Y-mail 37 - augustus 2021

mail
ZOMER 2021 MAGAZINE VAN HET JAN YPERMAN ZIEKENHUIS
EDITIE 37
Dagziekenhuis
STEEDS VAKER
PSA-screening?
VRAGENKABINET
MOC-dag
ELKE DINSDAG

EDITO
Beste lezer,
Velen van ons zijn de voorbije
weken onderweg geweest, er
al dan niet even tussenuit
knijpend en genietend van
een welverdiende vakantie.
Misschien wat melancholisch
terugkijkend op wat de voorbije
periode ons allemaal bracht of net
niet bracht. De pandemie leerde ons
wat veerkrachtig zijn betekent, maar
ook hoe sterk de natuurkrachten zijn
en hoe fragiel we als mens zijn. Het
zette ons terug met beide voeten
op de grond.
De pandemie gaf ons die extra push
om de reeds ingezette shift naar behandelingen
in dagziekenhuis te zetten,
maar ook om de patiënt van een
afstand, bij hem thuis te monitoren.
De zorg schakelde een versnelling
hoger, terwijl de eigen leefwereld
een heel klein beetje stilstond.
Twintig jaar geleden, maar het lijkt
wel gisteren, werd het Multidisciplinair
Oncologisch Consult boven
de doopvont gehouden. Patiënten
met een tumor zouden vanaf dan
multidisciplinair besproken worden.
Baanbrekend op dat moment: met
verschillende disciplines, over de
ziekenhuismuren heen, de mogelijke
therapie van de oncologische patiënt
bespreken. We zouden het ons nu
niet meer anders kunnen voorstellen.
Samen weten we zoveel meer!
En door samen deze nieuwe editie
van Y-mail te lezen, zijn we allen,
zelfs na een korte (vakantie-)afwezigheid,
weer mee.
Veel leesplezier!
Dr. Ilke Montag,
hoofdarts

inhoud
04 MS-experts 10 Telemonitoring
13 PSA-screening 14 PEG-allergie 17 MOC
Deze zomer stonden in de COVID-screeningsposten in Ieper en
Poperinge een 30-tal medewerkers klaar om vakantiegangers te
testen, afspraken vast te leggen en de administratie te regelen.
Op topdagen kwamen er zo’n 350 mensen langs.
Lees alle edities
van Y-mail
3

MS-EXPERTS OP BEZOEK
De dienst Neurologie van het
Jan Yperman Ziekenhuis zal
vanaf dit najaar samenwerken
met het Nationaal Multiple
Sclerose Centrum uit Melsbroek.
Zij zullen samen met de neurologen
uit het Jan Yperman
Ziekenhuis meerdere malen per
jaar een multidisciplinair overleg
houden over de MS-patiënten.
12.000
Belgen met MS
60%
is vrouw
Multiple sclerose
is een ernstige
chronische neurologische
aandoening. Dankzij
nieuwe medicatie kan die
aandoening beter onder
controle gehouden worden
en is de levenskwaliteit en
levensverwachting van de
patiënten fel verbeterd.
MS blijft niettemin een
complexe en heterogene
aandoening die een
behandeling op maat
vergt. Er is meer nodig dan
alleen medicatie, beseft
dokter Katrien De Ridder,
MS-expert van de dienst
Neurologie.
Dokter De Ridder: “De
patiënten hebben niet
alleen medische problemen,
maar zitten ook met
veel andere vragen. Zo
willen veel mensen actief
blijven, maar hoe doe je
dat als een job moeilijk
wordt? Er bestaan ook
financiële tegemoetkomingen
die de gevolgen
van de aandoening helpen
compenseren, maar hoe
vind je daar je weg in? Dat
soort van vragen glijdt
soms tussen de plooien.”
OP PAD
Het Transmuraal MS-Team
werkt nauw samen met
UZ Leuven en UZ Brussel
en stuurt sinds zes jaar
MS-teams op pad. Gertie
Dalemans (hoofdcoördinator):
“We wilden onze
expertise ook buiten ons
eigen centrum aanbieden.
Daarom werken we
samen met ziekenhuizen
elders in het land. Op zes
jaar tijd zijn er dat al elf.
Naar die ziekenhuizen
sturen we teams met veel
MS-expertise, als aanvulling
op de behandeling
van de neuroloog van het
betrokken ziekenhuis.”
4

3 UUR
6 EXPERTS
In het Jan Yperman Ziekenhuis zijn twee neurologen
erkend als MS-expert: dokter Katrien De Ridder en
dokter Johan Van Cauwenbergh. Samen begeleiden
ze een honderdtal MS-patiënten. Het eerste multidisciplinaire
overleg met het Transmuraal MS-team
uit Melsbroek staat dit najaar op de planning.
Dokter De Ridder: “Het Jan Yperman Ziekenhuis is
het tweede ziekenhuis in West-Vlaanderen dat op
deze manier met hen gaat samenwerken. Deze
specialisten focussen op thema’s waarvoor neurologen
niet altijd voldoende tijd of aandacht kunnen
hebben zoals bijvoorbeeld de VAPH-vergoedingen
of de sociale en psychologische impact van de
aandoening. Dat zal een meerwaarde betekenen
voor onze patiënten.”
In de praktijk duurt een consultatieronde een halve
dag. Zes patiënten worden geëvalueerd.
Dokter De Ridder: “Voor die consultatieronde begint,
stellen wij onze patiënten en hun problematiek
voor aan het team. Daarna worden ze achtereenvolgens
door onszelf en de vier teamleden gezien:
revalidatiearts, kinesitherapeut, sociaal assistent en
diëtist. Na een halfuurtje schuiven ze telkens
door. Na afloop worden de conclusies
in een afsluitend teamoverleg besproken.”
Dokter Katrien De Ridder
Die expertise gaat breed.
De revalidatiearts en de
kinesitherapeut gaan bijvoorbeeld
na hoe de spasticiteit
van de ledematen
kan verminderd worden.
De sociaal assistent helpt
met praktische problemen.
Gertie Dalemans: “Die persoon
weet alles over terugbetalingsmogelijkheden
en kan de MS-patiënten
uitleggen waar ze recht
op hebben. Zo betaalt het
VAPH investeringen terug
die de badkamer veiliger
maken. De sociaal assistent
kan advies geven over een
mogelijke terugkeer naar
of aanpassingen op de
werkvloer.”
EETTIPS
Het team brengt ook
een gespecialiseerde
MS-verpleegkundige en
een diëtist mee.
Gertie Dalemans:
“Patiënten wijzigen soms
op eigen houtje hun dieet
na de diagnose of tijdens
een opstoot. Onze diëtist
kan vragen beantwoorden
en tips geven voor een
evenwichtig voedingspatroon.
Tijdens een
opstoot hebben patiënten
niet altijd de energie of de
mobiliteit om gezond te
koken terwijl dat op
zo’n moment net hard
nodig is.”
Dienst Neurologie
057 35 74 40
secneuro@yperman.net
5

NIEUW AANSPREEKPUNT
Vraag het aan de
prothesecoach
Wie in het Jan Yperman Ziekenhuis een knie- of heupprothese laat
plaatsen, kan voor en na de ingreep met al z’n vragen bij prothesecoach
Melissa Devos terecht. Dokter François Hardeman (dienst
orthopedie-traumatologie): “Patiënten worden uitgenodigd voor een
preoperatieve raadpleging. Daar krijgen ze meer uitleg over het verloop
van de procedure en kunnen ze extra vragen stellen. Er wordt
ook nagekeken of ze kunnen en willen deelnemen aan een studie.”
Melissa zal elke voormiddag bereikbaar zijn. Ook huisartsen
kunnen een beroep op haar doen.
057 35 73 68
melissa.devos@yperman.net
PERSONEEL VINDEN
Filmploeg
in de gang
De regering heeft recent fondsen
vrijgemaakt om het personeelsbestand
van de ziekenhuizen op te
krikken. Om nieuwe medewerkers
aan te trekken heeft het Jan Yperman
Ziekenhuis een reeks filmpjes gemaakt.
Acteur Bert Huysentruyt kreeg
de hoofdrol, terwijl de medewerkers
van het ziekenhuis ‘toevallig’ door het
beeld lopen en zichzelf spelen. Het
resultaat is binnenkort te zien op de
sociale media.
Volg JYZ via
@JanYpermanZiekenhuis
Melissa Devos
JAARVERSLAG
20 x 2020
2020 was een jaar om snel te
vergeten én om nooit te vergeten.
In het jaarverslag 2020 van het
Jan Yperman Ziekenhuis vertellen
twintig medewerkers over hún
2020. Over corona en wat het
virus voor hun job betekende,
maar ook over hoe ze zich ontspanden
tussen de drukte door en
over welke lessen ze meenemen
naar de toekomst. Een bijzonder
jaarverslag van een bijzonder jaar.
Je vindt het op https://jaarverslag.
yperman.net of via de QR-code.
OPERATIEZALEN
Scherper en sneller
Tegen eind dit jaar zullen de elf operatiezalen
in het ziekenhuis uitgerust
zijn met nieuwe camera’s, lichtbronnen,
beeldschermen en kabels.
Verpleegkundig OK-manager
Stefaan Peene: “De camera’s en
schermen worden vervangen door
4K-techno logie, de koperen kabels
door ultrasnelle glasvezel. De nieuwe
camera’s, die gebruikt worden voor
kijkoperaties, bieden ook beeldvorming
aan met fluorescentie. Tijdens
endoscopische operaties kunnen de
chirurgen een product inspuiten op
het moment dat ze bijvoorbeeld een
hechting maken. De camera toont
dan mooi hoe goed de doorbloeding
is op die hechtingsplaats.”
Stefaan Peene,
verpleegkundig OK-manager
057 35 70 63 of
stefaan.peene@yperman.net
PERSONEEL GEZOCHT
Vacatures
• Technoloog Medische
Beeldvorming
• Verpleegkundige Algemene
Verpleegeenheid
• Verpleegkundige Geriatrie
• Verpleegkundige Mobiele
Equipe cluster C
• Verpleegkundige Mobiele
Equipe cluster D
• Verpleegkundige Mobiele
Equipe cluster G en Sp
• Kinesitherapeut
• Medewerker Mobiele Equipe
Keuken en Schoonmaak
• Jobstudent weekendwerk
Algemene Verpleegeenheid en
Geriatrie
jobs.yperman.net
6

DAGZIEKENHUIS
Steeds meer ingrepen en
behandelingen gebeuren in het
dagziekenhuis. Dat is aangenamer voor
de patiënt, die zonder pyjama naar het
ziekenhuis komt en thuis kan herstellen.
En de zorg is even kwalitatief en warm.
Dag in
dag uit
109
plaatsen in
dagziekenhuis
Dokter
Jan Somers
Voor Bart D. was het
een verrassing. De
huisarts vertelde hem
dat zijn aandoening geen
opname vereist: op één dag
binnen en weer buiten,
en vandaag is die dag. Hij
stapt naar de hoofdingang
en vraagt aan de gewone
balie de weg naar het dagziekenhuis.
Bart krijgt het
routenummer, nog wat uitleg
(‘daar naar links en dan
gewoon de route volgen’),
een vriendelijk knikje en
dat is dat. Eenvoudiger en
anoniemer kan het niet.
“Het is niet iets dat je graag
rondvertelt. Kennissen
kunnen soms nieuwsgierig
zijn. Ik zeg dan dat ik een
hemorroïdectomie nodig
heb. Dat begrijpen ze toch
niet”, zegt Bart met een
zenuwachtig lachje.
Het dagziekenhuis is geen
apart gebouw maar een
afdeling in de buurt van
het operatiekwartier. Als
Bart zich aanmeldt aan de
tweede balie, die van het
dagziekenhuis, worden
enkele papieren gecontroleerd
en krijgt hij nog eens
de bevestiging: vanavond
is hij opnieuw thuis. “Dat
stelt wel gerust. Zo zwaar
kan de ingreep niet zijn,
als ze me vanavond al
laten gaan.”
Dokter Stefan Sohier
herkent die reactie: “Dat
is de redenering van veel
patiënten die de dagkliniek
binnenstappen.
lees verder p.9
7

DAGZIEKENHUIS
DOKTER JOHAN FIERENS
(ALGEMENE/ABDOMINALE)
“Weke-delen-chirurgie en proctologie zijn ondertussen
courante ingrepen in het dagziekenhuis.
Ook zal je hier meer liesbreuken zien, zowel
laparoscopische als open ingrepen. En soms een
galblaas, maar niet altijd. Veiligheid primeert.”
DOKTER ANNELEEN VERBRUGGHE
(UROLOGIE)
“We hebben hier een zeer gevarieerd gamma
aan kleine ingrepen: sterilisaties, herstel van een
waterbreuk, verwijderen van uretherstenen…
Een neurostimulator of midurethrale sling tegen
urineverlies plaatsen kan sinds kort ook via het
dagziekenhuis.”
63
personeelsleden
excl. artsen
DOKTER OLIVIER BROUCKAERT
(GYNAECOLOGIE)
“Ook in de gynaecologie is er een tendens naar meer ingrepen
in dagziekenhuis. Meer en meer is dat het geval voor
borstchirurgie, sterilisatie, het verwijderen van de eierstokken
en soms ook voor een hysterectomie. Uiteraard wordt voor
elk dossier individueel beoordeeld of dit veilig kan.”
DOKTER JENS VANBIERVLIET
(ORTHO)
“Frequente ingrepen in het dagziekenhuis
zijn arthroscopische ingrepen
in de schouder en de heup, arthroscopie
van de knie en nagenoeg alle
hand- en voetingrepen, zoals carpal
tunnel release, springvinger release
en voorvoetcorrectie. Zelfs een heupprothese
komt in aanmerking, maar
vergt wel een strikte follow-up met
goede communicatie.”
8

35%
meer ingrepen
in tien jaar
Dokter Fierens en
dokter Sohier
Het is aangenamer voor de
patiënt, die zonder pyjama
naar het ziekenhuis komt
en comfortabel thuis kan
opknappen. Het verlaagt
de drempel en vermindert
ongerustheid en stress.
Een extra voordeel is de
locoregionale anesthesie
met achteraf een kleinere
impact op de patiënt.”
JONGER EN OUDER
Een klassieker in het dagziekenhuis
is de cataractchirurgie.
Het verdovend
product wordt in het oog
gedruppeld en drie uur
later mag de patiënt al
terug naar huis. Een liesbreuk,
een hyterectomie,
een sterilisatie laten zich
eveneens vlot in een dagziekenhuis
uitvoeren.
De trend is duidelijk:
het zal alleen maar
drukker worden in het
dagziekenhuis. De leeftijden
van de patiënten
schuiven op, zowel naar
boven als naar onder.
Tegelijk neemt ook het
soort ingrepen toe. Dokter
Jan Somers: “Langs de ene
kant moeten we loskomen
van onze oude manier
van denken. Sommige
ingrepen kunnen echt wel
in een dagziekenhuis en we
moeten ons aan die mogelijkheden
aanpassen. Langs
de andere kant stel ik me
constant de vraag of we
de grens bereikt hebben.
De veiligheid primeert.
Dat vraagt een individuele
afweging bij elke patiënt.”
MEER VOOR HUISARTS
De nazorg verschuift
voor een groot deel naar
de huisarts en de thuiszorg.
Er wordt dus veel
verwacht van de eerste lijn.
Aandachtspunten zijn pijn
en de wondzorg, maar ook
voeding, medicatie en antibiotica
vergen opvolging.
Dokter Jan Somers: “Er
staat niet meer om de
zoveel uur een verpleegkundige
of een ziekenhuisarts
naast het bed om alle
parameters te controleren
en een praatje te slaan met
de patiënt. Daar liggen de
limieten van het systeem.
De patiënt moet zelf
mondig genoeg zijn om
klachten te uiten én thuis
terugvallen op een goede
omringing. Is aan die voorwaarden
niet voldaan, dan
mogen we de patiënt niet
laten vertrekken en adviseren
we een opname.”
NABELLEN
Later die namiddag zien
we Bart terug langs de
inkombalie passeren. Hij
steekt de duim omhoog.
Alles is vlot verlopen. Hij
heeft een brief mee voor
de huisarts en de thuiszorg,
met alle postoperatieve
zorgen die nodig zijn.
Parallel is ondertussen alle
informatie ook reeds naar
de huisarts gestuurd.
Dokter Stefan Sohier:
“We laten hem in de
bekwame handen van zijn
huisarts en de thuiszorg.
Ondertussen werken we
aan een breder zorgplan.
We willen onze patiënten
enkele dagen na de
ingreep opbellen met de
vraag of alles verloopt
zoals we hen beloofd
hebben. Zo tonen we onze
betrokkenheid en krijgt de
patiënt niet het gevoel dat
het ziekenhuis hem aan
zijn lot overlaat. We hopen
dat in het najaar uit te
rollen.”
9

TELEMONITORING
Patiënten op het juiste moment
op de juiste plaats behandelen:
dat is de toekomst van de
gezond heidszorg. Het Jan
Yperman Ziekenhuis heeft als
één van de eerste ziekenhuizen
in Vlaanderen een aantal
COVID-19-patiënten op afstand
opgevolgd, vanaf het najaar
zullen ook andere patiënten thuis
gemonitord worden.
Caroline Gheysen
Zorg op afstand
In een pilootproject in het
Jan Yperman Ziekenhuis
werden eind vorig jaar een
70-tal COVID-19-patiënten
via telemonitoring geobserveerd.
Omdat een opname
(nog) niet nodig was, of omdat
ze niet in het ziekenhuis
hoefden te blijven voor hun
verdere herstel.
Directeur Beleidsinformatie,
Innovatie en Netwerken
Caroline Gheysen: “De
patiënten kregen een COVID
Care@Home box en een app
waarmee ze drie keer per dag
hun temperatuur, saturatie en
pols moesten doorgeven. Dat
klinkt misschien simpel, maar
het heeft heel wat implicaties:
medicolegaal, voor de artsen,
voor de privacy van de patiënten,
voor het Rapid Response
Team dat hen de klok rond
opvolgt, en voor de huisartsen
en thuisverpleegkundigen die
verwittigd moeten worden.
Ondertussen hebben we daarvoor
een procedure die door
het RIZIV werd goedgekeurd.”
ROOD SCHERM
Als de (spoed)arts nu beslist
dat een patiënt thuis opgevolgd
kan worden, schiet de
opstartverpleegkundige in
actie. “Die regelt alles, informeert
de patiënt en brengt
ons Rapid Response Team,
de huisarts – via brief, mail
én telefoon – en eventuele
thuisverpleegkundigen op
de hoogte. Afhankelijk van
de parameters die de patiënt
doorgeeft, krijgt hij een groen,
oranje of rood scherm. Groen
is oké, oranje betekent dat hij
z’n waarden nog eens moet
opnemen. Bij rood wordt het
Rapid Response Team automatisch
gewaarschuwd, maar
we vragen de patiënt ook om
zelf contact op te nemen. Die
dubbele controle is goed voor
zijn betrokkenheid.”
Alle gegevens worden
bijgehouden in een digitaal
dossier dat ook de huisarts kan
raadplegen. “Het is belangrijk
dat die op de hoogte blijft. Hij
kan ook mensen naar Spoed
doorverwijzen in de wetenschap
dat dat niet meteen tot
een opname hoeft te leiden.”
GRADUEEL OPBOUWEN
Ook na COVID en de bijbehorende
beddenschaarste zal
telemonitoring deel blijven
uitmaken van het zorgaanbod.
“Het past in de evolutie naar
meer continuïteit in de zorg,
met aandacht voor gezond
leven, preventie en de opvolging
van patiënten na hun ontslag.
Met smartphones, apps
en wearables is de technologie
voor 24-uursmonitoring
beschikbaar. Voor COVID was
dat niet nodig, voor andere
pathologieën zoals diabetes of
cardiologische aandoeningen
wel. We bouwen gradueel op.
In het najaar komt er een trial
bij strokepatiënten. Patches
maken een continue holtermonitoring
tot vier weken
mogelijk. Zo kunnen we naar
voorkamer fibrillatie screenen
zonder dat de patiënt de hele
tijd in het ziekenhuis hoeft te
blijven.”
10

NIEUWBOUW IN CIJFERS
ONDER ÉÉN DAK
Om de kinderpsychiatrie (nu in PZ Heilig Hart) en de Sp-bedden
(nu in Wervik) onder te brengen in het Jan Yperman Ziekenhuis komt
er een nieuwe ziekenhuisvleugel. Ook de dialyse afdeling krijgt daar
een hypermodern onderkomen.
Technieken en
120
zonnepanelen
38
posities voor
dialyse
Kelder met
bergruimte en
verbinding naar
geriatrieblok
Kinderpsychiatrie
met eigen parking en
speel- en voetbalveldje
5.100 m²
GRONDOPPERVLAK
24
Sp-bedden
START WERKEN
OKTOBER
2021
VERHUIZING
OKTOBER/NOVEMBER
2023
11

NIEUWE ARTS
DR. LYNN VERMEULEN
“Het was een spannende nieuwe start
voor ons gezin. We zijn pas verhuisd van
Herent naar Geluwe. Terug naar onze roots,
want mijn man is van Koksijde en ik van
Zwevegem. Hij werkt als pneumoloog in
AZ Groeninge, ik als neuroloog in het Jan
Yperman Ziekenhuis. En onze tweeling gaat
op 1 september naar de eerste kleuterklas in
Geluwe. Ik heb bewust voor brede, zorgende
eerstelijnsneurologie gekozen, waarbij ik
mensen ook langdurig kan opvolgen. Daarnaast
focus ik op complexere elektromyografieën
en geëvoceerde potentialen – in
Leuven volgde ik een bijkomende opleiding
elektrofysiologie.”
specialisme: neurologie
gestart in JYZ: 1 augustus 2021
voorheen: staflid neurologie
UZ Leuven Gasthuisberg
hobby: duiken
057 35 74 40 – lynn.vermeulen@yperman.net
“Terug naar
onze roots”
Bekijk het interview
12

HET VRAGENKABINET
Huisarts dokter
Claerhout: “Is een
driejaarlijkse PSA-test
de beste aanpak?”
?
HOE STAAN DE UROLOGEN VAN HET ZIEKENHUIS
TEGENOVER PSA-SCREENING? WEL TESTEN OF
NIET TESTEN: DAT IS DE VRAAG.
Dokter Fries Claerhout
HUISARTS IN POPERINGE
Secretariaat
Heelkunde
057 35 72 00
Als mannelijke
patiënten van huisarts
dokter Fries
Claerhout 50 worden,
brengt hij prostaatkanker
ter sprake. Hij peilt naar risicofactoren,
stelt een driejaarlijkse
PSA-test voor en verwijst
door bij een verdubbeling van
de PSA-waarde. Maar is dat de
beste aanpak, vraagt hij zich
af? “Te veel screenen, zoals
vroeger, leidt tot nodeloze
onderzoeken en complicaties.
Maar nu ‘mogen’ huisartsen
bijna niet meer testen. Terwijl
de ERSPC-studie aantoont dat
er meer mannen aan prostaatkanker
sterven sinds we niet
meer systematisch screenen.
Wat vinden de urologen?”
MINDER AGRESSIEF
“De moeilijkheid is dat niet
alle prostaatkankers even
dodelijk zijn”, zegt uroloog
dokter Matthias Beysens. “Veel
tumoren leveren geen problemen
op, maar dat onderscheid
maakt PSA-screening niet. En
die test is de enige die we hebben
om prostaatkanker op te
sporen. Er lopen studies naar
andere biomarkers, maar die
hebben nog niks opgeleverd
wat in de dagelijkse praktijk
bruikbaar is.”
Op grote schaal screenen leidt
dus tot veel diagnoses, maar
de vraag is of je daarmee overlijdens
voorkomt. “Als je niet
screent, merk je toch dat de
meeste diagnoses pas in een
veel later stadium gesteld worden.
Met alle risico’s van dien.
En niet elke diagnose leidt tot
behandeling: een biopsie van
de tumor en de gezondheid
van de patiënt bepalen de
volgende stap.”
OP TIJD STOPPEN
De urologen pleiten dus voor
screening? Dokter Beysens:
“Ja, elk jaar of om de twee
jaar, in combinatie met een
rectaal toucher en een gesprek
over de voor- en nadelen. Wij
zien de soms dramatische
gevolgen bij mannen die niet
gescreend werden: complexe
tumoren die om complexe
behandelingen vragen. Dus
bij Kaukasische mannen zou
ik starten vanaf 50 jaar, bij
Afro-Amerikaanse mannen of
mannen die familiaal belast
zijn vanaf 45 jaar. Levenslang
verder blijven screenen
heeft geen zin: algemeen
neemt men aan dat je kunt
stoppen als de levensverwachting
nog maximaal
10 à 15 jaar bedraagt, wegens
de meestal trage groei van
prostaattumoren.”
Als de PSA-waarden van een
patiënt jaar na jaar oplopen,
is een doorverwijzing aangewezen.
“Een absolute waarde
geven, is moeilijk. Want
die hangt ook af van de
grootte van de prostaat. Toch
zou ik vanaf 3 à 4 advies
inwinnen.”
13

DOKTER IN THE HOUSE
Een vrouw van 35 krijgt een
langwerkend cortisonpreparaat
toegediend en ontwikkelt een
anafylactische shock. Waaraan
is ze allergisch? En wat zijn de
onverwachte gevolgen voor haar
COVID-19-vaccinatie?
Dokter Ines Malysse:
“Sommige vaccins zijn
niet geschikt voor
sommige patiënten.”
Brute peg
“
De vrouw lijdt
aan rugpijn”,
vertelt longarts
dokter Ines
Malysse, die een bijzonder
ex pertise heeft in
medicatieallergieën.
“In 2018 dient men een
paravertebrale infiltratie
met het cortisonpreparaat
Depo-Medrol toe. Ze krijgt
meteen een jeukende rash
en een bloeddrukval. De
anafylactische shock wordt
lege artis behandeld met
adrenaline. Wat later komt
ze bij mij om uit te zoeken
waarop ze allergisch
reageert.”
Dokter Malysse voert huidtesten
uit op meerdere
cortisonpreparaten,
waaronder Depo-Medrol
en Diprophos. Beide
leveren bij intradermale
toediening van slechts
1/10.000ste concentratie
een jeukende verhevenheid
op. “Zij hebben één
gemeenschappelijke stof:
polyethyleen glycol of
PEG, ook wel macrogol
genaamd, dat in honderden
courante producten
zit. Een PEG-allergie is
uiterst zeldzaam.”
WORDT VERVOLGD
Einde verhaal? Toch niet.
In februari 2021 komt de
vrouw opnieuw langs.
“Wegens constipatieproblemen
krijgt ze laxativa
voorgeschreven. Maar
al bij de eerste inname
van Laxido krijgt ze jeuk
en zwellingen in mond en
keel. Op het eerste gezicht
is er geen verband tussen
het angio-oedeem en de
vroegere episode. Tot ik
de bijsluiter check: ook
Laxido bevat een polyethyleen,
PEG 3350.
Mysterie opgelost.”
Maar de zaak krijgt nóg een
staartje. “In die periode
worden de eerste COVID-
19-vaccins toegediend.
Er is sprake van een zeer
zeldzame anafylactische
shock bij Pfizer en
Moderna. Het messenger-
RNA van die vaccins zit
verpakt in een vetbolletje
van PEG 2000. Het is de
eerste keer dat die stof in
een vaccin zit.”
Zou dokter Malysses
patiënte dan beter een
vaccin van AstraZeneca of
Johnson & Johnson krijgen?
“De huidtesten voor PEG
zijn nog niet gestandaardiseerd.
Daarom is het
moeilijk om de juiste
conclusie te trekken. Na
overleg met professor
dokter Vito Sabato, senior
staflid immunologie,
allergologie en reumatologie
aan het UZA, stuur
ik de patiënte naar het
UZ Antwerpen voor een
basofielenactiveringstest.
Die bevestigt duidelijk
de PEG-allergie, en sluit
tegelijk polysorbaat als
mogelijke risicofactor uit.
De vrouw mag dus geen
Pfizer- of Moderna-vaccin
krijgen, wel AstraZeneca
of Johnson & Johnson. Die
bevatten geen polyethyleenglycol,
maar polysorbaat
als bijproduct.”
14

Vaccin
in minidosissen
Allergie aan polyethyleenglycol of macrogol is uiterst
zeldzaam. Toch ziet dokter Ines Malysse nog een
tweede patiënt die allergisch lijkt te reageren. De
vrouw van 50 heeft een tenniselleboog, krijgt daarvoor
een injectie met Depo-Medrol en ontwikkelt een
anafylactische shock.
Dokter Malysse: “Haar huidtesten op polysorbaat en
PEG zijn niet overtuigend, ook de bloedtest in het UZ
Antwerpen brengt onvoldoende duidelijkheid. Maar
omdat de vrouw een hartaandoening heeft en we op
zeker willen spelen, krijgt zij haar COVID-19-vaccin in
de vorm van een desensibilisatiebehandeling: in graduele
minidosissen en verspreid over meerdere uren.
Dat is goed verlopen.”
Allergische
angsten
Veel allergiepatiënten zijn bang dat ze ook allergisch
kunnen reageren op het COVID-19-vaccin. Meestal is
die angst onterecht, stelt dokter Ines Malysse. “Een
allergie aan polyethyleenglycol vormt een contraindicatie
voor het vaccin van Pfizer en Moderna, maar
is echt zeer zeldzaam. Patiënten met mastocytose of
hereditair angio-oedeem worden op aanbeveling van
Sciensano onder medische monitoring in het ziekenhuis
gevaccineerd. Mensen met netelroos of met
een allergie aan bijen, wespen of voedingsmiddelen
hoeven zich geen zorgen te maken. Ook allergie aan
antibiotica of niet-steroïdale ontstekingsremmers is
geen probleem. Ik heb frequent contact met de verantwoordelijke
artsen in het vaccinatiecentrum in Ieper.
We kunnen bij de meeste vragen een geruststellend
antwoord geven. Dat is belangrijk, want we streven
ernaar om zoveel mogelijk mensen te vaccineren.”
15

is werk
WELTERUSTEN
5 jaar slaapkliniek
De slaapkliniek in het Jan Yperman Ziekenhuis
bestaat vijf jaar. En ze krijgt steeds meer patiënten
over de vloer. Vandaag worden er zo’n 1.300
mensen met slaapstoornissen behandeld.
“Snurken en slaapapneu zijn
frequente pathologieën. Toch
was er lang weinig aandacht
voor”, vertelt longarts dokter
Greta Bral. “Ondertussen is er
meer bewustzijn rond slaapstoornissen:
ze komen vaak in
de media en zijn bespreekbaar
geworden. Maar goed ook: die
patiënten kunnen geholpen
worden.”
Daarvoor werd vijf jaar geleden
de slaapkliniek opgericht, met
vijf artsen uit verschillende disciplines,
zes verpleegkundigen
en één slaapcoördinator.
Dokter Bral: “In het begin
mikten we op 250 patiënten.
Ondertussen behandelen we
bijna 1.300 mensen. Het merendeel
slaapt met een CPAP, een
machine met een masker dat
de luchtwegen openhoudt door
een constante luchttoevoer.
Een 70-tal patiënten draagt
een MRA-beugel, die ook helpt
tegen snurken en slaapapneu.
De vier bedden in ons slaaplab
liggen elke nacht vol. Vroeger
wisten huisartsen niet waar ze
hun patiënten met slaapklachten
naartoe moesten sturen. Nu
is er een duidelijk aanspreekpunt:
de slaapkliniek.”
Dokter Greta Bral
1.200
patiënten met
CPAP-machine
70
patiënten met
MRA-beugel
OPLEIDINGEN
Klaar voor morgen
AUDITORIUM
Met alle snufjes
SYMPOSIUM
Maag darm lever
Innovatie is meer dan technologie.
Het gaat ook om mensen. Daarom
wil het Jan Yperman Ziekenhuis
z’n medewerkers, ook wie geen
digital native is, klaarstomen voor
de toekomst. Met de steun van het
Europees Sociaal Fonds & Vlaanderen
kunnen laag- en middengeschoolden
en 50­ plussers op een
laagdrempelige manier kennismaken
met 21ste-eeuwse vaardigheden.
Nog tot mei 2022 mag elke medewerker
minstens 16 uur van z’n
arbeidstijd aan een opleiding uit het
aanbod besteden.
HR – opleidingen
057 35 70 63
Vlaanderen
In het najaar krijgt het auditorium
van het Jan Yperman Ziekenhuis
een grondige opfrisbeurt.
Rik Persyn van de technische
dienst: “De ruimte krijgt niet
alleen een lik verf, maar ook
een nieuw scherm, nieuwe
ledverlichting, plafondmicrofoons
en hypermoderne camera’s.
Tijdens onze hybride symposia
krijgen de deelnemers zo een
nog betere beleving en kijk- en
luisterervaring.”
Het auditorium ligt
op route 36
Het symposium ‘Maag-, darmen
leverziekten voor en door de
huisarts’ wordt ingeleid door dokter
Thorrez (diensthoofd). Op het
programma staan ‘1.000 negatieve
coloscopies of 1 intervalkanker?’
(dokter Vlaemynck, JYZ), ‘Fatty liver
disease: wat kan ik als huisarts
doen?’ (dokter Gallant, JYZ) en
‘Zin of onzin van diëten’ (prof De
Looze, UZ Gent). Het symposium
vindt plaats op donderdag
16 september en start om 20 uur
in het auditorium.
Inschrijven:
symposia.yperman.net
16

ZORGPAD
Dinsdag
MOC-dag
Twintig jaar geleden,
op 1 juli 2001, begon
dokter Kurt Geldhof zijn
loopbaan als medisch
oncoloog in het Jan
Yperman Ziekenhuis. Was
dat meteen ook de start van
het multidisciplinair oncologisch
consult (MOC)?
Dokter Kurt Geldhof:
“Eigenlijk niet. Dokter
Willy Deloof had enkele
jaren daarvoor al een
wekelijks overleg rond
oncologische patiënten
opgestart. Dat was toen
nog een bescheiden meeting,
met één radioloog en
één radiotherapeut. Ik heb
de traditie verdergezet.
In het begin gebeurde
Het is een traditie: elke dinsdagavond om
17u start in Ieper het MOC-overleg.
“Wees welkom, analoog of digitaal.”
dat trouwens pro deo. Pas
enkele jaren later kwam er
een RIZIV-nomenclatuur
en staat er een honorarium
tegenover.”
DRUKBEVOLKT
Het MOC groeide uit tot een
drukbevolkt en multidisciplinair
gebeuren. Schuiven
mee aan de vergadertafel
aan: de medisch oncologen
(zij organiseren het MOC),
de oncoverpleegkundige,
de specialisten die hun
patiënt komen voorstellen
en ook de andere artsen
die betrokken zijn bij de
diagnose en het behandeladvies,
zoals de anatoompatholoog,
de radioloog en
de radiotherapeut.
Dokter Geldhof: “Dat we
expertise vanuit al die
verschillende hoeken
samenbrengen, is een
meerwaarde voor elke
patiënt. Maar ook wij
zieken huisartsen hebben
er veel aan. Zo kunnen we
bij moeilijke of twijfelgevallen
bij elkaar terecht
voor een second opinion.
Helemaal in het begin
hadden sommige artsen
het daar lastig mee, dat
een collega uit een ander
specialisme met een verschillende
opinie afkwam.
Ik vind het vooral een
positieve evolutie. Samen
weten we meer dan alleen.
Net daarom zetten we voor
zeldzame pathologieën
soms een super-MOC op,
voor overleg met de derde
lijn. Zo krijgen we af en
toe digitaal bezoek van
professor Chris Verslype,
digestief oncoloog van het
UZ Leuven.”
17

ÉÉN VASTE AVOND
Samen met het aantal
MOC-experts rond de
tafel steeg ook het aantal
besproken dossiers. Op
sommige MOC-avonden
passeren zestig patiënten
de revue, ook al omdat
duurdere oncologische
medicamenten, zoals
immunomodulatoren en
chemotherapie van de
nieuwste generatie, steeds
vaker een MOC-verslag
vereisen.
Dokter Geldhof: “Ondanks
het toegenomen aantal
patiënten beperken we
onze MOC’s tot die ene
dinsdagavond. Dat is een
bewuste keuze. Andere
ziekenhuizen splitsen
het op per pathologie en
verspreiden de MOC’s over
verschillende avonden.
Ons systeem heeft het
voordeel van de duidelijkheid.
Dinsdag is MOC-dag.
Bovendien hoeven de
ziekenhuisspecialisten en
de huisartsen zo maar één
avond vrij te houden.”
TIJD BESPAARD
Ook de huisartsen zijn
welkom op het multidisciplinaire
consult. Zij
worden uitgenodigd telkens
wanneer een van hun
patiënten voor de eerste
keer of voor een nieuwe
fase in de behandeling
besproken wordt.
Dokter Geldhof:
“Natuurlijk krijgt elke
huisarts achteraf een
verslag. Maar wie het MOC
live bijwoont, kan meteen
meevolgen wat er gezegd
en beslist wordt. We
moeten snel en efficiënt
werken, want er zijn veel
gevallen te bespreken.
Toch kan je als huisarts
vragen stellen. Kritiek
geven mag ook. Liefst
opbouwende. (lacht) De
huisarts kent zijn of haar
patiënten beter dan wij.
Dat kan voor ons interessante
bijkomende informatie
opleveren.”
Het MOC heeft zeer trouwe
‘klanten’ die zo goed als
altijd afkomen. Anderen
volgen de meeting via
videoconferentie. Tijdens
corona moest iedereen
voor deze tweede optie
kiezen, willen of niet.
(zie kaderstukje)
Dokter Geldhof: “Digitaal
MOC-en bespaart je tijd
en een verplaatsing naar
het ziekenhuis. Het wordt
sinds kort ook vergoed.
Vroeger voorzag het RIZIV
alleen een vergoeding als
men ter plaatse kwam.
Ook dat is een gevolg van
corona.”
Secretariaat Inwendige
Geneeskunde
057 35 72 70
secinwendige@yperman.net
Huisarts liever live
Dokter Ben Doise, huisarts in Proven, is een MOCfan
van het eerste uur. “Sinds 2001 volg ik gemiddeld
één keer per maand een MOC in Ieper. Het is leerrijk
wanneer de specialisten een case bespreken en een
behandeling voorstellen. Als vertrouwens persoon
en beheerder van het medisch dossier heb je als
huisarts ook een stem in het debat. Wij kunnen bijvoorbeeld
beter inschatten of een patiënt thuis goed
omringd is, welke verwachtingen hij of zij heeft en
hoe haalbaar bepaalde therapieën nog zijn. Voorlopig
moet het noodgedwongen digitaal,
maar ik ben er liever live bij. Van
zodra het weer mag, mogen ze me
verwachten.”
De deur wijd open
Dokter Ben Doise
In de state-of-the-art videoconferentiezaal was het
al comfortabel online vergaderen, met de opkomst
van Teams en andere Zoom-toepassingen is het hek
helemaal van de dam: ook de MOC’s kwamen door
de coronamaatregelen in een digitale stroomversnelling
terecht.
Dokter Kurt Geldhof: “De anatoompatholoog is de
meetings meteen vanuit zijn lab beginnen volgen. Hij
komt niet meer terug, zegt hij zelf, want digitaal lukt
het even goed. Op een bepaald moment zaten alleen
mijn collega dokter Debbie Debaere en ikzelf hier
nog, met de deur wijd open. We missen onze huisartsen.
In normale tijden zijn er soms tot vier of vijf
die in levende lijve komen volgen.
Voor een MOC is dat een hoog
cijfer, heb ik me laten vertellen…”
Dokter Kurt Geldhof
18

80
patiënten
hebben à la carte gegeten
in het ziekenhuis
Annelies Dumoulin
JAN YPERMAN
à la carte
Naar aanleiding van de campagne
‘Wij, gastvrij’ kookt
Jan Yperman à la carte voor
patiënten die lang op de afdeling
Sp Loco verblijven. Elke week
bepalen de diëtisten samen met
de hoofdverpleegkundige welke
twee patiënten aan de beurt
komen om te kiezen wat ze eten.
Als het gerecht in hun dieet past
en te combineren valt met wat
er elders in het ziekenhuis en de
bistro op het menu staat, gaan de
koks aan de slag. Scoren het best
op de verlanglijstjes: stoofvlees
met frietjes en een pannenkoek
met boter en suiker.
Annelies Dumoulin,
patient experience officer
057 35 66 42
DE PATIËNT
AMFORA
Het laatste cadeau
Als je het einde voelt naderen,
moet er misschien nog iets
van je hart. Dat was het idee
van Hilde Ingels, de initiatiefneemster
van vzw Amfora.
Dat kan met een ‘interview’
over herinneringen en levenslessen.
Het resultaat is een
eindelevensverhaal van enkele
pagina’s, geïllustreerd met
foto’s en citaten en verpakt in
een mooi gepersonaliseerd
doosje.
JYZ stapt mee in dit initiatief.
Kobe Sercu, hoofdverpleegkundige
van de palliatieve
eenheid, volgde hiervoor een
opleiding bij Amfora. Kobe
Sercu: “Hoe kijk je terug op je
leven? Waar ben je blij om?
Heb je ergens spijt van? Hoe
wil je graag herinnerd worden?
Wat men soms niet durft
uiten, wordt nu verpakt als
geschenk voor de nabestaanden.
Ik zorg ervoor dat mijn
gesprekspartner zichzelf in de
tekst en de beelden herkent.
Het doet deugd als dat lukt.”
Kobe Sercu
057 35 64 91
kobe.sercu@yperman.net
Jan Yperman Ziekenhuis
Briekestraat 12 Ieper
057 35 35 35
info@yperman.net
Poli Poperinge
Oostlaan 11 Poperinge
057 35 72 50
poli.poperinge@yperman.net
Campus Wervik
Steenakker 30 Wervik
057 35 62 40
dominique.croes@yperman.net
Radiologisch kabinet Komen
Spoorwegstraat 8 Komen
057 35 74 02
secradio@yperman.net
Radiologisch kabinet Diksmuide
Kasteelstraat 7 Diksmuide
057 35 74 03
secradio@yperman.net
Radiologisch kabinet Klaverstraat
Klaverstraat 1 Ieper
057 35 74 01
secradio@yperman.net
Kinderpsychiatrie Twoape
Poperingseweg 16 Ieper
057 35 69 30
ieper@twoape.be
Collectieve Autodialyse Veurne
Klinieklaan 1 Veurne
058 33 38 20
nefrologie@yperman.net
Adresboek alle
JYZ-artsen
Y-mail is het tijdschrift van het
Jan Yperman Ziekenhuis.
www.yperman.net
V.u.: Frederik Chanterie
Bladcoördinatie: Pieter-Jan Breyne
pieter-jan.breyne@yperman.net
Y-mail wordt verzorgd door
f-twee communicatie
www.f-twee.be
19

Op locatie in Poli Poperinge
In de polikliniek in Poperinge doen zowat 30 specialisten
consultaties en onderzoeken. Ook voor bloedafnames,
orale glucosetolerantietests, radiologische
onderzoeken (RX, CT, mammografie,
botdensi tometrie en echo’s) en kleine ingrepen
onder lokale verdoving (urologische
onderzoeken, ooginspuitingen, dermatologie)
kunnen patiënten in Poperinge
terecht. De polikliniek is elke weekdag
open vanaf 7.30 uur.
Consultatieschema op
yperman.net/contact/
polikliniek-poperinge
057 35 72 50
V.l.n.r. bovenaan: de dokters Griet Stoffels (NKO), An Nollet (endocrinologie),
Sofie Ghekiere (oftalmologie), Veerle Soufflet (cardiologie)
Onderaan: de dokters Olivier De Valkeneer (orthopedie), Louis Flamée
(radiologie), Jens Vanbiervliet (orthopedie), Jay Jadnanansing (oftalmologie)
Y-mail
Magazine Jan Yperman Ziekenhuis
trimestrieel - aug - sept - okt 2021
Afgiftekantoor Gent X
P806231
PB-PP B-00703
BELGIE(N) - BELGIQUE
20
Afzendadres: Briekestraat 12, 8900 Ieper