog) sterker!’ 46
Kostenefficiënt bouwen met kolomschoenverbinding 48
Tunnelbouw: minimale bouwtijd en strakke planning 51
Gewaarborgde bevestiging voor hekwerkmontage 53
Journaal 54
Panorama Beton ‘Circulair bouwen neemt zeker een centrale plaats in’ 58
Winnaars Betonprijs 2019 60
Nieuw meetconcept brengt conditie betonconstructies compleet in beeld 64
Baanbrekende technologie voor de prefab productie, al 60 jaar lang 66
Nieuwe software-oplossingen voor prefab beton 70
Sterk in productie, onderhoud en calamiteitenopvolging 73
Dertien balkons per dag 74
Hybride wapening toegepast bij project Grotius in Den Haag 78
‘Betonkunstenaars’ 80
Renovatie van de Antwerp Tower 82
Beton & staalpartners 85
Cover
Nieuwbouw RIVM CBG in Utrecht
(Beeld: Tjerk van Duinen)
Blijf gratis en eenvoudig op de
hoogte van het laatste nieuws.
Volg ons op social media en meld
je aan voor onze nieuwsbrief!
betonenstaalbouw.nl

AMSTELVEEN AMSTELVEENLIJN
Tekst | Roel van Gils Beeld | Gemeente Amstelveen
Innovatieve Amstelveenlijn
TRANSFORMEERT
naar Amsteltram
De Amstelveenlijn, de voormalige sneltram 51, was bij de ingebruikname in 1990 zijn tijd ver
vooruit. Dat is gelijk ook zijn manco gebleken. De combinatie tussen een sneltram en metro was
een innovatieve oplossing, maar de afgelopen dertig jaar toch behoorlijk gevoelig voor storingen.
Ook de verkeersveiligheid rondom de lijn liet te wensen over. Reden voor een grootschalige
vernieuwingsoperatie in een uiterst kort tijdsbestek van pakweg twee jaar. Een gesprek met Rob
Ellermeijer, wethouder van de gemeente Amstelveen, over de (technische) uitdagingen van de
nieuwe Amsteltram.
De voormalige sneltram 51 tussen Westwijk
en station Amsterdam Zuid wordt omgebouwd
naar een veilige, snelle en betrouwbare
tramverbinding. De vernieuwing vindt plaats
in opdracht van de Vervoerregio Amsterdam
en wordt gerealiseerd door Metro en Tram
van de gemeente Amsterdam. Hoofdaannemer
is VITAL, een samenwerkingsverband van
de VolkerWessels-ondernemingen Van Hattum
en Blankevoort, VolkerRail en KWS. De
vernieuwingsoperatie kost 300 miljoen euro.
Daarvan betalen de Vervoerregio Amsterdam
en de gemeenten Amstelveen en Amsterdam
225 miljoen euro. De resterende 75 miljoen
euro wordt betaald door het ministerie van Infrastructuur
en Milieu.
De eerste schop ging in het najaar van 2018 in de grond en de Amsteltram moet eind 2020 operationeel zijn.
COMPLICATIES
Het bleek toch niet het ‘ei van Columbus’, de
combinatie van een sneltram en metro voor
de Amstelveenlijn. “In Amsterdam reed de 51
als metro om vervolgens in Amstelveen vanaf
Buitenveldert als sneltram verder te gaan”, begint
Ellermeijer. “Dat bracht de nodige complicaties
in de voeding met zich mee, de bovenleiding
‘klapte’ er dan ook regelmatig uit.
Omdat een metro breder is dan een sneltram,
werd de 51 met een extra treeplank uitgerust.
Ook die techniek bleek gevoelig voor storingen.
Komt nog bij dat de 51 vaak overvol zat
en dat de verkeersveiligheid niet optimaal was
met verschillende gelijkvloerse kruisingen. Na
8
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

AMSTELVEEN AMSTELVEENLIJN
In slechts zes weken tijd, waarin er geen trams 5 en 6 reden, zijn de onderdoorgangen bij Kronenburg én Zonnestein gerealiseerd.
‘De voormalige sneltram 51 tussen Westwijk en station Amsterdam Zuid
wordt omgebouwd naar een veilige, snelle en betrouwbare tramverbinding’
de vernieuwingsoperatie transformeert lijn 51
naar de Amsteltram met drie ongelijkvloerse
kruisingen en minder haltes. Rails, wissels, bovenleidingen
en technische systemen worden
eveneens vernieuwd of voorzien van groot onderhoud.
Al met al garanderen we straks een
betrouwbare en hele snelle verbinding vanuit
Amstelveen naar Amsterdam Zuid. Van daaruit
kunnen reizigers onder andere overstappen op
de Noord/Zuidlijn naar Amsterdam Centraal.”
IJSCO
De hele vernieuwingsoperatie duurt dus pakweg
twee jaar. De eerste schop ging in het
najaar van 2018 in de grond en de Amsteltram
moet eind 2020 operationeel zijn. “We hebben
nadrukkelijk voor zo’n korte periode gekozen
om de overlast zo beperkt mogelijk te
houden”, vervolgt Ellermeijer. “Dat is ook de
reden geweest dat we afgelopen zomer zoveel
mogelijk werkzaamheden hebben gepland
die de doorstroming enigszins vertragen. In
slechts zes weken tijd, waarin er geen trams 5
en 6 reden, zijn de onderdoorgangen bij Kronenburg
én Zonnestein gerealiseerd. Kwestie
van een strakke planning en een naadloze
uitvoering. Overigens ook ten aanzien van
de werkzaamheden buiten die periode, want
de tramlijnen 5 en 6 rijden gewoon op een
traject dat ingrijpend verbouwd wordt. Er zijn
dan ook extra maatregelen getroffen als het
gaat om de veiligheid. Een goede communicatie
en afstemming met stakeholders is daarin
cruciaal. Daarop hebben we veel complimenten
ontvangen, ook vanuit de omgeving. De
waardering voor datgene wat er gebeurt is
heel groot. Buurtbewoners trakteerden de
bouwvakkers tijdens de zomerhitte regelmatig
op een ijsco.”
INZET VAN SMART MOBILITY
Ook de afstemming en samenwerking tussen
de Vervoerregio Amsterdam, de gemeente
Amsterdam, de gemeente Amstelveen, hoofdaannemer
VITAL, de projectorganisatie, enz.
verloopt soepel. “We hebben intensief overleg
en weten elkaar naadloos te vinden, zodat er
snel geschakeld kan worden bij eventuele onvoorziene
omstandigheden”, zegt Ellermeijer.
Uniek is ook het Local Traffic Control-systeem
(LTC). “Als gemeente Amstelveen hebben we
nadrukkelijk ingezet op de bereikbaarheid. Het
LTC-systeem is aangesloten op Google Maps,
Flitsmeister en andere navigatiesoftware en
‘navigeert’ mensen van A naar B, rekening houdend
met opbrekingen en wegafsluitingen. Zo
proberen we de renovatie zo soepel mogelijk
te laten verlopen.” ■
Na de vernieuwingsoperatie transformeert lijn 51
naar de Amsteltram met drie ongelijkvloerse
kruisingen en minder haltes.
Rob Ellermeijer, wethouder gemeente Amstelveen.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
9

AMSTELVEEN AMSTELVEENLIJN
Tekst | Roel van Gils Beeld | Lommers Welding Services
Complexe las- en
constructiewerkzaamheden
In opdracht van Vervoerregio Amsterdam wordt de Amstelveenlijn momenteel getransformeerd
tot Amsteltram. Dat gaat gepaard met een aantal drastische ingrepen, zoals de realisatie van
drie nieuwe onderdoorgangen, het vervangen van haltes en het aanpassen van rails, wissels en
bovenleidingen. Lommers Welding Services heeft een belangrijk aandeel in deze grootschalige
vernieuwingsoperatie.
10
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

AMSTELVEEN AMSTELVEENLIJN
“In opdracht van VITAL verzorgen wij op verschillende
locaties van het 20 kilometer lange
traject allerlei las- en constructiewerkzaamheden”,
zegt Gerda Lommers. De bijdrage van
het familiebedrijf is tweeledig. “We zetten
onze specialisten in op locatie, maar bereiden
ook het nodige voor in onze eigen moderne
werkplaats in Purmerend. Dat is gelijk ook onze
kracht en wordt gewaardeerd door opdrachtgevers.
We zijn NEN-EN 1090, ISO 9001, ISO
3834-2 en VCA gecertificeerd. Doordat wij
vaak in het voortraject de kans krijgen om mee
te denken, kunnen wij de projecten efficiënter
laten verlopen. Dat maakt ons dé partner voor
het realiseren van alle soorten constructies.”
BREED GECERTIFICEERD
Vanaf medio 2014 vallen alle constructiedelen
met lastdragende eigenschappen, die in de
hoofdberekening worden meegenomen als lastdragend,
onder de NEN-EN 1090 norm. Deze
constructiedelen moeten worden voorzien van
een CE-markering. De norm heeft consequenties
voor fabrikanten van stalen en aluminium
constructiedelen voor de bouw. Dat betekent
dat niet alleen de leverancier van het eindproduct
een CE-markering moet kunnen leveren,
maar ook alle toeleveranciers. Lommers Welding
Services is dan ook een las- en constructiebedrijf
in de ruimste zin van het woord. “Als modern
familiebedrijf mogen wij ons in Nederland tot één
van de grotere rekenen”, zegt Lommers. “Maatwerk,
efficiency, veiligheid en kwaliteit zijn voor
ons belangrijke begrippen. Ons streven is om
kwaliteit te leveren tegen aantrekkelijke prijzen.
Wij gaan mee met onze tijd en volgen de nieuwste
ontwikkelingen op het gebied van techniek,
risico- en procesbeheersing. Zo waren wij als één
van de eerste lasbedrijven gecertificeerd volgens
NEN-EN 1090 executieklasse 1, 2, 3 en 4.”
GEVARIEERD DIENSTENPAKKET
“Met behulp van onze mobiele werkplaats en
lasunits kunnen we op alle moeilijk toegankelijke
locaties komen”, vervolgt Lommers. “We zijn
bedreven in alle lasdisciplines, snijden en mobiel
kotteren. Maar ook in demontage- en montagewerkzaamheden,
zelfs vanaf het water. Voor
de Amstelveenlijn hebben we onder meer de
ankergordingen aangebracht op de locaties Kronenburg,
Zonnestein en Sportlaan. De schuifverbindingen
ten behoeve van deze ankergordingen
zijn in onze werkplaats in Purmerend
volledig geprefabriceerd. Daarnaast hebben we
op locatie de geprefabriceerde deksloven aan
de damwanden gelast. Kortom, een zeer gevarieerd
dienstenpakket, waarbij de combinatie van
onze mobiele werkplaats op locatie (buitendienst)
én onze eigen werkplaats in Purmerend
(binnendienst) ten volle is benut.” ■
Lommers Welding Services is bedreven in alle
lasdisciplines, snijden en mobiel kotteren.
Voor de Amstelveenlijn heeft Lommers Welding
Services onder meer de ankergordingen aangebracht
op de locaties Kronenburg, Zonnestein en Sportlaan.
‘Met behulp van onze mobiele werkplaats
en lasunits kunnen we op alle moeilijk
toegankelijke locaties komen’
In opdracht van VITAL verzorgt Lommers Welding Services op verschillende locaties van het 20 kilometer lange
traject allerlei las- en constructiewerkzaamheden.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
11

STAD PROJECT
‘Het functioneren van het
bouwteam leidt tot een
interactief proces’
Scrubber Column.
Tekst en beeld | GMB
BOUWTEAM IS
SLEUTEL TOT SUCCES
Op de Vondelingenplaat, middenin de Rotterdamse haven wordt op dit moment recyclingbedrijf
Reko uitgebreid met een nieuwe thermische reinigingsinstallatie genaamd Reko 2. Bij Reko worden
reststoffen, bestaande uit een mix van teerhoudend asfaltgranulaat en dakleer, volledig omgezet in
primaire grondstoffen, elektriciteit en warmte.
100% RECYCLING IS UNIEK
Tijdens het verwerkingsproces wordt het asfalt
in een ronddraaiende trommeloven bij temperaturen
van 1.000°C thermisch gereinigd, hetgeen
wil zeggen dat alle in het asfalt aanwezige
schadelijke stoffen volledig in de oven verbranden.
Dit thermisch reinigingsproces resulteert
in schoon zand, grind en vulstof – klaar voor
hergebruik – alsmede hete afgassen waaruit
energie wordt teruggewonnen in de vorm van
stoom die vervolgens via een stoomturbine
wordt omgezet in elektriciteit. Per jaar wordt
circa 30 duizend megawatt aan elektriciteit opgewekt,
ofwel dezelfde hoeveelheid die circa
7.500 huishoudens jaarlijks verbruiken.
De nieuw te bouwen installatie is aanzienlijk
efficiënter, omdat deze gebruik maakt van de
nieuwste technieken. Zo wordt in de nieuwe
installatie niet alleen minder energie verbruikt,
maar ook aanzienlijk meer energie opgewekt.
De installatie kan voor maar liefst 50.000 huishoudens
elektriciteit opwekken. Bovendien
wordt de installatie geschikt gemaakt om naast
elektriciteit ook warmte te kunnen leveren
voor de tuinbouw of stadsverwarming.
Reko is met deze beide installaties uniek in de
wereld. Nergens wordt namelijk teerhoudend
asfalt op een dergelijke manier voor 100% gerecycled,
waarbij praktisch geen energie verloren
gaat. De bouw van dit project is grofweg
op te splitsen in twee gedeelten: de realisatie
van de technische installaties en het civiele
en bouwkundige gedeelte. De bouw van de
technische installaties wordt uitgevoerd door
gespecialiseerde buitenlandse bedrijven. Voor
het civiele en bouwkundige gedeelte is er een
samenwerking aangegaan met het Nederlandse
familiebedrijf GMB.
NADRUK OP SAMENWERKING
De nadruk ligt hier op samenwerking. Er is
een bouwteam opgericht waarvan zowel de
opdrachtgever als opdrachtnemer deel uitmaken.
“Vertrouwen is hierin het kernwoord”,
12
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

Overzicht Reko 2.
zegt David Heijkoop, directeur van Reko. “In
het bouwteam hebben we regelmatig overleg
en kunnen we, als dat nodig is, snel schakelen.
Hierdoor sluit de uitvoering perfect aan bij hoe
wij het als opdrachtgever willen hebben. In het
begin hebben wij GMB verteld wat wij willen realiseren.
Wij wisten welke installaties gebouwd
moesten worden en GMB moest daar de oplossing
voor ontwerpen. Zowel qua funderingen als
vloeren.” “Die oplossingen werden door ons in
samenwerking met de ingenieurs van Lievense
bedacht”, vertelt Maarten Driesse, commercieel
manager bij GMB Haven & Industrie. “Specifieke
aandachtspunten waren de grote krachten en
belastingen, gewenste functionaliteit en trillingen
door in bedrijf zijnde installaties.”
Power & control building.
Het functioneren van het bouwteam leidt tot
een interactief proces. Zo werden er bijvoorbeeld
tijdens de bouw, op aangeven van Reko,
nog diverse wijzigingen doorgevoerd om een
nog duurzamere installatie te realiseren. Met
als gevolg dat de uiteindelijke realisatie haarfijn
aansluit op de wensen van de opdrachtgever.
“Ook maakten we gebruik van de ervaring die
Reko en GMB hebben opgedaan bij eerdere
gezamenlijke bouwprojecten”, zegt Driesse.
LIJKT NIET ZO
BIJZONDER MAAR…
Christiaan Hakstege, projectmanager van
GMB, vertelt dat het betonwerk op het eerste
oog niet zo bijzonder lijkt. “Het is vooral
veel beton, zo’n 6.500 m 3 , maar de diversiteit
van de verschillende betononderdelen, de minimale
afwijkingen waar we mee werken en de
Power & control building met turbinetafel.
verscheidenheid aan in te storten onderdelen
van de verschillende installatiebouwers maken
het een uitdagend en bijzonder project.” Leuke
bijkomstigheid is dat bij een gedeelte van het
gebruikte betonmortel het eigen Eco Granulaat
(zand en grind uit gereinigd teerhoudend
asfalt) van Reko is verwerkt. In september
2020 moet Reko 2 operationeel zijn. ■
Staalwerk Boiler building.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
13

1090 EXC. 1 T/M 4
9001
3834-2
VCA
Welding
Services
TROTS OP DE
SAMENWERKING
MET VITAL
www.lommerwelding.nl | +31 (0) 299 473 344 | info@lommerswelding.nl

INTERVIEW
Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | Nieman Raadgevende ingenieurs
Brandklasse ligt onder het vergrootglas
Grote risico’s in
samengestelde constructies
Wie een gebouw laat neerzetten door vakkundige partijen, verwacht dat het gebouw voldoet
aan de regelgeving en dat de brandveiligheid geregeld is. Maar de waarheid blijkt anders. De
bepalingsmethode die de regelgeving aanstuurt, vertoont hiaten. Daarnaast is toepassing van de
regelgeving geen garantie dat een gebouw ‘fire-resilient’ is.
Deze conclusie trekt Ruud van Herpen, senior adviseur Brandveiligheid
en technisch directeur van Nieman Raadgevende ingenieurs. “De
voorschriften lijken helder”, stelt hij vast. “Grotere gebouwen worden
verdeeld in compartimenten, zodat uitbreiding van de brand wordt
vertraagd. We maken vluchtroutes en beperken verspreiding van de
rook. De eisen aan draag- en scheidingsconstructies zijn duidelijk. Onduidelijk
is echter hoe samengestelde constructies daaraan kunnen voldoen.
Zeker bij gestapelde woningbouw levert dat brandrisico’s op.”
AFZONDERLIJKE DELEN
Op onderdelen wordt er voldoende getest met kleinschalige testmethoden.
De toegepaste materialen in constructies worden getest op de
vereiste brandklasse en bij brandwerende scheidingen wordt getest of
de brandwerendheid voldoende groot is. Van Herpen: “Deze maatregelen
worden echter teniet gedaan als de brand zich langs de gevel kan
verplaatsen en zo de brandcompartimentering kortsluit.”
BRANDKLASSE ONDER HET VERGROOTGLAS
Een schrijnend voorbeeld hiervan is de brand in de Londense Grenfell Tower
in 2017. Deze brand brak uit op de vierde verdieping van het 24 etages
tellende gebouw en werd aanvankelijk als ‘onschuldig’ ingeschat. Maar de
vlammen bereikten de brandgevoelige gevelplaten, het brandbare isolatiemateriaal
en brandbare delen in de gevelconstructie. De woontoren
brandde volledig af. “Dat heeft ons wakker geschud”, vertelt Van Herpen.
“Sindsdien ligt de brandklasse van buitengevels onder het vergrootglas.
Toetsers en ingenieurs in heel Europa onderzoeken nog steeds hoe zij bij
samengestelde constructies kunnen testen of de brandklasse wordt gehaald.
Als afzonderlijke elementen in een constructie voldoen aan brandklasse
B, betekent dat niet dat de hele constructie brandklasse B heeft.”
BETERE VOORLICHTING
Van Herpen is ook praktijkleraar bij de TU Eindhoven, waar hij bouwkundige
ingenieurs leert hoe zij het probleem bij de bron kunnen aanpakken.
Hij maakt ze doordrongen van het doel van de voorschriften,
biedt oplossingen voor de gevels en leert hoe ze detailleringen betrouwbaar
maken, zodat een brand niet ‘doorloopt’. Ook vanuit zijn eigen adviespraktijk
geeft hij voorlichting.
“Gebouwen compartimenteren met brandwerende scheidingen is een
zinvolle, effectieve maatregel”, vertelt hij. “Het geeft tijd om te vluchten
Ruud van Herpen, senior adviseur Brandveiligheid en technisch directeur
van Nieman Raadgevende ingenieurs.
‘De brand in de Grenfell Tower
heeft ons wakker geschud’
en hulp te verlenen. Maar de faalkans van die scheidingen kan oplopen
tot 50%. We lijken dit acceptabel te vinden, ook bij duurzame panden.
Maar dat zie ik anders. Een pand wordt als duurzaam beschouwd wanneer
het een hoog duurzaamheidslabel scoort. Brandveiligheid maakt
echter geen onderdeel uit van zo’n label, wat een afbrandscenario reëel
maakt. Van een gebouw met een afbrandscenario kun je niet met droge
ogen beweren dat het een duurzaam gebouw is.”
NIEUWE RISICO'S
Er is nog veel te doen op het gebied van brandveiligheid. Zo zorgt het
luchtdicht bouwen voor nieuwe brandscenario’s en levert de vergrijzing
nieuwe brandrisico’s op. Wat is de kracht van vluchtroutes in woon-/zorgcentra
als de meerderheid van de bewoners slecht ter been is of dementeert
en de vluchtroutes niet kan gebruiken? “We zijn ons beter bewust
van de bestaande risico’s, maar er ontstaan ook steeds nieuwe risico’s. De
voorschriften moeten sneller anticiperen op deze ontwikkelingen.” ■
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
15

AMSTELVEEN VAN POELGEEST
Tekst | Tjerk van Duinen Beeld | JG Staalplaatbetonvloeren en Mies Architectuur
Slank vloersysteem voor
autoshowroom aan de A9
BMW- en Mini-dealer Van Poelgeest bouwt langs de A9 in Amstelveen een nieuwe showroom.
De bestaande showroom wordt daartoe gerenoveerd en opgetopt met een extra verdieping.
JG Staalplaatbetonvloeren BV levert en monteert hiervoor 2.000 m² van het slanke ComFlor 75
vloersysteem en 3.000 m² stalen dakplaat SAB 106 en 158 profiel.
“De Comflor vloer is een fijn product om mee te werken: snel bouwen gaat makkelijk, je kunt de onderdelen
eenvoudig verplaatsen en het is eenvoudig om elektra in weg te werken.”
16
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

AMSTELVEEN VAN POELGEEST
Vanaf volgend jaar begint de verbreding van de
A9 tussen de knooppunten Badhoevedorp en
Holendrecht. Dit is een enorme infrastructurele
operatie die gefaseerd zeker zes jaar in beslag
gaat nemen. Ter hoogte van Amstelveen
wordt de A9 geheel verdiept aangelegd en
komen er drie brede overkappingen. BMWen
Mini-dealer Van Poelgeest loopt met de
complete verbouwing en uitbreiding van de
Amstelveense vestiging vast voor de fanfare
uit. De huisvesting van de bekende autodealer
ligt aan de uiterste westkant van de stad en pal
aan de A9, achter de geluidswal, en groeit door
de verbouwing naar een bruto vloeroppervlak
van 11.000 m².
COMFLOR 75
JG Staalplaatbetonvloeren uit Tolkamer is leverancier
van verschillende vloersystemen en
kan voor vrijwel elke toepassing een oplossing
bieden. Directeur Wim Snelders: “Wij leveren
de staalplaten voor alle Multideck-vloeren
van Hody/Kingspan, de Hoesch-vloeren en
alle ComFlor-vloertypen. In het geval van Van
Poelgeest is constructeur Peters & van Leeuwen
voor de nieuwe verdiepingsvloer uitgekomen
op de ComFlor 75. Deze slanke staalbetonvloer
van 2.000 m² is aangelegd bovenop
het bestaande staaldak. Met hier en daar wat
hulpstaal hebben we de nieuwe vloer met een
stempelvrije overspanning van 3,60 meter kunnen
maken. Dat is best veel voor een vloer van
slechts 120 millimeter dik.”
GUNSTIG
De ComFlor-vloeren hebben een zodanige
profilering dat de benodigde hoeveelheid beton
beperkt kan worden, zodat je een lichte en
slanke vloer krijgt. Snelders: “Dat is uiteraard
gunstig voor de constructie, vooral in geval
van beperkte verdiepingshoogtes zoals bij Van
Poelgeest. De belastbaarheid is met 4 kN/m²
en een puntlast van 10 kN/m² ruim voldoende
voor deze automotive toepassing. We hebben
inmiddels 20 jaar ervaring met dit systeem.
Het is een fijn product om mee te werken: snel
bouwen gaat makkelijk, je kunt de onderdelen
eenvoudig verplaatsen en het is eenvoudig
om elektra in weg te werken. De ComFlor 75
heeft bovendien een brandwerendheid van 60
minuten.” De vloeren worden aangeboden inclusief
een statische berekening.
JG Staalplaatbetonvloeren leverde ook 3.000
m² metalen beplating voor het nieuwe dak en
voor de luifel boven de hoofdentree. Begin
2020 zullen naar verwachting de eerste auto’s
de showroom ingereden kunnen worden. ■
Impressie van het eindresultaat.
‘Een slanke vloer is gunstig voor de constructie, vooral bij
beperkte verdiepingshoogtes’
De Comflor 75 vloer is aangelegd bovenop het bestaande staaldak.
De benodigde hoeveelheid beton bij de ComFlor-vloeren is beperkt en leidt tot een lichte en slanke vloer.
Bouwinfo
ARCHITECT:
MIES Architectuur, Ede
CONSTRUCTEUR:
Peters & van Leeuwen, Gouda,
AANNEMER:
Pleijsier Bouw en Onderhoud bv, Genemuiden
VLOEREN:
JG Staalplaatbetonvloeren BV, Tolkamer,
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
17

SPECIAL FUNDERINGSTECHNIEKEN
18
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

SPECIAL FUNDERINGSTECHNIEKEN
Tekst | Suzanne van Gaalen Beeld | Lourenz.nl
Ton Groeneweg, NVAF:
‘We moeten
meer opkomen
voor ons vak’
De Nederlandse Vereniging Aannemers Funderingswerken
(NVAF) zet in op professionalisering van haar eigen vereniging.
Daarmee wil zij slagen maken om de funderingsbranche de
komende jaren meer op de kaart te zetten.
“Iedere dag is een dag met ontwikkelingen. Stilzitten
is er niet bij. Daarom moet je zorgen dat
je in de voorste linie loopt.” Aan het woord
is Ton Groeneweg, voorzitter van de NVAF.
De vereniging behartigt de belangen van aannemers
van funderingswerken, eigenaren van
funderingsmaterieel en aanverwante bedrijven.
Het is volgens Groeneweg hollen of stilstaan
in de branche. “Eerst hadden we de crisis, de
laatste twee jaar was er weer een run op funderingsbedrijven
om de bouwachterstand in
te halen en nu komt alles weer tot stilstand
vanwege de stikstofproblematiek en de PFAS.
Dat nekt ontwikkelingen in onze branche qua
investeringen en personeel.”
VANAF HET BEGIN ERBIJ
Er ligt veel op het bordje van de vereniging en
haar leden. En dan hebben we actuele ontwikkelingen
als de stikstofproblematiek en de PFAS
hier nog buiten beschouwing gelaten. De NVAF
moet als vereniging meebewegen met alle ontwikkelingen.
Zo heeft zij recentelijk een professionaliseringsslag
gemaakt door een directeur en
secretariaat aan te stellen. “Dat geeft ruimte om
activiteiten te ontplooien en samenwerkingen
met aanverwante partijen aan te gaan. Samenwerking
en krachten bundelen worden steeds
belangrijker. Funderingsbedrijven zijn nog teveel
een product wat pas op het laatst ingekocht
wordt. Wij willen echter veel meer meedenken
vanaf het begin. Dat is ook belangrijk, want er
speelt zich zoveel af onder de grond. Funderingsbedrijven
hebben de expertise en ervaring
in huis van mogelijke ondergrondse risico’s. Reden
waarom wij nu ook aanverwante bedrijven
als ingenieursbureaus, ontwikkelaars, leveranciers
en databureaus als lid verwelkomen.” De
professionalisering van de vereniging geeft ook
ruimte om vaker naar buiten te treden. Niet alleen
om samenwerkingen aan te gaan, maar volgens
Groeneweg ook om ‘meer voor ons eigen
vak en onze eigen mensen op te komen in de
vorm van onder meer een eigen cao’.
MEERWAARDE BIJ
VERDUURZAMING
Funderingsbedrijven kunnen, naast expertise
over ondergrondse risico’s, ook een meerwaarde
leveren als het gaat om duurzaamheid.
Dit ziet Groeneweg tweeledig; enerzijds
in de zin van het verminderen van de CO 2
-
uitstoot, anderzijds innoveren op gebied van
machines en techniek. “Van oudsher wordt
veel beton en staal gebruikt. Door onder
meer in te zetten op gerecycled beton, maar
ook door gebruik te maken van minder zware
palen, kun je de CO 2
-uitstoot terugbrengen.
Duurzaamheid betekent ook innoveren in
funderingstechnieken. Denk aan het aanbrengen
van holle geothermische funderingspalen
die ingezet kunnen worden voor duurzame
verwarmingsinstallaties. Technische ontwikkelingen
moeten sneller. Als branche lopen
wij niet voorop qua automatisering. Ook daar
valt nog veel winst te behalen, wat het voor
ons als vereniging één van de punten van aandacht
maakt voor de komende jaren.” ■
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
19

SPECIAL FUNDERINGSTECHNIEKEN
Tekst | Roel van Gils Beeld | Van Berlo
Experts in funderingen
en bedrijfsvloeren
Al veertig jaar realiseert Van Berlo kwalitatief hoogwaardige en
duurzame vloeroplossingen. Dankzij de multidisciplinaire benadering
met eigen divisiespecialisten heeft een opdrachtgever slechts één
aanspreekpunt voor het ontwerp en de realisatie van de complete
betonnen onderbouwconstructie. Dat leidt in veel gevallen tot
een (kosten)efficiënt totaalpakket. Een gesprek met commercieel
directeur Glenn Verhoef over de visie voor de toekomst.
Vloeroplossingen op staal, op palen, voegloos,
met staalvezel versterkt, traditioneel gewapend,
vlak, supervlak of vloeistofdicht, het is
voor Van Berlo gesneden koek. “We beschouwen
een bedrijfsvloer als een integraal project
waarbij we met onze disciplines Bedrijfsvloeren,
Engineering, Funderingstechnieken en
Systeemfunderingen samen optrekken als één
bouwteam voor onze relaties”, zegt Verhoef.
“We zijn niet afhankelijk van derden. Zo kunnen
we in de ontwerpfase al meedenken over
de constructie of aanpassingen doen aan een
hoofdontwerp. In veel gevallen zijn we in staat
een slankere vloer te dimensioneren dan een
algemeen constructeur voorschrijft. Daarmee
kunnen grote besparingen worden gerealiseerd,
zo hebben we reeds bewezen.”
‘INVESTEREN IS ONZE VISIE
VOOR DE TOEKOMST’
Om de hoge kwaliteit te kunnen blijven garanderen,
heeft Van Berlo een duidelijke focus
voor de komende jaren. “Investeren is onze
visie voor de toekomst”, zegt Verhoef stellig.
“De klant staat daarin centraal. Ons doel is om
klanten in de toekomst nog meer te ontzorgen.
Mede door te luisteren naar hun wensen hebben
wij een wijziging doorgevoerd in de organisatiestructuur,
die aansluit bij het bieden van
een totaalpakket. Dat uit zich in eigen klantenteams,
vanaf de offerte tot aan de oplevering.
Voor alle projecten stellen we één projectleider
aan, zodat de opdrachtgever met al zijn
vragen terecht kan bij één aanspreekpunt. Het
maakt dat we benaderbaar blijven en vooral
een betrouwbare partner zijn die maximale
kwaliteit levert in proces en product.”
VAN BERLO ACADEMY
Krapte op de arbeidsmarkt, het is een bekend
gegeven. Ook voor Van Berlo. Verhoef: “Investeren
in mensen en medewerkers vormt
een belangrijke pijler binnen onze organisatie.
Enerzijds door te investeren in goede
primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden
en anderzijds door het creëren van een fijne
werkomgeving en het bieden van doorgroeimogelijkheden.
Omdat specialisten moeilijk
te vinden zijn, zijn we een eigen bedrijfsschool
gestart, de Van Berlo Academy. Via deze academy
kunnen we nieuwe medewerkers opleiden
tot volleerd specialisten, zodat we ook
in de toekomt kwalitatief hoogwaardige producten
kunnen realiseren.”
Van Berlo onderhoudt nauw contact met zijn
leveranciers. “We zien onze leveranciers van
grondstoffen zoals beton, betonpompen, wapening
in de vloer, et cetera echt als strategische
ketenpartners”, schetst Verhoef. “Zo profiteren
we van onze wederzijdse specialismen
en kunnen we elkaar versterken. Daarnaast
blijven we voortdurend investeren in innovaties
en onderzoek om onze producten te verbeteren.
Zo werken we intensief samen met
de TU Eindhoven en beschikken we over een
eigen betonlaboratorium om de eigenschappen
en het krimpgedrag van beton te onder-
20
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

SPECIAL FUNDERINGSTECHNIEKEN
zoeken. Ook verrichten we controles op de
bouw en zijn we nu al bezig met het aanleggen
van kwaliteitsdossiers zoals wettelijk verplicht
wordt per 1 januari 2021.”
Tot slot investeert Van Berlo voortdurend in de
nieuwste software-oplossingen, zoals Tekla en
in het up-to-date houden van het machinepark.
“Naast alle vervangingsinvesteringen is dat laatste
nodig om ervoor te zorgen dat wij met jong
materieel blijven werken om de allerhoogste
kwaliteit te kunnen blijven garanderen.” ■
Investeren in mensen en medewerkers vormt een belangrijke pijler voor Van Berlo.
‘Ons doel is om klanten in de toekomst
nog meer te ontzorgen’
Omdat specialisten moeilijk te vinden zijn, is Van Berlo een eigen bedrijfsschool gestart, de Van Berlo Academy.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
21

SPECIAL FUNDERINGSTECHNIEKEN
Sensorkabel op ankerstang.
Tekst | Chris Elbers Beeld | Brem Funderingsexpertise B.V.
Innovatieve sensortechniek
voor de funderingsbranche
De introductie van de Eurocodes in Nederland in het algemeen en de al jaren lopende discussie
omtrent te hanteren paalklassefactoren in het bijzonder, zijn redenen waarom in situ testen van
funderingspalen de laatste jaren vaker worden uitgevoerd. Brem Funderingsexpertise B.V. uit Gouda
is onder andere gespecialiseerd in het uitvoeren van diverse onderzoeken die de kwaliteit van
betonpalen kunnen aantonen. Denk hierbij aan akoestische paalcontrole, Crosshole Sonic Logging,
betonsterkteonderzoek en proefbelastingen op trek en druk. Deze laatste kunnen zowel dynamisch,
pseudo-statisch als statisch uitgevoerd worden.
‘Het is tevens mogelijk om de betonkwaliteit tijdens het
uitharden te monitoren’
22
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

SPECIAL FUNDERINGSTECHNIEKEN
Paalproefbelasting op trek.
Trektest op ankerpaal vanuit ontgraven bouwput.
Geprepareerde ankerstangen..
‘De optische reksensoren meten zeer nauwkeurig de rek in funderingspalen’
De nieuwste techniek die op dit gebied door
Brem wordt toegepast, betreft het gebruik van
optische reksensoren die zeer nauwkeurig de
rek in funderingspalen kunnen meten. Hiermee
is, veel beter dan met traditionele meettechnieken,
de mate van wrijving langs de paalschacht
in kaart te brengen. Hierdoor komt heel goed
in beeld welk deel van het paaldraagvermogen
door de schachtwrijving geleverd wordt (en op
welke diepte welk percentage daarvan) en welk
deel door het puntdraagvermogen (in geval van
palen die op druk worden belast). Bij palen die
op trek belast worden, kan in een vroeg stadium
bepaald worden hoe lang een eventueel groutlichaam
dient te zijn om aan het gevraagde trekdraagvermogen
te kunnen voldoen.
POTENTIE
Toepassing van deze techniek heeft volgens Erik
de Bruin, manager speciale projecten bij Brem,
veel potentie en geeft tevens aanvullende mogelijkheden
voor het verzamelen van interessante
informatie m.b.t. praktijkdata over paalfunderingen.
“Door toepassing van dit type sensoren
kan niet alleen informatie vergaard worden over
het gedrag van de paal tijdens de paalproeven,
het is ook mogelijk de kwaliteit van het beton
te monitoren tijdens het uitharden ervan.” Met
dezelfde sensorstring die gebruikt wordt voor
de nauwkeurige rekmetingen kan volgens De
Bruin tevens de temperatuurontwikkeling in
de paal zeer nauwkeurig gevolgd worden. Dit
is een parameter die een indicatie geeft over de
homogeniteit van de betonnen paalschacht bij
in-de-grond-gevormde betonpalen. Daarnaast
is het een optie om gedurende de realisatie van
het gebouw dat op die palen gebouwd wordt
de daadwerkelijke krachtmobilisatie in de paal
te monitoren. Als ultiem gebruik van dezelfde
sensorstring is het zelfs mogelijk om aan te tonen
wat windbelasting op hoogbouw nu precies
voor effect heeft op een individuele funderingspaal.
“Dat is zeker een onderzoek waarin
hoogbouwconstructeurs veel interesse zullen
hebben”, aldus De Bruin.
TOEPASSINGEN
Brem heeft inmiddels flink wat ervaring opgedaan
met het toepassen van deze innovatieve
sensortechniek in de funderingsbranche. Deze
ontwikkeling heeft ertoe geleid dat het bedrijf
inmiddels met diverse monitoringsklussen ook
actief is in branches die zich buiten het oorspronkelijke
werkveld bevinden. Hierbij kan
worden gedacht aan uitgebreide monitoringsklussen
op het gebied van Structural Health
Monitoring, Weigh in Motion-systemen bij
bruggen en viaducten en zelfs lekdetectie bij
rioleringssystemen. “Het monitoringsprincipe
is vaak hetzelfde, maar door een slimme positionering
van de sensoren kunnen veel zaken
gemonitord worden die voorheen moeilijk
of zelfs niet te meten waren”, zegt De Bruin.
“Mensen vragen soms om monitoringsactiviteiten
van een bepaald type, omdat men daar
bekend mee is. Terwijl daar eigenlijk een afgeleide
mee gemeten wordt van hetgeen men eigenlijk
wil weten. Met deze nieuwe sensortechnologie
wordt het mogelijk om de interessante
parameter zelf te meten. Er is dus nog wel het
één en ander aan zendingswerk te verrichten,
maar dat doen we graag.” ■
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
23

HAVENGEBIED IN
GOEDE HANDEN
GMB Haven & industrie is gespecialiseerd in
het ontwerpen, aanleggen en onderhouden
van zwaarbelaste terreinen en het ontwerpen
en bouwen van grootschalige loodsen, betonconstructies
en kraanbanen in haven- en
industriegebieden. In de ontwerp- en realisatiefase
denken we pragmatisch met u mee. Onze
planning stemmen we voortdurend af op uw
logistieke activiteiten en we zorgen ervoor dat
uw bedrijfsprocessen niet belemmerd worden.
Wat de uitdaging ook is: GMB Haven & industrie
bedenkt de oplossing. Creatief, flexibel én in
‘geen woorden, maar daden’.
Meer weten over GMB Haven & industrie?
Kijk op www.gmb.eu of bel 088 – 88 54 000.
UW PARTNER IN STAAL
BUIG CENTRALE STEENBERGEN B.V.
Dr. A. Philipsstraat 15
T : +31 528 229 400
BTW : NL001266755B01
Postbus 54 - 7900 AB
F : +31 528 263 880
LB
: NL001266755L01
Hoogeveen
Nederland
E : info@bcssteel.eu
I : www.bcssteel.eu
KVK : 04011733
CERTIFICATEN: ISO 9001 KSC-K00736 / KOMO K7230 / BENOR 117 VERDELER - 606 VLECHTER
DIN-EN-ISO-17660-1 / AFCAB A13/124 / VCA** / OHSAS-K84854
191804-19670_BCS 1-2.indd 1 16-12-19 15:17

Toezicht op en kwaliteitscontrole van
FUNDERINGEN en BOUWKUIPEN
incl. omgeving
SHM van (geotechnische) constructies
met OPTISCHE REKSENSOREN
Meer informatie? Telefoon 0182 517 550
www.brem.nl
+31 (0)20 4943070
info@cruxbv.nl
cruxbv.nl
Amsterdam
Delft
Eindhoven
Energie
Geotechniek
–
Energiekademuur
Energiedamwand
Energiepalen
Ondergrondse warmteopslag in ijs
Compressed Air Energy Storage
Grondbevriezen
Geohydrologie
–
Bemalingen
Modelstudies
Statistiek grondwaterstanden
Toetsing geohydrologische effecten
Duurzame energie (WKO)
Pompproeven
Benut de energie
van ondergrondse
constructies
–
CRUX is in Nederland leidend op
het gebied van Energie Geotechniek.
Met diverse partijen wordt in 2020
een pilot van een energiekademuur
uitgevoerd, waarin een energiedamwand
wordt toegepast. CRUX
beschikt over een unieke combinatie
van kennis om de invloeden en
risico’s op bodemenergiesystemen
in beeld te brengen.

SPECIAL FUNDERINGSTECHNIEKEN
Damwanden zijn een bron van (goedkope) energie.
Tekst en beeld | CRUX Engineering BV / Gooimeer BV
Project Energie Damwand
naar de volgende ronde
Het is heel gewoon om diepe putten te slaan voor de warmtekoudeopslag van gebouwen. Maar
waarom zouden we hiervoor niet de kilometers damwand gebruiken, die in ons waterrijke land
jaarlijks de grond in gaan? Die vraag wil het project Energie Damwand tot op de bodem uitzoeken.
Bijna een jaar geleden kreeg het project Energie
Damwand uit handen van staatssecretaris
Mona Keizer (Economische Zaken en Klimaat)
het certificaat overhandigd waarmee een haalbaarheidsonderzoek
kon worden gestart naar
deze nieuwe manier van energieopwekking.
Daarbij worden warmte- en koudeleidingen
direct op een damwandprofiel gelast. De dam-
wand kan dan een bron worden van warmte
en koude voor nabijgelegen bebouwing.
ONDERZOEKSDOEL
Initiatiefnemers voor project Energie Damwand
zijn geotechnisch adviesbureau CRUX Engineering,
TU Delft, TU Eindhoven en de Groep
Duurzame Energie. Gezamenlijk hebben zij de
eerste ronde van het haalbaarheidsonderzoek
uitgevoerd. Jacco Haasnoot, directeur van CRUX
Engineering: “Doel was om uit te zoeken of damwanden
in de oever van de vaarwegen een bron
van warmte en koude kunnen zijn voor nabijgelegen
bebouwing, of het systeem nadelige invloed
heeft op de functies van de damwand en of er
een interessant exploitatiemodel te bouwen is.”
26
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

SPECIAL FUNDERINGSTECHNIEKEN
WATER
De eerste onderzoeksfase is positief afgesloten.
Haasnoot: “We wilden onder meer weten
hoe het systeem feitelijk werkt. Waar haal je
de meeste warmte uit? Is dat uit het watergedeelte
of uit het gronddeel? We hebben gemeten
dat het merendeel van de opbrengst
uit het water komt en dat was te verwachten.
Warmte in water blijft makkelijker naar de
damwand stromen, terwijl in de grond in de
loop van de tijd een soort weerstand wordt
opgebouwd, waardoor de prestaties verminderen.
Dit temperatuurverhang zie je ook optreden
bij grondputten van WKO-installaties.”
REKENSOMMEN
Er is ook gekeken naar de exploitatie van
energiedamwanden. Hoe kun je warmte leveren?
Hoe kun je er geld aan verdienen? En
hoe is het perspectief over een periode van
20 jaar? “Voordeel van de energiedamwand is
‘Energiedamwanden zijn veelbelovende en voor
de hand liggende manier van energiewinning
voor Nederland’
dat je meelift met projecten waar damwanden
worden toegepast”, vertelt Haasnoot. “Het
enige dat je moet doen, is de warmtewisselaars
op de damwanden lassen en ze aansluiten.
We hebben het doorgerekend voor een
nieuwbouwproject in Delft met 100 appartementen
van 80 m² bij een kademuur van 150
meter lengte. De energiedamwand zou hier
toereikend zijn om de energie te leveren voor
de vloerverwarming, het tapwater en de passieve
koeling. In Amsterdam hebben we ook
naar de toepassing gekeken, maar daar werken
ze met L-muren op betonnen palen en
panden met een veel te hoge warmtevraag,
dus daar red je het niet met alleen energie
uit damwanden.”
TWEEDE RONDE
“We zijn nu door naar de tweede ronde en dat
betekent het uitvoeren van een pilot, een project
dat door een provincie wordt uitgeschreven.
Damwandleverancier Gooimeer, licentiehouder
voor het patent in Nederland, heeft
zich inmiddels aangesloten. We doen ook aan
kennisuitwisseling met Duitsland waar al twee
projecten met positieve resultaten lopen. Als
het daar lukt, moet het in waterrijk Nederland
toch ook zeker van de grond komen?” ■
De toepassingsmogelijkheden van de Energie Damwand in Nederland-waterland zijn groot.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
27

SPECIAL FUNDERINGSTECHNIEKEN
Tekst | Tjerk van Duinen Beeld | Geobest BV
Missing link tussen ontwerp en uitvoering
GRENZEN VERLEGGEN
MET GEOTECHNIEK
Als er heel hoog gebouwd wordt in Nederland, is de kans groot dat de rekensommen voor de
funderingen en grondconstructies gemaakt zijn in Vianen. Superhoogbouw vergt namelijk speciale kennis,
omdat de bestaande bouwnormen hierin niet specifiek voorzien. Geobest is een adviesbureau dat op
dit gebied de grenzen verlegt. En ook over de landsgrenzen zijn de rekenmeesters steeds actiever.
Dover: wisselvallig krijt.
De Zalmhaventoren in Rotterdam is een
normverleggend geval voor de geotechniek.
Dit complex aan de Zalmhaven omvat naast
twee ‘kleinere’ torens van 70 meter ook de
hoogste toren van de Benelux, die 215 meter
hoog zal reiken.
VEEL HOOGBOUW
Een typisch ‘klusje’ voor Geobest. Roel Brouwer
en Robert Schippers, beiden principal consultant,
hebben al heel wat adviezen en second
opinions geleverd voor hoogbouw. Schippers:
“Zoals voor de Maastoren, het Postkantoor,
de Wijnhaven en de Glashaven in Rotterdam,
een toren van 180 meter aan de Rijswijkseweg
in Den Haag en de 130 meter hoge Wonderwoods
toren naast het Centraal Station in
Utrecht. En dus ook voor de Zalmhaventoren,
alleen was dat project niet te vatten in normen
en daarom ingewikkelder dan de andere. De
palen die dit gebouw op zijn plaats moeten
houden, zijn twee keer zo lang als gebruikelijk.”
ROTTERDAMSE
ZETTINGSGEDRAG
Onder heel Rotterdam ligt een eerste zandlaag
op vijftien tot twintig meter, waar bijna
alle gebouwen op staan. Daaronder zit een
geologische formatie van harde kleilagen die
bij hoge belasting zetting gaat vertonen. Schippers:
“Voor de Zalmhaventoren hebben we
berekend dat als die op de eerste zandlaag
gefundeerd zou worden, er veertig centimeter
zetting zal optreden. Te veel voor de twee
kleine torens en de naastgelegen bebouwing.
De oplossing is doorboren naar de volgende
zandlaag, tot circa zeventig meter diepte. Dan
ontstaat een acceptabele zetting van zeven
centimeter, net zoveel als van de kleinere torens
die op 25 meter palen staan.”
SECOND OPINION
De second opinion, in Rotterdam zowel
verplicht voor het constructief als het geotechnisch
ontwerp voor alle gebouwen in de
hoogste veiligheidsklasse (CC3), werd door
de gemeente op de voet gevolgd. Schippers:
“Er staat veel superhoogbouw gepland en met
de Zalmhaven-kennis hebben we nu nieuwe
uniforme regels in handen over bouwen met
deze lange palen. Technisch en financieel is dat
28
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

SPECIAL FUNDERINGSTECHNIEKEN
‘Met de
Zalmhaven-kennis
hebben we nu
nieuwe uniforme regels
in handen over
bouwen met deze
lange palen’
nu haalbaar. Voor ons is dit interessant omdat
wij die kennis hebben mee-ontwikkeld, waardoor
wij specialist zijn in hoogbouw en CC3-
toetsing. Je kunt zeggen dat we de missing link
zijn tussen het ontwerp en de uitvoering.”
STEIGER IN SCHOTLAND
Geobest zoekt niet alleen de hoogte op, maar
is ook steeds actiever over de grenzen heen.
Brouwer: “Londen, Dover, Brazilië, Afrika: de
wereld is onze speeltuin. We werken daarbij
in de regel voor Nederlandse aannemers.
Zo bouwt Volker Wessels in Schotland een
steiger voor het ministerie van Defensie. Daar
hebben we geadviseerd over heien of boren
in een keiharde rotsgrond. Ook hebben we
daarvoor berekend hoe het hefponton voor
de hei-/boorstelling stabiel kon werken op
een schuine rivierbedding. Een hele lastige
klus, maar we laten daarmee zien dat we niet
alleen ontwerpen maar ook adviseren over
de uitvoering.”
Impressie van de Zalmhaventoren (midden).
KLEI EN KRIJT
Voor een nieuwe aanlegsteiger in Londen heeft
Geobest heibaarheids- en trillingsanalyses gedaan.
Brouwer: “Daar moesten buispalen door
harde kleilagen getrild worden, zonder schade
te veroorzaken aan de oude Victoriaanse kademuren,
een spoorbrug en de complexe
ondergrondse infrastructuur. Een uitgebreid
grondonderzoek vooraf, meting op basis van
de eerste getrilde palen en monitoring tijdens
het hele proces, hebben tot een schadevrije
bouw geleid.” Ook voor een groot infrastructureel
werk bij Dover heeft Geobest uitgebreide
analyses uitgevoerd. Brouwer: “Een totaal
andere ondergrond. Krijtgrond wisselt van stijf
tot zacht en bros. Dat betekent dat je veel
meer proefboringen nodig hebt om tot een
goede heibaarheids- en trillingsanalyse te komen.
Uiteindelijk zorgen we dat ieder project
zijn goede fundering krijgt. Maakt niet uit waar
ter wereld en met welke ondergrond.” ■
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
29

GEVOEL
VOOR
FUNDERINGEN
Geobest Geobest is dé is dé ontwerppartner op het op het
gebied gebied van van alle alle funderingstechnieken.
Naast Naast theoretische kennis kennis van van de de
technieken is ook is ook onze onze specifieke
ervaring ervaring over over de de installatiewijze een een
belangrijke meerwaarde voor voor U. U.
Zo vormen Zo vormen wij de wij ideale ideale koppeling
tussen tussen theorie theorie en praktijk. en praktijk.
Het Het ontwerp ontwerp van van uw uw fundering is bij is bij
ons ons in goede in goede handen! handen!
info@geobest.nl
www.geobest.nl
191804-19703_Geobest 21187 21187 adv Gevoel adv 1-2.indd Gevoel voor voor 1 funderingen 187x130 187x130 ZS.indd ZS.indd 1 1 06-06-17 06-06-17 11-12-19 09:46 09:46
17:19
Uw
Uw
partner
partner
voor
voor
alle
alle
zelfboorzelfbooren
en
strengenankers
strengenankers
Uw partner voor alle zelfboor- en strengenankers
PDS
PDS
biedt
biedt
een
een
compleet
compleet
gamma
gamma
van
van
zelfboorzelfbooren
en
strengenankers
strengenankers
voor
voor
al
al
uw
uw
funderingsoplossingen
funderingsoplossingen
PENEN DRILLING SYSTEM NV
NIJVERHEIDSSTRAAT
NIJVERHEIDSSTRAAT 5
B-2390
B-2390
OOSTMALLE
OOSTMALLE
SALESPDS@PENEN.BE
SALESPDS@PENEN.BE
WWW.PDSNV.BE
PDS biedt een compleet gamma van zelfboor-
WWW.PDSNV.BE
en strengenankers voor al uw funderingsoplossingen
PENEN DRILLING SYSTEM NV
NIJVERHEIDSSTRAAT 5
B-2390 OOSTMALLE

SPECIAL FUNDERINGSTECHNIEKEN
Tekst | Johan Debaere Beeld | Penen Drilling System
Sterk doorgedreven kwaliteitsmanagement met tussentijdse
machinecontroles, steekproeven en een eindcontrole
Zelfboorankers worden gebruikt
als micropaal of grondnagel
‘Ons programma is breed en veelzijdig. Een beschrijving ervan op een website is nooit volledig. We
kunnen veel voor u betekenen en hebben misschien precies het product op voorraad dat u zoekt.’
Bij PDS maken ze duidelijk dat persoonlijk contact nog steeds de beste manier is om een gepaste
oplossing te vinden. De firma is gespecialiseerd in de vervaardiging en levering van zelfboor- en
strengenankers en toebehoren.
Penen Drilling System, kortweg PDS en opgericht begin 2010, is gespecialiseerd in de vervaardiging en de
levering van zelfboorankers en toebehoren. (Project: nieuwe sluis Sint-Baafs-Vijve – P2 strengenankers, dubbele
geribde buis in de wortel en met TAM34/27).
‘We hebben al veel ervaring opgedaan met
leveringen voor projecten in Nederland, België,
Noorwegen, Finland en Albanië’
Penen Drilling System, kortweg PDS en opgericht
begin 2010, is gespecialiseerd in de
vervaardiging en levering van zelfboor- en
strengenankers en toebehoren. De firma uit
Oostmalle is een dochteronderneming van J.
Penen & Co N.V., dat bestaat sinds 1957 en
draadeinden en draadstangen produceert. De
jarenlange knowhow met betrekking tot het
rollen van schroefdraad staat ook garant voor
de kwaliteit van de zelfboorankers. “Dergelijke
zelfboorankers kunnen gebruikt worden
als micropaal of grondnagel. Micropalen worden
toegepast als funderingselement, als ondervanging
van bestaande funderingen of als
trekpaal onder de bodemplaten van bouwputten
en hebben als voordeel dat ze in vele
grondsoorten en in beperkte ruimtes toegepast
kunnen worden”, zegt managing director
Koen Hannes. “Grondnagels maken het opnemen
van hoge trekkrachten mogelijk en bieden
het voordeel dat ze met kleine flexibele
machines trillingvrij aangebracht kunnen worden,
waardoor de hinder voor omwonenden
wordt beperkt.”
VEEL REFERENTIEPROJECTEN
Sinds 2015 behoren J. Penen & Co en PDS tot
de Noorse Pretec Group, die bekend staat als
leverancier van bevestigingsmaterialen voor
tunnelbouw, metaalconstructie en de prefab
industrie. In datzelfde jaar werd PDS ook de
exclusieve verdeler voor de Benelux en Scandinavië
van CATI strengenankers. “We hebben
intussen al veel ervaring opgedaan met leveringen
voor projecten in Nederland, België,
Noorwegen, Finland en Albanië”, vertelt de
managing director. “De voorbije jaren werden
PDS grondankers ingezet bij diverse projecten
in de waterbouw, zoals het verankeren van de
vernieuwde Scheldekaaien in Antwerpen, het
verhogen van de bruggen over het Albertkanaal,
de bouw van diverse nieuwe kaaimuren
in de haven van Antwerpen en het vernieuwen
van de kaaimuren in de haven van Zeebrugge,
de bouw van nieuwe sluizen in Sint-Baafs-Vijve
en Ampsin en het vernieuwen van de taluds bij
de Driespoorbrug in Melle.”
DOORGEDREVEN
KWALITEITSMANAGEMENT
Alle PDS-boorbuizen worden voortdurend in
verschillende laboratoria aan uitgebreide trekproeven
onderworpen, in overeenstemming
met de NBN EN 10002-1:2020 en voor heel
de productiefase geldt een sterk doorgedreven
kwaliteitsmanagement met tussentijdse
machinecontroles, steekproeven en een eindcontrole.
Voor de grondstoffen doet de firma
enkel een beroep op betrouwbare leveranciers.
“Bovendien ondergaan alle geleverde
materialen een grondige ingangscontrole. Het
behaalde ISO9001-2015 kwaliteitslabel en CEconformiteitscertificaat
verzekert onze klanten
de voortzetting van een uitstekende kwaliteit
de komende jaren.” ■
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
31

DE PEN
BETON
BOUW.NL
32 BETON BOUW.NL

DE PEN
Richard Wigmans
DGA Wire & More BV
Gerecycled bouwstaal
In de meer dan 25 jaar die ik actief ben in de bouwstaalbranche heb ik al veel staal in de beton zien verdwijnen. Vaak
heb ik tegen mijzelf gezegd: Nederland zou toch al compleet grijs van de beton moeten zijn. Maar gelukkig worden
er ook regelmatig bouwwerken gesloopt. En hierdoor ook veel gerecycled.
Gewapend beton wordt meestal nog uitgevoerd met bouwstaal, betonijzer. Er zijn inmiddels ook andere mogelijkheden
om gewapend beton te maken, zoals kunststof vezels of carbon. Maar het grootste gedeelte wordt nog
met staal gedaan. Dit is gerecycled staal van oude auto’s, koelkasten, et cetera (schroot). Bouwstaal krijgt door het
recyclen een tweede of derde leven, waardoor bouwstaal meehelpt aan een CO 2
-reductie. Het kost natuurlijk erg
veel energie om schroot te smelten en weer naar bouwstaal om te vormen. Maar tegenover het bouwstaal maken
van ertsen, is dit een fractie.
Door verschillende staalproducenten wordt schroot omgesmolten. Zij kunnen door verschillende kwaliteiten
schroot te smelten de juiste kwaliteit voor de basis van betonstaal genereren. Het vloeibare staal wordt in een
mal gegoten, waardoor balken (knuppels) van +/- 1.200 tot +/- 1.800 kilo ontstaan, afhankelijk van de producent.
Van deze balken (knuppels) maakt men walsdraad of direct warmgewalste betonstaalstaven en rollen (B500B).
Het walsdraad gaat naar producenten die er koudgewalst (B500A) betonstaal en bouwstaalmatten of gedeukt
materiaal (B500B) van maken. Het warmgewalst B500B wordt standaard voor weg- en waterbouwprojecten voorgeschreven.
Het gedeukte B500B materiaal is beter verwerkbaar en geeft minder slijtage aan de machines dan het
warmgewalste B500B.
Ditzelfde geldt voor RVS betonstaal, dat ook uit gerecycled RVS staal wordt gemaakt. Met dezelfde bewerkingen
als koolstofstaal. Maar hier heeft men meerdere kwaliteiten; magnetisch (Duplex) en niet-magnetisch (Austenitisch).
Het niet magnetisch RVS betonstaal is toegepast bij de Bèta campus in Leiden en in het Antoni van Leeuwenhoek
ziekenhuis. Dit RVS betonstaal beïnvloedt de meet- en regelapparatuur niet. Door dit materiaal op de juiste plaatsen
toe te passen, kan dit goed samengaan met standaard koolstofstaal. Magnetisch RVS betonstaal is toegepast bij
twee fietsersbruggen in België en als dilatatievoegwapening voor een busbaan in Joure. Het Cyrogeen RVS betonstaal
is toegepast bij de LNG terminal in Rotterdam. De mechanische eigenschappen van RVS betonstaal zijn gelijk
of hoger dan het warmgewalst betonstaal (B500B). Voor vloeibaar gasinstallaties is er een Cryogene kwaliteit. Deze
kan extreme temperatuurverschillen aan tot -165˚C. Door RVS betonstaal toe te passen op onderhoudsgevoelige
plaatsen, kan men in de toekomst veel renovatietijd en -kosten besparen.
Voor beide staalsoorten geldt dat bij de sloop van het bouwwerk het staal weer gerecycled kan worden en voor
nieuwe bouwwerken kan worden hergebruikt. ■
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
33

SPECIAL BEKISTINGSTECHNIEKEN
Super gladde mal voor de luifel boven de ingang van het nieuwe hoofdkantoor van Heidelberg Cement.
Tekst | Tjerk van Duinen Beeld | Verhoeven Timmerfabriek
Kunstenaars met hout
maken dromen in beton waar
Verhoeven Timmerfabriek maakt houten betonmallen voor bouw- en infrastructuurprojecten.
Grote, nationale en internationale betonfabrieken en aannemers weten de houtspecialist uit Venray
al ruim veertig jaar te vinden en met reden: het levert prachtige werken op en de mogelijkheden
gaan het voorstellingsvermogen soms te boven.
In Venray staat de grote werkplaats van Verhoeven
Timmerfabriek waar dagelijks gewerkt
wordt aan de perfecte mal. Michiel Hendriks,
bedrijfsleider betonvormen: “Meestal is dat
voor een prefab betonfabriek, soms is het voor
een project waar in het werk wordt gestort,
zoals een brug. Maar het draait uiteindelijk allemaal
om vorm.”
OMHEENDENKEN
Verhoeven onderscheidt verschillen in werkwijze.
“In de eenvoudigere projecten werken
we vanaf platte tekeningen die we via ‘omheendenken’
omzetten naar een negatieve
mal van hout. Voor de complexere werken
worden 3D-tekeningen gebruikt om een mal
mee te bouwen. Ruimtelijk inzicht is bij dit
werk essentieel en daar trainen we onze medewerkers
ook in. Je moet voortdurend in het
achterhoofd houden dat het betonelement na
uitharden goed lost uit de mal, zonder schade
op te lopen.”
LAAT JE GAAN
Met de kennis die de timmerfabriek in de
loop der jaren heeft opgebouwd, zijn de mogelijkheden
om mooie dingen te maken met
zichtwerkbeton enorm vergroot. Verhoeven:
“Ons grootste bekistingsproject ooit was de
Verlengde Waalbrug bij Nijmegen uit 2015.
Een dubbelgekromde brug waarvoor we in
onze hal 12.000 vierkante meter bekisting
hebben gemaakt van 250 houten elementen.
Het is uniek dat zoiets in schoonbeton is bedacht.
Dat is ook onze boodschap: zeg niet
te snel dat het niet kan, laat je eerst maar
gaan. Dan kijken we samen hoe we het kunnen
uitvoeren.”
NAADLOOS EINDRESULTAAT
Van recenter datum is de Boekelosebrug in
Hengelo, waarvoor Verhoeven de bekisting
van de twee landhoofden leverde. De identieke
landhoofden zijn 35 meter lang en zes meter
hoog en hebben een dubbelgekromde vorm.
De bekisting bestond uit veertig elementen.
Na de stort van het eerste brughoofd is alles
gedemonteerd en aan de overkant weer in elkaar
gezet. Hendriks: “Al die losse elementen
laten nergens een naad achter, het eindresultaat
is perfect glad. Dat vergt veel handwerk,
34
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

SPECIAL BEKISTINGSTECHNIEKEN
randafwerking een zeer fijnmazig betonpaneel
met open en gesloten vormen, als een soort
takkenstructuur. Hiervoor hebben wij de mal
met de contravorm niet getimmerd maar met
een vijfassige freesmachine uit dikke platen
multiplex platen gemaakt. Ook die zijn uitgebreid
nageschuurd en goed afgelakt tot het
eindresultaat perfect was. CUR-Aanbeveling
100 wordt gezien als de benchmark in de
wereld van zichtwerkbeton, voor ons is dat
de ondergrens.”
HEIDELBERG
“Het maakt niet uit of het een mooi balkon is
of een groot kunstwerk voor Rijkswaterstaat,
als het maar uitdagend is”, benadrukt Hendriks.
“We maken graag unieke werken, daarin zijn
we op ons best. We hebben onlangs de mallen
gemaakt voor de betonnen gevelelementen
van het nieuwe hoofdkantoor van Heidelberg
Cement in Duitsland. Die zijn echt uniek en uiterst
nauwkeurig gedetailleerd. Een prestigieus
project dat heel mooi bij ons past.”
in de vorm van schuren, plamuren, nog eens
schuren en lakken. Zo krijg je mooi glad beton
en een goede lossing.”
LANSINGERLAND
“De gevelbekleding van het nieuwe station
Lansingerland hebben we anders aangepakt.
Dit station loopt over de A12 en heeft als
In de werkplaatsen van Verhoeven Timmerfabriek
lopen veertig vakmensen rond. “Drie
werken er al 45 jaar, twee zijn onlangs teruggekomen
uit pensioen. Dat zegt iets over de werksfeer
en over hoe mooi dit vak is. En er komt
elke keer weer een mooi project binnen. We
leiden als erkend leerbedrijf ook onze mensen
zelf op, waarbij we permanent drie leerlingen
opleiden. Van alles wat onze vakmensen kunnen,
leren ze 99% op het werk.” ■
‘Ruimtelijk inzicht is bij dit werk essentieel
en daar trainen we onze medewerkers in’
Het eindresultaat boven de A12.
Mal voor station Lansingerland.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
35

Verhoeven Timmerfabriek Nederland BV
Goed in vorm!
Verhoeven Timmerfabriek Nederland heeft meer dan 30 jaar ervaring in
het bouwen van houten mallen voor prefab beton producten en voor het
produceren op de bouwplaats. Onze mallen zijn duurzaam, volledig en
breed inzetbaar. Indien nodig kunnen wij u adviseren over malindeling,
productievolgorde en constructie- opbouw. Ook met rondingen, structuurmatten
en grote of afwijkende vormen hebben wij ruime ervaring.
Bij Verhoeven Timmerfabriek gaan we ervan uit dat je kennis kunt
vermenigvuldigen door kennis te delen. U bent daarom van harte
welkom in onze moderne fabriek. Wij laten u graag zien hoe wij onze
kennis voor u kunnen inzetten.
Macroweg 18, 5804 CL Venray
Postbus 45, 5800 AA Venray
Tel: +31 (0 ) 478 51 75 90
Fax: +31 (0 ) 478 51 75 99
info@verhoeven.nl
www.verhoeven.nl
DUURZAAM,
EFFICIËNT,
CIRCULAIR EN
BETAALBAAR
Bouwen van de toekomst
PROFESSIONALS IN
DUURZAME PREFAB-BOUW
POSTBUS 28, 7240 AA LOCHEM
T. 0573 - 222 300 | INFO@OLBECON.NL
WWW.OLBECON.NL

Veiligheid op de bouw een absolute must!
Maak kennis met onze brede range aan producten
PERI MAXIMO bekisting met MXK platform en PERI UP Flex steigers
Voor een veilige werkplek op hoogte
Een integraal totaalpakket voor veiligheid en bereikbaarheid met onze steiger- en bekistingssystemen:
the best of both worlds!
Vooruitstrevend in veiligheid!
Engineered solutions en kostenefficiënt!
Voor meer informatie, bezoek onze website:
https://www.peri.nl/products-overview.html
Bekistingen
Steigers
Engineering
www.peri.nl

SPECIAL BEKISTINGSTECHNIEKEN
Tekst | Susan Peek Beeld | PERI BeNeLux B.V.
BEKISTINGEN EN STEIGERS:
THE BEST OF BOTH WORLDS
De sterke economische groei vertaalt zich in een verhoogde activiteit in de bouwsector, GWW en
industrie. In de grootste industriële groeiregio van Europa – De Botlek, Antwerpen, Eemshaven – is
sneller, efficiënter én veiliger werken aan de orde van de dag.
PERI UP Flex vlechtsteiger.
“Het zijn die groeigebieden waar onze combinatie
van bekistingen en steigers uitstekend tot
zijn recht komt”, vertelt René Otjens, Country
Manager Nederland bij PERI. PERI is een grote
speler in de wereld van bekistingen maar fungeert
tevens meer en meer als steigerpartner
in de industrie en bouw. “Met de uitbreiding
van ons vernieuwde productenportfolio bieden
we ‘the best of both worlds’. Otjens licht
de ontwikkelingen toe: “We breiden onze business
uit door de basis te verbreden. Daarnaast
wordt ons huidige professionele team verder
opgeleid en aangevuld met nóg meer kennis en
ervaring.” Zo wil PERI haar klanten maximale
ondersteuning blijven bieden.
INTERNATIONAAL NETWERK
“Voor de engineering kunnen we terugvallen
op ons eigen ervaren engineersteam”, vervolgt
Maximo paneelbekisting.
Otjens. “Mocht er extra capaciteit nodig zijn,
dan schakelen we moeiteloos ons internationale
PERI-netwerk in. Voor specialistische expertise
kunnen we gebruikmaken van het European
Competence Center. Door van elkaar te leren,
kunnen ‘best practices’ eenvoudig worden doorvertaald
naar andere landen. Bovendien kan zo
goed worden geprofiteerd van de voordelen
die 3D en BIM bieden bij het engineeren van
bekistings-, steiger- en ondersteuningsconstructies.”
Juist van dat internationale netwerk kunnen
PERI-klanten optimaal profiteren, vindt Otjens.
KRACHT VAN DE COMBINATIE
“Inmiddels begint het nieuwe steigerteam
vorm te krijgen en merken we dat klanten de
‘kracht van de combinatie’ waarderen. Ons
PERI UP steigersysteem laat zich goed aanpassen
aan de constructieve en geometrische
‘We worden dé onestop-shop
in de steigeren
bekistingswereld’
Het PERI steigerteam.
38
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

SPECIAL BEKISTINGSTECHNIEKEN
randvoorwaarden waarmee veiligheid op de
werkplek vanzelfsprekend is. Door de lichte
uitvoering en snelle montage is het systeem
ook nog eens snel en efficiënt te verwerken.”
INFRA RELATIEDAGEN
Op de infra relatiedagen in Hardenberg (4-6
februari 2020) zal PERI diverse producten opstellen.
De innovatieve DUO Paneelbekisting
bijvoorbeeld; een universele en lichte paneelbekisting
voor wanden, kolommen, vloeren en balken.
Dit systeem heeft een zeer eenvoudige bediening
door het minimale aantal verschillende
systeemcomponenten, die bovendien zonder
gereedschap of hulp van een kraan te monteren
zijn. “Ook tonen we de PERI UP Flex vlechtsteiger;
een (verhijsbare) steiger die zonder ballast
of anker toch zeer stabiel is wanneer deze
gepositioneerd is voor een muur of bekisting.
De modulaire opbouw biedt snelle montage
en een zeer hoog niveau van veiligheid.” Otjens
noemt ook nog de PERI UP Flex trappentoren
75; een lichtgewicht trappentoren welke zeer
goed kan worden toegepast in kleine ruimtes of
trapopgangen. Daarnaast zal er verder ingegaan
worden op de PPP (PERI Panel Products) en de
Maximo wandkist met éénzijdige ankertechniek
waarmee efficiënter bekisten en een optimaal
betonbeeld bereikt kan worden. “Bezoek ons
DUO Paneelbekisting.
gerust op stand nummer 615, om te zien wat
wij voor ú kunnen betekenen”, zegt Otjens.
ONE-STOP-SHOP
“Nu het steigerteam goed draait zal PERI volgend
jaar de focus op de uitbreiding van de
components business leggen. Diverse add-ons,
zoals olie voor bekisting, houten dragers, stempels,
instortvoorzieningen, kolombekistingen,
ankertechniek, afstandhouders en meer zullen
we als totaalleverancier zelf aan onze klanten
kunnen leveren. Daarmee worden we dé onestop-shop
in de steiger- en bekistingswereld”,
zegt Otjens tot besluit. ■
‘Door de lichte uitvoering en snelle montage is het systeem ook
nog eens snel en efficiënt te verwerken’
PERI UP Flex gevelsteiger.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
39

High whiteness, high strength and high consistency in quality
of Aalborg White® makes it a broad range of applications in
UHPC, GRC, decorative precast elements, artificial stones,
dry mix mortars and in-situ cast concrete.
Contact us to learn more about our product range,
CEM I 52.5 R-SR5
CEM I 52.5 R
CEM II/B-LL 42.5 N
Unlimited Possibilities of
White Cement
Le Globe Apartment Building in Knokke-Heist, Belgium
2018 FEBE Outstanding Precast Award
Aalborg White ® cement based precast concrete elements produced by Enjoy Concrete
Aalborg Portland Belgium www.aalborgportland.be Yves Terneu Mobile: +32 471 955 129 Email: yves.terneu@aalborgportland.com

Tekst en beeld | Aalborg
De integratie van structuur en
esthetiek ondersteund door
een nieuwe generatie UHPC
De twee UHPC-premixproducten van Cementir zijn ontwikkeld onder INWHITE SOLUTION-
AALBORG EXTREME ® en AALBORG EXCEL ® . De twee producten, die gebaseerd zijn op Cementirs
nieuwste bindpatenttechnologie van FUTURECEM, hebben unieke eigenschappen en kenmerken met
een vergelijkbare hoge druksterkte en een uitstekende
treksterkte, krimp en duurzaamheid.
Door verschillende soorten vezels en pigmenten toe te voegen, kan
het architecten helpen structuur, functie en esthetiek te integreren.
Beide producten zijn perfect geschikt voor de productie van dunne/
smalle betonproducten met hoge esthetische, mechanische en duurzame
prestaties.
De technologie achter EXTREME-bindmiddel heeft geen toegevoegde
microsilica, kwartsmeel, slak of vliegas in zijn formule, wat dit product
uniek maakt in het UHPC-productspectrum. Het biedt echter nog
steeds zeer voordelige puzzolane componenten uit een duurzame
bron. Met zijn zelfnivellerende eigenschappen, hoge duurzaamheid
en hoge druksterkte van 140 MPa is EXTREME perfect geschikt voor
structurele toepassingen.
AALBORG EXCEL is een UHPC-product dat fabrikanten kan overtuigen
om de ultieme oppervlaktedetails en esthetische expressie te zoeken.
Binnen esthetische en architecturale toepassingen is het product zelfnivellerend
en snel vloeiend, waardoor combinaties met pigmenten en vezels
mogelijk zijn en zeer gladde afwerkingen ontstaan, zelfs bij de meest
uitdagende vormen. ■
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
41

Tekst | Roel van Gils Beeld | OLCAS
Circulair woningbouwconcept:
oplossing
voor woningnood
Volgens de Nationale Woonagenda moeten er jaarlijks zo’n 75.000 nieuwe woningen bijgebouwd
worden om aan de stijgende vraag te voldoen. Dat aantal wordt bij lange na niet gehaald.
Voornaamste reden? Een tekort aan handjes op de bouw. Door meer in prefab te denken, kan
het bouwtempo omhoog, is er minder personeel nodig en dalen tegelijkertijd de kosten. Een
gesprek met Johan Oltvoort van OLCAS over het eigen ontwikkelde circulaire, prefab, duurzame
en betaalbare woningbouwconcept Bloqz.
Al meer dan 35 jaar levert OLBECON prefab betonnen
systeemvloeren en wanden, en de laatste
decennia ook steeds meer complete betoncasco’s
via zusteronderneming OLCAS. Het verschil
in vraag en aanbod inspireerde Oltvoort om
vanuit zijn jarenlange ervaring met prefab bouwsystemen
een oplossing te ontwikkelen om snel,
efficiënt en betaalbaar circulaire woningen te realiseren.
“In 2017 zijn we met de eerste planvorming
begonnen van Bloqz en dat heeft uiteindelijk
geleid tot de dubbele modelwoning die eind
november dit jaar is gerealiseerd in Lochem.”
EFFICIENCY
De basis van het Bloqz-concept vormt efficiency,
benadrukt Oltvoort. “Het concept is ontwikkeld
vanuit een pragmatische visie op het bouwen
van de toekomst. De woning is snel te realiseren,
energieneutraal, verplaatsbaar (circulair) en
uiterst betaalbaar. Met name dat laatste vormt
een belangrijke drive.” Dat betekent volgens Oltvoort
niet dat de Bloqz-woning een koopje is.
De woning is voorzien van de laatste stand der
techniek en zelfs uitgerust met betonkernactivering.
“Alle technieken, zoals verwarming, koeling,
elektra, waterleiding, riolering en ventilatie, worden
prefab in de vloer geïntegreerd. Het komt de
bouwsnelheid ten goede en maakt de woningen
eventueel ook weer demontabel.”
KOMT DAT ZIEN
De eerste twee modelwoningen zijn recent in
Lochem gerealiseerd. “Het gaat hier puur om
showroomwoningen, er zit geen woonbestemming
op”, zegt Oltvoort. “Eén woning hebben
we volledig instapklaar ingericht, waarbij we
potentiële klanten de mogelijkheid bieden om
bijvoorbeeld een weekendje te logeren en de
woning zelf te beleven. De andere woning is
onze ‘Willy Wortel-woning’ die we voortdurend
monitoren en waarin we allerlei tests kunnen
doen voor de verdere doorontwikkeling
van het Bloqz-concept.” Het concept is volgens
Oltvoort vergelijkbaar met de automotive. Het
model is standaard, maar vervolgens is er wel
keuze in de uitstraling van de gevel (baksteenmotief),
kozijnen (hout, kunststof of aluminium)
en de ‘motor’, oftewel de warmtepomp met
verschillende capaciteiten en buffervaten.
In eerste instantie ligt de focus van OLCAS met
het Bloqz-concept op een eengezinswoning
met plat dak. Oltvoort sluit niet uit dat meerdere
varianten volgen. “Het concept leent zich
perfect voor een zadeldak of voor de realisatie
van een ‘appartementencomplex’ met twee
identieke beganegrondindelingen boven elkaar.
De Bloqz-modelwoning zit bovendien ingenieus
in elkaar en kan als bouwpakket binnen
twee weken worden gerealiseerd.” ■
42
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

Bloqz in aanbouw.
Beganegrondvloer.
'Het concept is ontwikkeld vanuit een pragmatische
visie op het bouwen van de toekomst'
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
43

Tekst | Johan Debaere Beeld | i-Theses
Softwareoplossing voor de prefab betonindustrie
Volledig geïntegreerde software
wordt verder ontwikkeld
om flexibiliteit te verhogen
Een softwarepakket dat de bedrijfsprocessen vanaf het moment van verkoop tot en met
de levering en finale administratieve verwerking tot in de kleinste details digitaliseert en
vereenvoudigt, is cruciaal voor een optimale werking binnen de maakindustrie. Dat geldt ook voor
de prefab betonindustrie, want het verbetert de productiviteit en efficiëntie van de bedrijfs- en
productieprocessen en voorkomt fouten. PreCastOffice van specialist i-Theses is een complete en
volledig geïntegreerde software voor de prefab betonindustrie. Om op veranderingen in de markt
te kunnen inspelen, blijft de firma de software continu optimaliseren en uitbreiden.
Met hun jarenlange ervaring in softwareontwikkeling
focussen de specialisten van i-Theses
zich sinds de jaren ‘90 op de ontwikkeling van
toepassingen voor de prefab betonsector. De
firma begeleidt concrete implementaties doorheen
de diverse processen. Zo ontwikkelen de
specialisten specifieke applicaties, al dan niet
gebaseerd op standaardmodules, die ze dan
bij de klant implementeren. Vervolgens geven
ze de gebruikers een doorgedreven opleiding
en ondersteunen ze klanten bij de opstart van
concrete projecten. Tot slot kunnen die klanten
bij i-Theses terecht voor outsourcing, dit
zeer vaak ook buiten de landsgrenzen. Dankzij
de ontwikkelafdeling (lid van het Autodesk
Developer Network) ontwikkelt het softwarehuis
ook specifieke oplossingen op maat van
de klant, zowel op het vlak van databanken en
webgebaseerde applicaties als CAD-ontwikkelingen
én uiteraard de integratie ervan.
men. “Deze software zorgt voor een digitalisatie
van alle stappen in het bedrijfsproces: van de
verkoop en het ontwerp over de planning en
productie tot en met de finale administratieve
verwerking. De CAD-gebaseerde toepassingen
zijn steeds onder de noemer Auto-Floor/BeCo/
Stairs terug te vinden, terwijl de plannings- en
administratieve applicaties op ‘Desk’ eindigen.
De PreConSlab rekensoftware laat toe om
voorgespannen en gewapende betonvloersystemen
te ontwerpen en analyseren”, licht CEO
Rony Verlee toe. “De PreCastOffice sofware
is heel snel en eenvoudig door elke gebruiker
aan te leren door de overzichtelijke grafische
gebruikersinterfaces en kan mede dankzij Revitextensies
en IFC exportopties helemaal in het
BIM-proces geïntegreerd worden.”
SOFTWARE CONTINU
OPTIMALISEREN
De specialisten van i-Theses zitten niet stil en
blijven hun software steeds weer heruitvinden,
om te kunnen inspelen op nieuwe ontwikkelingen
in de verschillende landen en vooral ook om
VOLLEDIG GEÏNTEGREERDE
SOFTWARE VOOR DE
PREFAB BETONINDUSTRIE
Met PreCastOffice introduceerde de softwarespecialist
een complete en volledig geïntegreerde
softwareoplossing voor de prefab
betonindustrie, die alle types ondersteunt:
voorgespannen en gewapende kanaalplaten/
welfsels, breedplaten/predallen, balken/potten
vloersystemen, prefab betonbalken en -kolom-
De nieuwe softwaremodule biedt het voordeel dat men vanuit de tekening onmiddellijk kan berekenen.
Door de IFC export wordt de vloer volledig in 3D weergegeven in de meest voorkomende modelviewers.
44
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

‘De software wordt continu geoptimaliseerd, onder meer om alles op een
flexibele manier volgens de wensen van de klant te kunnen configureren’
alles op een flexibele manier volgens de wensen
van de klanten te kunnen configureren. “Zo is
er een nieuwe module voor het tekenen, berekenen
en realiseren van zogenaamde broodjesvloeren,
ook bekend als balken/potten vloersystemen
op basis van voorgespannen balken met
tussenelementen. Dergelijke systemen worden
in bepaalde landen heel vaak toegepast. Terwijl
in het Verenigd Koninkrijk vooral volle blokken
uit beton en styreen gebruikt worden, kiezen
België, Nederland en Frankrijk vooral voor holle
blokken. De betonblokken kunnen daarbij eenvoudig
in alle mogelijke vormen verzaagd worden,
maar bij elementen uit styreen of gebakken
klei is dat minder evident. Dankzij de software
kan het volledige productieproces nauwkeurig
én geautomatiseerd uitgevoerd worden”, stelt
Verlee. “Deze software biedt het extra voordeel
dat men vanuit de tekening onmiddellijk
kan berekenen of de vloer sterk genoeg zal zijn
voor een bepaalde overspanning en belasting.
In de nabije toekomst zal het mogelijk zijn automatisch
van een legplan een offerte naar de
eindklant op te maken, wat zorgt voor een aanzienlijke
tijdwinst.” ■
Geïntegreerde berekening op basis van de
geometrie uit de tekening, rekening houdend met
lastenspreiding volgens de EuroCode.
Met PreCastOffice introduceerde de softwarespecialist een complete en volledig geïntegreerde
softwareoplossing voor de prefab betonindustrie.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
45

Tekst en beeld | A.P.S. Europe Automation B.V.
‘Samen staan we
(nog) sterker!’
De Haagse machinefabriek, die zich voornamelijk richt op de staalbouw in binnen- en buitenland,
heeft de handen ineen geslagen met Leering Hengelo. De verspanende gereedschappen van Leering
en de boor/zaaglijnen van APS gaan heel goed samen. De krachtige combinatie wordt nu doorgezet
in een samenwerking van verkoop- en serviceactiviteiten.
Bij de bouw van de nieuwe APS hoge capaciteitsboor
RDR-1036 met 3 sub-assen en 36 gereedschapsplaatsen
(3x12) was APS op zoek naar een toeleverancier van gereedschapshouders
en verspanende gereedschappen.
Het gaat hier voornamelijk over boren, frezen, machinetappen
en zaagbanden.
Leering Hengelo heeft veel expertise in
metaalbewerking. Opgericht in 1939 en
nog steeds vooraanstaand in het toeleveren
van machinegereedschappen en straalmachines.
Leering gaf op een vakkundige en
vrijblijvende manier advies aan APS en leverde uiteindelijk
de juiste hoogwaardige gereedschappen die recht
deden aan de prestaties van de boormachine.
Door die succesvolle samenwerking merkten
de bedrijven dat ze een goede aanvulling voor
elkaar kunnen zijn.
Uiteindelijk is besloten om samen te gaan werken,
zodat APS binnen de metaalbewerkingsbedrijven
meer onder de aandacht zou komen.
Leering Hengelo heeft meerdere adviseurs en
monteurs op de weg zitten die bij veel bedrijven
over de vloer komen. Naast de gereedschappen
kunnen ze nu ook de boor/zaaglijnen en pons/
kniplijnen van APS aanbieden en servicen. Een
zeer compleet productenpakket.
APS en Leering Hengelo werken samen.
'Een waardevolle dag voor beide partijen. Dit brengt ons dichter bij elkaar'
46
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

Klassikale bijieenkomst met specificaties, foto's en video's.
De adviseurs en monteurs van Leering Hengelo
hebben bij APS Europe een training gekregen
van Rob Rehorst en Victor Lamboo.
Alle boor/zaaglijnen en pons/kniplijnen zijn onder
de loep genomen en uitvoerig besproken.
Daarnaast zijn de machines in de fabriek bekeken
en is er uitleg gegeven over de werking en
alle machinekenmerken.
V.l.n.r.: Marcel, Harrold, Jan, Melvin, Gert, Ronny en Bob.
In het kader van de nieuwe samenwerking zullen
APS Europe Automation en Leering Hengelo
zich samen presenteren op de komende
Technishow in maart 2020. Er zal dan een
RDS-615 boormachine getoond worden met
de gereedschappen van Leering Hengelo. ■
Bestudering van een boor.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
47

Tekst | Els Jonckheere Beeld | Peikko
Kostenefficiënt
bouwen met
kolomschoenverbinding
‘Een kolomschoenverbinding is een erg kostenefficiënte oplossing die een
snelle montage toelaat én de werf bovendien veiliger maakt'
BETON
BOUW.NL
Het gebouw wordt opgetrokken met kolommen van 26 meter: de ideale lengte om een kolomschoenverbinding toe te passen.
48
BETON
BOUW.NL

De oplossing bestaat uit kolomschoenen aan de onderkant van de kolom en ankerbouten in de fundering.
Om de groei te kunnen opvangen, besloot Seaport Brewing volgens het principe van stille productie
te werken. Daarvoor bouwde de brouwerij in Evergem een gloednieuwe productiefaciliteit waar
voornamelijk tanks voor bierproductie zullen worden opgesteld. Het gebouw wordt opgetrokken
met kolommen van 26 meter: de ideale lengte om een kolomschoenverbinding toe te passen.
Dat Valcke Prefab Beton koos voor de oplossing van Peikko uit Arnhem,
is de evidentie zelve. Als uitvinder van deze kostenefficiënte oplossing
is dit bedrijf immers de onklopbare expert in technologisch vernuft en
adequate bijstand.
ACHT MINUTEN PER BETONKOLOM
De nieuwe productiefaciliteit van Seaport Brewing in Evergem is opgevat
als een grote ruimte van 5.100 m², waarin voornamelijk tanks komen
te staan. “Vandaar dat er kolossale kolommen nodig zijn”, vertelt Joris
van Hezewijk, sales- en marketingcoördinator van Peikko. “In dit project
spreken we over uitvoeringen met een lengte van 26 meter, waardoor
de toepassing van een kolomschoenverbinding aangewezen was. Het
gaat om een methode die wij dertig jaar geleden hebben ontwikkeld om
snel, eenvoudig en veilig betonkolommen te verankeren, op eenzelfde
manier als staalkolommen gemonteerd worden. Concreet bestaat het
systeem uit kolomschoenen aan de onderkant van de kolom en ankerbouten
in de fundering. De kolom met kolomschoenen wordt op de
ankerbouten gemonteerd. Na het aandraaien van de moeren ontstaat
meteen een momentvaste verbinding. Resultaat? Een betonkolom kan
op acht minuten tijd gemonteerd worden! En dit bovendien zonder dat
er schoren moeten worden toegepast, zodat de aannemer opnieuw veel
man- en kraanuren kan besparen.”
UITERST INTERESSANTE OPLOSSING
Dat Valcke Prefab Beton in dit project eens te meer voor de Peikkokolomschoenverbinding
koos, is vrij logisch. “Gebouwen met kolommen
van deze afmetingen worden bij ons al jaren standaard met deze oplossing
uitgevoerd”, aldus projectleider Bert Loyson. “De reden is vooral
dat we geen schoren moeten plaatsen, want het berekenen, plaatsen
en afbreken is bij dergelijke lange kolommen een dure aangelegenheid.
Als we geen kolomschoenverbinding zouden toepassen, wordt de werf
bovendien voor een groot stuk onbegaanbaar door de vele grote schoren
en schoorblokken. Het is dus een erg kostenefficiënte oplossing
die een snelle montage toelaat én de werf bovendien veiliger maakt. De
toepassing van kolomschoenverbindingen zijn in dergelijke projecten dus
de logica zelve. De jarenlange ervaring van Peikko wordt telkens weer
vertaald naar een engineering en service die volledig op de leest van
het project en de gebruiker geschoeid is. Hierdoor kunnen hun klanten
steeds opnieuw naar alle tevredenheid en binnen de vooropgestelde
deadline opleveren.” ■
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
49

HPKM® KOLOMSCHOENEN EN
SUMO® WANDSCHOENEN
Montage- en verankeringssytemen
voor prefab betonelementen
www.peikko.nl
t e l e f o o n + 3 1 (0) 2 6 3 8 4 3 8 6 6
Verankeringssysteem voor
betonkolommen
• KOMO en ETA gecertificeerd
• Snelle, veilige en efficiënte montage
• Schoorloos monteren
• Geen afwerking van gaingaten en
schroefhulzen
Verankeringssyteem voor
betonwanden
• Na koppelen direct een trekvaste verbinding
• Gains en stekeinden zijn niet meer nodig
• En hoeven dus niet meer aangegoten en
afgewerkt te worden
• U bespaart tijd en mankracht in een krappe
arbeidsmarkt
Bij uitstek geschikt voor circulair bouwen met beton
Uw partner
in betonbouw
Casco Bouw Nederland b.v.
T 038 477 47 90
E
info@cascobouwnederland.nl
I
www.cascobouwnederland.nl

Tekst | Tjerk van Duinen Beeld | Casco Bouw Nederland
Tunnelbouw: minimale
bouwtijd en strakke planning
Lean bouwen is inmiddels redelijk gemeengoed in de bouw. Ver voordat deze efficiencymethode
zijn intrede deed echter, was het tunnelproces al 100% lean. “Het is inherent aan het tunnelprincipe:
werken in een treintje met heel veel repetitie. Ik weet nu al wat er volgende week donderdag op
dat werk op die tijd gebeurt.”
‘Beukbevoorrading heeft de laatste
jaren een grote vlucht genomen‘
BEUKBEVOORRADING
Wat de laatste jaren een grote vlucht neemt,
is de beukbevoorrading voor de binnenafwerking.
Hokse: “Wij zorgen dat alle pakketten van
de binnenafbouw voor het tunnelen al op hun
plek staan. Daarna maken wij de beuk, de volgende
dag gaat de kist eruit en vervolgens kan
de afbouw meteen van start in de stempelvrije
ruimte. Dat is tijdwinst voor de aannemer en
een groot voordeel van tunnelbouw. Als de
tunnel klaar is, kun je ook direct bijvoorbeeld
HSB-gevelelementen met beglazing plaatsen
zodat je wind- en waterdicht bent. De metselsteiger
loopt in 80% van de gevallen ook gelijk
mee met onze tunnellaag, waardoor de metselaar
al snel kan starten. Meestal hanteren we
een interval van 3 of 4 bouwlagen. Je ziet, we
doen ons best om het bouwproces zo efficiënt
mogelijk maken.” ■
Tunnelproject in Deventer. De afbouw met HSB volgt kort op de tunnel.
Casco Bouw Nederland kan met alle betonsystemen
uit de voeten, maar tunnelbouw is vanaf
de start in 2003 specialiteit nummer één. Directeur
Jan Hokse kan er enthousiast over vertellen
‘omdat het zo’n fantastisch systeem is’.
LACHENDE GEZICHTEN
“Je kunt van een project de hele planning op
dagniveau uittekenen”, vertelt hij. “Je maakt
strakke afspraken met de vlechters, de installateur
die de leidingen legt en de betoncentrale
zodat iedereen op de minuut nauwkeurig weet
waar hij aan toe is. De discipline in de tunnelbouw
is erg groot. Iedereen heeft zijn aanvoer
en mensen op scherp staan en komt zijn afspraken
na, ook als het pijpenstelen regent. Bij
een tunnelproces dat loopt, met goeie ervaren
partijen en een opgeruimde bouwplaats, zie
je altijd lachende gezichten. Functioneert een
schakel niet, dan loopt de trein vast. We werken
daarom alleen met partijen die ervaren zijn
met het tunnelproces.”
ADVIESROL
“In de voorbereiding kunnen we ook veel
betekenen”, aldus Hokse. “We kunnen met
de architect en constructeur overleggen
over de stabiliteit, wapeningshoeveelheden,
ophanging van balkons en dergelijke. Zo hebben
we laatst geadviseerd bij een hoogbouw
met tunnelbouw waar de constructeur de
stabiliteit uit de liftkern wilde halen. Idealer
binnen dit ontwerp was echter om de stabiliteit
uit de knooppunten tussen de wanden
en vloeren te halen, en dat hebben we dan
ook geadviseerd.”
UPtown in Rotterdam.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
51

ADVERTORIAL
Tekst en beeld | INNODEEN BV
GEWAARBORGDE BEVESTIGING
VOOR HEKWERKMONTAGE
Franse balkons en doorvalbeveiligingen kunnen nu veiliger, duurzamer en sneller worden
gemonteerd. De universele DJP-Isofix-verbinding is namelijk voorzien van een isolerende plugmantel,
waardoor er géén contact is tussen de bevestiging en het houten kozijn. Daardoor behoren
vochtintreding, inwendige condensatie en houtrot definitief tot het verleden. Dankzij de RVS A4-
kwaliteit is DJP-Isofix 100% corrosievrij.
EENVOUDIG
WAARDE TOEVOEGEN MET
BEHOUD VAN GARANTIE
De DJP-Isofix pluggen worden onder gecontroleerde
omstandigheden aangebracht. De verwerking
is eenvoudig en afgestemd op het gangbare
proces in de timmerfabriek. Het systeem,
inclusief hekwerkmontage, is gecertificeerd volgens
SKH beoordelingsrichtlijn BRL 0801.
FORSE REDUCTIE VAN
DE MONTAGETIJD
De bevestigingsgaten brengt de timmerfabriek
al in de voormontage aan. Op de bouw worden
de draadeinden in de plug gedraaid, zonder
kans op houtsplijten. Het kozijn is direct
gereed voor hekwerkmontage. Dit kan door
één persoon in één arbeidsgang gebeuren.
FORSE FAALKOSTENREDUCTIE
De hekwerkleverancier en timmerfabriek
stemmen rechtstreeks de montagepunten af,
wat de kans op bouwfouten minimaliseert. Het
van tevoren inmeten en boren op de bouw behoren
tot het verleden.
UNIVERSEEL
Het systeem is geschikt voor de montage van
alle hekwerken. De geoctrooieerde DJP-Isofix
is de ideale vervanger voor alle andere bevestigingssystemen
op de markt, en is verkrijgbaar
bij INNODEEN BV. ■
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
53

JOURNAAL
‘Groen staal’ dankzij waterstof
In Duisburg is thyssenkrupp gestart met tests voor de inzet van waterstof
als reductiemiddel in het hoogovenproces. De waterstof dient de
CO 2
-neutrale opvolger te worden van het huidige gemalen steenkool.
In het hoogovenproces wordt voor de productie van ruwijzer – naast cokes
en poederkool – nu nog gemalen steenkool toegevoegd om de zuurstof
uit het ijzererts te destilleren. Via de tests wil thyssenkrupp nagaan of
waterstof geschikt is om de steenkool te vervangen. Groot pluspunt voor
het milieu is dat bij het injecteren van de kolen met waterstof slechts
waterdamp ontstaat en nagenoeg geen CO 2
. Het injecteren met steenkool
resulteert wél in uitstoot van kooldioxide.
Normaliter wordt de steenkool ingebracht op de bodem van de schacht
van de hoogoven via ‘tuyers’ (afspuiters). Bij de tests wordt het waterstof
op eenzelfde manier geïnjecteerd, via één van de 28 tuyers in hoogoven
9. Als het nieuwe reductiemiddel effectief blijkt, wil de staalproducent
geleidelijk aan uitbreiden naar alle 28 tuyers van de hoogoven en vanaf
2022 naar de andere drie hoogovens op het bedrijfsterrein in Noord-Rijnland-Westfalen.
De experimenten met waterstof vormen een belangrijk
onderdeel van de klimaatstrategie van thyssenkrupp. De staalonderneming
dient in 2050 klimaatneutraal te opereren. In 2030 moeten de
emissies van de eigen productieprocessen (scope 1-emissies) en bij de
inkoop van energie (scope 2) al met dertig procent zijn verminderd ten
opzichte van de huidige situatie.
met zijn nadruk op een laag brandstofverbruik, een hoger vermogen,
duurzaamheid en veelzijdigheid de gebruiker belangrijke voordelen
op het gebied van comfort, bedrijfstijd en return on investment. De
D-ECOPOWER-technologie gebruikt een elektronische drukgeregelde
pomp binnen een gesloten hydraulisch systeem waarmee, afhankelijk van
de geselecteerde modus, de productiviteit met maximaal 26% toeneemt
en het brandstofverbruik met maximaal 12% afneemt. Een closed-center
hoofdregelklep minimaliseert het drukverlies terwijl de elektrische drukgeregelde
pomp het motorvermogen effectiever regelt en optimaliseert.
De DX350LC-7 is het eerste Stage V-model met de innovatieve D-ECOPOWERtechnologie
van Doosan.
ArcelorMittal lijft Essar Steel in
In Duisburg is thyssenkrupp gestart met tests voor de inzet van waterstof als
reductiemiddel in het hoogovenproces.
De aanloop heeft zo’n anderhalf jaar in beslag genomen, maar de overname
van het failliete Essar Steel door ArcelorMittal gaat nu toch definitief
door. Voor de aankoop van het Indiase staalproductiebedrijf telt
ArcelorMittal een slordige 5,2 miljard euro (5,9 miljard dollar) neer. De
afronding is voor eind dit jaar voorzien. Vanaf dat moment zijn de Luxemburgse
staalproducent en zijn Japanse evenknie Nippon Steel gedeeld
eigenaar van Essar Steel India Limited. De overname verleent ArcelorMittal
toegang tot India als één van de snelst groeiende afzetmarkten van
metalen ter wereld. Op dit moment is de Indiase metaalmarkt mondiaal
al de op één na grootste. Naast het overnamebedrag van zo’n 5,2 miljard
euro is ArcelorMittal van plan om nog eens een miljard euro te investeren
in Essar Steel.
Nieuwe Doosan Stage V-rupsgraafmachine
Doosan heeft de nieuwe 36-tons DX350LC-7 Stage V-graafmachine op
rupsen geïntroduceerd. De DX350LC-7 is het eerste Stage V-model met
de innovatieve D-ECOPOWER-technologie van Doosan, die gebruikers
een hogere productiviteit, een lager brandstofverbruik en een soepelere
bediening biedt.
Net als het eerder in 2019 geïntroduceerde 30-tons DX300LC-7 Stage
V-model bouwt de DX350LC-7 graafmachine voort op het uiterst succesvolle
ontwerp van de vorige Stage IV-machine. Naast de betere prestaties
en kostenbesparing biedt de nieuwe DX350LC-7 Stage V-graafmachine
De overname van het failliete Essar Steel door ArcelorMittal gaat nu toch
definitief door.
54
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

JOURNAAL
Aardbevingsbestendig Forum Groningen
opent deuren
Met de publieksopening op 29 november bereikte Forum Groningen na
12 jaar het hoogtepunt. De inwoners en bezoekers van de stad hebben
nu de beschikking over een multifunctioneel centrum met onder andere
twee expositiezalen, een interactief museum, vijf filmzalen, een bibliotheek,
een evenementenzaal en tientallen werk- en studieplekken.
De basis voor het iconische gebouw werd in 2007 gelegd met een
prijsvraag waarbij NL Architects voor het ontwerp tekende en ABT als
constructeur deel uitmaakte van het winnende team. ABT heeft een
belangrijke rol gespeeld in het waarmaken van de uitgangspunten van
het architectonisch concept. Ontwerpleider Marco van der Ploeg: “De
constructieve uitdagingen waren enorm: de kolommen staan op geen
enkele vloer in één lijn en de gevels hellen. De zeer onregelmatige
bovenbouw moest passen op het regelmatige stramien van de ondergelegen
parkeergarage. Het gedrag van de constructie stelde bijzondere
eisen aan de bouwkundige afwerkingen en gevel. Dat vergde engineering
op het scherpst van de snede.” In 2015 kwam daar de uitdaging
bij om het gebouw te laten voldoen aan de toenmalige concept-NPR
(Nederlandse Praktijk Richtlijn) voor aardbevingsbestendig bouwen.
Daarbij slaagde ABT er opnieuw in de benodigde aanpassingen aan de
constructie zodanig uit te voeren dat de uitstraling van het gebouw er
niet onder heeft geleden.
BouwLab R & Do is een initiatief van 3D Makers Zone, ondersteund door
onder meer de ministeries van Economische Zaken en Infrastructuur,
Hogeschool InHolland, Hogeschool van Amsterdam en de Academie
van Bouwkunsten en Bouwend Nederland, Koninklijke Metaalunie en
FME. Het is inmiddels het 42e Fieldlab in het kader van het programma
Smart Industry.
Het nieuwe fieldlab wil een proeftuin en een doe-centrum zijn voor de
verschillende disciplines binnen de bouw die innovaties in de praktijk willen
toepassen.
Nieuwe branchemanager VSB
De Vereniging van Steiger-, hoogwerk- en Betonbekistingbedrijven (VSB)
heeft per 1 december een nieuwe branchemanager aangesteld in de
persoon van Gerard Westenbroek. Gerard neemt de functie over van
Peter Hecker die, na 20 jaar voor de VSB te hebben gewerkt, zijn carrière
voortzet bij de brancheorganisaties VOMI en World Class Maintenance.
Gerard Westenbroek is in de branche geen onbekende: hij werkte 17 jaar
voor één van de VSB-leden voordat hij in dienst trad bij de vereniging
Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek. Binnen deze brancheorganisatie
vervulde hij de rol van technisch-wetenschappelijk adviseur. Binnen de
VSB zal hij zich onder meer gaan richten op scholing, kennisdeling en
samenwerking alsook op de promotie van het vakgebied Veilig werken
op hoogte en het vermarkten van de VSB als keurmerk.
De constructieve uitdagingen voor Forum Groningen waren enorm: de kolommen
staan op geen enkele vloer in één lijn en de gevels hellen.
Fieldlab voor de bouw geopend
Additive manufacturing, augmented reality, circulair bouwen, modulair
ontwerpen, robotisering. Voor het testen, doorontwikkelen en implementeren
van al deze (en andere) innovatieve methoden en technieken heeft
de bouwsector nu een eigen Fieldlab: BouwLab R&Do. Het laatste deel
van de naam geeft ’t al aan: het nieuwe fieldlab wil een proeftuin en
(vooral) een doe-centrum zijn voor de verschillende disciplines binnen
de bouw die innovaties (het liefst zo snel mogelijk) in de praktijk willen
toepassen. Aan de Oudeweg in Haarlem zijn daartoe alle benodigde
faciliteiten in een open setting voorradig, bijvoorbeeld om praktisch te
experimenteren met nieuwe bouwmethoden en -technieken, een concept
te testen of een pilotproject op te starten.
Gerard Westenbroek neemt de functie over van Peter Hecker.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
55

JOURNAAL
Waardevolle lessen over het eerste
circulaire viaduct
Rijkswaterstaat, Van Hattum en Blankevoort en prefab-bouwer Consolis
Spanbeton bouwden samen het eerste circulaire betonnen viaduct van
Nederland en sleepten tevens de Betonprijs 2019 in de categorie Circulair
in de wacht. Het rapport met daarin de belangrijkste lessen en inzichten
die zijn opgedaan bij de bouw en het gebruik van dit prototype is vrijdag
15 november jongstleden overhandigd aan Cees Brandsen (hoofdingenieur-directeur
Rijkswaterstaat) en Jeroen Bonekamp (directeur Van Hattum
en Blankevoort). De conclusie: de opgedane kennis biedt een belangrijke
basis voor de doorontwikkeling van circulaire viaducten en bruggen.
Tussen december 2018 en september 2019 is het viaduct getest door het
werkverkeer van de bouw van de Reevesluis. De overhandiging van de
belangrijkste lessen en inzichten vond plaats tijdens de werkconferentie
BLAST-OFF! van de Open Leeromgeving Circulaire Viaducten en Bruggen.
In de Open Leeromgeving brachten de afgelopen 10 maanden 60
deelnemers van marktpartijen, overheden en kennisinstellingen kennis en
ervaringen over het circulair bouwen van viaducten en bruggen bij elkaar.
Tijdens de werkconferentie presenteerden de themalijnen hun resultaten
waarop deelnemers vanuit verschillende invalshoeken reflecteerden.
Op de middellange termijn trekt de bouwproductie volgens het rapport
weer aan doordat eerder vertraagde projecten naar verloop van tijd
weer loskomen. Hierdoor zal na twee jaar stagnatie de vraag naar extra
arbeidscapaciteit weer toenemen. In totaal zal de bouw in de periode
2020-2023 13.000 extra arbeidskrachten moeten aantrekken. Daarnaast
zullen er 49.000 arbeidskrachten moeten worden vervangen door
pensionering en arbeidsongeschiktheid, waardoor de totale benodigde
instroom uitkomt op 62.000 mensen.
De huidige stikstof- en PFAS-problematiek treft nu de vergunningverlening en zal
de komende jaren leiden tot een terugval in de bouwproductie.
Eerste Betondag in de Van Nelle fabriek geslaagd
De overhandiging van de belangrijkste lessen en inzichten vond plaats tijdens de
werkconferentie BLAST-OFF! van de Open Leeromgeving Circulaire Viaducten en
Bruggen.
Bouwarbeidsmarkt raakt komende jaren
in rustiger vaarwater
Het EIB heeft recent een rapport uitgebracht over de trends op de bouwarbeidsmarkt
in de periode 2019-2023. De werkgelegenheid in de bouw
groeit dit jaar net als de voorgaande jaren nog krachtig met ongeveer
3,5%. Deze groei gaat duidelijk uit boven de gemiddelde groei van de
werkgelegenheid in de totale economie. Net als in eerdere jaren hebben
zowel werknemers als zelfstandigen geprofiteerd van de toegenomen
arbeidsvraag in de bouw. De huidige stikstof- en PFAS-problematiek treft
nu echter de vergunningverlening en zal de komende jaren leiden tot
een terugval in de bouwproductie. Hierdoor komt de bouwarbeidsmarkt
na een lange periode van oplopende werkgelegenheidsgroei in rustiger
vaarwater. Er zal vrijwel geen uitbreiding van de werkgelegenheid
nodig zijn en de instroom zal beperkt blijven tot het vervangen van de
natuurlijke uitstroom. De verwachting is dan ook dat de spanning op de
bouwarbeidsmarkt op korte termijn zal afnemen.
Betonhuis kijkt terug op een geslaagde Betondag. De Betonvereniging
is een nieuwe koers gaan varen en dat was te merken op de 62e editie,
met een andere locatie én opmerkelijke sprekers tijdens het congresprogramma.
Zo hield sectiehoofd Structural Engineering bij Arcadis Paul
Minartz bijvoorbeeld een pleidooi voor meer gebruik van constructief
hout in de bouw. Met de slogan ‘Alstublieft, van het huis: de Betonpocket
2020!’ stond Betonhuis met een grote stand dichtbij het centrale plein.
De Betonpocket is een handig naslagwerk over cement en beton. De
gedrukte versie ontsluit in één uitgave
van 256 pagina’s alle informatie over
de functie en eigenschappen van de
afzonderlijke grondstoffen van beton,
hetgeen de kwaliteit en duurzaamheid
ten goede zal komen. In de pocket wordt
de gebruiker uitvoerig geïnformeerd
over de functie en eigenschappen van de
afzonderlijke materialen waarmee beton
gemaakt wordt. Daarnaast wordt uitvoerig
aandacht besteed aan beton met specifieke
eigenschappen zoals aluminiumcementbeton,
hittebestendig beton en ultra-hogesterktebeton.
De Betonpocket kost 15 euro en is
verkrijgbaar via Betonhuis.
Op de Betondag verdeelde Betonhuis de eerste exemplaren van de nieuwe
Betonpocket 2020 onder de aanwezigen.
56
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

JOURNAAL
Koolstof als alternatief voor diamant
Diamant is het geëigende materiaal voor het snijden, boren of polijsten van
(onder meer) metalen. Maar de alternatieven kondigen zich aan. Amerikaanse
onderzoekers hebben 43 koolstofvormen opgespoord die minstens
even hard zijn als diamant en mogelijk een stuk goedkoper uitvallen. Het
Amerikaanse onderzoek is vooralsnog theoretisch van aard. Nieuwe koolstofstructuren
zijn nog niet gecreëerd. “We willen graag iets vinden dat harder
is dan een diamant. Als je andere harde materialen zou kunnen vinden, zou
je ze mogelijk goedkoper kunnen maken. Ze kunnen ook nuttige eigenschappen
hebben die diamanten niet hebben. Misschien hebben ze een andere
wisselwerking met bijvoorbeeld warmte of elektriciteit”, aldus Eva Zurek,
hoogleraar Scheikunde aan het UB College of Arts and Sciences (Buffalo, VS)
en initiatiefnemer van de studie. Samen met Stefano Curtarolo, hoogleraar
werktuigkunde en materiaalkunde aan Duke University (Durham, North
Carolina) gaf ze leiding aan het onderzoeksproject.
De hardste structuren die de wetenschappers vonden, bevatten vaak
fragmenten van diamant en lonsdaleiet – ook wel zeshoekige diamant
genoemd – in hun kristalroosters. Naast de 43 nieuwe koolstofvormen
denken de onderzoekers dat enkele eerder ontdekte koolstofstructuren
ook superhard zijn.
De Flat met Toekomst is een initiatief van Woningcorporatie Mitros uit
Utrecht en betreft de Nul-op-de-Meter (NOM) renovatie van 48 sociale
huurwoningen uit de jaren zestig in Utrecht Overvecht.
Het hele projectteam was in Parijs aanwezig om de award in ontvangst te
nemen.
Maak kans op de Koning Willem I Prijzen 2020
Amerikaanse onderzoekers hebben 43 koolstofvormen opgespoord die minstens
even hard zijn als diamant en mogelijk een stuk goedkoper uitvallen.
Flat met Toekomst opnieuw in de prijzen
Nieuw Utrechts Peil, een consortium van Nieman Raadgevende Ingenieurs,
ONB architecten en adviseurs en VIOS Bouw, is met de ‘Flat met Toekomst’
winnaar van de Green Solutions Award 2019 voor Nederland. In navolging
op de nationale prijs heeft de Flat met Toekomst een internationale Special
Mention ontvangen in de categorie Sustainable Renovation Grand Prize!
In totaal zijn 192 projecten uit 37 landen uitgenodigd om deel te nemen
aan de verkiezing. Op maandag 4 november 2019 mochten ze deze felbegeerde
award in ontvangst nemen bij de bouwbeurs Batimat in Parijs. Er
vielen 22 duurzame projecten in 5 verschillende categorieën in de prijzen.
De internationale jury vindt de Flat met Toekomst een ‘perfect voorbeeld
van duurzame renovatie in woningbouw’. “Het project roept op tot geïndustrialiseerde
processen waardoor kosten worden gereduceerd, met respect
voor de architectuur van het oorspronkelijke gebouw en met behoud van
de esthetische samenhang van de wijk. Hoewel het exterieur het niet doet
vermoeden, is het een ultra modern Nul-op-de-Meter-gebouw. Een echte
‘Tour de force’ in een regio waar de zon niet altijd schijnt.”
De Koning Willem I Prijs (categorie ‘Grootbedrijf‘ en ‘MKB’) en de
Koning Willem I Plaquette voor Duurzaam Ondernemerschap zijn
prestigieuze ondernemingsprijzen die iedere twee jaar worden uitgereikt
door erevoorzitter Hare Majesteit Koningin Máxima en vormen
de ultieme bekroning van goed en innovatief ondernemerschap. De
Koning Willem I Stichting reikt sinds 1958 tweejaarlijks de Koning
Willem I Prijs uit in diverse categorieën. Sinds 2012 reikt de stichting
ook de Koning Willem I Plaquette voor Duurzaam Ondernemerschap
uit. De stichting is vernoemd naar Koning Willem I (1772-1843), de
‘Koopman Koning’ die bekend stond om zijn handelsgeest. Tijdens zijn
regeerperiode (1814-1840) nam hij initiatieven voor het herstel van de
economische bloei, richtte hij handelsmaatschappijen op en trad hij op
als investeerder.
Levert jouw bedrijf een positieve bijdrage aan het Nederlandse bedrijfsleven
met een duurzaam product, dienst en/of management, een
duurzame internationale samenwerking of een duurzame productie?
Inschrijven kan tot 31 januari 2020.
De Koning Willem I Stichting reikt sinds 1958 tweejaarlijks de Koning Willem I
Prijs uit in diverse categorieën.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
57

NABESCHOUWING BETONDAG 2019
Tekst | Betonvereniging Beeld | Ruben Hamberg
Panorama Beton
‘Circulair bouwen neemt
zeker een centrale plaats in’
De 62e Betondag had als thema ‘Panorama Beton’. De organisatoren haakten hiermee in
op het overheidsthema ‘Panorama Nederland’, waarin de overheid aanmoedigt om met een
overkoepelende blik naar de vier belangrijke thema’s te kijken. Klimaatadaptatie, hervorming van
de landbouw, energietransitie en verstedelijking hangen immers samen. Tijdens de Betondag gingen
sprekers in op de vraag ‘Hoe wil Nederland bouwen? En hoe past beton hierin?’
De Betondag wordt ieder jaar georganiseerd
door de Betonvereniging. Het is de dag waarop
ontwikkelingen in de betonwereld worden
uitgewisseld. “Deze kennisuitwisseling is het
hoofddoel”, vertelt Henri van der Kamp, voorzitter
van de Betonprijs en directievoorzitter
van Van Gelder Groep. “Daarnaast is het een
evenement waarop je branchegenoten ontmoet.
Het is inspirerend voor iedereen die ook
maar iets met beton te maken heeft.” Tijdens
de Betondag werd tevens de tweejaarlijkse Betonprijs
uitgereikt.
EEN EERSTE KENNISMAKING
Hoofdthema van de Betondag waren de toekomstvisie
van de overheid en de gevolgen
hiervan voor het bouwen met beton. Vandaar
ook het thema ‘Panorama Beton’ met
als subthema’s klimaat, energie, verstedelijking
en reconstructie. “Termen als ‘milieuvriendelijk’,
‘duurzaam’ en ‘circulair bouwen’
zijn niet meer weg te denken in de bouwwe-
reld”, merkt Van der Kamp in dit kader op.
“Deze hebben dan ook zeker een centrale
plaats in de presentaties die tijdens de Betondag
werden gegeven. Toch was het bedoeld
als een eerste kennismaking. Daarna
zijn nog alle wegen open en beslist iedereen
zelf wat hiermee te doen.”
SPREKERS
Deskundige sprekers leidden het thema in en
leidden de discussies die hieruit voortvloeien.
Daan Zandbelt, Rijksadviseur voor de fysieke
Leefomgeving, deed de aftrap en lichtte het
thema toe. Peter Struik, hoofdingenieur-directeur
(HID) van het Rijkswaterstaatprogramma
Duurzaamheid en Leefomgeving, ging in op de
duurzaamheidsambities van Rijkswaterstaat.
Daarna werden de vier subthema’s door vooraanstaande
sprekers uitgewerkt en tot slot
gingen enkele wetenschappers in op materiaalontwikkelingen
die het gebruik van beton ook
in de toekomst mogelijk maken.
UITREIKING BETONPRIJS
Een hoogtepunt van de Betondag was de uitreiking
van de Betonprijs. De voorbereidingen
hiervoor kostte maanden. 65 vertegenwoordigers
van de betonwereld hebben hiervoor
spraakmakende projecten aangedragen waarmee
zij meedongen naar het belangrijkste certificaat
binnen hun branche.
“Uit de grote diversiteit van projecten – verdeeld
over zes categorieën – hebben we als
jury unaniem zeventien projecten geselecteerd”,
vertelde juryvoorzitter Van der Kamp.
“Met name in de categorie ‘Grensverleggend’
hebben we projecten binnengekregen waarin
technieken zijn toegepast die voor de betonwereld
nieuw en verrassend zijn. Hier is de Betonprijs
nu precies voor bedoeld. Waardevolle,
inspirerende en toekomstgerichte projecten
worden zo extra onder de aandacht gebracht.”
Eén van de genomineerden ontving tijdens de
Betondag ook de Toekomstprijs. ■
BETON
BOUW.NL
58 BETON BOUW.NL

NABESCHOUWING BETONDAG 2019
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
59

NABESCHOUWING BETONDAG 2019
WINNAARS
BETONPRIJS 2019
Op donderdag 14 november vond de uitreiking plaats van de 21ste editie van de Betonprijs.
Deze prestigieuze Betonprijs wordt sinds 1979 elke twee jaar uitgereikt aan toonaangevende
projecten in de betonbouwsector.
BETONDAG
Dit jaar vond de uitreiking plaats tijdens de 62ste editie van de Betondag
in de iconische Van Nelle Fabriek. De Betondag had een toekomstgerichte
titel, namelijk Panorama Beton. Om die reden werd dit
jaar naast de 6 categorieën ook een Toekomstprijs uitgereikt. De deskundige
achtkoppige jury onder leiding van juryvoorzitter Henri van
der Kamp heeft alle 65 inzendingen beoordeeld. Uiteindelijk werden
er 17 projecten genomineerd, verdeeld over 6 categorieën. Na een
waardevol juryoverleg zijn de volgende winnaars unaniem vastgesteld.
De winnaars ontvingen uit handen van de juryvoorzitter een unieke
betonnen trofee.
60
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

NABESCHOUWING BETONDAG 2019
BESTAANDE BOUW: MAASTUNNEL, ROTTERDAM
In de categorie Bestaande Bouw werd er uit de 3 genomineerde projecten gekozen voor de renovatie/restauratie van de Maastunnel in Rotterdam.
Jury: “In maatschappelijke zin een voorbeeld dat je zorgvuldig omgaat met je erfgoed. Het origineel is in uiterlijke zin gekopieerd, maar in
functionele zin aangepast aan de moderne tijd.”
CIRCULAIR: HET CIRCULAIRE VIADUCT, DRONTEN
In deze nieuwe categorie Circulair werd er uit 2 genomineerde projecten gekozen voor het circulaire viaduct. Jury: “Eén van de eerste keren dat
er echt circulair ontworpen is. Een vernieuwend concept, een voorloper.”
CIVIELE BOUWWERKEN: ALBERT CUYPGARAGE, AMSTERDAM
Van de 4 genomineerde projecten in deze diverse categorie, Civiele Bouwwerken, werd er gekozen voor de Albert Cuypgarage in Amsterdam. Jury:
“Geweldig om onder water een parkeergarage te maken in binnenstedelijk gebied. Er is meervoudig ruimtegebruik en het geheel is scherp uitgevoerd.”
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
61

NABESCHOUWING BETONDAG 2019
GRENSVERLEGGEND: REGIOKANTOOR NATUURMONUMENTEN, ZIERIKZEE
In de nieuwe categorie Grensverleggend waren 2 projecten genomineerd. De jury koos voor het regiokantoor Natuurmonumenten in Zierikzee.
Jury: “Voor de eerste keer is isolerend beton toegepast: glasschuimbeton. De draagkracht, isolatie en bouwfysische eigenschappen zijn in dit type
beton gecombineerd in één materiaal.”
UTILITEITSBOUW: EARTH SIMULATION LABORATORY, UTRECHT
Uit de 3 genomineerde projecten koos de jury in de categorie Utiliteitsbouw voor het Earth Simulation Laboratory in Utrecht. Jury: “Hier ligt
de kracht van het beton en de bewerking, die samenhangt met de functie van het gebouw. Het is een subtiel samenspel van beton en staal. Alle
lijnen lopen door in de elementen.”
WONINGBOUW: BELVEDÈRE, HILVERSUM
Uit de grote verscheidenheid aan projecten in de categorie Woningbouw heeft de jury ervoor gekozen Belvedère in Hilversum tot winnaar uit te roepen.
Er waren 3 genomineerde projecten. Jury: “Dit zet je niet zomaar neer, een moeilijk project om in beton voor elkaar te krijgen. De uitkragingen zijn
bijzonder gedurfd, er is veel lef getoond. Een markant gebouw met kwaliteit.”
62
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

NABESCHOUWING BETONDAG 2019
TOEKOMSTPRIJS: MUSEUM NATURALIS, LEIDEN
Tijdens de uitreiking van de Betonprijs werden niet alleen de winnaars van de 6 categorieën bekendgemaakt, maar ook de winnaar van de Toekomstprijs.
Studenten konden daarbij stemmen op alle 17 genomineerde projecten. 20 procent van de stemmen, en daarmee de meeste, gingen naar Museum
Naturalis in Leiden, een iconisch gebouw met diverse hoogwaardige uitvoeringen van beton.
EERVOLLE VERMELDINGEN
De jury heeft 2 genomineerde projecten een eervolle vermelding gegeven, namelijk de Intervam flats in Utrecht en de busbrug in Zwolle.
GENOMINEERDEN IN DE SCHIJNWERPERS
Tijdens de uitreiking op de Betondag werden de genomineerden projecten in het zonnetje gezet, doordat er per categorie een nominatievideo
werd getoond. Ook was er op de Betondag een speciale expositie ingericht. Zo stonden de 17 projecten de hele dag in de
schijnwerpers. Alle nominatievideo’s zijn te bekijken via het YouTube kanaal van de Betonvereniging. Op de website Betonprijs.nl kunt u
alle toelichtingen van de jury lezen en bekijken welke organisaties bij de genomineerde en winnende projecten betrokken waren.
JURY BETONPRIJS 2019
Henri van der Kamp (juryvoorzitter) – Van Gelder Groep
Alfons van Woensel – Struyk Verwo Infra
Reinald Top – Zwarts Jansma Architecten
Dick van Klaveren – Rijkswaterstaat
Ronel Dielissen-Kleinjans – Mebin
Marten Klein – Ingenieursbureau Gemeente Amsterdam
Rudi Roijakkers – ABT Groep
Aad van der Horst – TU Delft
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
63

NABESCHOUWING BETONDAG 2019
Tekst | Chris Elbers Beeld | van der Heide
Nieuw meetconcept brengt
conditie betonconstructies
compleet in beeld
Beton is een uitzonderlijk sterk materiaal. Het heeft echter één zwakke plek: roest. Een insluiper die
zich graag nestelt op plekken waar je het niet verwacht en onderhuids knaagt aan de draagkracht
en veiligheid van constructies. De BetonCheck, het tijdens de afgelopen Betondag gepresenteerde
meetconcept, maakt het mogelijk om roest en betonrot een stap voor te zijn. Namens van der
Heide, in Nederland dé specialist op het gebied van kathodische bescherming, geeft projectleider
Ruurd Dijkstra tekst en uitleg.
‘Ook na de herstelwerkzaamheden houden we de vinger aan de pols’
64
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

NABESCHOUWING BETONDAG 2019
Met zeven vestigingen zet van der Heide zich
iedere dag in om risico's aan elektrotechnische
infrastructuren, gebouwen, (water)bouwkundige
constructies en transportleidingen
te voorkomen en/of te beperken. Daarmee
ontzorgt het vanuit Drachten geleide bedrijf
particulieren, ondernemingen en overheden
op maat. “We vertalen de wettelijke eisen
en richtlijnen naar de dagelijkse praktijk”, legt
Dijkstra uit. “Zo dragen we wezenlijk bij aan
een veilige bedrijfsvoering, kostenreductie en
continuïteit van bedrijfsprocessen. De basis
voor een duurzame leef- en werkomgeving.”
VOLLEDIGHEID
Op de lijst van de door van der Heide aangeboden
services prijkt sinds kort de BetonCheck,
een meetmethode die zich kenmerkt door
zekerheid én volledigheid. “Roest is grillig en
kan zich op de meest onvoorspelbare plaatsen
manifesteren”, vervolgt Dijkstra. “Een steekproef
is dan ook nooit voldoende om de conditie
van een constructie in kaart te brengen.
Een goede controle vereist juist volledigheid.”
Vandaar ook dat de BetonCheck altijd uit
drie stappen bestaat. Er wordt gestart met een
dossieronderzoek en een nulmeting. Deze laatste
omvat onder andere een visuele inspectie
en een potentiaalmeting van de wapening. Als
enige technische dienstverlener in Nederland
maakt van der Heide daarbij gebruik van specialistische
meetapparatuur. “Hierdoor zijn we in
staat om verdachte plekken te onderzoeken op
corrosiesnelheid”, aldus Dijkstra. “De verkregen
gegevens brengen beginnende betonrot aan het
licht en geven tegelijk een helder inzicht in het
verloop ervan en de eventuele risico's.”
RISICOGERICHTE AANPAK
Met de onderzoeksresultaten wordt vervolgens
in fase 2 een Plan van Aanpak opgesteld.
Hiertoe worden verschillende berekeningen
en aanvullende onderzoeken uitgevoerd, bijvoorbeeld
wat betreft draagvermogen, buig-
trekspanning en chlorideprofielen. “Het is belangrijk
om te weten welke locaties urgent zijn
en welke minder”, zegt Dijkstra. “Een dergelijke
risicogerichte aanpak zorgt voor maatwerk
in beheer en onderhoud. Na de nulmeting en
de uitvoering van noodzakelijke herstelwerkzaamheden
houden we de vinger aan de pols.
We blijven de constructies volgen en inspecteren
verdachte en herstelde plekken jaarlijks. Is
er sprake van risico's? Dan grijpen we in.”
DUURZAAM VOLGEN
De BetonCheck mag dan wel nét officieel
zijn gepresenteerd, het meetconcept heeft
zijn waarde in de praktijk al bewezen. “Onlangs
hebben we in opdracht van woningstichting
Patrimonium met behulp van de BetonCheck
drie flats in Groningen onderzocht op corrosie”,
vertelt Dijkstra. “Daarmee is gekozen voor een
effectieve, efficiënte én uiterst duurzame manier
van oplossen. Je gaat niet hakken of breken,
maar je houdt de gebouwen gewoon in de
gaten. En zijn er op termijn tóch maatregelen
noodzakelijk, dan zijn die tegen relatief geringe
kosten te nemen. Een gegeven dat prima past in
een tijd waarbinnen de beperking van CO 2
- en
stikstofemissies nadrukkelijk centraal staat.” ■
Voor de uitvoering van de methode met de
BetonCheck heeft van der Heide gekozen voor
een samenwerking met ingenieurs- en adviesbureau
Antea Group en NVT Onderhoudsgroep.
Eerste tekenen van betonrot in balkon.
‘Een goede controle
vereist volledigheid’
Reparatie galerijbalkon complex Scheveningen.
Meetapparatuur BetonCheck.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
65

NABESCHOUWING BETONDAG 2019
Elematic werd opgericht in 1959 en zet volop in op de ontwikkeling van systemen voor de productie van prefab elementen.
Tekst | Johan Debaere Beeld | Elematic
Nog steeds op zoek naar unieke, slimme en efficiënte
oplossingen voor elke toepassing
Baanbrekende technologie voor
de prefab productie, al 60 jaar lang
De behoefte aan duurzame, efficiënte en veilige constructies over de hele wereld vormt de basis
voor de activiteiten van Elematic. In 60 jaar tijd is de firma uitgegroeid tot een wereldleider in
prefab productietechnologie, die zijn oplossingen en diensten aanbiedt in meer dan 100 landen
in 6 continenten. Ook vandaag zet de firma nog altijd volop in op innovatie, wat opnieuw bleek
tijdens de Betondag 2019, waar Elematic uitpakte met enkele vooruitstrevende systemen voor de
productie van prefab plafonds en wanden.
‘De continue groei is een gevolg van de drang naar innovatie
en de focus op internationalisering’
66
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

NABESCHOUWING BETONDAG 2019
Het huidige Elematic werd opgericht in 1959
als Toijalan Teräsvalmiste (TTV) door de twee
broers Pentti en Pauli Virtanen. Oorspronkelijk
zetten zij het levenswerk van hun vader als metaalverwerker
verder, maar al gauw speelden
zij in op de stijgende vraag naar prefab producten.
In die tijd was de verstedelijking in Finland
immers groot en daarom was een snelle en efficiënte
manier van bouwen vereist. Daardoor
kende de prefab bouw een gestage groei. Na
de productie van systemen voor de productie
van gevels en wandtoepassingen kregen ze in
1964 een eerste grote opdracht. HAKA, een
bekend Fins bouwbedrijf, bestelde toen een
complete fabriek voor de productie van prefab
elementen. Het was de eerste in haar soort
met productielijnen, uitgerust met bewegende
mallen en transportbandtechnologie, meteen
een belangrijke stap vooruit in de industrialisatie
van de prefab bouw.
Dankzij de enorme groei in de bouw ontwikkelden
Finse bedrijven heel snel technologieën
en knowhow, waarmee ze op de internationale
markt heel concurrentieel werden. De invoering
van nationale standaarden voor betonelementen
zorgde er bovendien voor dat het ontwerp
en de realisatie ervan gemakkelijker en
sneller werd. Een belangrijke mijlpaal was de
ontwikkeling van systemen voor de productie
van elementen met een holle kern, waardoor
langere en lichtere stukken geproduceerd konden
worden, die typisch waren voor de realisatie
van vloeren. TTV introduceerde in 1971
met de Variax een eerste dergelijke oplossing.
DOORBRAAK IN HET
BUITENLAND
Bij TTV wisten ze echter dat de vraag in Finland
op termijn niet zo groot zou blijven en daarom
begonnen ze ook over de landsgrenzen heen
te kijken naar potentiële afzetmarkten. In 1966
werd het logo van Elematic voorgesteld en een
jaar later werden de eerste producten naar
Zweden geëxporteerd. In 1969 werd een filiaal
geopend in Duitsland, maar de grootste internationale
doorbraak voor de firma, die intussen
overgenomen was door het Finse bedrijf
Paraisten Kalkki (later Partek), kwam in het
midden van de jaren ’70 met de export naar
Oost-Europa en vooral naar het Midden-Oosten.
De firma groeide uit tot marktleider op
het vlak van productietechnologie voor prefab
betonelementen en elementen met een holle
kern en bleef ook steeds verder investeren in
nieuwe ontwikkelingen en focussen op nieuwe
markten, bijvoorbeeld in Noord-Amerika en
Azië. Partek ging in 1993 samen met de Finse
cementfabrikant Lohja onder de naam Partek
Concrete Engineering (PCE).
INNOVATIE ALS CODEWOORD
VOOR DE GROEI
Maar aan het begin van deze eeuw werd Elematic
opnieuw een onafhankelijk bedrijf met
productiefaciliteiten in Finland en Indië en
kantoren in de VS, Duitsland, China, Rusland,
Indië en de Verenigde Arabische Emiraten.
De continue groei is een gevolg van de drang
naar innovatie en de focus op internationalisering.
Vandaag opent de toenemende verstedelijking
overal ter wereld en de keuze voor
meer duurzaamheid en veiligheid in de bouw
nieuwe mogelijkheden voor de producenten
van prefab betonelementen. Elematic blijft intussen
volop inzetten op de ontwikkeling en
productie van innovatieve, slimme en efficiënte
oplossingen. Zo presenteerde de firma
tijdens de Betondag in Rotterdam onder meer
nieuwe oplossingen voor de productie van
prefab plafonds en wanden. ■
Elematic is een marktleider met productiefaciliteiten in Finland en Indië en kantoren in de VS, Duitsland, China, Rusland, Indië en de Verenigde Arabische Emiraten.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
67

BetonCheck,
zeker weten!
Beton is sterk. IJzersterk. En op goed beton kun je
blindelings vertrouwen. Tenminste…, bijna dan. Want
beton hee één zwakke plek: roest. Een insluiper
die zich graag nestelt op plekken waar je het niet
verwacht. Die onderhuids aan de draagkracht en de
veiligheid van construces knaagt. Gelukkig is er een
manier om roest voor te zijn: de BetonCheck.
Voor de BetonCheck gebruiken we als enige bedrijf in
Nederland specialissche meetapparatuur. Hiermee
brengen we volledige betonconstruces in beeld en
signaleren en onderzoeken we verdachte plekken. Dit
brengt beginnende betonrot aan het licht en zorgt
voor een exacte inschang van de risico’s. Op basis
van deze check kun je gerichte maatregelen nemen.
Zoveel als nodig, maar nooit onnodig veel.
Hoe je roest aljd een stapje voor blij…?
Lees meer op www.BetonCheck.nl
Van der Heide
Jouw wereld elke dag veiliger
Beton in beweging
Advies en verkoop Engineering Productie Projectbegeleiding Montage Onderhoud
Postbus 8, 3769 ZG Soesterberg | 0346 351 774 | info@ubo.nl | www.ubo.nl

BESTE TECHNOLOGIE
VOOR PREFAB-
BETONPRODUCTIE
Efficiënte benutting van grondstoffen, lage totale
kosten en een hoogwaardig eindresultaat – allemaal
belangrijke zaken bij de productie van prefabbeton.
Allemaal zaken die we bij Elematic al 60 jaar lang
ontwikkelen.
Het is altijd ons doel geweest om onze klanten het
meest efficiënte productieproces, de beste en
duurzaamste machines alsmede deskundige en
betrouwbare ondersteuning te bieden. Tijdens de hele
levenscyclus van de fabriek.
NIEUW
2019
Volg ons:
www.elematic.com
BETONSTATIONS.NL
BETON AFHAAL STATIONS
DOOR HEEL NEDERLAND
VANAF 2019 OOK BETON LEVER STATIONS!
VOOR KLEINE HOEVEELHEDEN,
VANAF 150 LITER TOT 10 M 3
KORTE STUKKEN 1A
5371 MN RAVENSTEIN
(0031) 73 503 93 00
INFO@BETONSTATIONS.NL
WWW.BETONSTATIONS.NL

NABESCHOUWING BETONDAG 2019
Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | Matrix Software
Nieuwe software-oplossingen voor prefab beton
Naadloze aansluiting op
bestaande 3D-software
De automatisering in de prefab vloerenindustrie gaat snel. Waar architecten en engineers van
betonconstructies al werken met 3D-software, zijn producenten nu op zoek naar software die
hierop aansluit. Matrix Software brengt hiervoor de oplossing. Zij introduceert twee fonkelnieuwe,
baanbrekende softwareoplossingen voor de prefab betonindustrie.
De term ‘baanbrekend’ is hier niet overdreven,
merkt Jan Willem Fokkema, branchemanager
van Matrix Software. Overal waar hij de
nieuwe softwareprogramma’s introduceert,
krijgt hij reacties als ‘Dat bestaat niet’ en ‘Dat
kan helemaal niet’. Toch kunnen de innovatieve
programma’s van Matrix Software probleemloos
worden ingeplugd op de bestaande
software van architecten en constructeurs.
IC-PREFAB VOOR REVIT
Met IC-Prefab voor Revit kunnen tekenaars en
productievoorbereiders de productiemodellen
rechtstreeks vanuit een BIM-model tekenen.
Is het ontwerp eenmaal geëngineerd in
3D, dan kan het vervolgens worden ingezet om
fabrieken aan te sturen. “IC-Prefab is ontwikkeld
op basis van AutoCAD”, vertelt Fokkema.
“Om de aansluiting op BIM zo perfect mogelijk
te maken, is IC-Prefab nu geschikt gemaakt
voor Autodesk Revit.”
MATRIXLIGGER
MatrixLigger is de nieuwe generatie rekensoftware
voor sterkteberekeningen
van prefab vloersystemen. De software is
gebaseerd op de jarenlange kennis en ervaring
die aanwezig is binnen MatrixFrame.
Hierdoor is de software uitstekend afgestemd
op de specifieke behoeftes van betonconstructeurs
in de maakindustrie voor
traditionele en voorgespannen breedplaatvloeren,
kanaalplaatvloeren en ribcassettevloeren.
“De software is ontzettend snel
en eenvoudig te koppelen aan softwareprogramma’s
zoals Revit, IC-Prefab, Excel of
de eigen software. Daarbij is de software
gebruikersvriendelijk. Wie heeft ingeplugd,
kan er onmiddellijk mee aan de slag.”
BAANBREKEND
Een zoektocht wijst al snel uit dat Matrix
Software niet de enige aanbieder is van deze
‘Wie heeft ingeplugd,
kan er onmiddellijk
mee aan de slag’
"Onze mensen hebben verstand van prefab vloerenfabrieken."
70
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

NABESCHOUWING BETONDAG 2019
‘De software is uitstekend afgestemd op de specifieke behoeftes
van betonconstructeurs in de maakindustrie’
De software is snel en gebruiksvriendelijk.
software. Wie echter met de software van
collega’s aan de slag gaat, komt tot de ontdekking
dat deze programma’s uitsluitend geschikt
zijn voor simpele systemen. Dat maakt
de softwareoplossingen van Matrix Software
baanbrekend. “Onze mensen hebben verstand
van prefab vloerenfabrieken”, vertelt Fokkema
hierover. “Ze kennen de lasrobots, mallen en
wapeningsmachines. Met deze kennis kunnen
zij het verschil maken. Matrix Software heeft
een unieke positie in de prefab betonindustrie
omdat we zowel de kennis van software hebben
als de kennis van de fabrieken.” Daarbij
biedt Matrix Software nog andere voordelen.
Het bedrijf telt drie vestigingen in Nederland
en Litouwen. Waar de gebruikers van bijzondere
softwareprogramma’s voor ondersteuning
al gauw over de grens moeten, is Matrix
Software altijd in de buurt. De lijntjes zijn kort
en de service is snel. ■
Vanuit het ontwerp in 3D kunnen fabrieken worden aangestuurd.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
71

Sneller
en beter
rekenen met
MatrixLigger
DOORBREEK VEROUDERDE
OPLOSSINGEN MET MATRIX
SOFTWARE
Maak kennis met onze nieuwste oplossingen tijdens onze
seminars en demo’s.
Kijk op: www.matrix-software.nl/agenda voor locaties en data.
Beter BIM-men
met IC-Prefab
voor Revit
Softwareoplossingen voor constructeurs, betonfabrieken, staalbouwers en kozijnfabrieken - www.matrix-software.nl
Waterbouw hout • beton • staal
NEN-EN-1090 Executieklasse EXC3 en ISO 3834-2:2005 gecertificeerd
Aquavia
Wervenweg 3
4551 MC Sas van Gent
T + 31 (0)115 47 25 20
sluiskil@kws.nl
www.aquavia-kws.nl

Tekst | Roel van Gils Beeld | Aquavia
Sterk in productie, onderhoud
en calamiteitenopvolging
Sinds jaar en dag is Aquavia gespecialiseerd in het onderhoud en de calamiteitenopvolging van diverse
belangrijke vaarwegen en kunstwerken in ons land. Maar de dienstverlening gaat nog veel verder.
Of het nu gaat om beton, staal of andere materialen, de specialist draait er zijn hand niet voor om.
Met dank ook aan de professioneel ingerichte (staal)werkplaats en het eigen werkschip Ingrid B.
Aquavia legt momenteel de laatste hand aan een betonnen voetgangersbrug in het Waterdunen-gebied bij Breskens.
Vanuit het ‘eiland’ Sas van Gent werkt Aquavia,
onderdeel van VolkerWessels’ KWS Infra
Roosendaal-Sas van Gent, aan de meest
uiteenlopende projecten. “We zijn een heel
breed georiënteerd bedrijf dat met verschillende
disciplines voornamelijk actief is in de
waterbouw en industrie”, zegt projectleider
Manno Buijsrogge. “Onze medewerkers zijn
allround inzetbaar. Dat maakt ons ook zo flexibel.
Onze werkzaamheden variëren van kleine
betonwerkzaamheden en onderhoud, reparatie
of de aanleg van nieuwe kadeconstructies
tot aan de realisatie van staalconstructies in alle
soorten, vormen en maten. Mocht het nodig
zijn, dan kunnen we altijd een beroep doen op
onze interne (moeder)organisatie om onszelf
te versterken.”
ONDERWATERDRONE
Het flexibele karakter van Aquavia blijkt eveneens
uit de verschillende projecten waar de
specialist momenteel bij betrokken is. Buijsrogge
pikt er enkele uit. “Zo zijn we in samenwerking
met VolkerWessels bezig met een leidingonderzoek
met behulp van een onderwaterdrone,
leggen we de laatste hand aan een betonnen
voetgangersbrug in het Waterdunen-gebied bij
Breskens en realiseren we een hoogwaterkering
bij een horecapaviljoen op het strand in Vlissingen.
Daarnaast vervangen we het wrijfhout
aan de sluisdeuren in Lith, vervangen we de
hefdeuren en cilinders van de Bathse Spuisluis
en zijn we gestart met de tweede fase van de
kaderenovatie in Veere.” Over een gevarieerd
werkpakket gesproken. “Tevens staan we al jaren
‘standby’ voor onderhoud en calamiteitenopvolging
van diverse belangrijke vaarwegen en
kunstwerken in ons land.”
KWALITEITSBORGINGSYSTEEM
Behalve het eigen werkschip Ingrid B, compleet
toegerust als mobiele werkplaats, beschikt
Aquavia in Sas van Gent ook over een professioneel
ingerichte (staal)werkplaats. “Anderhalf
jaar geleden hebben we een certificeringstraject
ingezet dat heeft geresulteerd in de
NEN-EN-1090 en NEN-EN-ISO 3834-2 certificering.
Dat maakt dat we staalconstructies
ontwerpen, fabriceren en monteren die zijn
voorzien van een CE-markering. De ISO 3834-
2 norm is een kwaliteitsborgingsysteem voor
het smeltlassen van metalen. De 3834-2 variant
is de meest uitgebreide variant van de certificering.
Er zijn eisen gesteld aan alle facetten
van het lasproces. Zoals de lasmethodekwalificatie
(LMK), eisen voor de lassers, inspecties
en NDO (Niet Destructief Onderzoek). Niet
alleen worden deze hoge eisen steeds vaker
gevraagd in contractdocumenten (wetgeving)
om überhaupt te mogen inschrijven, ook kunnen
we dankzij onze gecertificeerde expertise
bij calamiteiten snel schakelen.” ■
‘We zijn een heel breed georiënteerd bedrijf dat
met verschillende disciplines voornamelijk actief
is in de waterbouw en industrie’
Voor een horecapaviljoen op het strand in Vlissingen realiseert Aquavia een hoogwaterkering.
Aquavia is onlangs gestart met de tweede fase van de
kaderenovatie in Veere.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
73

EINDHOVEN ONYX
Tekst en beeld | Schöck Nederland
Dertien balkons per dag
In slechts tien werkdagen monteerde Stam + De Koning 132 betonnen balkons aan de gevel van de
Onyxtoren in Eindhoven. De vrij uitkragende balkons zijn pas opgehangen nadat de gevels volledig
gemonteerd waren. Stam + De Koning maakte hiervoor gebruik van het Balqoon ® -systeem, met
een koudebrugvrije ophanging op basis van Schöck Isokorf ® .
Door de snelle en eenvoudige montage kon Stam + De Koning
132 balkons monteren in slechts tien dagen.
74
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

EINDHOVEN ONYX
Onyx telt 22 verdiepingen met elk zes appartementen en een luxe penthouse op de 23e verdieping.
Onyx is een woontoren van 84 meter hoog
in het Emmapark in Eindhoven. De toren telt
22 verdiepingen met elk zes appartementen en
een luxe penthouse op de 23e verdieping. De
plint herbergt commerciële functies. De gevel
van de woonlagen heeft een sterke verticale
geleding, met afwisselend stroken metselwerk
en glas. Bouwer Stam + De Koning heeft de
woonlagen opgetrokken met prefab betonnen
wanden en breedplaatvloeren. De balkons, die
zich ter plaatse van de glasstroken bevinden,
zijn aangehangen nadat de gevelbouw volledig
was afgerond.
Voor Stam + De Koning was het een ideale oplossing
om de balkons pas na de gevelbouw op
te hangen, vertelt werkvoorbereider Michel Stevens.
“Bij de voorbereidingen in 2017 waren we
nog uitgegaan van traditionele montage tijdens
de ruwbouw. Dan waren lange tijd zware steigers
nodig geweest waarop ook de balkons konden
worden afgestempeld. Montage achteraf maakte
het mogelijk om te werken met hefsteigers. Dat
was een forse besparing op de kosten.”
SNEL EN EENVOUDIG
De mogelijkheid van montage achteraf werd
aangedragen door Granito Betonproducten
uit Ittervoort, waar Stam + De Koning in 2017
een aanvraag had gedaan voor traditionele
prefab balkons. Granito had toen net de eerste
ervaringen opgedaan met het nieuw ontwikkelde
Balqoon ® . Achteraf montage van deze
balkons bleek snel en eenvoudig te zijn. Michel
Stevens kan dat inmiddels vanuit eigen ervaring
bevestigen: Stam + De Koning monteerde
de 132 balkons in slechts tien dagen tijd. Het
was een kwestie van hijsen en vier moeren
aandraaien. Van tevoren had de bouwer alvast
de balustrades aangebracht, zodat er veilig gewerkt
kon worden op de balkons. Ook was de
Balqoon-vloerbeplating van 45 mm dik beton
met kunststofvezels vooraf aangebracht. In de
vloerrand langs de gevel ligt een RVS- rooster,
dat kon worden verwijderd voor de montage.
Op de grond was ook al de aluminium bekleding
rond de betonrand aangebracht, alsmede
de achterconstructie voor een aluminium plafond.
Na de montage resteerde alleen nog de
aansluiting van de HWA en de montage van
een armatuur en de plafondplaat. ›
Het Balqoon® wordt over de uitstekende draadeinden geschoven en vervolgens met moeren vastgemaakt.
Na het aandraaien van de moeren is het balkon direct veilig toegankelijk.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
75

EINDHOVEN ONYX
HOL BALKON
Balqoon ® is een betonnen balkon dat aan de
binnenzijde hol is. Het is min of meer een betonnen
bak met inwendige consoles, die wordt
afgedekt met een beplating. Doordat regenwater
door de beplating zakt en binnendoor
wordt afgevoerd, is er geen ingewikkelde mal
nodig met opstanden en goten. Het balkon
heeft daardoor een volkomen vlakke bovenzijde.
Daarbij scheelt de holle opbouw fors in
het eigen gewicht van het balkon.
KOUDEBRUGVRIJE BEVESTIGING
Het ophangsysteem heeft Balqoon ® ontwikkeld
in samenwerking met Schöck Nederland.
Basis hiervan is een Schöck Isokorf ® KS voor de
verankering van beton aan staal. Dit anker heeft
aan de ene zijde stekeinden en aan de andere
zijde draadeinden met moeren. Met daartussen
uiteraard de kenmerkende unieke koudebrugonderbreking
van de Isokorf ® . Het Isokorf ® -
anker wordt met de stekeinden ingestort in de
woningvloer. Alleen de draadeinden steken uit
de vloerrand, zodat de gevelconstructie volledig
waterdicht kan worden afgewerkt. Bij de
montage van de balkons worden de draadeinden
door gaten in de voorste betonbalk van het
balkon gestoken, waarna de moeren worden
aangedraaid. In de verbinding zit stelruimte om
het balkon exact op maat af te kunnen hangen.
Doordat er geen constructieve gietmortel in de
verbinding zit, is stempelen niet nodig.
IN DE LIFT
“Balqoon ® zit sterk in de lift”, vertelt bedenker
van Balqoon ® Ton Tetteroo van Granito Betonproducten.
“Het gaat boven verwachting;
er zijn inmiddels door het hele land projecten
gerealiseerd met Balqoon ® en er zitten heel
veel projecten in de ontwerpfase.” Belangrijkste
argument daarvoor is de achterafmontage,
die bouwen met hefsteigers of zelfs steigerloos
bouwen mogelijk maakt. Vooral bij grote hoogte
en bij bouwen op een postzegel is dat zeer interessant.
Ook de stelbaarheid van het balkon
is een pré. Dat Balqoon ® een volledig vlakke
vloer heeft en daarmee een optimale toegankelijkheid,
is voor veel partijen alleen een mooi
extraatje, zegt Tetteroo. “Maar bij luxe appartementen
is het wel een argument dat telt. En
dan vooral door de mogelijkheid om een balkonvloer
te maken die afwijkt van standaard
beton. Zelf maken we het dek nu het liefst van
houtcomposietdelen. Dat scheelt gewicht, maar
het is ook goed met de hand te monteren.”
Van de achterafmontage van Balqoon ® in de
Onyxtoren, alsmede bij de renovatie van gebouw
TD in Eindhoven, is een video (www.youtube.com/watch?v=4kjAolPoiJg)
gemaakt. ■
Onyx is een woontoren van 84 meter hoog nabij het centrum van Eindhoven.
De Schöck Isokorf® verankering is waterdicht in de
gevel in te werken.
Bouwinfo
LOCATIE:
Mathildelaan Eindhoven
OPDRACHTGEVER:
Foolen en Reijs Vastgoed, Eindhoven
ONTWERP:
diederendirrix, Eindhoven
UITVOERING:
Stam + De Koning Bouw, Eindhoven
BALKONS:
Balqoon®, Granito Betonproducten, Ittervoort
BALKONBEVESTIGING:
Schöck Nederland, Apeldoorn
BOUWPERIODE:
april 2017 - mei 2019
76
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

Thermisch onderbreken in beton en staal
Bouwen op kwaliteit en deskundigheid
Met de producten van Schöck bent u altijd zeker van de beste en
meest energie-efficiënte verankeringsoplossing. Schöck Isokorf®
en Isolink® thermische onderbrekingen zorgen voor de perfecte
koudebrugvrije verbinding bij het verankeren van balkons, galerijen,
sandwichwanden en gevels. In beton en staal vertrouwt u op
onze hoogwaardige gecertificeerde producten en internationale
kennis en ervaring. Ontdek alle mogelijkheden voor uw project op
www.schock.nl/ProductFinder.
Schöck Nederland b.v. | Amersfoortseweg 15A | 7313 AB Apeldoorn | Telefoon: +31 55 526 88 20 | www.schock.nl

BETON
BOUW.NL
DEN HAAG GROTIUSTORENS
Tekst en beeld | Bekaert
HYBRIDE WAPENING
TOEGEPAST BIJ PROJECT
GROTIUS IN DEN HAAG
Ingenieurs en aannemers kiezen steeds vaker voor hybride wapening (traditionele wapening
gecombineerd met staalvezelwapening) om parkeergarages en kelders van appartementsgebouwen
en kantoren beter te wapenen tegen waterdruk. Op die manier kan de scheurwijdte van een
constructie efficiënter worden gecontroleerd en beheerst. Zo ook bij project Grotius in het
centrum van Den Haag, waar twee woontorens van 110 en 126 meter hoog worden gerealiseerd
door de bouwcombinatie J.P. van Eesteren en Besix.
Traditioneel worden staalvezels vooral voor industriële
vloeren en geprefabriceerde tunnelsegmenten
gebruikt. De publicatie van enkele
lokale en internationale normen en de ontwikkeling
van nieuwe vezeltypes – met sterk verbeterde
prestaties – hebben de laatste jaren
het toepassingsgebied voor staalvezelbeton
sterk verbreed. Staalvezels hebben hierdoor
vooral hun intrede kunnen maken in meer constructieve
toepassingen, zoals funderingsplaten,
wanden van ondergrondse parkeergarages en
kelders van woontorens. Tegen de onderkant
van de funderingsplaten van parkeergarages en
kelders van woonprojecten is er altijd waterdruk,
wegens de diepte van deze constructies
en het niveau van het grondwater. Deze kan
uiteraard vrij hoog zijn aangezien de grondwa-
terspiegel zich in Nederland over het algemeen
binnen de 2 meter onder het maaiveld bevindt.
Dankzij de toevoeging van staalvezels kan de
hoeveelheid traditionele wapening sterk worden
gereduceerd en kunnen de scheuren efficiënter
worden beheerst.
TECHNISCHE UITDAGING
Bij het project Grotius was het garanderen
van de waterdichtheid van de 300 en 400 mm
dikke funderingsplaat, die ook dienst doet als
de onderste vloer van de parkeergarage van de
woontorens, een technische uitdaging. Traditioneel
zou een basiswapening van staven Ø16,
met een tussenafstand van 100 mm onder en
boven worden voorzien. Door de toevoeging
van maximaal 30 kg/m³ Dramix 4D 65/60BG
kon de wapening echter gereduceerd worden
tot netten Ø12-100, hetgeen een significante
besparing van zowel materiaal als arbeid opleverde.
Het is belangrijk dat het storten en verwerken
van staalvezelbeton wordt uitgevoerd
door een (vloeren)bedrijf met voldoende ervaring.
De hybride funderingsplaat is monolithisch
gestort en gevlinderd.
SCHEURBEHEERSING
De treksterkte en verankering van de Dramix
4D-staalvezels werden specifiek ontwikkeld
om scheurvorming te controleren en
in combinatie met traditionele wapening de
scheurwijdte te beperken tussen 0,1 en 0,3
mm, zodat er een duurzame en vloeistofdichte
constructie mee gecreëerd kan worden. Deze
78
BETON
BOUW.NL

DEN HAAG GROTIUSTORENS
type vezels, die over een KOMO-certificaat
beschikken, bieden de hoogste buigtreksterkte
in de gebruiksgrenstoestand (SLS) binnen
het Dramix ® staalvezelgamma, getest volgens
de NEN EN 14651. De staalvezels zitten
homogeen verdeeld in de betonnen plaat. Bij
hybride wapening ontstaan er meer scheurtjes
maar doordat de totale scheurwijdte gelijk
blijft, zijn die scheuropeningen veel kleiner
en fijner verdeeld, waardoor een waterdichte
constructie ontstaat. Vanaf het ogenblik dat er
zich een klein scheurtje voordoet in het beton,
zal die meteen overbrugd worden door een
vezel. Bij traditionele wapening zijn er weliswaar
minder scheuren, maar om – bij gelijke
globale vervormingen – dezelfde scheurwijdte
te bereiken, is er veel meer traditionele wapening
nodig dan in het geval van een hybride
gewapende constructie.
POPULAIR
De laatste jaren worden er steeds meer hybride
constructies toegepast. Bekaert levert
niet alleen de benodigde staalvezels, maar
biedt ook technische ondersteuning tijdens het
ontwerpproces en de uitvoering ervan, door
het bepalen van het meest geschikte vezeltype,
de optimale dosering en de betreffende
betonkwaliteit, voor een breed gamma aan
toepassingen. Het toepassen van staalvezels
heeft vele voordelen, vooral op het vlak van
materialenkosten, arbeid, plaatsing en tijd. ■
Omwille van de omvang van het project, werd het storten van het staalvezelbeton in verschillende fases uitgevoerd.
De beoogde scheurwijdte hangt voornamelijk af van de waterdruk
en de dikte van de plaat zelf. De relatie die u hier kunt zien,
wordt vaak gebruikt om de scheurwijdte-eis te bepalen. Hoe
hoger de waterdruk, hoe strenger de scheurwijdte moet zijn.
Hoe dikker de plaat, hoe groter de scheur. Hoe dan ook: 0,2 mm
is de bovengrens.
Bron afbeelding: TV 247 – Technische Voorlichting 247, Ontwerp en
uitvoering van Vloeistofdichte betonconstructies, WTCB (Wetenschappelijk
en technisch centrum voor het bouwbedrijf), 2012.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
79

ADVERTORIAL
Tekst | Roel van Gils Beeld | Delta Beton
‘BETONKUNSTENAARS’
Beton is wereldwijd het meest toegepaste bouwmateriaal. Op betrekkelijk eenvoudige en
economische wijze zijn vele constructievormen te realiseren. Delta Beton is sinds jaar en dag
gespecialiseerd in het realiseren van de meest uiteenlopende betonconstructies, van fundering
en (monolithisch afgewerkte) betonvloer tot complete casco skeletten. “Door technologische
vooruitgang is het tegenwoordig mogelijk om esthetiek te combineren met sterkte, stabiliteit en
duurzaamheid”, stelt directeur Paul Aerts.
Delta Beton is een bekende speler in beton
bouwend Nederland. “Kwaliteit, duurzaamheid
en veiligheid zijn bepalend in onze werkzaamheden”,
stelt Aerts. “Geen project is gelijk, de
opdrachtgever staat centraal en vertrouwen is
de basis voor de toekomst. De markt waarin
we ons begeven, is en blijft onderhevig aan
verandering van wet- en regelgeving. Daarom
kijken we bij voorkeur al vanaf de ontwerpfase
mee met de opdrachtgever naar het uiteindelijk
te behalen eindresultaat. Deze werkwijze
leidt tot een realistische planning, borging van
kwaliteit en leverbetrouwbaarheid. Het is immers
het eindresultaat dat telt.”
VLOERZAKEN
Alles wat met vloeren te maken heeft, begint en
eindigt met Delta Beton, zegt Aerts stellig. “We
ontwerpen en realiseren de perfecte ondergrond
voor elke situatie. Bij nieuwbouw en renovatie, in
industrie, utiliteit en woningbouw. Bedrijfsvloeren,
betonconstructies of een vloeistofdichte
vloer? Noem het maar op en wij maken het. Een
staalvezelvloer? Storten we. Fundering? Leggen
we. Ook voor advies en ondersteuning staan we
opdrachtgevers graag te woord. Bijvoorbeeld bij
het bepalen van de juiste vloer voor een specifieke
toepassing en/of bij de constructieberekeningen.
Kortom, we zijn een totaalpartner waar
opdrachtgevers terecht kunnen voor alle ‘vloerzaken’.
Dat werkt sneller en efficiënter en leidt
tot een betere beheersing van het bouwproces
en een perfect eindresultaat.”
UPS EN KATOEN NATIE
Eén van de recente projecten waarin Delta
Beton zijn meerwaarde heeft laten gelden, is
het nieuwe distributiecentrum van UPS op
bedrijventerrein GDC Acht in Eindhoven. Het
is het grootste sorteer- en distributiecentrum
van de pakketbezorger in de Benelux. Aerts:
“Wij hebben hier de vloer mogen maken, zo’n
35.000 m² in totaal.” Delta Beton is regelma-
Delta Beton is een totaalpartner waar opdrachtgevers terecht kunnen voor alle ‘vloerzaken’.
tig actief in de logistieke sector, want ook voor
Katoen Natie in Amsterdam leverde het bedrijf
uit Nuenen een belangrijke bijdrage. “Het gaat
hier om de realisatie van een grote cacao-opslag”,
zegt Aerts. Geloof het of niet, maar Amsterdam
is de grootste op- en overslaghaven
van cacao in de wereld en Katoen Natie is sinds
tien jaar bezig om zich onder meer via gerichte
overnames een stevige marktpositie te verwerven
in dit segment. “Behalve de funderingen
hebben we ook de 9 meter hoge wanden
gerealiseerd, allemaal in het werk gestort.”
Beton leent zich ook steeds meer voor creatieve
uitingen. “Dankzij de nieuwste technieken
is het prima mogelijk om een kleur te
geven aan een betonconstructie. Zo hebben
we voor Stedin in Middelharnis het gehele
betonwerk voor twee trafohuizen geleverd.
De wanden zijn daarbij op kleur en met reliëf
gestort.” Een mooi visitekaartje voor de betonkunstenaars
uit Nuenen. ■
80
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

ADVERTORIAL
‘We kijken bij voorkeur al vanaf de ontwerpfase
mee met de opdrachtgever naar het uiteindelijk
te behalen eindresultaat’
Delta Beton
ADRES:
De Huufkes 17
5674 TM Nuenen
T: 040 2841010
E: info@deltabeton.nl
I: www.deltabeton.nl
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
81

ANTWERPEN ANTWERP TOWER
Na voltooiing zijn de saaie kantoren omgevormd tot sprankelende appartementen.
Tekst | Wiel Arets Architects Beeld | Jan Bitter
De verandering van een typisch jaren ’70 kantoorpand
naar een hypermoderne woontoren
Renovatie van de
ANTWERP TOWER
In 1907 werd in Antwerpen een nieuw operahuis voltooid in de in die tijd modieuze Beaux-Arts stijl.
De Vlaamse Opera, zoals het gebouw momenteel wordt genoemd, is gelegen op 300 meter van het
Centraal Station, dat in 1909 werd voltooid. De meest directe route tussen deze twee gebouwen
voor auto's, trams en voetgangers is een boulevard, de zogenoemde Keyserlei. Deze boulevard is één
van drukste straten in de stad en geeft vanaf het station direct toegang tot het stadscentrum.
‘De Antwerp Tower wordt het op één na hoogste gebouw in Antwerpen’
82
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

ANTWERPEN ANTWERP TOWER
De Antwerpen Tower, voltooid in 1974, was
een gebouw dat bestond uit kantoortorens
voor internationale bedrijven. Unilever was
lange tijd één van belangrijkste huurders, maar
in de loop der jaren fluctueerde de bezettingsgraad
met in de jaren ’90 een definitieve,
gestage daling. Begin 21e eeuw voldeed het
onderste gedeelte nog als woningbouw, terwijl
het dak een populaire plek was voor een
tijdelijk dakterras. In 2012 werd de Antwerp
Tower verkocht aan een Belgisch bedrijf dat
gespecialiseerd is in het herontwikkelen van
bestaande gebouwen, met de bedoeling er een
woontoren van te maken. De Antwerp Tower
was oorspronkelijk 87 meter hoog en bestond
uit een vierkant gevormde basis van enkele
verdiepingen. Daarop staat de toren, waarvan
de plattegrond de vorm heeft van een marquise
diamant. Dit zal ook zo blijven. Door de
renovatie zal de Antwerp Tower een nieuwe
hoogte krijgen van iets meer dan 100 meter,
waarmee de toren het op één na hoogste gebouw
wordt in de stad, na de Kathedraal Van
Onze Vrouw die dateert uit het midden van de
16e eeuw en een hoogte heeft van 127 meter.
Behalve dat de toren hoger wordt, wordt ook
de basis met 10 meter verbreed.
Na voltooiing zal de plint bestaan uit detailhandel,
restaurants en kantoorruimte, terwijl
de toren zelf plaats zal bieden aan 240 appartementen.
In ieder appartement zal een loggia
worden opgenomen. De gevel wordt afgewerkt
met op maat gemaakte, gepolijste betonnen onderdelen
die in sommige gevallen zelfs 9 meter
lang zullen zijn. In tegenstelling tot het oorspronkelijke
gebouw met zijn goudkleurige, reflecterende
ramen, zal in de nieuwe situatie de toren
transparante, niet gekleurde en niet spiegelende
ramen krijgen, die veel groter zullen zijn en
zonder tussenstijl. De hoofdingang voor bewoners
is aangrenzend aan de Vlaamse Opera. Bij
binnenkomst kom je in de lobby die ingericht
wordt met meer dan genoeg zitjes. Verder komen
er een kantoor voor de concierge, winkels,
kantoren, een dakterras en een ondergrondse
parkeergarage voor 214 auto’s en 700 fietsen.
Samen met de opening van het gerenoveerde
station van de premetro bij de Opera zal dit gebied
van Antwerpen weer herboren zijn. ■ De volledige gevel wordt vervangen.
De Toren wordt niet alleen gerenoveerd maar ook uitgebreid.
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
83

‘Wij doen
in beton!’
Prefab montage
BSE betonwerken b.v. heeft de kennis en capaciteit in huis om totale betonconstructies
te plaatsen. Wij kunnen hier ook het verticale en horizontale transport op de bouwplaats
organiseren. Ook in de woningbouw cascoprojecten zijn we een graag geziene bouwpartner.
Daarnaast kan BSE betonwerken holle wanden voor u monteren, bekisten en afstorten.
Vakbekwaam personeel staan klaar voor al uw prefab betonmontage projecten.
Vloeren
BSE betonwerken b.v. staat voor flexibiliteit. Wij monteren volgens tekening uw
ribcassettevloer of kanaalplaatvloer. De vloer wordt stort gereed gemaakt door isolatie aan
te brengen, passtroken dicht te zetten, randkisten te plaatsen en de voegvulling aan te
brengen. Het storten van druklagen behoort uiteraard ook tot onze mogelijkheden.
Breedplaatvloeren
BSE betonwerken b.v. monteert deze (verdiepings)vloeren compleet verzorgt met
onderstempeling, randbekisting en eventueel trapgatbekisting. Daarnaast storten we ook
de druklaag op deze vloeren af. Om veilig te kunnen werken plaatsen we indien nodig de
gewenste vloerrandbeveiligingen.
Betonwerken
BSE betonwerken b.v. kan op het gebied van “natte”betonwerken prima uit de weg met een
totaaloplossing. U kunt bij ons terecht voor alle soorten funderingen, vloeren inclusief het
storten van druklagen ook in combinatie met prefab beton onderdelen.
Byldis Amsterdam
Tolweg 1, 3851 SL Ermelo, Nederland (+31) 0341 - 432112 info@bsebetonwerken.nl
www.bsebetonwerken.nl

BETON
BOUW
PLATFORM OVER BETON EN STAAL IN DE BOUW
BETON & STAAL PARTNERS
VANAF € 595 PER JAAR WETEN UW KLANTEN OOK WAT U DOET!
Beton & Staal partners
zijn service pagina’s
met een overzicht van de
meest gerenommeerde
toeleveranciers in de
sector.
Zowel in het tijdschrift als op de
website, treft u een overzicht
van de meest gerenommeerde
fabrikanten en leveranciers.
Bent u geïnteresseerd om ook partner te worden van Beton & Staalbouw?
Bel of mail voor meer informatie met Mark de Lau: +31 495 45 00 95 – m.delau@louwersmediagroep.nl
BETONENSTAALBOUW.NL
HET MEEST COMPLETE OVERZICHT VAN LEVERANCIERS AAN DE GEHELE SECTOR
Op de website van Beton & Staalbouw is
bedrijfsinformatie van onze partners doeltreffend en
efficiënt te vinden.
Banners en bedrijfsprofi elen zijn gekoppeld aan redactionele artikelen,
zo wordt optimale vindbaarheid van Beton & Staal partners door Google
gegarandeerd. Vanuit het tijdschrift is alle informatie over de Beton & Staal
partners direct beschikbaar, door de QR code te gebruiken.
Bent u geïnteresseerd om ook partner te worden van Beton & Staalbouw?
Bel of mail voor meer informatie met Mark de Lau: +31 495 45 00 95 – m.delau@louwersmediagroep.nl

BETON & STAALBOUW PARTNERS
BETON & STAAL PARTNERS
Voor uitgebreide informatie over
de Beton & Staal partners,
scan deze QR code met uw smartphone
www.betonenstaalbouw.nl/bedrijf
A.P.S. EUROPE AUTOMATION BV
Oude Middenweg 213-217
2491 AG DEN HAAG
T +31 6 408 65 307
E info@aps-europe.nl
W www.aps-europe.nl
BALVERT BETONSTAAL
Atoomweg 9
2421 LZ NIEUWKOOP
Postbus 84
2420 AB NIEUWKOOP
T +31 172 57 36 35
E info@balvert.nl
W www.balvert.nl
BESTCON
BESTCON BV
Kanaaldijk 19
5683 CR BEST
Postbus 189
5680 AD BEST
T +31 499 36 63 66
F +31 499 36 63 99
BSE BETONWERKEN
Tolweg 1
3851 SL ERMELO
T +31 341 43 21 12
E info@bsebetonwerken.nl
W www.bsebetonwerken.nl
E info@bestcon.nl
W www.bestcon.nl
BUBBLEDECK NEDERLAND BV
Admiraal Banckertweg 22
AALBORG PORTLAND BELGIUM
Noorderlaan 147 B 9
B-2030 ANTWERPEN
T +32 471 955 129
E yves.terneu@aalborgportland.com
W www.aalborgportland.be
BALVERT HANDEL BV
Atoomweg 9
2421 LZ NIEUWKOOP
Postbus 84
2420 AB NIEUWKOOP
T +31 172 57 36 35
E info@balvert.nl
W www.balvert.nl
BETONX.BE
Bampstraat 2 b1
B-3630 MAASMECHELEN
T +32 89 77 63 46
E info@betonx.be
2315 SR LEIDEN
Postbus 150 2300 AD Leiden
T +31 71 521 03 56
F +31 71 362 49 51
E mailbox@bubbledeck.nl
W www.bubbledeck.nl
BuildSoft
W www.betonx.be
www.BuildSoft.eu
BUILDSOFT NV
ASK ROMEIN
Belder 101
4704 RK ROOSENDAAL
Postbus 1013
4700 BA ROOSENDAAL
T +31 165 750 300
E info@ask-romein.com
W www.ask-romein.com
BASF NEDERLAND BV
Karolusstraat 2
4903 RJ OOSTERHOUT
Postbus 132 4900 AC OOSTERHOUT
T +31 162 47 66 60
F +31 162 42 96 94
E basf-cc-nl@basf.com
BJOND INNOVATION
Eerste straat 11
B-3680 MAASEIK
T +32 89 56 53 15
E jvm@bjond.be
W www.bjond.be
Hundelgemsesteenweg 244/1
B-9820 MERELBEKE
T +32 9 252 66 28
F
Hundelgemsesteenweg
+32 9 252 66 29
244/1
9820 MERELBEKE
E telefoon info@buildsoft.eu +32 (0)9 252 66 28
info@buildsoft.eu
W www.buildsoft.eu
BuildSoft
www.BuildSoft.eu
W www.basf.nl
BUITING MACHINEB.
AUGUSTINUS BV
Bonegraafseweg 4b
4051 CH Ochten
T +31 344 64 70 80
F +31 344 64 70 85
E info@augustinusbv.nl
NV BEKAERT SA
Bekaertstraat 2
BE-8550 ZWEVEGEM
T +32 56 76 61 11
E veerle.tack@bekaert.com
BREEDVELD STAAL
Parallelweg 4
2921 LE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL
T +31 180 51 29 33
F +31 180 51 42 06
E info@breedveldstaal.nl
EN STAALCONSTRUCTIE BV
Van Dongenstraat 42
8107 AG BROEKLAND
Postbus 129
8100 AC BROEKLAND
T +31 570 53 10 10
F +31 570 53 10 12
E d.frankot@buitingstaalbouw.nl
W www.augustinusbv.nl
W www.bekaert.com
W www.breedveldstaal.nl
W www.buitingstaalbouw.nl
86 BETON BOUW.NL
BETON
BOUW.NL

BETON EN STAALBOUW PARTNERS
BETON & STAAL PARTNERS
Voor uitgebreide informatie over
de Beton & Staal partners,
scan deze QR code met uw smartphone
www.betonenstaalbouw.nl/bedrijf
COMETAL NV
Industrieweg Noord 1129
B-3660 OPGLABBEEK
T +32 89 81 99 00
Construx - Dijkhor BV
Bobinestraar 67
3903 KE VEENENDAAL
T +31 318 54 13 27
E info@construx-dijkhor.nl
W www.construx.be
DEKKER MACHINES & SERVICE
Mechelaarstraat 23
4903 RE OOSTERHOUT
T +31 162 71 48 16
F +31 162 71 48 17
E info@dekkermachines.nl
W www.dekkermachines.nl
ENVO-FIX
Willem de Zwijgerstraat 18
2411 VV BODEGRAVEN
T +32 172 61 22 88
E info@envo-fi x.nl
W www.envo-fi x.nl
F +32 89 81 99 33
E info@cometal.be
W www.cometal.be
delta beton bv
Belgische Vereniging van specialisten in de
COMPANERO
Postbus 43030
3540 AA UTRECHT
T + +31 6 24 70 09 96
E info@companero.nl
W www.companero.nl
CORDEEL NEDERLAND BV
Lindtsedijk 22
3336 LE ZWIJNDRECHT
Postbus 55
3330 AB ZWIJNDRECHT
T +31 78 625 51 00
F +31 78 619 42 32
E info.nl@cordeel.eu
W www.cordeel.eu
DELTA BETON BV
De Huufkes 2a
5674 TM NEUNEN
T +31 40 284 10 10
E info@deltabeton.nl
W www.deltabeton.nl
herstelling, bescherming en versteviging van beton
FEREB VZW
Grootveldlaan 148
B-1050 BRUSSEL
T +32 15 41 31 24
F +32 15 41 31 24
E info@fereb.be
W www.fereb.be
CONCREFY BV
Olivier van Noortweg 10
5928 LX VENLO
T +31 77 850 72 22
E info@concrefy.com
W www.concrefy.com
CT DE BOER
Marconibaan 44
3439 MS NIEUWEGEIN
T +31 30 600 91 51
E info@ctdeboer.nl
DUTCH ENGINEERING
Energieweg 46
2382 NL ZOETERWOUDE
Postbus 3
2380 AA ZOETERWOUDE
T +31 71 541 89 23
F +31 71 541 96 70
FRANKI GRONDTECHNIEKEN BV
Gebouw Vaandrecht
Trondheim 8
2993 LE BARENDRECHT
T +31 180 64 19 98
F +31 180 64 19 99
E info@franki-grondtechnieken.nl
W www.franki-grondtechnieken.nl
W www.ctdeboer.nl
E info@dutchengineering.nl
W www.dutchengineering.nl
FRIJNS
INDUSTRIAL
GROUP
CONSTRUSOFT
WE CONSTRUCT YOUR STEEL
Hengelder 16
6902 PA ZEVENAAR
T +31 6 20 00 00
F +31 316 34 24 54
E rob.roef@construsoft.com
DE RUN METAALCOATING BV
De Run 5118
5503 LV EINDHOVEN
T +31 40 255 38 58
E info@derunmetaalcoating.nl
ECOCEM BENELUX
Plaza 22
4782 SK MOERDIJK
T +31 168 74 50 40
E info@ecocem.nl
FRIJNS INDUSTRIAL GROUP
De Valkenberg 14
6301 PM VALKENBURG AAN DE GEUL
T +31 43 601 01 01
F +31 43 601 01 62
E info@frijnsgroup.com
W www.construsoft.nl
W www.derunmetaalcoating.nl
W www.ecocem.nl
W www.frijnsgroup.com
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
87

BETON & STAALBOUW PARTNERS
BETON & STAAL PARTNERS
Voor uitgebreide informatie over
de Beton & Staal partners,
scan deze QR code met uw smartphone
www.betonenstaalbouw.nl/bedrijf
GALVA POWER
Centrum Zuid 2037
B-3530 HOUTHALEN
T +32 11 51 02 34
F +32 11 51 02 30
E info@galvapower.com
W www.galvapower.com
INTERBUILD NV
Heistraat 129
B-2610 Wilrijk
T +32 3 820 64 64
F +32 3 830 47 50
E interbuild@interbuild.be
W www.interbuild.be
JG STAALPLAATBETONVLOEREN BV
Burg. Daalderopstraat 3
6916 CC TOLKAMER
Postbus 57 6916 ZG TOLKAMER
T +31 316 54 27 17
F +31 316 37 31 14
E info@jg-cladding.nl
MATRIX SOFTWARE
Wijchenseweg 116
6538 SX NIJMEGEN
T +31 24 343 43 80
F +31 24 343 43 89
E info@matrix-software.nl
W www.matrix-software.nl
W www.jg-cladding.nl
HEUVELMAN STAALHANDEL BV
Dynamostraat 31
3903 LK VEENENDAAL
Postbus 135
3900 AC VEENENDAAL
T +31 318 50 93 00
F +31 318 52 80 75
E info@heuvelman.com
W www.heuvelman.com
I-THESES BVBA
Moortelstraat 27
B-9160 LOKEREN
T +32 933 17700
E info@i-theses.com
W www.i-theses.com
KERSTEN EUROPE BV
Piet van Elsstraat 7
5860 AA WANSSUM
T +31 478 53 71 11
F +31 478 53 71 10
E nl@kersteneurope.com
MOUW HOEDLIGGERS BV
Boylestraat 22
6718 XM EDE
T +31 318 63 32 26
F +31 318 30 07 21
E info@mouwhoedliggers.nl
W www.mouwhoedliggers.nl
W www.kersteneurope.com
HOLCIM NEDERLAND BV
Ijsseldijk 351
2922 BK KRIMPEN AAN DEN IJSSEL
T +31 180 54 55 00
F +31 180 54 55 99
E info.hnl-frbe@holcim.com
W www.holcim.nl
JAGER MENG-EN RECYCLINGTECHNIEK
Nobelstraat 40a
3846 CG HARDERWIJK
T +31 341 42 45 33
E info@jager-mrt.nl
W www.jager-mrt.nl
LASBEDRIJF VAN BEEK & ZONEN V.O.F.
Bonegraafseweg 47
4051 CG OCHTEN
T +31 318 30 18 62
E info@lasbedrijfvanbeek.nl
W www.lasbedrijfvanbeek.nl
MULTIBOUWSYSTEMEN BV
Energieweg 2
3762 ET SOEST
Postbus 115
3760 AC SOEST
T +31 35 588 18 88
F +31 35 744 00 26
E info@multibouwsystemen.nl
W www.multibouwsystemen.nl
HOLLANDIA STRUCTURES
Postbus 12
2920 AA KRIMPEN A/D IJSSEL
T +31 180 54 05 40
F +31 180 51 99 56
JAN DE NUL N.V,
Tragel 60
B-9308 HOFSTADE
T +32 53 78 17 60
F +32 53 77 28 55
LIEMAR SOFTWARE BV
Ekkersrijt 4502 a
5692 DM SON
T +31 40 248 40 41
NIEUWENHUIS BV
Hambakenwetering 22
5231 DC S-HERTOGENBOSCH
T +31 73 548 24 82
E info@hollandia.biz
E info@jandenul.com
E info@liermar.nl
E info@nieuwenhuis.nl
W www.hollandia.biz
W www.jandenul.com
W www.liemar.nl
W www.nieuwenhuis.nl
88 BETON BOUW.NL
BETON
BOUW.NL

BETON EN STAALBOUW PARTNERS
BETON & STAAL PARTNERS
Voor uitgebreide informatie over
de Beton & Staal partners,
scan deze QR code met uw smartphone
www.betonenstaalbouw.nl/bedrijf
DE BETONBEKISTING
NOE-BEKISTINGSTECHNIEK BV
Vlietskade 1009
4241 WD ARKEL
Postbus 25
4240 CA ARKEL
T +31 183 56 98 99
E info@noe.nl
W www.noe.nl
®
SLIMLINE BUILDINGS BV
Estlandsestraat 6
7202 CP ZUTPHEN
T +31 575 599 601
F +31 575 599 499
E info@slimlinebuildings.com
STRUCT4U BV
De hof 1
7218 LA ALMEN
T +31 575 46 99 24
E info@struct4u.com
W www.struct4u.com
com
VAN RIJSOORT BUIGWERK
Parallelweg 28
3286 LR KLAASWAAL
T +31 186 57 28 22
F +31 186 57 23 01
E sales@rijsoort.nl
W www.rijsoort.nl
P. VAN 'T WOUT
FUNDERINGSTECHNIEKEN BV
Exportweg 50
2742 RC WADDINXVEEN
Postbus 431
2740 AK WADDINXVEEN
T +31 182 61 77 67
F +31 182 61 13 76
E info@pvantwout.nl
W www.heiwerken-pvantwout.nl
W www.slimlinebuildings.com
SMULDERS
Industrieterrein Hoge Mauw 200
B-2370 ARENDONK
T +32 14 67 22 81
F +32 14 67 20 92
TATA STEEL
Wenckebachstraat 1
1951 JZ Velsen Noord
Postbus 10.000
1970 CA IJMUIDEN
T +31 251 49 91 11
F +31 251 47 0 000
E info@tatasteel.com
W www.tatasteel.nl
VIC OBDAM STAALBOUW BV
Braken 14
1713 GC OBDAM
T +31 226 45 30 44
F +31 226 45 31 83
E info@vicobdam.nl
W www.vicobdam.nl
PARABUILD (CAD SYSTEMS NV)
Lange Lozanastraat 45
B-2018 ANTWERPEN
T +32 3 216 49 66
E info@parabuild.com
W www.parabuild.com
E info@smulders.com
W www.smulders.com
Speciale bevestigingen, hitte bestendige en
exotische materialen, zwembadbevestigingen
STEELFAST BV
THIEKON CONSTRUCTIE BV
Haansbergseweg 30
5121 LJ RIJEN
T +31 161 222 802
E info@thiekon.nl
W www.thiekon.nl
VROOM FUNDERINGSTECHNIEKEN BV
Sluisweg 1
1474 HL OOSTHUIZEN
Postbus 7
1474 ZG OOSTHUIZEN
T +31 299 40 95 00
E info@vroom.nl
W www.vroom.nl
PEIKKO
Leemansweg 51
6827 BX ARNHEM
T +31 26 384 38 66
E info@peikko.nl
W www.peikko.nl
Wattstraat 2
2952 AX ALBLASSERDAM
T +31 78 647 55 81
E info@steelfast.nl
W www.steelfast.nl
TWINTEC NEDERLAND BV
Pascalweg 25D
4104 BC CULEMBORG
T +31 345 53 28 78
E mailbox@twintec.nl
W www.twintec.nl
TWINTEC VLAANDEREN
Brandstraat 15a
B-9160 LOKEREN
T +32 9 349 47 01
E mailbox@twintec.be
W www.twintec.be
WILLY NAESSENS GROUP
Kouter 3
B-9790 WORTEGEM-PETEGEM
T +32 56 69 41 11
F +32 56 66 94 66
E info@willynaessens.be
W www.willynaessens.be
STADSBADER NV SA.
Kanaalstraat 1
ROYAL HASKONING DHV
Barbarossastraat 35
6522 DK NIJMEGEN
T +31 24 328 41 90
F +31 24 323 93 46
E info@rhdhv.nl
W www.royalhaskoningdhv.com
8530 HARELBEKE
T +32 56 26 06 66
F +32 56 20 13 98
E info@stadsbader.com
W www.stadsbader.com
VAN MAERCKE PREFAB
Scheldekaai 9
B-9690 KLUISBERGEN
T +32 55 39 02 50
F +32 55 39 02 56
E info@vanmaercke.com
W www.vanmaercke.com
ZINKINFO BENELUX
Smederijstraat 2
4814 DB BREDA
T +31 76 531 77 44
E info@zinkinfobenelux.com
W www.zinkinfobenelux.com
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
89

Maximale betonsterkte tegen
lage totale kost
Staalvezels verhogen de taaiheid en belastbaarheid van betonstructuren drastisch. Meer voordelen:
· Tijdbesparend - kortere bouwtijd van uw project
· Kostenefficiënt - gebruik minder staal en optimaliseer de dikte van uw vloer
· Veilig - minder risico’s op ongevallen
Dramix ®
Betonwapening
met staalvezels
181802-10732_Jager 1-2.pdf 1 22-05-18 12:38
Surf naar www.bekaert.com/dramix en maak een afspraak met een Dramix ® expert in uw buurt.
Adv_RIGHT_Beton-staalbouw-42019_197x130_NL.indd 1 5/11/2019 8:31:24
SBM Stationaire
betoncentrales
SBM Supermobiele
betoncentrales
TEKA Mengers
Stationaire betoncentrales.
Horizontaal, verticaal en klantspecifiek.
Supermobiele betoncentrales met
producties van 65 m 3 tot en met
170 m 3 per uur.
Diverse mengers voor diverse
toepassingsgebieden met uitstoten
van 250 tot 3.000 liter.
Jager sterk op gebied van breken, zeven, scheiden, shredderen, transporteren,
windziften, mobiele- en vaste betoncentrales, immobiliseren en slijtdelen.
Contact: +31 (0) 341- 42 45 33 | www.jager-mrt.nl | info@jager-mrt.nl

BLUEBLOCKS ® ,
EEN NIEUWE
GENERATIE
BETONBLOKKEN
Gedreven door het principe
van Blue Technology heeft
Carmans BT zich
gespecialiseerd in het
recycleren en reinigen
van alle mogelijke
verontreinigde gronden en
afvalstoffen. We hebben een
gesloten systeem gecreëerd,
waarbij we maximaal
inzetten op recyclage en
hernieuwbare energie.
Kanaalstraat 14
3560 Lummen
België
T +32 (0)11 45 48 45
E info@carmans.be
W www.carmans.be

MANAGE
Partners for Precast Software Solutions
ADMIN
ANALYSE
DELIVER
DESIGN
Ontwerp en Planningsoftware voor de prefab betonindustrie
HANDLE
PLAN
NIEUW! - Ook voor Balken/Potten - Broodjesvloeren
CONNECT
Predalco
ProjectManager
CRM, Project fasering, Office Planning, Document
Management, Dashboards en Statistieken met een druk
op de knop. Ontdek de i-Theses ProjectManager
Anywhere, Anytime op Any device.
PreConSlab
Analyseer met PreConSlab volgens
eurocode en EN1168 zowel voor
kanaalplaten, breedplaten als balken/
potten. Ervaar de kracht van de
integratie met AutoFloor.
Yard & Logistics
Beheer van uw stockplaats met een
duidelijk overzicht en gekoppeld aan een
geautomatiseerde logistieke
planning.
AutoStairs
AutoFloor
Uw grondplan voor prefab vloeren op de
snelste manier ontworpen. Teken 2D en
genereer 3D. Integratie via intelligente
uitbreidingen en IFC in het
BIM-proces.
AutoBeco
Parametrisch ontwerpen en wapenen van
balken en kolommen. Automatische generatie
van productietekeningen en
materiaallijsten.
Rechte steektrappen al dan niet met een
bordes? Instortvoorzieningen positioneren?
Wapening? In een handomdraai getekend in
3D met AutoStairs.
i-Theses bvba
Moortelstraat 27B | 9160 Lokeren | Belgium
T: +32 (0)9 33.88.252 | info@i-theses.com
www.i-theses.com | www.flooroffice.eu