Raak april 2020

Zelf zonnecollectoren maken:
werkweekends aan zee
Toen de energiemarkt op 1 juli 2007
vrijkwam, kreeg het project rond
energie waar kwb al eerder mee bezig
was een echte boost. Mensen konden
plots kiezen welke energieleverancier ze
wilden en dat zorgde voor veel verwarring.
Vragen zoals: “Ik heb een frigo van
1975, gaat die nog werken als ik van
leverancier verander?” waren schering en
inslag.
Op de infoavonden rond energie
kwamen allerhande misvattingen naar
boven, ook rond isolatie, zonnepanelen,
beglazing … Daarom organiseerde kwb
ook infosessies rond energiezuinig
wonen, met eigen opgeleide lesgevers.
Een van die lesgevers was Luc Dedeyne
uit Torhout, architect van opleiding en
dus de juiste persoon op de juiste
plaats.
Raak: Dag Luc. Hoe ben jij in dit
verhaal beland?
Luc: “Eigenlijk ben ik onrechtstreeks
hierbij betrokken geweest. Via het ACW
van Torhout en van regio Brugge, die
ook met energie bezig waren, zijn we op
een project in Noord-Italië gebotst
waarin mensen zelf zonnecollectoren
maakten om warm water op te wekken.
Een soort zelfbouwkit die we ook in de
regio van Brugge wilden toepassen.
Toen kwb mee in dit verhaal wilde
stappen, zorgde dat meteen voor een
schaalvergroting. Overal in Vlaanderen
werden druk bijgewoonde infoavonden
rond zonnecollectoren en energiezuinig
bouwen gehouden, met soms tot wel
200 aanwezigen. Zelf heb ik er zeker een
tiental gegeven. Dit was eigenlijk een
verplicht vormingsmoment om dan later
samen zelf zonnecollectoren te kunnen
maken op de werkweekends van kwb.”
Raak: Hoe zagen die werkweekends
eruit, en hoe begin je eigenlijk aan het
bouwen van een zonnecollector?
Luc: “Zonnecollectoren zijn een soort
zonnepanelen waar water doorstroomt,
dat opgewarmd wordt door de zon. Door
middel van een warmtewisselaar wordt
de zonneboiler van warm water voorzien.
Daarvoor heb je dun koper nodig dat op
speciale werktafels geplooid wordt. Het
materiaal kochten we allemaal in Italië
aan. Voor de 20 à 30 werkweekends, die
doorgingen op de Kompas-camping in
Westende, kwamen honderden kwb’ers
uit gans Vlaanderen naar de kust afgezakt.
Ze konden een huisje huren, hun
caravan plaatsen of op en af rijden. Er
waren er die met het hele gezin kwamen,
want kwb had ook een volledig program-
ma voor de andere gezinsleden uitgewerkt.
Vrijdagavond werd een laatste infosessie
gegeven en zaterdagochtend werd er
stipt om 9 uur begonnen met het maken
van de zonnecollectoren, wat duurde tot
’s avonds laat. Het koper moest geplooid
en gesoldeerd worden, en dan gespoten
met een speciale verf. Ook werd een
speciale glasplaat in het kader geplaatst,
die thermisch gehard was. Het was
bandwerk, waarbij een vijftigtal panelen
per weekend gemaakt werden. Op
zondag werd er opnieuw gewerkt tot kort
na de middag, zodat iedereen tijdig kon
vertrekken met zijn panelen.”
Raak: Hoe kijk je terug op die ervaring?
Luc: “Ik herinner me vooral dat er veel
ambiance was. Het waren allemaal een
beetje doe-het-zelvers die uit verschillende
regio’s kwamen. Er werden daar
contacten gelegd waarvan ik zeker ben
dat ze de dag van vandaag nog altijd
bestaan. Het was heel aangenaam, ik
keek er trouwens ook altijd naar uit.
We hebben daarmee echt wel iets ver-
wezenlijkt. Dat was een actie met een
grote impact, en vooral ook een waar je
echt dingen kon doen. Ik heb mijn
zonnecollectoren trouwens nog altijd, er
kan daar niets aankomen. Nu is het
helaas de moeite niet meer om zelf
zonnecollectoren te maken. Door de
vele fabrikanten is de prijs zodanig
gezakt dat het niet meer rendabel is
om ze zelf te maken. Maar het is nog
altijd heel zinvol om ze te gebruiken en
het rendement ligt ook enorm hoog.”
16