27. Hoger beroepsonderwijs in 2030_ vier toekomstscenario's

Deel V Toekomstscenario’s voor het hoger beroepsonderwijs
De toekomstscenario’s in dit deel van de bundel zijn in een aantal stappen tot
stand gekomen. Als eerste zijn de belangrijkste trends en ontwikkelingen uit de
eerste delen van deze bundel geclusterd in zes toekomstthema’s. Vervolgens
zijn deze toekomstthema’s in een serie focusgroepssessies met docenten,
onderwijsmanagers, directeuren en het college van bestuur gerangschikt op
basis van hun potentiële impact en onzekerheid. De thema’s die daarbij op
basis van de meest overtuigende argumentatie het hoogste scoorden, zijn
gekozen als de onzekerheidsassen waarop de vier scenario’s zijn gebaseerd.
1. Zes toekomstthema’s
Op basis van de bijdragen uit de voorgaande bundeldelen zijn zes
toekomstthema’s gedefinieerd die als input voor de ontwikkeling van de
scenario’s zijn gebruikt. Deze thema’s zijn niet gekozen en samengesteld om
een volledige, evenwichtige of uitputtende samenvatting van de bijdragen te
geven – en moeten dus ook niet zo worden gelezen. Ze zijn tot stand gekomen
vanuit een gerichte synthese, met het doel om scenario’s voor het hoger
beroepsonderwijs in 2030 te ontwikkelen. Vanuit die insteek stellen ze vooral
de trends en ontwikkelingen centraal met een potentiële impact op het hoger
beroepsonderwijs in brede zin én een onzeker toekomstig verloop.
Dat niet alle (deel)onderwerpen uit de voorgaande bijdragen in de zes
toekomstthema’s terugkomen, betekent niet dat deze geen waarde hebben
voor verdere strategieontwikkeling. Trends en ontwikkelingen met een grote
potentiële impact, maar een hoge mate van zekerheid (zie paragraaf 5 voor
een samenvatting) zijn net zo belangrijk. Daar dient sowieso op te worden
geacteerd. En ook de normatievere toekomstvisies uit voorgaande bijdragen
(zie paragraaf 6 voor een samenvatting) vormen een belangrijke inspiratiebron
wanneer er nieuwe strategische plannen moeten worden gemaakt. Maar in
de ontwikkeling van de scenario’s zelf spelen ze een minder prominente rol,
omdat daarin vooraleerst de onzekerheden in de externe omgeving centraal
worden gesteld.
De belangrijkste daarvan (factoren met een hoge potentiële impact en
een hoge mate van onzekerheid) zijn in de volgende zes toekomstthema’s
samengevat:
1. De transformatie van het werk. Dit thema verenigt verschillende trends
en ontwikkelingen die samen in belangrijke mate bepalen in hoeverre
2