VVP 6-22 ezine

80 JAAR HÉT PLATFORM VOOR DE FINANCIEEL ADVISEUR

VVPBIJNA

JAARGANG 79 • NUMMER 6 • DECEMBER 2022

Jähnig + Ter Braak

De energie van plezier

Ali Nikram (bunq)

Het kan veel eenvoudiger

Jan Donselaar

Afscheid van een bofkont

Adviesvak

over vijf jaar

Klant steeds beter bediend!

ijne kerstdagen

en een gezond,

liefdevol en

sprankelend 2023!

Het VVP-team, aan de vooravond van het tachtigjarig

bestaan van VVP in 2023: Willem Vreeswijk,

Arjan Cornelisse en Toon Berendsen.

XXX

VOORWOORD

Vijf jaar

Aan het eind van dit veelbewogen jaar

heeft VVP een aantal partijen gevraagd

om een visie te geven op het adviesvak

over vijf jaar en dat heeft hele interessante

reacties opgeleverd.

Het was een lastige vraag omdat de wereld ongekend

heftig in beweging is. De toekomst voorspellen is hachelijker

dan ooit. Niemand weet wat de vele crises die zich

momenteel tegelijkertijd aandienen, betekenen voor de

korte en lange termijn. In een glazen bol kan zich ook

zomaar een inktzwart scenario aandienen, een scenario

van klimaatrampen, enorme vluchtelingenstromen,

oorlogen en verdergaande polarisatie met een ‘iedervoor-zich

mentaliteit’. Dat is wereld van angst, de wereld

van groot, groter grootst om te kunnen overleven.

Er zijn gelukkig ook andere scenario’s mogelijk, de

wereld van gezond, gelijkwaardig en gemeenschap. Dat

zijn scenario’s van solidariteit, van behulpzaamheid,

van het dragen van elkanders lasten. Dat is de weg die

perspectief biedt. Niet voor enkelen maar voor het geheel.

En de adviessector kan hier een ongelooflijk belangrijke

rol in spelen.

Voor adviseurs zijn er nog heel veel mogelijkheden,

juist omdat adviseurs zo dicht bij de klant staan. Wellicht

zal het aantal klanten per kantoor afnemen en

zullen klanten nog meer belang hechten aan regionale,

wat kleinschalige kantoren, juist omdat deze kantoren

niet intern gefocust zijn na weer een consolidatieronde

maar zich daadwerkelijk volledig richten op het belang

van hun klanten. En dat gaat verder dan er alleen

zijn bij een calamiteit of als de klant zich meldt met een

probleem. De rol van de adviseur zal de komende jaren

niet langer primair gericht zijn op producten. Het

product is niet de kern van je advies, het is hooguit het

sluitstuk van een adviestraject. Producten kunnen mensen

overal aanschaffen, oprechtheid en aandacht niet.

In adviestrajecten zullen niet alleen financiële zaken

aan de orde komen, ook al blijft dit belangrijk uiteraard.

Tevens komen in deze hectische tijden ook andere

items aan bod, hot items waar iedereen zorgen over

heeft. Denk aan klimaatverandering, de wegwerpmaatschappij,

de groeiende kloof tussen arm en rijk, etcetera,

etcetera. Dan gaat het over duurzaamheid, over van

betekenis zijn, over wanneer genoeg genoeg is en over

wie je als mens zijn wilt en herinnerd wil worden. Betekenisvolle

gesprekken vanuit een betekenisvolle dienstverlening,

waar klanten graag voor betalen. In de adviessector

zijn hier al tal van goede voorbeelden van.

In de oude economie rapen we steeds vaker de bladeren

op van de grond en plakken ze vast op steeds kaler

worden bomen en verven ze dan haastig groen in de

hoop dat niemand iets merkt. Dit is een doodlopende

weg. Wie de nieuwe economie omarmt, biedt perspectief

voor klanten, de eigen medewerkers en de samenleving

als geheel. Daar gaan we voor. En over vijf jaar zullen

we met trots achterom kijken.

Laten we er in 2023 gezamenlijk een heel mooi adviesjaar

van maken!

Veel leesplezier! n

WILLEM VREESWIJK

HOOFDREDACTEUR / willem@vvponline.nl

NR 6 DECEMBER 2022 VVP | 3

COLOFON

VVP, Kennis- en inspiratiemagazine

voor financieel adviseurs

Uitgave van VVP Nederland

Negenenzeventigste jaargang

I

nhoud

uitgever en hoofdredacteur

Willem Vreeswijk 06-10630149,

willem@vvponline.nl

(eind)redacteur

Toon Berendsen 06-12907930,

toon@vvponline.nl

persberichten, reacties, ideeën

vvp@vvponline.nl

redactie-adres

Wapendragervlinder 29, 3544 DL Utrecht

senior accountmanager/traffic

Arjan Cornelisse, 06-10628564,

arjan@vvponline.nl

abonnementenservice

abonneeservice@vvponline.nl

website www.vvponline.nl

abonnementsprijs 2022 (excl. btw)

Binnenland en België 172 euro. Financieel

onafhankelijk adviseurs met een AFMinschrijving

komen in aanmerking voor

het gereduceerde tarief van 56 euro.

Aanvragen voor dit tarief via

abonneeservice@vvponline.nl.

Abonnementen gelden voor één jaar en

worden – zonder tegenbericht – automatisch

verlengd. Opzeggingen dienen uiterlijk

twee maanden voor het aflopen van

de abonnementsperiode te geschieden.

Opzeggen kan schriftelijk (per e-mail) of

telefonisch (06-10628564).

Advertentieplaatsingen worden uitgevoerd

overeenkomstig ‘De Regelen 2022 Stichting

ROTA’

copyright VVP Nederland, 2022

vormgeving/prepress

Peter Beemsterboer, Beemsfoto

druk

Veldhuis Media BV, Raalte. Deze uitgave is

gedrukt op FSC-papier

ISSN: 1388-2724

18 24 42 50

6 ADVIESVAK OVER VIJF JAAR: De adviestoekomst volgens Adfiz,

AFM, NVHP en OvFD

12 WINNAAR VVP ADVIES AWARD 2022 Jähnig + Ter Braak:

‘De energie van plezier’

14 VVP ONDERNEMERSNETWERK Nieuwe verdienmodellen

16 OPINIE Ron Gardenier (NVGA): ‘Het verschil maken’

18 INNOVATIE Ali Niknam (Bunq): ‘Wereld barst van zaken die

eenvoudiger kunnen’

20 SAMEN BETROKKEN Lennart Veldhuijzen, Wonen & Welzijn

Financiële Dienstverlening

22 HET VUUR VAN... Willem Oudijk (Rabobank)

24 I.M. JAN DONSELAAR “Ik ben een zondagskind en een bofkont”

29 KATERN DUURZAAM ADVIES Met bijdragen van Fred de Jong,

WeAdvize, INSVER, a.s.r., Centraal Beheer

46 PURPOSE Hergen Dutrieux (Viisi Hypotheken): ‘Huidige leennorm

gaat niet veranderen’

50 CULTUUR Diana Zandbergen en Justina Alders-Sheya (WIFS):

‘Zonder gelijkwaardigheid geen toekomst voor financiële sector’

53 KEN JE VAK! Katern met need-to-know-informatie voor

adviseurs, met onder meer de rubrieken Leren van Kifid-uitspraken,

Compliance, Klantgerichtheid, Inkomen, Permanent Actueel en

Duurzaamheid

62 MONEYVIEW Martin Koot: ‘Oud en Nieuw’


ADVIESVAK OVER VIJF JAAR

Financieel

adviseur ook over

vijf jaar aan kop

HOE ZIET HET ADVIESVAK ER OVER VIJF JAAR UIT? EN WAT IS DE EVENTUELE

INVLOED VAN PROVISIETRANSPARANTIE OP DE MARKTPOSITIE VAN DE

FINANCIEEL ADVISEUR? DE ANTWOORDEN MAKEN DUIDELIJK DAT ER

ALTIJD WERK ZAL BLIJVEN VOOR PROFESSIONELE, DESKUNDIGE EN

TRANSPARANTE ADVIESBEDRIJVEN DIE ECHT NAAST DE KLANT STAAN.

SAMENSTELLING TOON BERENDSEN

6 | VVP NR 6 DECEMBER 2022


Adfiz: “Adviseur als dé deskundige”

“Zorgen dat financieel advies voor meer mensen bereikbaar

wordt, dáár wil ik aan bijdragen en dát is

waar ik me op wil focussen.” Dat zegt Enno Wiertsema,

directeur van Adfiz.

Ik mag hopen dat er over vijf jaar wat veranderd is! En

ik heb er ook alle vertrouwen in dat de adviseur tegen

die tijd breder gezien wordt als dé deskundige waar de

klant zich tot wendt als hij het even niet meer ziet zitten.

Niet alleen als hij dreigt vast te lopen in het woud

van regels rondom pensioen, voorwaarden en complexe

producten, maar bij alle financiële- en risicovraagstukken

waarvoor hij komt te staan. Daarbij zullen duurzaamheidsvraagstukken

een steeds grotere rol spelen.

Op zakelijk vlak zal de adviseur zich in toenemende

mate ook richten op employee benefits. En dan niet

louter als sparringpartner van de ondernemer, maar

ook van diens medewerkers. Want een weerbaar bedrijf

staat of valt bij de mate van (financiële) weerbaarheid

van zijn medewerkers.

Daarnaast verwacht ik dat de adviseur een veel grotere

rol zal spelen op het gebied van digitale veiligheid

van ondernemingen. Ik zie nu al adviseurs die optreden

als ‘linking pin’ tussen cybersecuritybedrijven en cyberverzekeraars

enerzijds en de ondernemer anderzijds. En

dat zal alleen maar toenemen.

VERSPILDE ENERGIE

Wat we nu weten is dat minister Kaag – heel verstandig

– kiest voor een vormgeving van provisietransparantie

die wel uitvoerbaar is, namelijk op basis van ‘fijnmazige

gemiddelden van diverse typen producten’. Maar

daarmee zijn we er nog niet; ook het gelijke speelveld

moet daadwerkelijk gerealiseerd worden. Wat ik ook

weet, is dat we als sector zullen zorgen dat we het goed

invullen. En veel meer woorden wil ik er nu niet meer

aan vuil maken. Jarenlang is er tijd, geld en energie verspild

aan het oplossen van een probleem dat er niet is.

Daar moeten we mee stoppen, want daar is de klant

niet mee geholpen.

Honderdduizenden Nederlanders staat het water

aan de lippen door échte problemen; de woningcrisis,

de koopkrachtcrisis, de energiecrisis en dan vergeet ik

er nog een hele rits. Stuk voor stuk crises waarvan wij

als sector heel goed weten dat goed en onafhankelijk financieel

advies mensen helpt om ze beter te doorstaan.

Zorgen dat financieel advies voor meer mensen bereikbaar

wordt, dáár wil ik aan bijdragen en dát is waar ik

me op wil focussen. n

Enno Wiertsema (Adfiz):

‘Financieel advies

voor meer mensen

bereikbaar maken’



AFM: “Consument steeds beter bediend”

“Wij verwachten dat door het maken van keuzes en

het onderkennen van kwetsbaarheden bij het verlenen

van financieel advies uiteindelijk de consument

steeds beter bediend zal worden.”Aldus Rudy van Leeuwen,

manager Verzekeren en Pensioenen bij de AFM.

Op dit moment ziet de AFM dat de activiteiten van

financieel dienstverleners, en daarmee het adviesvak,

zich vooral concentreren op advies en bemiddeling

met beheer. Dit blijkt uit de jaarlijkse uitvraag die de

AFM onder financiële dienstverleners uitzet (Marktmonitor

Adviseurs en Bemiddelaars, MMAB). Daarnaast

ziet de AFM ook dat steeds meer financieel dienstverleners

meer dan 80 procent van hun omzet uit de dienstverlening

van één productgroep behalen, 34 procent

Rudy van Leeuwen (AFM):

‘Trend van keuzes maken

zal zich voortzetten.’

van de financieel dienstverleners die de MMAB hebben

ingevuld geven aan dat dit op hun bedrijfsvoering van

toepassing is.

De AFM verwacht dat de dienstverlening van financieel

adviseurs zich ook in de toekomst zal blijven concentreren

op advies en bemiddeling met beheer, ondanks

dat ook nieuwe vormen van dienstverlening continu

ontwikkeld zullen worden. Het feit dat steeds meer

financieel dienstverleners keuzes maken met betrekking

tot hun bedrijfsvoering zal naar onze verwachting

ook doorzetten. Het is immers belangrijk om na te denken

over de doelgroep die je wilt bedienen, welke producten

voor die doelgroep belangrijk zijn en op welke

wijze jouw doelgroep wil communiceren. De AFM verwacht

dan ook voor de komende jaren dat de trend van

keuzes maken zich zal voortzetten.

KWETSBAARHEDEN

Keuzes maken is ook belangrijk voor de bedrijfsvoering

van de onderneming. Een integere en beheerste

bedrijfsvoering is één van de vele wettelijke vereisten

waar een financieel dienstverlener aan moet voldoen.

Een beheerste bedrijfsvoering hebben is niet zo gemakkelijk,

er sluipen hier al snel kwetsbaarheden in. Een

kwetsbare bedrijfsvoering kan bij alle soorten en maten

financieel dienstverleners optreden, voor kleine(re)

kantoren geldt dat veel activiteiten op verschillende

fronten door weinig mensen moeten worden uitgevoerd

(of allemaal op een paar schouders terecht komen).

Voor grote(re) ondernemingen kan de kwetsbaarheid

zitten in expertises die slechts bij een of weinig

mensen aanwezig zijn. Een voorbeeld hiervan zijn ondernemingen

die op een bepaald productgebied slechts

één adviserende klantmedewerker hebben en bij uitval

van deze medewerker geen backup hebben en de

dienstverlening niet meer kunnen voortzetten. Of zoals

een financieel dienstverlener al eens tegen ons zei: één

adviseur zonder achtervang is geen adviseur.

ONTZORGEN

De AFM verwacht dat door het maken van keuzes en

het onderkennen van kwetsbaarheden bij het verlenen

van financieel advies uiteindelijk de consument

steeds beter bediend zal worden. Dit zal ook in de toekomst

noodzakelijk blijven: consumenten worden geconfronteerd

met belangrijke transities die impact hebben

op hun financiële huishouden. Financieel adviseurs

hebben toegevoegde waarde om bestaande en nieuwe

klanten hierbij te ontzorgen. n



NVHP: “Klantvoorkeur voor

professioneel financieel adviseur blijft”

“De adviseur van de nabije én verdere toekomst gaat

actief aan de slag met digitalisering, duurzaamheid

en actief klantbeheer en specialiseert zich verder op

onderscheidende thema’s en impactvolle life events”,

stelt Turhan Özgüner, voorzitter van de Nederlandse

Vereniging van Hypothecair Planners (NVHP).

Hoe het adviesvak er over vijf jaar uitziet? Een

mooie vraag die past bij het einde van het jaar:

traditiegetrouw een moment van reflectie, bezinning

en vooruitkijken. Terugkijkend is duidelijk dat niemand

had kunnen voorspellen wat 2022 heeft gebracht. De

oorlog in Oekraïne is hier een zodanig tragisch voorbeeld

van, dat je bijna niet durft te spreken over de wereldwijde

economische effecten die voor iedereen voelbaar

zijn. Waar een jaar geleden bij de koffieautomaat

werd gesproken over de historisch lage hypotheekrente,

gaat het gesprek nu over historisch hoge energieprijzen

en inflatie.

Herkenbaar op de woningmarkt: na jaren van oververhitting

lijkt er nu sprake van afkoeling. Tegelijkertijd

is er nog altijd meer vraag naar woningen dan aanbod.

Enige bescheidenheid past dan ook bij vooruitkijken,

zeker als het gaat om zo’n lange horizon.

FUNDAMENT

Een ding is zeker: de klantvoorkeur voor de professioneel

financieel adviseur blijft. Digitalisering zal doorgaan

en financieel advies voor consumenten en adviseurs

nóg makkelijker maken, vooral bij de bemiddeling.

Dat is een ontwikkeling waar de NVHP-adviseurs

bij ondersteunt en hen stimuleert hier actief mee aan

de slag te blijven. Financieel advies is en blijft het fundament

van de financiële gezondheid van consumenten

en biedt houvast en richting bij verantwoorde keuzes

voor nu én later. Zeker bij de financiering van de eigen

woning: het anker dat stabiliteit en zekerheid kan

bieden.

Turhan Özgüner (NVHP):

‘Belang actief klantbeheer

neemt verder toe’

VERDUURZAMING

Het thema verduurzaming zal de komende jaren nog

meer een onderwerp worden dat consumenten aansnijden

en de adviseur actief meeneemt in het advies. Dit

advies beperkt zich al lang niet meer tot uitsluitend het

verstrekken van een hypotheek maar betreft de brede

financiële gezondheid. Dat helpt consumenten, nu en

op de langere termijn. Ik verwacht dat deze ontwikkeling

doorzet. Daarom pleit de NVHP al jaren voor verdere

specialisatie van adviseurs, bijvoorbeeld op het vlak

van scheiden of verduurzaming.

Ook verwacht ik dat het belang van actief klantbeheer

de komende jaren verder zal toenemen. De adviseur

die dit hoog op de agenda heeft staan en continu

aandacht geeft, heeft nooit een lege agenda. Dat is niet

alleen goed voor de adviseur maar vooral ook voor de

consument. Kortom, de adviseur van de nabije én verdere

toekomst gaat actief aan de slag met digitalisering,

duurzaamheid en actief klantbeheer en specialiseert

zich verder op onderscheidende thema’s en impactvolle

life events. Dan ben je als adviseur klantgericht en dus

succesvol in 2023 én in 2028! n



OvFD: “Meer adviestijd voor de klant”

“Wie weet, misschien wordt een hypotheek in 2028

zelfs realtime geaccepteerd.” Aldus Colinda Rosenbrand,

directeur OvFD.

Adviseurs richten zich in 2028 vrijwel uitsluitend

op hun corebusiness - persoonlijk advies - omdat

de bemiddelingswerkzaamheden tegen die tijd grotendeels

automatisch geschieden. Digitale oplossingen

zorgen ervoor dat gegevens voor een adviesrapport automatisch

uit brondata worden opgehaald. Gegevens

kunnen ook eerder en beter gevalideerd worden en de

klant hoort sneller of een hypotheek kans van slagen

heeft. In de praktijk zal dit leiden tot meer efficiency,

een minder tijdrovend proces en kortere doorlooptijden.

Wie weet, misschien wordt een hypotheek in 2028

zelfs realtime geaccepteerd. Het mooiste van dit alles is,

Colinda Rosenbrand

(OvFD): ‘Gelijk speelveld

bij actieve provisietransparantie

regelen’

dat adviseurs hierdoor meer tijd krijgen voor de klant

en dat kan de kwaliteit van het advies alleen maar ten

goede komen.

Deze digitale slag zal er ook voor zorgen dat er veel

meer aan actief klantbeheer wordt gedaan op basis van

data-analyse. Mogelijkheden genoeg: nagaan of klanten

door een hogere woningwaarde in een lagere risicoklasse

kunnen, verduurzaming als meer gegevens

over woningen beschikbaar zijn en de verhuisregeling

wordt ook belangrijk als de rente zo door blijft stijgen.

Om een goede data-analyse te kunnen maken moeten

klantgegevens worden verrijkt en aangevuld.

Belangrijk is ook dat aanbieders actuele klantgegevens

delen. Onbegrijpelijk dat dat nu nog niet standaard

gebeurt, maar dat zal in 2028 anders zijn. Adviseurs

en aanbieders werken dan op basis van gestandaardiseerde

oplossingen samen, waardoor ze de klant

beter kunnen bedienen met als gevolg een hogere

klanttevredenheid.

POPULISTISCH

Actieve provisietransparantie is een populistisch doel,

zonder evenwichtige afweging van noodzaak, gevolgen

en uitvoeringskosten. De kans dat het een ontwrichtende

werking heeft op de schadeverzekeringsmarkt is

groot, terwijl er binnen die markt geen misstanden bestaan.

Jammer voor de consument, want die heeft nu

toegang tot laagdrempelig advies en dat komt in gevaar.

Transparantie leidt tot druk op prijzen door individuele

beloningsafwegingen, terwijl de dienstverlening

op particuliere schadeverzekeringen vaak al helemaal

niet uit kan. Het gevolg is dat consumenten straks apart

moeten betalen voor extra dienstverlening zoals schadebehandeling.

Tegelijkertijd worden de totaalpremies minder vergelijkbaar

als er naast een premie een provisiebedrag

wordt genoemd, ook omdat er geen gelijk speelveld is

met verzekeraars. Hierdoor lijkt het directe kanaal voor

consumenten goedkoper.

De gevolgen voor adviseurs zijn dan groot. Aan de

ene kant druk op de provisie-inkomsten en klanten die

naar het directe kanaal verschuiven met daartegenover

extra uitvoeringskosten. Tel uit je winst!

Het is goed dat minister Kaag exacte provisietransparantie

heeft omgezet naar fijnmazige gemiddelden,

maar dit moet nog nader worden uitgewerkt. Daarbij is

het belangrijk dat ook het gelijke speelveld wordt geregeld.

Dus we zijn er nog niet. n


KLANTGERICHTHEID

Tim Jähnig (links)

en Mike ter Braak.

De

energie van

HET ENTHOUSIASME SPAT ERAF BIJ JÄHNIG

+ TER BRAAK, WINNAAR VAN DE VVP ADVIES

AWARD 2022. “ONZE TOVERDRANK? PLEZIER IN

WAT WE DOEN”, ZEGGEN DE VENNOTEN MIKE

TER BRAAK EN TIM JÄHNIG.

plezier

TEKST TOON BERENDSEN | BEELD JEFFREY KORTE

Het kan zomaar gebeuren, dat je op straat

wordt toegezongen omdat je de VVP Advies

Award 2022 hebt gewonnen. Mike:

“Mensen reageren zó ongelooflijk enthousiast.

De eerste dag na de uitreiking

kreeg ik duizend (!) appjes op mijn telefoon.

En inderdaad maakten we mee dat we op straat

spontaan werden toegezongen. We ontvingen ook van

collega-adviseurs felicitaties, bloemen en taarten. Echt

overweldigend alle reacties.”

Tim: “We zijn hartstikke trots op de VVP Advies

Award 2022. Ook omdat het bepaald niet de minste en

kleinste kantoren waren tegen wie wij het in de finale

moesten opnemen (Expat Mortgages en L&B Groep,

red.). Het voelde een beetje als het kleine Gallische dorp

uit Asterix en Obelix versus de Romeinen. We dachten

dat we misschien toch een kans zouden maken dankzij

ons netwerk. We weten dat dit echt groot is en hebben

het dus met succes weten te mobiliseren.” (De winnaar

van de Advies Award wordt bepaald door een jury en

door een publiekstemming.)

TOVERDRANK

De Galliërs haalden hun overwinning dankzij een toverdrank.

Wat maakt Jähnig + Ter Braak nu zo succesvol?

“Wij denken dat ons succes zit in plezier: plezier in

het vak, in het contact met klanten, contact met aanbieders,

andere partijen en vooral plezier met elkaar op de

werkvloer.”

Het plezier en enthousiasme kwam duidelijk naar

voren tijdens de pitch in de finaleronde van de Advies

Award. Het heeft zeker bijgedragen aan de overwinning.


KLANTGERICHTHEID

Tim Jähnig en Mike ter Braak hebben beiden hun sporen

verdiend in de hypotheekwereld. Na tientallen jaren

werkzaam geweest te zijn voor een adviesketen

ontmoetten ze elkaar op een regionale bijeenkomst. De

twee besloten hun eigen weg te gaan en weer te gaan

doen waarom ze ooit adviseur waren geworden: mensen

helpen! Inmiddels heeft Jähnig + Ter Braak drie vestigingen

(Oldenzaal, Enschede en Losser) en werken er

negen personeelsleden.

KLANTBEHEER VOOROP

Een klantgerichte aanpak stond vanaf de start zes jaar

geleden voorop. Tim: “Onze ervaring was dat er weinig

persoonlijke aandacht voor klanten was nadat het

hypotheektraject was afgerond. Dat was niet wat wij

voor ogen hadden. Na afsluiten van het dossier volgt

er altijd, eens in de twee à drie jaar, een follow-up gesprek

waarin we bespreken of de huidige situatie nog

naar tevredenheid is of dat er toch aanpassingen nodig

zijn. Deze afspraken agenderen wij nadrukkelijk in

ons CRM-systeem. Tijdens de wereldwijde coronapandemie

hebben wij ook de overstap gemaakt naar het

voeren van online adviesgesprekken. Op dit moment

zijn de gesprekken grotendeels weer fysiek en daar gaat

wel onze voorkeur naar uit. De klant krijgt zo veel meer

gevoel bij wie wij zijn en wat onze dienstverlening inhoudt.

Mensen worden dan als vanzelf ambassadeur

van ons, hoewel we ze ook nadrukkelijk uitnodigen om

onze ambassadeur te zijn en ze daar ook voor belonen.

We vragen ook altijd om reviews om zo onze dienstverlening

te verbeteren.

“We willen onze klanten echt kennen en betrokken

blijven. Als bedrijf zijn wij nog steeds groeiende maar

wij blijven waken voor het persoonlijk contact.”

WHATSAPP

Ondertussen sluit het kantoor niet de ogen voor digitalisering.

Tim: “Naast de mogelijkheid om gesprekken

online te voeren maken wij ook volop gebruik van

WhatsApp. De toekomstvraag is wel hoe wij met de

verdere digitalisering willen omgaan. Het persoonlijke

contact mag er dus in ieder geval niet onder lijden.”

Mike ter Braak was al gewend veel te werken met

WhatsApp: “Ik vond het vervelend dat ik vaak pas uren

later kon reageren op een vraag, nadat ik mijn adviesgesprekken

voor die dag had gedaan. Via WhatsApp

kun je heel snel reageren, al is het maar om te zeggen

dat je snel op de vraag terugkomt. Bijkomend voordeel

is dat ook medewerkers aan een WhatsApp-groep kunnen

deelnemen, en daardoor direct op de hoogte zijn

van ontwikkelingen in een dossier. Het is naast laagdrempelig

ook nog eens heel efficiënt.”

Tim: “We laten de WhatsApp-groepen ook in stand

‘Bij ons zullen klanten nooit

een nummer worden’

nadat het adviestraject is gepasseerd. Mocht iemand in

de toekomst toch nog een vraag hebben, dan kunnen

we dat meteen weer oppakken.”

BRONDATA

Welke uitdagingen, naast digitalisering, zien Jähnig +

Ter Braak voor de komende tijd? Tim: “Op dit moment

is onze agenda goed gevuld, maar we vragen ons toch

wel af wat renteontwikkeling en woningtekort voor de

hypotheekadvisering gaan betekenen. Bij hypotheken

wordt bovendien steeds vaker gewerkt met brondata.

Wij hoorden een voorspelling dat in 2025 bij 85 procent

van de hypotheken brondata worden gebruikt. De bemiddelingsfase

is dan niet zo spannend meer. Wil je als

adviseur je verdiensten op peil houden, zul je het straks

dus meer moeten hebben van advisering dan bemiddeling.

Hoe gaan we daar mee om? Verbreden we onze

dienstverlening? Worden we meer de financiële dokter?

Of gaan we nog verder? Er zijn klanten die ons op

dit moment bijvoorbeeld vragen waar ze het beste hun

energiecontract kunnen afsluiten.”

Mike en Tim vinden het jammer dat het adviesvak

nog maar zo weinig jonge mensen lijkt aan te spreken.

Tim: “Personeel, en dan vooral jong personeel, wordt

steeds schaarser. Ze vinden het beroep blijkbaar niet leuk

genoeg. Of wij weten als sector niet over te brengen hoe

leuk en veelzijdig ons werk daadwerkelijk is en dat is zeer

spijtig want wij hebben echt een fantastisch beroep!” n


VVP ONDERNEMERSNETWERK

NIEUWE VERDIENMODELLEN STONDEN CENTRAAL IN DE VIERDE SESSIE

VAN HET VVP ONDERNEMERSNETWERK. AAN DE HAND VAN CONCRETE

VOORBEELDEN VAN LIFE EVENTS (VOOR PARTICULIERE RELATIES) EN

RISICOPROFIELEN (ZAKELIJKE RELATIES) WERDEN NIEUWE KANSEN VOOR

HET FINANCIEEL ADVIESBEDRIJF GEFORMULEERD. MET PRAKTISCHE

TOOLS EN HANDREIKINGEN WERDEN KLANTBEHOEFTEN DIEPGAAND

GEANALYSEERD EN VERTAALD IN CONCRETE PRODUCTEN EN DIENSTEN.

Nieuwe

verdienmodellen

TEKST WILLEM VREESWIJK

Na het inzichtelijk maken van het bedrijfsmodel

van financieel advieskantoren

in de eerste sessie, het concreet

in de praktijk brengen van efficiëntere

bedieningsmodellen in de tweede

sessie en de vraag of de zorgplicht

ook een zegewagen kan zijn in de derde sessie, ging de

vierde en laatste sessie van het VVP Ondernemersnetwerk

over nieuwe verdienmodellen.

In deze sessie spraken de deelnemende adviseurs

onder meer over hun huidige propositie aan de hand

van het business canvas model inclusief een analyse

‘Niet het product staat

centraal, maar de

context van advies:

alles wat je lief is’

van de echte meerwaarde van je onderneming. Werken

op basis van life events kan zo’n meerwaarde zijn. Maar

hoe werkt dat in de praktijk, wat zijn de uitdagingen

rondom cross sales en hoe verbind je life events en risicomanagement?

“Welke problemen heb je op te lossen voor je klant,

welke behoefte vervul je voor je klant”, zegt Urjan

Claassen van C-Profile. “Dat is je waardepropositie. Vervolgens

kijk je welke producten en diensten je aanbiedt,

in hoeverre ze de problemen van klanten daadwerkelijk

oplossen en hoe je irritaties en overlast bij de klant kunt

voorkomen. Door je aanbod beter af te stemmen op de

hamvraag van de klant (welk probleem wil ik opgelost

hebben?) kun je je meerwaarde vergroten met alle benefits

van dien voor klant en kantoor.”

LIFE EVENTS

Life events zijn bepalend voor iedere klant. Claassen

noemde er maar liefst zestien en werkte er een aantal

uit, zoals bijvoorbeeld: ‘ik wil een huis kopen’, ‘mijn

kind gaat studeren’, ‘mijn partner komt te overlijden’

en ‘ik wil een auto kopen en rijden’. “Als we het life

event ‘mijn partner komt te overlijden’ nader bekijken,

dan krijgt de klant, naast alle verdriet, te maken met


VVP ONDERNEMERSNETWERK

een groot aantal praktische zaken, denk aan: akte van

overlijden, aangifte overlijden gemeente, uitvaartverzorger

inschakelen, kosten van uitvaart bepalen, uitvaartwensen,

kaarten versturen, ontruiming van de

woning, huur/hypotheekverplichting, verzekeringen

aanpassen, NBI nabestaande, (pensioen) uitkeringen,

abonnementen/lidmaatschappen, instanties raadplegen,

verhuisberichten, het testament/voogdij, nalatenschap,

huisdieren en digitale nazorg. De waardepropositie

van een adviseur is dan een breed financieel advies.

Maar wil je dat breed advies daadwerkelijk afstemmen

op de behoeften van de klant dan is context

essentieel.”

RISICOANALYSE

Volgens Claassen is het handig life events van een klant

te voorzien van een risicoanalyse, waarbij er onderscheid

is tussen preventie (vooraf) en herstel (achteraf).

“Per gebeurtenis ga je een aantal specifieke zaken

in kaart brengen. Een goed advies begint uiteraard met

ken je klant. Je moet de samenstelling van het gezin

weten, het inkomen, de vervoersmiddelen waarover

de klant beschikt, hoe de klant woont en wat het vermogen

en de schulden zijn. Vervolgens kun je de antwoorden

onderscheiden in low impact en in high impact

voor de klant. Ook is het slim in kaart te brengen

wat het moment zal zijn wanneer de klant in actie wil

komen richting een adviseur. Bij de aanschaf van een

huis is dat bijvoorbeeld simpel. Dan komt hij als de financiering

van het huis moet worden geregeld. Maar

een adviseur kan al van dienst zijn door de leencapaciteit

te berekenen voor de zoektocht naar een huis. Dan

is de adviseur niet meer degene die halverwege de aanschaf

van een droomhuis noodzakelijk is, maar begint

de zoektocht als eerste met een hamvraag aan de adviseur,

die vervolgens in het project de belangrijkste aanspreekpartner

blijft.”

Urjan Claassen: ‘Life

events is essentieel.’

waarin de adviseur het aanspreekpunt kan zijn met

volop kansen voor cross sales.”

Claassen eindigde met een demonstratie hoe de

particuliere adviestooling van C-Profile de adviseur

hierbij van dienst kan zijn. n

ADVIESPROCES

In het adviesproces kun je onderscheid maken in de

aard van de contactmomenten in de impact voor de

klant. “De adviesgesprekken over inkomen, financiering

en vermogen zijn bijvoorbeeld lang en intens en

de impact voor de klant is ook groot. Bij schadeproducten

zijn de adviesgesprekken kort en is de impact

over het algemeen beperkt. Je kunt echter de adviesgesprekken

koppelen door uit te gaan van de leefsituatie

van de klant. Kern is dat niet het product centraal

staat, maar de context van financieel advies. En dat is

alles wat je lief is. Wie zo kijkt naar personen, inkomen,

vervoer, wonen en vermogen en schulden kan allerlei

verbindingen gaan leggen in het advies. Voor veel objecten

en gerelateerde activiteiten zijn dan acties nodig

MEEDOEN?

Ook in 2023 organiseert VVP in samenwerking met C-Profile

opnieuw vier praktische interactieve ondernemerssessies

over bedrijfsmodellen, klantbediening, zorgplicht en nieuwe

verdienmodellen. Gastsprekers als Richard Meinders en Marco

Kok geven bovendien praktische tips uit hun eigen praktijk.

De sessies zijn Verdiepend, Verbindend en Praktisch. Precies

waar VVP voor staat.

Kosten voor 2023 bedragen 1.595 euro, inclusief documentatie,

diner en een exemplaar van het boek De toekomst van

Particulier Advies van Urjan Claassen.

Meer informatie: www.vvpondernemersnetwerk2023.nl. Of

stuur een mail naar Arjan Cornelisse (arjan@vvp-online.nl).


OPINIE

‘Serieus

aan de slag

gaan met

verzekering

van duurzame

oplossingen’


OPINIE

IN EEN TIJD VAN VERANDERENDE ECONOMISCHE OMSTANDIG-

HEDEN EN ELKAAR IN RAP TEMPO OPVOLGENDE ONTWIKKELIN-

GEN, NEMEN WE GRAAG EEN MOMENT VOOR REFLECTIE. WAT

HEBBEN WE HET AFGELOPEN JAAR BEREIKT EN WELKE UITDA-

GINGEN STAAN ONS IN HET NIEUWE JAAR TE WACHTEN?

Het verschil maken

TEKST RON GARDENIER, VOORZITTER NVGA

Het afgelopen jaar hebben we, mede

dankzij de inzet van onze commissieleden,

weer heel wat stappen gezet met

onze vereniging. Zo heeft ons eerste

congres sinds de uitbraak van de coronapandemie

plaatsgevonden en hebben

we een nieuwe commissie Digitalisering

in het leven geroepen om alle uitdagingen

die we hebben op het gebied van data en IT een plek

te geven. Maar ook in samenwerking met ketenpartners

maken we mooie stappen, zoals met het project

Uniforme Inrichting Volmachtketen. Een enorme klus

waar alle betrokken partijen hun bijdrage aan leveren

met als doel een uniformer en transparanter verzekeringslandschap.

Daarin zie je dat gezamenlijk optrekken

zijn vruchten afwerpt. Iets dat we ook terugzien

in de communicatie en afstemming met de toezichthouders.

We zijn in staat om beleidsplannen gezamenlijk

af te stemmen en hebben periodiek overleg

over uiteenlopende dossiers. Een goede samenwerking

is, zeker met het oog op de uitdagingen waar we

op het moment als branche voor staan, onontbeerlijk.

HOGE INFLATIE

De verwachting op de middellange termijn is dat de

consolidatie onder verzekeraars met de overname van

Aegon Nederland door a.s.r. zo goed als tot een einde is

gekomen, al zal deze onder volmachtbedrijven en intermediairs

nog wel even doorgaan. Ook hebben we te

maken met hoge inflatie die op zijn beurt leidt tot hogere

materiaal- en reparatiekosten die doorberekend zullen

moeten worden in de premies. Welke gevolgen dit

zal hebben voor het resultaat valt nog te bezien.

PERSONEELSTEKORT

In onze NVGA-marktvisie, die begin volgend jaar zal

verschijnen, staan de uitdagingen op langere termijn

centraal. Zo is één van onze belangrijkste uitdagingen

de krapte op de arbeidsmarkt en de aanwas van jong

talent in onze branche. Ten gevolge van de hoge inflatie

en het personeelstekort stijgen de lonen exorbitant,

maar het vinden van goed personeel wordt er niet makkelijker

door. Wat ons betreft dus hoog tijd om ook te

werken aan de aantrekkelijkheid van onze branche en

de instroom aan de onderkant voor een structurelere

oplossing. We hebben een heel mooi vak en ik ben ervan

overtuigd dat we ook jonge mensen hiervoor kunnen

enthousiasmeren.

DUURZAAMHEID

Een andere belangrijke pijler is duurzaamheid, een onderwerp

waar veel over te doen is en waar ieder bedrijf

vanuit zijn maatschappelijke rol zich voor zou

moeten willen inzetten. We zien jaarlijks steeds vaker

de gevolgen van klimaatverandering in storm- en

waterschades en hebben in onze branche nog steeds

te maken met onverzekerbaarheid van duurzame oplossingen.

Niet alleen als branche, maar ook binnen

onze bedrijven zelf zullen we onze verantwoordelijkheid

moeten nemen en hiermee serieus aan de slag

moeten gaan. De NVGA ziet het volmachtbedrijf als

dé partner bij uitstek om met nieuwe producten en

oplossingen te komen om onder andere de energietransitie

verzekerbaar te houden. Het volmachtbedrijf

staat dichtbij de klant en heeft met zijn innovatiekracht

en snelle implementatie dé eigenschappen om

het verschil te maken. n


INNOVATIE

“INNOVATIE GEBEURT NOOIT ZOMAAR UIT HET

NIETS”, ALDUS CEO ALI NIKNAM VAN BUNQ. VOLGENS

NIKNAM “BARST DE WERELD VAN DINGEN DIE

EENVOUDIGER, EFFECTIEVER EN BETER KUNNEN”.

Wereld barst

van zaken die

eenvoudiger kunnen

SAMENSTELLING TOON BERENDSEN

‘De komst van bunq is

een enorme wake-up

call geweest voor de

financiële sector’

Niknam: “Kijk bijvoorbeeld naar Europese

jongeren: steeds meer van hen

wonen en werken voor een langere

periode in het buitenland. Zo’n internationale

levensstijl vraagt om een lokale

manier van bankieren, ongeacht

je locatie of bij welke bank je zit. Daarom introduceerden

we bij bunq als eerste de mogelijkheid om je lokale

rekening te kunnen openen als je op het vliegveld

de gate uitloopt. Bij traditionele banken is dit vele malen

ingewikkelder.

“Traditionele banken zullen continu achter de feiten

aan blijven lopen, simpelweg omdat zij niet het DNA

hebben van een innovatief techbedrijf. Het resultaat is

dan ook dat ze volgen om relevant te blijven, niet vernieuwen

om het leven van hun klanten te verbeteren.

Terwijl dat juist de crux is: bieden wat consumenten

willen. Innovatie gebeurt nooit zomaar uit het niets. Bij

bunq hebben we altijd haarscherp voor ogen waar onze

gebruikers naar op zoek zijn, wat hun wensen en doelen

zijn.”

VOOR NIETS GAAT DE ZON OP

“Voor niets gaat de zon op: wij geloven dat als je mooie

producten bouwt, mensen bereid zijn daarvoor te betalen.

We zijn daarom ook niet bezig met zo goedkoop

mogelijk zijn, maar met het zo veel mogelijk waarde

toevoegen voor onze gebruikers. De app biedt talloze

manieren om tijd en geld te besparen, op een manier

die bij hen past.

“De tevredenheid van onze gebruikers bepaalt ons

commercieel succes. Zijn onze gebruikers tevreden, dan

willen ze betalen voor een abonnement dat op hun behoeften

aansluit. De omzet uit abonnementen is het afgelopen

jaar verdubbeld, een duidelijke indicatie dat we

onze gebruikers goed van dienst zijn.

DIVERSITEIT

“Met bunq brengen we diversiteit naar een sector waarin

alle banken, wereldwijd, eigenlijk hetzelfde doen. Ze

gebruiken dezelfde systemen, dezelfde mensen, dezelf-


INNOVATIE

Ali Niknam:

‘Gebruiker bepaalt

ons commercieel

succes’

de verdienmodellen. Wij brengen het terug naar de essentie:

wij bewaren jouw geld en zorgen ervoor dat jij

de controle behoudt om ermee te doen wat je wil, waar

je wil, wanneer je maar wil. Wij zijn er om het leven

makkelijk te maken.

“Waar traditionele banken te kampen hebben met

legacy software, hebben wij ons eigen banksysteem

van de grond af aan opgebouwd en gebruiken we moderne

technologieën om onze diensten nóg beter te

maken. Als we zien dat traditionele spelers onze features

kopiëren om relevant te blijven, wat regelmatig

gebeurt, dan betekent dit dat we verandering op

schaal teweegbrengen, niet alleen voor onze eigen

gebruikers, maar juist ook daarbuiten. De komst van

bunq is een enorme wake-up call geweest voor de financiële

sector. We waren de eerste bank die in 35 jaar

een Europese bankvergunning kreeg, wat de weg vrij

heeft gemaakt voor andere partijen en de sector blijvend

heeft verbeterd.”

HYPOTHEKEN

Het is tegen deze achtergrond ook dat bunq inmiddels

ook actief is op het vlak van hypotheken. Dit overigens

in nauwe samenwerking met hypotheekadviseurs, afsluiten

van een bunq-hypotheek op basis van execution

only is niet mogelijk. Bij Easy Mortgages werkt bunq samen

met Tulp Hypotheken, dat feitelijk het hele traject

verzorgt.

Niknam: “Ons doel is om problemen voor onze gebruikers

op te lossen, waar hun leven op dat moment

dan ook om draait. We introduceerden bunq Easy Mortgages

voor starters die hun eerste huis willen kopen,

zonder de stress van het wachten op een aanbod van

een traditionele bank, wat doorgaans weken kan duren.

Wij werken de aanvraag, snel, volledig digitaal en

ondersteunen bij het milieuvriendelijker maken van de

woning. Het is niet eenvoudig om de hypotheekmarkt

te betreden, maar de afgelopen maanden hebben we in

onze doelgroep een marktaandeel van ruim tien procent

bereikt in een markt die in zijn geheel juist een

sterke afname liet zien.”

TOEKOMST

Niknam: “Wat onze groeiambities betreft: the sky is the

limit, maar we groeien altijd op een duurzame manier.

We gaan nu een nieuwe fase in: de komende tijd staat

in het teken van het verder versnellen van onze internationale

groei door onze missie verder uit te breiden

door heel Europa en daarbuiten.

“De afgelopen jaren hebben we talloze innovaties

geïntroduceerd en mijlpalen bereikt die velen

voor onmogelijk hielden. Bovendien hebben we een

grote invloed op beleid en wetgeving van de gehele

sector. Onlangs wonnen we een rechtszaak tegen De

Nederlandsche Bank over in hoeverre nieuwe technologieën

ingezet mogen worden om witwassen effectiever

te bestrijden. Maar wij zetten voornamelijk

in op een financiële sector waarin de consument

weer centraal staat. Met bunq als voorloper van dit

gedachtegoed.” n


SAMEN BETROKKEN

Financieel adviseurs staan midden in de samenleving.

Deze Local Hero’s zijn een vraagbaak voor verzekeringen,

hypotheken en andere geldzaken, plaatsen

hun klanten op nummer één en zijn maatschappelijk

betrokken in hun omgeving. VVP zet samen met

Nh1816 Verzekeringen het advieskantoor in de

schijnwerpers. Dit keer Wonen & Welzijn Financiële

Oplossingen. Samen betrokken bij de samenleving.

TEKST MARTIN NEYT | BEELD MARCO MAGIELSE

We wonen in Gelderland, maar we voelen

ons ook Brabanders. Ammerzoden

ligt precies op de provinciegrens, pal

aan de Maas. ‘Ammerooise’ mensen

vieren uitbundig carnaval, zoals Brabanders

dat kunnen, en ons kantoor doet daar natuurlijk

aan mee. We sponsoren de carnavalsvereniging en

stichting Promotie Ammerzoden Dorp (PAD), dat allerlei

evenementen organiseert. Het PAD-weekend, drie zomerse

dagen vol muziek en festiviteiten, is inmiddels

legendarisch. De samenhorigheid die ons dorp kenmerkt,

borrelt dan meteen op. Iedereen is op PAD. We

leven er een jaar lang naartoe. Sport is hier ook belangrijk.

We steunen allerlei verenigingen, natuurlijk onze

plaatselijke voetbaltrots v.v. Jan van Arckel, maar ook

clubs in het nabijgelegen dorp Well.

Veel activiteiten spelen zich af bij het middeleeuwse

kasteel Ammersoyen. Dat is het focuspunt in het dorp.

De waterburcht is een plaatje om te zien en heeft een

rijke historie. Inmiddels staat het ook bekend als het

kasteel van de goedheiligman, want de Grote Sinterklaasfilms

worden op het kasteel opgenomen. We voelen

ons thuis in Ammerzoden. De oprichter van Wonen

& Welzijn is hier in 2003 begonnen en zijn kantoor was

al snel een plek waar dorpsbewoners graag even binnen

kwamen lopen. Die open-deur-functie hebben we

nog altijd. Mensen kunnen bij ons terecht voor verzekeringen,

hypotheken, financiële diensten en bankzaken,

want we zijn ook RegioBank. Bezoekers genieten dan

gelijk van een goede kop koffie in ons gezellige barretje.

Sommige klanten stellen bijzondere vragen en die komen

vaak voort uit onze rol als financieel vertrouwenspersoon.

Ze vragen bijvoorbeeld of we kunnen helpen

met zorgtoeslag aanvragen. Dat is niet onze functie,

maar we zeggen ook niet direct ’nee’. Je maakt als financieel

adviseur juist het verschil door te kijken wat er

wél mogelijk is voor klanten. We wijzen in zo’n geval op

goede online hulpmogelijkheden en kunnen desnoods

doorverwijzen naar een collega-ondernemer. Dat is het

voordeel van een hechte gemeenschap, je hebt als adviseur

al snel een netwerk van specialisten.

Voor ons betekent goed advies een maatoplossing die

we samen met de klant vinden. Met de nadruk op ‘samen’.

We nemen in nauw overleg risico’s onder loep en

we bespreken wat klanten nodig vinden om te verzekeren

of te financieren én wat realistisch is om zelf te dragen.

Zo gaan we ook bij verduurzaming van de woning

te werk. De hypotheekmarkt koelt af, maar dat is voor

ons geen probleem, want we halen nu weer meer werk

uit breed duurzaamheidsadvies. Dat behelst meer dan

zonnepanelen, we werken samen met een organisatie

die totaaladvies voor een specifieke woning neerlegt en

we bekijken alle mogelijkheden voor (deel)financiering.

Samen met Nh1816 hebben we dit jaar een zomerkamp

voor kinderen en jongeren in de regio gesponsord. Op

die manier kon het zomerkamp betaalbaar blijven voor

alle ouders. Nh1816 is geen partij die op overnames

jaagt, het is een betrouwbare verzekeraar die iets teruggeeft

aan de maatschappij. En aan de adviseurs met

wie ze samenwerken. Nh1816 heeft ons geholpen bij de

uitbreiding van het kantoor. Inmiddels beschikken we

over vier vestigingen: Ammerzoden, Tilburg, Eindhoven

en Kerkdriel. De collega’s die er werken, zijn net zo

verbonden met hun directe omgeving als wij. Die lokale

betrokkenheid willen we behouden. We hebben niet

de uitgesproken ambitie om verder te groeien, al weten

we natuurlijk nooit wat er op ons pad komt. De klantenkring

bevindt zich voornamelijk in de regio van de vestigingsplaatsen.

Onze klanten bezoeken we ook. Als het

nodig is, willen we er voor mensen zijn, ongeacht waar

ze wonen of werken. n

Lennart Veldhuijzen bij kasteel Ammersoyen in Ammerzoden

(Gelderland).


SAMEN BETROKKEN

TROTS

OP WELKE SCHADE-AFHANDELING

KIJK JE MET TROTS TERUG?

Vorig jaar brandden twee naast elkaar

gelegen woningen van klanten in Ammerzoden

deels uit. Eén van onze adviseurs

wachtte geen moment af en had

meteen contact met de klanten. Hij kon

gelijk aan de slag en handelde uiteindelijk

het hele schadetraject samen met

Nh1816 zorgvuldig af. Er moest vervangende

woonruimte worden gezocht,

want één van de woningen werd onbewoonbaar

verklaard, ook daar speelde

hij een rol in. Bewoners waren achteraf

ontzettend blij. En wij zijn weer tevreden

dat we onze klanten en dorpsgenoten

zo goed konden helpen.


NIEUWE HET VUUR RISICO’S VAN...

HET VUUR VAN...


HET VUUR VAN...

ER ZIJN VEEL PRACHTIGE MENSEN IN

ONZE SECTOR DIE ELKE DAG HET BESTE

GEVEN WAT IN HEN ZIT. IN ‘HET VUUR VAN’

ZET VVP DEZE MENSEN OP EEN VOETSTUK.

TEKST WILLEM OUDIJK | BEELD BEN BREUSEKER

Ik begin mijn verhaal met mijn hobby en passie

voor muziek. Ik ben drummer in de tributeband

Brother Wolf. Wij spelen nummers van de band

The Cult met af en toe uitstapjes naar andere muziek

van bijvoorbeeld U2 of Oasis. Maar VVP is

geen muziekblad, dus zit er meer achter.

Ik kwam erachter dat er grote overeenkomsten

zijn tussen het spelen in een band en mijn dagelijkse

werkzaamheden. Ik ben verantwoordelijk voor de commercie

in ons intermediaire distributiekanaal. Ook hier

is passie en plezier van groot belang omdat we grote

uitdagingen kennen.

Net als in mijn band doe ik dat met een superteam.

In de band is het van groot belang dat wij het eens zijn

over de nummers die wij spelen en bijvoorbeeld hoe

vaak en waar we willen optreden. De band bestaat uit

verschillende muzikanten die goed zijn op hun eigen

instrument. Ons doel moet voor ons allen gelijk zijn en

daar is alles op gericht. Ook het team op de bank bestaat

uit verschillende persoonlijkheden met verschillende

competenties zoals sales, marketing, productmanagement,

enzovoort, maar met één doel: ervoor zorgen

dat ons intermediair zich maximaal kan inzetten voor

hun klanten.

Maar er zijn meer overeenkomsten. Bij een optreden

heeft ieder buiten het musiceren ook nog een eigen rol.

De een zorgt dat iedereen weet hoe laat we weg gaan

en waar we naar toe gaan, hoelang we moeten spelen

en een ander bestuurt het busje. Uiteraard is de gig pas

klaar als alle spullen weer in de oefenruimte staan. Dat

doen we samen. Ik zou als drummer meer te sjouwen

hebben dan de zanger bijvoorbeeld. In de band oefenen

we net zo lang tot we de nummers foutloos spelen

en we het publiek een top-avond kunnen bezorgen.

Dat mag het publiek van ons verwachten. Op het werk

betekent het dat naast een goed rentetarief, een goed

‘Grote overeenkomsten

tussen spelen in een

band en mijn dagelijkse

werkzaamheden’

proces, goede voorwaarden en geautomatiseerde ondersteuning

belangrijk zijn. Maar daarnaast, dat er ook

een mens dichtbij is die kan helpen als dat nodig is. We

streven naar perfectie en een hoge tevredenheid van

onze intermediairs. Dat mag het intermediair van ons

verwachten. n

POWERED BY ANTOINETTE KALKMAN

WILLEM OUDIJK

COMMERCIEEL DIRECTEUR INTERMEDIAIR RABOBANK


I.M. JAN DONSELAAR


I.M. JAN DONSELAAR

VAN BOER TOT BOURGONDIËR, ACTUARIS, INNOVATOR,

ONDERNEMER, LEVENSGENIETER, KUNSTEDICT, EIGENZINNIG,

UITGESPROKEN, MAAR VOORAL GEK OP PARTNER SAN EN ZIJN

VIER ZONEN EN VIJF KLEINZONEN. JAN DONSELAAR OVERLEED

OP 21 OKTOBER 2022 OP ZEVENTIGJARIGE LEEFTIJD. ANNO

BOUSEMA SPRAK VLAK VOOR ZIJN OVERLIJDEN MET HEM.

“Ik ben een

zondagskind en

een bofkont”

TEKST ANNO BOUSEMA | BEELD JIRI BÜLLER

Jan (‘de Dons’), product developer & actuarial

entrepreneur, is opgeleid als actuaris

via de BUOAW (de buitenuniversitaire opleiding

tot actuaris). Velen in de financiële

en actuariële wereld kennen hem als bevlogen

eigenaar van Donselaar Management

& Advies (DMA), het adviesbureau dat hij zo’n kleine

dertig jaar geleden oprichtte en samen met partner

Sandra bestiert.

Ondernemen, innoveren, initiatieven ontplooien en

entameren zit Jan van jongs af aan in het bloed. Hij kan

niet anders, de man is niet te stoppen, zo sterk is zijn

gedrevenheid, gevoed door een uitermate sterk ontwikkelde

nieuwsgierigheid, exploratiedrang en positiviteit.

ZAND EN GRIND IN MAARN

Jan komt uit een boerengeslacht rondom Maarn in

de provincie Utrecht. Dit kleine dorp, dat zelfs een eigen

treinstation heeft, ligt in de buurt van Doorn op de

Utrechtse Heuvelrug, pal aan de Rijksweg A12 tussen

Utrecht en Arnhem. Zijn voorouders, zowel van moeders-

als vaderzijde, waren allemaal boeren die de heidevelden

rondom Maarn hebben afgeplagd en omgetoverd

tot graslanden voor hun beesten. Koeien, varkens

en kippen werden er gehouden in de gemengde bedrijven,

een circulaire en organische bedrijfsvoering, in tegenstelling

tot de meeste huidige monocultuur boerderijen.

Jan breekt een lans voor het gemengde en kleinschalige

boerenbedrijf, “We hadden dan zeker niet in de

huidige stikstofcrisis gezeten. Maar ja, Mansholt en zijn

discipelen: groot, groter, grootst.”

ROLMODEL

Zijn vader was voor Jan een voorbeeld. Niet in de laatste

plaats omdat hij zijn eigen koers bepaalde en zich niet

veel aantrok van wat andere vonden, van regels en conventies.

Jan kenschetst hem als een man met een rechte

rug en recht voor zijn raap. Hij moest al met dertien

jaar van school om te gaan helpen op de boerderij. Hij

beschikte over een ondernemers- en pioniersgeest en

praktisch boerenverstand. Door zijn rechte rug en integere

houding nam hij zonder rekening te houden met


I.M. JAN DONSELAAR

de financiële consequenties subiet afscheid van klanten

die hem een streek leverden of oneerlijk waren: “Met

jou doe ik geen zaken meer, basta.”

JUFFROUW GROENHOF

Jan had een zorgeloze en plezierige jeugd, ‘een heerlijke

tijd’. Hij bezocht de plaatselijke Protestants Christelijke

lagere school, waar juffrouw Groenhof zijn talenten

al snel ontdekte en vond dat hij door zijn snelle vorderingen

best een klas kon overslaan. Hij had de stof van

haar combinatieklas 2/3 namelijk in een jaar onder de

knie en was toen klaar voor de vierde klas. Hij voltooide

de lagere school vervolgens rimpelloos, had veel tijd

voor andere ook baldadige activiteiten. Later, toen hij

de puberleeftijd bereikte, bezocht hij regelmatig de vele

campings in de landelijke omgeving, waar hij vriendschappelijke

banden opbouwde, met name met de

meisjes uit de stad die daar kampeerden. ”Ik hielp hen

met liefde graag in hun ontwikkeling en exploratie...”

REVIUS LYCEUM

Vanuit de dorpsschool waar Jan een klas mocht overslaan

ging hij naar het Revius Lyceum in Doorn, waar

hij HBS B ging doen. Voor zijn klasgenoten uit het deftige

Doorn en Driebergen was hij een boertje van buut’n,

maar zijn hoge intelligentie en extraverte persoonlijkheid

dwongen al gauw respect af. Hij doorliep de HBS B

(de wiskundige variant) met twee vingers in zijn neus,

maakte nooit huiswerk, het ging allemaal vanzelf. Jan

zoog de nieuwe kennis gulzig op, gedreven door zijn

sterke nieuwsgierigheid, en ontdekte zo een veel grotere

wereld dan Maarn. Jan had ook een groot tekentalent

waardoor zijn moeder dacht dat hij wel naar de

Kunstacademie zou gaan. Na de HBS was Jan voorbestemd

om aan de TU in Delft of aan een Kunstacademie

te gaan studeren. Maar Jan had koudwatervrees en

dacht dat hij een universitaire studie wellicht niet zou

aankunnen, hij koos daarom voor een andere, zijn eigen

weg.

‘Wanneer de markt mijn

systeem en product had

overgenomen, waren we

niet in de woekerpolisaffaire

terecht gekomen’

CONCERNACTUARIS OP Z’N 30STE

Op zestienjarige werd Jan uitgenodigd te solliciteren

bij de Verenigde Verzekeringsmaatschappij, en werd

meteen aangenomen. De langharige jongeling mocht

met zijn mathematische brein beginnen op de wiskunde

afdeling. Jan belandt in de offertegroep en maakt

al snel pensioenberekeningen en offertes voor individuele

klanten. En zo werd hij als zeventienjarige adviseur

voor de leeuwen geworpen en mocht hij een ouder

echtpaar, dat een pensioenpremie van 6.000 gulden

per jaar zou betalen, overtuigen van de maatwerkofferte

van de VVM die hij berekend had. Na de VVM maakte

hij de overstap naar de Amro Bank, waar hij voor het

pensioenfonds ging werken. Tegelijkertijd volgde hij de

actuariële deeltijdopleiding Actuarieel Rekenaar en vervolgens

de tweede fase Kandidaat Actuaris. Na vijf jaar

stapte hij over naar de Zwolsche Algemeene, waar hij

uiteindelijk tien jaar zou blijven. Bij de Zwolsche klom

hij al snel op en toen na twee jaar de concernactuaris

overleed stak Jan z’n vinger op, achtentwintig jaar oud.

Zo mocht hij zich na het behalen van zijn diploma Actuaris

op z’n dertigste concernactuaris van de Zwolsche

Algemeene noemen.

STREVEN NAAR PERFECTIE

Jan streeft in zijn creatieve oplossingen naar perfectie

en maatschappelijk faire producten. Zo ontwikkelde hij

al in 1982 een niet rokers tarief voor levensverzekeringen

bij de Zwolsche Algemeene. Nu, veertig jaar later,

ziet hij dat verzekeraars en ook herverzekeraars nog

steeds geen adequaat gebruik maken van zijn inzichten

en van de beschikbare data en feiten. Hij bepleit het

opzetten van een database met relevante informatie

voor de levensverzekeringsmarkt. Dit zou een prachtige

en waardevolle taak voor het Actuarieel Genootschap

kunnen zijn, om onafhankelijk data te verzamelen en

ter beschikking te stellen aan de markt. Bij de Zwolsche

Algemeene ontwikkelde hij voorts een prachtige beleggingspolis:

het dynamisch investeringsplan, met een

heel heldere en transparante opbouw, waarbij zowel de

klant als de verzekeraar aan hun trekken kwamen. Hij

vindt dit nog steeds zijn best ontwikkelde product ooit.

Een faire polis, die vele malen beter en eerlijker dan de

navolgende woekerpolissen was. “Wanneer de markt

mijn systeem en product had overgenomen, waren we

niet in de woekerpolisaffaire terecht gekomen, met alle

gevolgen en problemen van dien, die tot de dag vandaag

doorwerken.”

THE COMMUNIST

Jan maakte na tien jaar de overstap van de verzekeraar

naar de advieswereld. Hij begint als senior consultant

bij Leuven Actuarissen. Jan voelde zich als een vis in het


I.M. JAN DONSELAAR

‘Vaar niet op managementboeken,

maar blijf heel dicht

bij jezelf’

water binnen de club en als adviseur van verzekeraars

verkende hij stap voor stap alle actuariële verzekeringsdomeinen.

Jan groeide door en werd na de verkoop van

het bureau aan Tillinghast, partner en medeaandeelhouder.

De overgang naar de Angelsaksische cultuur

bevalt hem echter slecht. De Amerikaanse en Engelse

traditioneel ingestelde partners noemden Jan the communist.

Jan schopte namelijk als vrijzinnig linkse vogel

tegen de systemen en mores van de organisatie aan en

werd als te vernieuwend en recalcitrant ervaren. Jan

stemde in die tijd altijd op de PPR (Politieke Partij Radicalen)

en is sinds deze partij opging in GroenLinks,

steeds een trouw aanhanger gebleven. Het waren vijf

prachtige, dynamische en leerzame jaren, maar het was

genoeg geweest, “Not my firm”.

GEEN MANAGEMENTBOEK GELEZEN

Bij zijn vertrek had Jan een zwaar concurrentiebeding

aan z’n broek hangen. Managing partner Gert Leuven

ging daar echter redelijk soepel mee om, en zo kon Jan

een vliegende start maken met zijn eigen adviesbureau.

Hij had de overstap naar zelfstandigheid samen

met Sandra besproken en de conclusie was: we gaan

er samen voor want we vertrouwen op onze kwaliteiten!

Donselaar Management & Advies (DMA) bestaat

intussen bijna dertig jaar. Jan heeft nagenoeg alle verzekeraars

in Nederland geadviseerd en ondersteund bij

hun productontwikkeling en pricing, zijn specialiteit.

Hij ontwikkelde vaak bijzondere, en soms zelfs revolutionaire

producten. De oorsprong daarvan lag steeds

in zijn van nature nieuwsgierige levensinstelling, zijn

gedrevenheid, oeverloze creativiteit en sociale bewogenheid.

Zijn bureau is nooit groter geworden, hij wilde

vooral niet managen. De vele managementboeken die

hij kreeg heeft hij nooit gelezen, “Blijf vooral dicht bij jezelf,

dan komt het wel goed.”

KUNST ALS ULTIEME FASCINATIE

Het is de markante museumdirecteur en kunstverteller

Pierre Janssen die in de zestiger en zeventiger jaren van

de vorige eeuw het eerste kunstprogramma op de na-


I.M. JAN DONSELAAR

tionale televisie presenteert, die Jans liefde voor kunst

laat ontvlammen. Van huis uit kreeg hij dit nauwelijks

mee, hij ontwikkelde deze voor hem ultieme fascinatie

op eigen kracht. Kunst maakt dagelijks deel uit van

zijn leven, zijn huis en tuin staan vol met kunst: beelden,

schilderijen en andere kunstuitingen uit binnenen

buitenland. Jan maakte ook zelf verschillende, naar

eigen zeggen museumwaardige objecten. Zijn favoriete

kunst is - hoe kan het anders - vernieuwend, verrassend

en disruptief: onder meer de stromingen Bauhaus, Dadaïsme

(Marcel Duchamp en andere dadaïsten), Cobra

en de Stijl. Vooral het werk van Mondriaan, met name

het schilderij Victory Boogie Woogie, kan Jan tot tranen

toe ontroeren.

VAN BOER TOT BOURGONDIËR

Jan, die van huis uit gewend was aan de Hollandsche

pot, ontwikkelde zich later in z’n leven tot een ware culinaire

fijnproever en smulpaap. Over zijn liefde voor de

haute cuisine en de vele bezoeken aan toprestaurants

kan hij in geuren en kleuren vertellen, de ene ervaring

is nog mooier dan de andere. Ook hier ontdekte Jan als

lekkerbek de vele in Nederland opkomende goede keukens

gretig en systematisch, uiteraard altijd vergezeld

door Sandra. Noem een willekeurig sterrestaurant en

Jan en San hebben er meestal wel een of meer keer aan

tafel gezeten. Vaak werd er een overnachting aan vastgeplakt

om ook de goede wijnen te kunnen genieten.

ACTUARIS VAN HET JAAR

Toen Reinier Roosen in 2011 bij Jan en mij aanklopte om

samen met hem na te denken over zijn idee om een Actuaris

van het Jaar Prijs in het leven te roepen, ging Jan

daar onmiddellijk op in. Al in de tijd dat hij in het bestuur

van het Actuarieel Genootschap zat, bepleitte Jan

een duidelijke, ook publieke positionering van de beroepsgroep

en de beroepsbeoefenaar. Doel van de te lanceren

Actuaris van het Jaar Prijs was de voor nagenoeg

iedereen onbekende beroepsgroep van actuaris onder

de aandacht te brengen, en dan met name de actuarissen

die zich in het publieke domein verdienstelijk maken

en aan de naamsbekendheid bijdragen. Het werd,

mede dankzij de inzet van Jan, die in zijn grote netwerk

zendingswerk voor de prijs verrichte, een groot succes.

NEDERLAND, EUROPA, DE WERELD

Jan heeft al van jongs af aan een fascinatie voor reizen,

verre landen en het onbekende gehad. Toen hij de mogelijkheid

kreeg zelf op ontdekkingsreis te gaan, stippelde

hij samen met Sandra met wiskundige precisie

prachtige reizen uit naar alle uithoeken van Nederland,

Europa en de wereld. Zo vertelt hij trots dat hij alle

Waddeneilanden (ook Rottumeroog) heeft bezocht. Hij

in alle elf provincies van Nederland heeft overnacht,

en samen met zijn gezin alle straten van het Monopolyspel

heeft bezocht. Met de auto bereisde het gezin

Europa, van de Noordkaap tot Malta, van Ierland tot de

Baltische Staten en de Balkan. Waar zijn vader een veilige

ANWB-route uitkoos voor een reisje over de Veluwe,

verlegde Jan zijn grenzen en ging de hele wereld over:

bijna alle landen van Europa, Noord- Amerika, China,

Japan, India en Nepal, landen in Noord -en Zuidelijk

Afrika, Australië, landen in Zuid-Amerika, de Galapagos

eilanden en vele andere illustere oorden.

ZIJN LAATSTE REIS

“Ik ben een zondagskind. Wat ik in mijn zeventig levensjaren

heb mogen meemaken en ervaren is werkelijk

fenomenaal, ik ben een grote bofkont. Mijn vrouw

Sandra, waarmee ik al 35 jaar gelukkig samen ben en

twee prachtige zonen heb, is a gift from heaven. Ik ben

haar heel veel dank verschuldigd. En ik ben dol en trots

op mijn vier geweldige zoons (twee uit een eerder huwelijk)

en mijn vijf kleinzoons. Ja, inderdaad, allemaal

jongens, de manlijke lijn is dominant bij de Donselaars...

Zij zijn onderdeel van mij, ik van hen. Mijn leven gaat in

deze mannen door. Zo Anno, dat was mijn verhaal, hoop

dat je er iets van kunt maken.” Waarvan akte. n

‘Wat ik in mijn zeventig

levensjaren heb mogen

meemaken en ervaren is

werkelijk fenomenaal, ik

ben een grote bofkont’

Anno Bousema, tussen 1994 en 2011 algemeen directeur

van het Actuarieel Genootschap en sinds

2011 partner bij Financial Assets Actuarial Executive

Search, sprak vlak voor het overlijden van Jan Donselaar

uitgebreid met hem en publiceerde een indrukwekkend

verslag in de Actuaris. Deze bijdrage

is een bewerking van het artikel in de Actuaris. In

de wintereditie van het New Financial Magazine is

eveneens een In Memoriam Jan Donselaar opgenomen

(www.newfinancialforum.nl).


DUURZAAM ADVIES

Duurzaam

advies duurt

het langst!

Duurzaam advies, als financieel adviseur kun je er niet meer omheen. Natuurlijk staat verduurzaming

van de woning in het brandpunt van de belangstelling, nu de energieprijzen

zo enorm zijn gestegen. Maar alom is toch wel de overtuiging dat we met z’n allen duurzamer

moeten gaan leven en werken. De komende jaren zal dit gaan doorwegen in financiële

adviezen en producten. In dit katern Duurzaam Advies schetst VVP weer de ontwikkelingen

en geeft praktijktips. Vanuit de overtuiging: duurzaam advies duurt het langst!


DUURZAAM ADVIES

DE MEESTE FINANCIEEL ADVISEURS VINDEN DUURZAAMHEID EEN

BELANGRIJK THEMA. TOCH WORDT HET IN GESPREKKEN MET KLANTEN

NOG LANG NIET ALTIJD MEEGENOMEN. FINANCIEEL ADVISEURS

WORSTELEN NOG MET DE CONCRETE VERTALING VAN HET THEMA

DUURZAAMHEID IN HUN ADVIESPRAKTIJK. MAAR DE BRANCHE LOOPT

OOK NIET VOOROP IN HET NEMEN VAN HUN MAATSCHAPPELIJKE

VERANTWOORDELIJKHEID OP DIT THEMA. DAAROM HIER DRIE REDENEN

OM DUURZAAM TE GAAN ADVISEREN.

Duurzaam advies:

het hoort, het

moet en het loont

TEKST FRED DE JONG

Het hoort

Duurzaamheid staat gelijk aan toekomstbestendigheid,

een betere toekomst voor de volgende generaties. En die

toekomst staat onder druk. Klimaatverandering zorgt

voor problemen zoals extreem weer en verlies van biodiversiteit.

Vervuiling is een gevaar voor de volksgezondheid

en onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen

maakt ons kwetsbaar. De aarde raakt in een steeds

hoger tempo uitgeput qua grondstoffen. Daarnaast is

de verdeling van de welvaart in de wereld nog steeds

scheef. Zelfs in het welvarende Nederland is ongeveer

een kwart van de huishoudens financieel ongezond. Er

is genoeg wetenschappelijk bewijs dat we als samenleving

duurzamer moeten worden. En dat duurzaamheid

een gezonde balans betekent tussen economische, sociale

en ecologische waarde. Dat we de klimaatverandering

moeten aanpakken en dat we tegelijk moeten

zorgen voor brede welvaart. Het zelf bijdragen aan een

duurzame toekomst zou de motivatie moeten zijn van

ons allemaal. Dat hoort bij een beschaafde samenleving.

Burgers en bedrijven maken zich grote zorgen over de

toekomst. Stel jezelf eens de vraag wat jij wilt doen om

de samenleving toekomstbestendig te maken.

Het moet

Mocht je als adviseur niet de intrinsieke motivatie hebben

op met duurzaamheid aan de slag te gaan, dan

wordt dit wel afgedwongen door wetgeving. De toezichthouders

AFM en DNB zien een cruciale rol weggelegd

voor de financiële sector om de duurzaamheidsdoelen

te kunnen halen. En die doelen zijn niet vrijblijvend.

De Nederlandse overheid heeft zichzelf de volgende

doelen gesteld:

2030: 55 – 60 procent minder broeikasgassen uitstoten

dan in 1990;

2030: Sustainable Development Goals;

2030: 74 procent van het stikstofgevoelig Natura

2000-areaal onder de kritische depositiewaarde

(KDW);

2050: 95 procent minder broeikasgassen uitstoten dan

in 1990;


DUURZAAM ADVIES

2050: Klimaatneutraal in de EU;

2050: NL = circulaire economie.

Als de doelen niet gehaald dreigen te worden, dan

wordt er meer actie afgedwongen via de rechter, zo

hebben recente uitspraken in de zaak van Urgenda tegen

de Nederlandse overheid en Milieudefensie tegen

Shell ons wel geleerd. Zonder wetgeving gaan de duurzame

doelen niet gehaald worden. En die raken ook financieel

adviseurs. Zo moeten beleggingsadviseurs nu

al de duurzaamheidswensen van klanten meenemen in

het advies en het lijkt logisch dat dit ook bij hypotheekadvies

de norm gaat worden. Grote bedrijven moeten

transparant worden over de impact die ze hebben

op zaken als het milieu en mensenrechten, maar moeten

ook de risico’s in kaart brengen zoals grondstoffenschaarste

en extreem weer. Dat wordt geregeld via de

Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). En

grote bedrijven moeten dat doen voor de hele keten,

dus ook de toeleveranciers in het mkb. Dit gaat zorgen

voor meer aansprakelijkheidsrisico’s van bedrijven. De

fiscale maatregelen, het aantal subsidies en financieringsmogelijkheden

voor verduurzaming zullen verder

worden uitgebreid. Er zal meer wetgeving komen om

de verduurzamingstransitie te kunnen realiseren. Dus

mocht je als financieel adviseur duurzaamheid niet belangrijk

vinden, vanuit compliance zul je er toch echt

mee te maken krijgen.

Het loont

Mocht je als financieel adviseur niet intrinsiek gemotiveerd

zijn om over duurzaamheid te adviseren en

mocht je de druk vanuit de wetgever nog onvoldoende

voelen, doe het dan vanuit bedrijfseconomisch oogpunt.

Dus voor je eigen toekomstbestendigheid.

BEHOEFTE AAN ADVIES NEEMT TOE

Klanten, zowel burgers als bedrijven, van financieel adviseurs

vinden duurzaamheid steeds belangrijker. Diverse

onderzoeken tonen dit aan. De energiecrisis wakkert

de vraag naar verduurzamingsmaatregelen en de

bijbehorende financiering aan. Bij aankoopbeslissingen,

ook voor financiële producten, wordt de mate van

duurzaamheid steeds vaker meegewogen. Er ontstaan

nieuwe risico’s die als gevolg van de klimaatverandering

verzekerd moeten worden. De financiële weerbaarheid

van huishoudens staat onder druk. Kortom, als je

als adviseur je klanten goed wilt blijven bedienen, kun

je niet om het thema duurzaamheid heen.

Fred de Jong: ‘Duurzaamheid

in het DNA van het

adviesberoep verankeren’

CONCURRENTIE WORDT DUURZAMER

Steeds meer financieel adviseurs profileren zich met het

thema duurzaamheid, om zich daarmee te onderscheiden

in de markt. De vraag of duurzaamheid een thema

is waarop adviseurs zich moeten onderscheiden is legitiem,

maar feit is wel dat de adviseurs die zich daar

al eerder in hebben gespecialiseerd nu een voorsprong

hebben in de markt. Dus om niet achter te blijven op de

concurrentie, en daar horen de banken en direct writers

ook bij, kun je als financieel adviseur niet om duurzaam

advies heen.

TALENTEN AANTREKKEN

Ook in de adviesmarkt is er een tekort aan goede en

vooral jonge adviseurs. De krapte op de arbeidsmarkt

maakt dat werknemers iets te kiezen hebben. Vooral bij

jongeren is relevantie van het werk een belangrijk aspect

bij de keuze van een werkgever. Natuurlijk zijn salaris

en andere arbeidsvoorwaarden nog steeds belangrijk,

maar met een duurzaam beleid heb je als werkgever

bij de nieuwe generaties meestal wel een streepje

voor. Daarom is het belangrijk om beter te communiceren

als adviesbranche over de maatschappelijke relevantie

van advies. En het helpt ook om de instroom van


DUURZAAM ADVIES

Horen bij mij rol

als risico-adviseur

Horen bij mij rol als

vertrouwenspersoon

Noodzakelijk voor

de leefbaarheid van

volgende generaties

Niet mijn taak

Geen kans op

meer omzet

Anders, namelijk...

Noodzakelijk omdat de

wet dat voorschrijft

Niet belangrijk

I I I I I I I

5%

5%

5%

4%

3%

21%

15%

Een beperkt deel van de financieel en fiscaal adviseurs

ziet adviseren over duurzaamheid niet als hun taak.

38%

I I I I I I I I I I

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

van duurzaamheid. Financieel adviseurs staan rechtstreeks

in contact met bedrijven en burgers en kunnen

direct impact maken. Ook omdat verduurzaming grote

financiële consequenties heeft.

Financieel adviseurs kunnen op drie niveaus impact

maken met duurzame ontwikkeling. Als mens kun je

individueel duurzamer of bewuster leven. Als kantoor

kun je duurzamer ondernemen, bijvoorbeeld door minder

te printen, afval te scheiden, in een duurzaam pand

te werken, het wagenpark te verduurzamen, etcetera.

Dat zijn allemaal kleine maar wel belangrijke stappen

die je kunt zetten. Maar verreweg de meeste impact die

je als financieel adviseur kunt maken is via het advies

aan klanten. De duizenden bedrijven en huishoudens

die je als financieel adviseur bedient kun je met duurzamere

advisering beïnvloeden. Daar ligt de grootste

kans om echt een rol te spelen in de verduurzamingstransitie.

studenten voor de opleidingen tot financieel adviseur

te verhogen.

Om in de toekomst nog bedrijfseconomisch succesvol

te kunnen zijn als financieel adviseur zal duurzaamheid

onderdeel moeten uitmaken van je strategie. En

laat het duidelijk zijn: met duurzaam advies mag je geld

verdienen. Immers, winst en economische groei zijn belangrijk

om de duurzame doelen te kunnen realiseren.

Duurzaamheid is geen liefdadigheid.

IMPACT MAKEN

De komende jaren wordt er extra geïnvesteerd in de

duurzaamheidstransitie, zoals onder meer verwoord in

het coalitieakkoord. De grote ambities van de overheid

(en de Europese Unie en de Verenigde Naties) op het

gebied van duurzame ontwikkeling hebben gevolgen

voor de financiële sector. Toezichthouders DNB en AFM

verwachten van financiële instellingen dat zij hierin

hun verantwoordelijkheid nemen. Het associate lectoraat

Sustainable Finance & Tax van de HAN University

of Applied Sciences voorziet de komende jaren een belangrijke

taak voor financieel adviseurs op het gebied

STRATEGISCH PERSPECTIEF

Financieel advies is van grote maatschappelijke waarde.

Als adviseur kun je echt het verschil maken bij het

verduurzamen van huishoudens en bedrijven. Dat is

goed voor Nederland en cruciaal voor het bestaansrecht

van financieel adviseurs. De oproep die ik wil doen aan

de sector is dan ook om duurzaamheid in het DNA van

het adviesberoep te gaan verankeren. Met opleidingen,

hulpmiddelen, producten en concrete acties. Daar ligt

een mooie taak voor de brancheorganisaties. Door het

duurzaam adviseren te omarmen, werk je aan je eigen

toekomstbestendigheid. Dat is het strategische perspectief

dat lonkt. Dat vraagt wel om een brede invulling

van het thema duurzaamheid, gericht op brede welvaart.

En dat vraagt om pro-activiteit van de sector. Het

zou een verademing zijn als de financieel adviesmarkt

niet wacht op de regelgeving die gaat komen, maar zelf

het initiatief neemt om een speerpunt te maken van

duurzaam adviseren. Duurzaam advies is van levensbelang,

voor klanten en voor de sector zelf. n

Fred de Jong is associate lector Sustainable Finance &

Tax ben aan de HAN University of Applied Sciences.

‘Als adviseur kun je echt

het verschil maken bij het

verduurzamen van huishoudens

en bedrijven’

Dat adviseurs duurzaamheid een belangrijk thema

vinden blijkt uit onderzoek dat in 2022 is uitgevoerd

door het HAN associate lectoraat Sustainable Finance

and Tax in samenwerking met studenten. Het onderzoek

is mede mogelijk gemaakt door brancheorganisatie

Adfiz en het Register Belastingadviseurs.

De resultaten en aanbevelingen zijn verwerkt in de

whitepaper ‘Het belang van duurzaam advies’.


DUURZAAM ADVIES

DE HUIDIGE HOEVEELHEID ONZEKERHEID BIJ MENSEN ONDERMIJNT

DE SAMENLEVING. VERTROUWEN IN OVERHEID EN PARTIJEN ALS

PENSIOENFONDSEN, BEVINDEN ZICH OP EEN DIEPTEPUNT. HOE

BEGIN JE AAN HERSTEL VAN VERTROUWEN ALS DE OORZAAK VAN HET

WANTROUWEN VOORAL ZIT IN DE ONGELOOFLIJKE INGEWIKKELDHEID

VAN HET SYSTEEM? HOE MAAK JE INZICHTELIJK WAT NU STEEDS MEER

WORDT ERVAREN ALS EEN OPGELEGDE WARBOEL?

Pensioenstelselwijziging

kan juist bijdragen aan

herstel vertrouwen

TEKST RUUD VAN DER VLIES, WEADVIZE

Uit onderzoek van de Rijksoverheid van

juli 2022 (Publieksmonitor vertrouwen

pensioenstelsel), blijkt dat vijftig tot zestig

procent van de midden- en laaggeletterden

helemaal niet op de hoogte is

van de toekomstige veranderingen in het

pensioen. Bij hoogopgeleiden is de situatie iets beter,

maar het is te verwachten dat de grote verbouwing

van het pensioen het toch al tanende vertrouwen een

fikse knauw zal geven.

VERSCHIL

De Wet toekomst pensioenen probeert een antwoord te

geven op de volgende vraag: hoe zorgen we dat de pensioenpotten

voldoende gevuld blijven op de lange termijn

voor de jongere werknemers met pensioentoezeggingen

van nu?

Het antwoord lijkt er nu echt te komen. Er komt een

stelsel waarbij we het solidariteitsprincipe voor een

groot gedeelte laten vervallen. Iedere pensioengerechtigde

krijgt een stukje van de pensioentaart, die nu ongeveer

1.500 miljard euro groot is. Die taart wordt over

ongeveer 20 miljoen pensioentoezeggingen verdeeld.

Zodra de taart is verdeeld gaat het systeem verder als

een beschikbaar premie systeem.

KANSLOOS

Het werd met de demografische ontwikkelingen in

de jaren ‘80 al duidelijk dat het huidige pensioensysteem

niet houdbaar kon zijn bij gemiddelde rendementen.

In de jaren ‘90 ging het voor de wind met de

dekkingsgraden van de pensioenfondsen en verzekeraars,

maar inmiddels is dat niet meer zo. Aandelen,

obligaties en rente zijn eigenlijk heel betrouwbare

‘De adviseur is bij uitstek

de persoon om het

financiële plan van de

werknemer in te richten’


DUURZAAM ADVIES

Ruud van der Vlies:

‘Ik pleit voor het invullen

van een verzwaarde

zorgplicht.’

indicatoren als je ze op de lange termijn bekijkt. Ze

weerspiegelen de arbeidsproductiviteit en winstgevendheid

van economieën. Ze laten nu ook zien dat

die arbeidsproductiviteit afneemt. De bevolking vergrijst,

er wordt meer uit de spaarpot gehaald, de economie

kan het niet meer bijhouden. Nu is de tijd om

de realiteit onder ogen te zien.

ACCEPTATIE EN VOORTGANG

Een voor velen slechte boodschap: uw pensioen is niet

zeker. Het kan zelfs flink minder worden dan we eerder

gemeld hebben.

Het is een menselijke neiging om vooral naar het

hier en nu te kijken. Een financieel adviseur hoort regelmatig

van klanten die ouder zijn dan vijftig, dat het nu

misschien tijd wordt om eens te gaan kijken naar het

pensioen. Soms komt men er pas op de pensioendatum

achter wat er nou werkelijk geregeld is. Er is enorm veel

werk aan de winkel om ervoor te zorgen dat mensen

de werkelijkheid onder ogen zien en indien nodig actie

ondernemen. Dus niet alleen bij dat handjevol slimmeriken

dat nu zelf al het initiatief in eigen handen neemt

– nee, iedereen!

ZORGPLICHT

Keer op keer wijst de AFM op de specifieke zorgplicht

van de pensioenaanbieders. Deze ziet toe op een begrijpelijke

uitleg van de keuzemogelijkheden en de gevolgen

die dit op persoonlijk niveau van de deelnemer

heeft.

Het ontbreekt nu nog in alle situaties aan een concrete

invulling van het verschaffen van handelingsperspectief

(wettelijk verplicht!). Het ziet er naar uit dat de

informatievoorziening ook nu weer vooral zal plaatsvinden

door pensioenuitvoerders in de vorm van online

uitingen en brieven. Vooral een papieren (of elektronische)

tijger dus. Een aanzet tot sancties bij ondermaatse

informatievoorziening is er ook niet. Dit is zeer zorgelijk

en zal de lawine aan verwachte juridische procedures

door benadeelde deelnemers alleen maar vergroten.

ARBEIDSVOORWAARDE FINANCIËLE PLANNING

Een oplossing dan. Uitgangspunt moet zijn dat mensen

hiermee echt geholpen worden. De papieren tijger

is misschien efficiënt, kostenbesparend en dekt de aansprakelijkheid

(net) voldoende af. Als mensen later aankloppen

met problemen, kan er altijd verwezen worden

naar ‘die ene brief waarin informatie werd gegeven’.

Maar moeten we dat willen?

Ik pleit voor het invullen van een verzwaarde zorgplicht.

De oplossing ligt bij financiële planning, zo simpel

en inzichtelijk mogelijk, en voor iedereen standaard

beschikbaar. Hier ligt echter ook direct een probleem.

Om echt inzicht te kunnen verschaffen over de indivi-


DUURZAAM ADVIES

duele financiële situatie is het nodig om het privé terrein

van de werknemer te betreden. Er moet immers

een grote hoeveelheid data worden verzameld die alleen

door de werknemer zelf kan worden gegeven. De

gemiddelde werkgever begint hier af te haken.

De werkgever is traditioneel voor het werk en niet

voor privé. Maar je moet mensen individueel uitleggen

wat er voor hen geregeld is, bij de huidige werkgever

én in het verleden. Wat ze zelf al geregeld hebben is

ook niet altijd duidelijk. En wat ze zelf nog moeten regelen

is voor velen een raadsel. Hoe kan iemand handelen

zonder de complete informatie?

Een echte afdwingbare wettelijke verplichting tot

het geven van een dienst als hier geschetst, is er niet.

Wel een indirecte verplichting. Feit blijft immers dat de

Wet spreekt van het moeten verschaffen van een handelingsperspectief.

Zodra er inzicht is in het totale financiële

plaatje is de basis gelegd.

Mensen zijn best bereid om minder goede boodschappen

te accepteren, ze willen alleen niet het gevoel

hebben dat er over hen wordt beslist. Dat is precies

het probleem bij de toeslagenouders, de boeren, de

jeugdopvang en ga zo maar door. Als hier ook nog een

groot gedeelte van de pensioengerechtigden aan wordt

toegevoegd, dan is het maatschappelijk middenveld

echt ontwricht.

‘Een voor velen

slechte boodschap: uw

pensioen is niet zeker’

BEGIN BIJ DE WERKNEMER

Er zijn 9,4 miljoen werknemers in Nederland. Die hebben

partners en kinderen. Het is onze missie om de

werknemers van Nederland een duidelijk financieel inzicht

en handelingsperspectief te geven.

Onze oplossing bestaat uit een pakket waarbij

werkgevers een tool op hun website krijgen. Deze tool

blinkt uit door eenvoud: binnen vijf minuten is het mogelijk

om alle belangrijke basisinformatie van het hele

gezin naar binnen te trekken. We gebruiken daarvoor

koppelingen met diensten als: mijnoverheid.nl, mijnbelastingdienst.nl,

uwv.nl en mijnpensioenoverzicht.

nl, alles uiteraard volledig AVG-proof. Deze informatie

wordt gebundeld in een overzicht van één pagina, inclusief

een call to action indien nodig. Dit alles op basis

van netto inkomen. Dus geen ingewikkelde budgetplaatjes,

gewoon weten wat je nu en in de toekomst in

de portemonnee hebt.

Daarnaast moet er de mogelijkheid zijn tot persoonlijk

contact met een adviseur om eventuele gaten te

dichten. Die adviseur kan deze gesprekken gewoon achter

het bureau voeren, via een online meeting.

Veel werknemers zullen het laten bij het inzicht dat

de tool biedt. Het aanvullende adviesgesprek is optioneel.

Iedereen kan naar zijn of haar eigen vertrouwenspersoon

toe stappen bij aanvullende vragen. De schatting

is dat zo’n vijf tot tien procent per jaar wel een gesprek

zal willen hebben.

FINANCIEEL ADVISEUR HOORT AAN TAFEL

De financieel adviseur is bij uitstek de persoon om het

financiële plan van de werknemer in te richten. Toch

speelt de adviseur tot nu toe een hele marginale rol.

Een belangrijke oorzaak hiervoor is dat veel pensioenregelingen

verplicht zijn opgelegd. Het pensioenfonds

trekt daarmee de rol van adviseur naar zich toe, maar

het pensioenfonds is geen adviseur. Het is een bestuurlijke

uitvoeringsorganisatie die de komende jaren vooral

de focus zal moeten leggen op de technische uitvoering

van de regeling. De verplicht aangesloten werkgever

heeft door het opgelegde karakter ook ogenschijnlijk

geen adviseur nodig. Dit verandert echter als deze

werkgever het bovenstaande betoog tot zich neemt. Het

is nu aan de adviseur zelf om dit duidelijk te maken.

Er staat een zeer grote verandering op stapel met

het invoeren van de Wet toekomst pensioenen. Alleen

met communicatie kunnen dit soort wijzigingen slagen.

n

RUUD VAN DER VLIES

Ruud van der Vlies heeft twintig jaar ervaring in zowel pensioenen

als in particulier advies. Hij zet zich in om tot een oplossing

te komen voor het communicatieprobleem van de pensioenmarkt.

Met zijn bedrijf WeAdvize zet hij financiële planning

als arbeidsvoorwaarde op de markt.

WeAdvize is de laatste jaren gegroeid doormiddel van outsourcing.

De medewerkers van WeAdvize benaderen hierbij

klantenbestanden met levenpolissen en hypotheken, volledig

in naam van de opdrachtgever. Dit kan ook worden toegepast

op het nieuwe initiatief. De opdracht kan van een werkgever,

een adviseur of een pensioenfonds komen.

De adviseurs van WeAdvize zijn volledig Wft-gecertificeerd,

met focus op financiële planning en alles wat daarmee samenhangt.

WeAdvize leidt zelf adviseurs op en schoolt ze om tot financiële

planners in de Weadvize Academy. Zo kan het bedrijf

flexibel inspelen op vraag en aanbod op de arbeidsmarkt.


PARTNER IN KENNIS

DUURZAAMHEID BLIJFT ‘HOT’. DE NOODZAAK VOOR EEN GROE-

NER LEEFKLIMAAT STAAT VOLOP IN DE BELANGSTELLING. EN

MET DE STIJGENDE ENERGIEPRIJZEN WORDT OOK DE TOEKOM-

STIGE BETAALBAARHEID VAN WOONLASTEN STEEDS BELANG-

RIJKER. CENTRAAL BEHEER BENADRUKT HET BELANG OM IN

ADVIESGESPREKKEN OVER EEN HYPOTHEEK STIL TE STAAN BIJ

HET ONDERWERP DUURZAAMHEID.

Bouw aan een duurzame klantrelatie

Geef groen advies

TEKST MARCEL VAN DOMMELEN

Centraal Beheer heeft, net als

moederbedrijf Achmea, een

grote ambitie als het over duurzaamheid

gaat. “Om dat inhoud

te geven streven we onder meer naar het

verduurzamen van de hypotheekportefeuille.

Niet alleen voor nieuwe klanten,

maar ook voor bestaande klanten moet

verduurzaming bespreekbaar en mogelijk

zijn”. Aan het woord is José Rouwenhorst

van Centraal Beheer. Zij maakt zich

sterk voor een duurzame klantrelatie en

de belangrijke rol die adviseurs daarin

spelen. De kern ligt volgens haar in duurzaam

advies.

Wat versta je onder duurzaam advies?

“In de eerste plaats gaat het erom dat

je een (hypotheek) advies geeft dat toekomstbestendig

is. Tegelijkertijd gaat

het om het langdurig onderhouden van

de klantrelatie. Blijf meekijken of er zaken

aangepast moeten worden, als de

gezinsomstandigheden wijzigen bijvoorbeeld.

Dus duurzaam in de zin van

bestendig en toekomstgericht. En daarbij

hoort uiteraard ook dat je verduurzaming

van de woning in je advies betrekt.”

Moet verduurzaming een verplicht onderdeel

van adviesgesprekken zijn?

“Het is een maatschappelijk vraagstuk.

En daarom vind ik het een sociale plicht

dat een hypotheekadviseur verduurzaming

meeneemt in zijn gesprekken. Alleen

al vanwege de stijgende energieprijzen

en de (toekomstige) betaalbaarheid

van de hypotheek. Want stel dat je het

niet bespreekt en de klant ziet zijn gasrekening

zodanig stijgen dat hij alsnog

wil verduurzamen. Dan zou hij opnieuw

naar de adviseur moeten en weer kosten

moeten maken voor een aanvullende

lening. Dat doet de klantrelatie waarschijnlijk

geen goed. Vanuit onze filosofie

van duurzaam samen leven vinden wij

het belangrijk dat adviseurs dit bespreken.

Daarom onderzoeken we ook hoe

vaak ze dat doen.”

Hoeveel adviseurs nemen het nu al

mee in hun gesprekken?

“In 2020 besprak één op de vijf adviseurs

duurzaamheid met hun klanten, volgens

cijfers van HDN. Inmiddels zitten we op

dertig procent. Onze ambitie is om de

honderd procent zo dicht mogelijk te naderen.

En ik snap dat het niet nodig is

als iemand een huis met energielabel A

koopt. Maar in alle andere gevallen hoop

ik dat het wel gebeurt. We weten overigens

dat bijna zestig procent van de

mensen daadwerkelijk gaat verduurzamen

als dit meegenomen is in het adviesgesprek.

Door het te bespreken kunnen

adviseurs dus echt impact maken en

een bijdrage leveren aan een duurzamere

samenleving. De grootste uitdaging is

om het altijd te bespreken.”

Wat doet Centraal Beheer om adviseurs

daarbij te faciliteren?

“We snappen echt wel dat een hypotheekadviseur

in een gesprek aan zoveel

moet denken, dat hij duurzaamheid nog

wel eens over het hoofd ziet. En we weten

ook dat ze, net als hun klant, vaak geen

expert op dat gebied zijn. Dat hoeft ook

niet. Daarom helpen we onze adviseurs

en klanten op een aantal manieren.”


CENTRAAL BEHEER

Duurzaam woongemak

“Sinds enige tijd hebben we een handige

online scan waarmee de adviseur, samen

met de klant, kan kijken wat er mogelijk

is. Dit kan vaak prima tijdens het

adviesgesprek, omdat je dan toch al de

gegevens van het huis (zoals bouwjaar

en energielabel) bij de hand hebt. Uit de

scan komt binnen vijf minuten een overzicht

van wat de klant zou kunnen doen,

wat die maatregelen kosten en welke besparing

ze opleveren. Mijn tip aan adviseurs

is: doe ook zelf eens de duurzaamheidsscan

voor je eigen huis. Dan weet je

hoe het werkt en kun je het gemakkelijker

met een klant bespreken.”

Specialistisch advies helpt klant en

adviseur

“Tegen geringe kosten bieden we ook een

uitgebreider advies aan, met een duurzaamheidsadviseur.

Ook dat ondersteunt

de hypotheekadviseur. Het gaat erom

dat hij inzicht krijgt in de wensen van de

klant en de bijbehorende financieringsbehoefte

in beeld kan brengen. Als de

klant het ziet zitten, kan het benodigde

budget meteen meegenomen worden in

de financiering. Het geld blijft twee jaar

beschikbaar, dus mensen hoeven niet

meteen aan de slag. Het voordeel voor de

klant is, dat hij via Centraal Beheer direct

contact kan leggen met uitvoerders, die

door ons geselecteerd zijn op kwaliteit en

expertise. Overigens is er geen enkele afnameverplichting

en wordt het dienstenpakket

de komende tijd nog verder uitgebreid.

Inmiddels kan een klant bijvoorbeeld

ook een laadpaal laten installeren.

En mooi toch, dat de financiering dan in

elk geval alvast geregeld is.”

De groene pagina

“Daarnaast nemen we vanaf volgend

jaar in ons voorlopig renteaanbod een

zogeheten ‘groene pagina’ op. Dat doen

we alleen als energiebesparende voorzieningen

nog niet zijn meegenomen

in het voorlopig aanbod. Op deze groen

gekleurde pagina leggen we de klant uit

wat de voordelen van verduurzaming

zijn en dat ze dit bij Centraal Beheer heel

gemakkelijk kunnen regelen. Ook geven

José Rouwenhorst: ‘Doe als

adviseur zelf eens de duurzaamheidsscan

voor je eigen huis.’

we aan dat, als ze het niet zelf kunnen

(of willen) financieren, dit het moment

is om het met de adviseur te bespreken.

De klant heeft immers dan nog de mogelijkheid

om bijvoorbeeld die zes procent

extra voor verduurzaming op te laten nemen

in zijn hypotheek. We hebben uitgebreid

getoetst hoe adviseurs hier naar

kijken, en ze vinden dit een prima werkwijze.

Ook dat draagt weer bij aan een

goede relatie met de klant.

Komen er nog andere vernieuwingen

aan?

“Standaard zijn onze offertes vier maanden

geldig, met een verlengingsmogelijkheid

van twee maanden. Voor nieuwbouwwoningen

is dat vaak niet voldoende.

Er worden, zeker de komende jaren,

veel nieuwe woningen gebouwd. We vinden

het belangrijk dat we ook die klanten

goed kunnen helpen. Daarom willen

we vanaf volgend jaar de offertes voor

een nieuwbouwwoning kunnen verlengen

tot een jaar.”

“Daarnaast overwegen we om een

groen leningdeel mogelijk te maken,

waarbij klanten een rentekorting krijgen

op het budget dat ze voor verduurzaming

gebruiken. En we onderzoeken

of we wellicht een rentekorting kunnen

gaan geven voor nieuwe hypotheken van

huizen met energielabel A+. Kortom, we

werken er hard aan om onze ambitie van

duurzaam samen leven ook in de toekomst

nog meer invulling te geven.” n


DUURZAAM ADVIES

Adviesalerts!

duurzaam advies

DE AANDACHT VOOR DUURZAAM ADVIES IS TERECHT GROOT. OOK IN DIT KATERN WEER

EEN AANTAL ADVIESALERTS! ZO WIL HET NIBUD DAT ENERGIEZUINIGHEID EEN PLEK

KRIJGT DE LEENNORMEN. HOE ZOU DAT ER DAN UIT KOMEN TE ZIEN?

TEKST TOON BERENDSEN

Duurzaam advies, wat is dat eigenlijk?

Helaas ontbreekt het, ondanks -tig

richtlijnen, principes en doelstellingen

(zoals de Sustainable Development

Goals van de Verenigde Naties)

aan een duidelijke definitie. People,

planet, profit of beter nog prosperity

(voorspoed) is volgens ons een hele goede samenvatting

van wat duurzaam advies zou moeten zijn. Duurzaam

advies is in de eerste plaats dienend aan mens en

aarde. Het zou mooi zijn als er langs die lijn principes

voor duurzaam advies worden ontwikkeld. Wie pakt de

handschoen op? Een principe zou bijvoorbeeld kunnen

zijn: duurzaam advies is eerlijk.

Handvatten zijn te vinden in het onlangs gepubliceerde

onderzoek ‘Het belang van duurzaam advies’ van

Fred de Jong (associate lector Sustainable Finance &

Tax HAN). Het rapport leest: “Het thema duurzaamheid

heeft directe verbanden met onderwerpen als circulaire

economie, brede welvaart en maatschappelijk verantwoord

ondernemen. Met name de eerste twee begrippen

zijn nog relatief onbekend bij adviseurs. Terwijl de

overheid daarvoor wel concrete ambities heeft geformuleerd.

Voor financieel en fiscaal adviseurs is het van

belang om het thema duurzaamheid in perspectief te

kunnen plaatsen met de maatschappelijke tendens

naar een circulaire economie en het sturen op brede

welvaart. Daarbij kunnen brancheorganisaties een cen-


DUURZAAM ADVIES

trale rol spelen door te infomeren, te stimuleren en door

op te leiden.”

GROEN DASHBOARD ONTBREEKT

Moet duurzaam advies bijdragen aan werkelijke (gedrags)verandering?

Dat is een vraag die zich steeds

meer zal gaan opdringen, vooropgesteld dat de klimaatverandering

doorzet. We laten de vraag nu even liggen.

Maar er kan een moment komen dat de financiële sector

zich moet afvragen of het nog wel wenselijk is dat

zij vervuilende of anderszins omstreden risico’s financiert

en verzekert. Feitelijk is dat moment er al als het

gaat om beleggingen. Steeds meer financiële instellingen

investeren niet meer in vervuilende industrie bijvoorbeeld.

En ze worden er publiekelijk op afgerekend

als ze dit wel blijven doen (onder meer via de Eerlijke

Verzekeringswijzer). Overigens zou er wat ons betreft

ook best zo’n dashboard mogen komen waarop te zien

is hoe groen de producten van banken en verzekeraars

werkelijk zijn. Vergroening van met name verzekeringen

staat nog in de kinderschoenen, een beetje publieke

druk kan geen kwaad.

ENERGIELABEL STEEDS BELANGRIJKER

Verduurzaming is momenteel een hot item bij woningen,

zeker ook vanwege de ontplofte prijs van energie.

Wij gaan alle financieringsmogelijkheden hier niet nog

eens herhalen. Belangrijker is om de mogelijkheden

ook echt proactief aan te kaarten tijdens het adviesgesprek.

Uiteindelijk zullen adviseurs dat ook wel moeten.

Het energielabel – vernieuwd – heeft al een grotere

invloed gekregen op de waarde van de woning. De

NVM in november: “De woningwaarde van een duurzame

woning ten opzichte van een minder duurzame

woning is hoger en het verschil neemt alleen maar

verder toe. Een woning met label C brengt (op dit moment

verkocht) gemiddeld 11,6 procent meer op dan

een vergelijkbare woning met een label G. Met de huidige

gemiddelde woningprijs kan het dan gaan om bijna

50.000 euro.”

Als het aan het Nibud ligt gaat het energielabel

vanaf 2024 ook een rol spelen in de leennormen die

het instituut jaarlijks opstelt (en door de minister doorgaans

zo worden overgenomen). Dat zou betekenen dat

energiezuinigheid mede de hoogte van de maandlasten

gaat bepalen. Dan wordt verduurzaming ineens nog

veel interessanter dan nu al het geval.

Het Nibud oppert clusters van energielabels (AB,

CD, EFG, A++) en een nader te bepalen extra dimensie

(woningtypes/oppervlakteklassen). Het instituut verder:

“Er liggen drie manieren voor de hand om de extra

ruimte voor energiezuinigheid een plek te geven: als

hoger percentage in de financieringslasttabel; als extra

‘Waar blijven principes

voor duurzaam advies?’

bedrag aan hypotheek; als lagere maandlasten. Wij adviseren

die derde mogelijkheid verder te verkennen.”

Voor 2023 worden de bedragen voor energiezuinige

maatregelen gehandhaafd op hetzelfde niveau als nu

genoemd in de Tijdelijke Regeling.

Enkele andere recente ontwikkelingen bij de verduurzaming

van woningen: huishoudens met een verzamelinkomen

tot 45.014 euro per jaar betalen sinds 1

november geen rente als ze een nieuwe Energiebespaarlening

aanvragen bij het Nationaal Warmtefonds. De

nul procent rente geldt bij goedgekeurde aanvragen dan

voor de volledige leenperiode. Het Rijk heeft de intentie

de regeling voor twee jaar in stand te houden, daarna

wordt geëvalueerd of de maatregel langer nodig is.

Ook sinds 1 november kan via de VvE een gezamenlijke

verduurzamingslening bij het Stimuleringsfonds

Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten worden aangevraagd

met een garantie van NHG. De VvE kan zelf de

hoogte van de lening bepalen met een maximum van

25.000 euro per appartement en heeft ook keuze in de

looptijd van de lening (tien, vijftien of 20 jaar). De aflossing

en rente worden betaald door de VvE en via een

verhoging van de VvE-bijdrage in rekening gebracht bij

de leden. De aanvraag loopt via de gemeente.

KENNISPORTAAL KLIMAATRISICO’S

Adfiz lanceerde in 2022 het kennisportaal Klimaatrisico’s.

Adfiz: “De Klimaatschademonitor van het Verbond

van Verzekeraars laat onder andere zien dat de schadepieken,

als gevolg van de toename van extreem weer,

steeds hoger worden. Nederland staat daarmee voor de

enorme opgave om het land klimaatbestendig te maken.”

Adfiz roept adviseurs op klimaatrisico’s onder de

aandacht van hun klanten te brengen en advies te geven

over hoe om te gaan met het toegenomen risico op

klimaatschade.

Het kennisportaal bundelt beschikbare inzichten,

kennis en tools die ingaan op de verzekerbaarheid van

en preventieve maatregelen tegen verschillende soorten

weer- en klimaatschade (zoals overstroming, droogte,

sneeuw, hagel, regen, storm en bliksem). Het belangrijkste

onderdeel van het kennisdossier klimaatrisico’s

is de vergelijking van polisvoorwaarden. De vergelijkingstool

is in opdracht van Adfiz gemaakt door Poliskraker.

n


PARTNER IN KENNIS

KLIMAATDOELEN, ZOALS DE REDUCTIE VAN CO2-EMISSIE MET 60

PROCENT IN 2030, KOMEN STEEDS DICHTERBIJ. VEEL BURGERS

EN BEDRIJVEN NEMEN HUN VERANTWOORDELIJKHEID EN IN-

VESTEREN IN DUURZAME ENERGIE EN MOBILITEIT. ZO OOK DE

GROND-, WEG- EN WATERBOUW (GWW) EN GROENSECTOR MET

EEN TRANSITIE NAAR ELEKTRISCHE MACHINES. DEZE DUUR-

ZAAMHEIDSSLAG MOET PRAKTISCH ZIJN VOOR BEDRIJVEN, VINDT

a.s.r. DAAROM WERKT DE VERZEKERAAR SAMEN MET TWEE PAR-

TIJEN DIE HET WERKVELD VAN HAVER TOT GORT KENNEN.

Ondernemer gebaat bij

duurzame samenwerking

TEKST MARTIN NEYT | BEELD NANCY ZWAAL FOTOGRAFIE

De verkoop van elektrische personenauto’s

groeit al jaren

fors en ook de aanschaf van

bedrijfsvoertuigen schiet omhoog.

Het CBS berekende aan het begin

van dit jaar, dat het aantal elektrische

bedrijfsvoertuigen sinds 2015 met 774

procent is toegenomen naar bijna 12.000

stuks. Naast bestelauto’s en bussen, is de

elektrificatie van werkmachines inmiddels

in volle gang. Dat heeft wat voeten

in de aarde, want elektrische machines

zijn twee, soms drie keer duurder dan

conventionele machines. En dat levert

weer een hogere verzekeringswaarde en

premie op.

a.s.r. heeft daar in samenspraak met

Cumela-brancheorganisatie voor groen,

grond en infra- en E- Hartog Bouwmaterieel

-gespecialiseerd in machines voor

de GWW-sector- een oplossing voor bedacht.

Zo kan een bedrijf een nieuwe machine

in elektrische uitvoering van pakweg

60.000 euro voor hetzelfde tarief

verzekeren als een conventioneel voertuig

dat de helft kost. Het gaat dan om

de premie voor de wettelijke aansprakelijkheid.

Het idee is dat het risico op ongelukken,

ongeacht de hogere waarde,

min of meer gelijk blijft.

“We willen duurzaamheid bij klanten

stimuleren en dit is een manier om hen

daarin vooruit te helpen”, zegt Arthur

van den Berg, productspecialist bij a.s.r.

“Maar we willen in geen geval vanuit een

ivoren toren roepen hoe ondernemers

het moeten aanpakken. Verduurzaming

klinkt in theorie mooi, maar het moet in

de praktijk van alledag passen.”

Vandaar dat a.s.r. nadrukkelijk voor

de samenwerking met kennispartners

Cumela en E- Hartog Bouwmaterieel

heeft gekozen, zegt collega Guido van

Walbeek, commercieel riskmanager bij

a.s.r.. “Deze partnerschappen zijn waardevol.

Zij weten wat ondernemers nodig

hebben om verdere stappen in de transitie

te zetten.”

BRANDRISICO

De twee kennispartners informeerden

a.s.r. over technische ontwikkelingen

in het werkveld en specifieke mogelijkheden

voor de doelgroep. Cumela en E-

Hartog Bouwmaterieel dachten tevens

mee over de preventie-eisen voor elektrische

machines. Gezamenlijk kwamen

ze tot een uitgebalanceerde beschrijving

voor het laden, stallen, onderhouden en

repareren van elektrische machines. Een

pakket waarmee bedrijven (brand)risico’s

kunnen beperken en dat tegelijkertijd

werkbaar voor hen is.

Overigens blijkt uit onderzoek dat

het brandrisico bij elektrische voertuigen

niet bovengemiddeld is. Verhalen over

spontaan ontbrandende accu’s in elektrische

personenauto’s krijgen veel aandacht,

maar dergelijke voorvallen zijn

zeldzaam. Ook vanwege de jarenlange

ervaring met elektrische heftrucks en

elektrokarren, is het niet de verwachting

dat het brandrisico van elektrisch aangedreven

machines groter wordt.

Veel problemen zijn te voorkomen

door het gebruik van de juiste accu’s en

goed onderhoud, verduidelijkt Gerrit Rottiné,

adviseur bij Cumela. “Het is in ieders


a.s.r.

belang dat machines gewoon goed blijven

werken en dat er geen ongelukken

gebeuren. Daar hebben we vanuit het

perspectief van ondernemer, verzekeraar

en leverancier van machines, die de voorschriften

van fabrikanten tot in de puntjes

kent, op ingestoken. Het is een mooie

open samenwerking geworden, waarin

elke partij zijn kennis heeft gedeeld. Dit

is dé manier om vooruit te komen in de

energietransitie.”

INNOVATIEF KARAKTER

Er moeten ook wel slagen worden gemaakt.

Niet alleen omdat het jaar 2030

nadert, ook omdat we volgens een recent

advies van het Planbureau voor de Leefomgeving

(PBL) de doelen uit het Klimaatakkoord

in het huidige tempo niet

halen. “Het stikstofvonnis van de Raad

van State legt nog eens extra druk op”,

reageert Ralph de Hart, directeur bij Cumela.

“Gelukkig realiseren steeds meer

mensen zich dat. Een ander voordeel is

dat de technologische innovatie snel verloopt.

Bijvoorbeeld accu’s worden kwalitatief

beter en laden sneller.”

Ondernemers in de GWW en de sectoren

groen en agrarisch kenmerken zich

volgens Rottiné door hun innovatief karakter.

“Ze hebben veel belangstelling

voor vernieuwende en besparende technische

oplossingen en willen daar absoluut

in mee. Het financiële plaatje speelt

natuurlijk wel een rol. De aanschaf van

elektrische machines vergt een flinke investering.”

Ralph de Hart, Rosanne den Hartog, Arthur van den Berg en Gerrit Rottiné bij de nieuwe

elektrische shovel Giant G2700E (x-extra).

OVERSTAP NAAR ELEKTRISCH

Rosanne den Hartog, bedrijfsleider van

E- Hartog Bouwmaterieel, ziet dat nu

vooral de grotere bedrijven elektrische

machines en voertuigen aanschaffen.

Naast verduurzaming van de eigen organisatie,

speelt voor deze bedrijven

het verkrijgen van opdrachten een rol.

“Steeds meer opdrachtgevers stellen

eisen aan de emissie bij projecten. Om

een kans te maken in aanbestedingen

en tenders, kiezen deze ondernemingen

voor elektrische machines.”

Maar ook voor het MKB is een overstap

naar elektrisch inmiddels een interessante

optie, benadrukt Den Hartog.

“Ondernemers besparen op brandstofkosten

door de zuinigheid van de machines

en de lagere kosten voor onderhoud.

Daarnaast zijn er allerlei subsidies voor

duurzame bedrijfsmatige investeringen

beschikbaar, zoals de milieu-investeringsaftrek

MIA en de SSEB, subsidieregeling

Schoon en Emissieloos Bouwmaterieel.”

De techniek zelf ontwikkelt zich inmiddels

zo snel, dat zelfs zwaardere

voertuigen elektrisch kunnen worden

aangedreven. E- Hartog Bouwmaterieel

levert onder andere een shovel, type Giant

G2700E (x-extra), die zware pallets

stenen kan tillen. Veel elektrische shovels

zijn al geschikt voor oplading via laadpalen.

“En er komt continu software voor

bestaande elektrische machines op de

markt”, voegt Den Hartog toe. “Zo houden

ondernemers een actueel product.”

FINANCIEEL ADIVSEUR

a.s.r. zet de komende jaren vol in op

duurzaamheid. Elektrificatie van voertuigen,

zoals werkmachines, maar ook personenauto’s

en bedrijfsvoertuigen behoudt

prioriteit. De ogen blijven hoe dan

ook scherp gericht op alle duurzame ontwikkelingen,

stelt Van den Berg: “Waterstof,

bijvoorbeeld voor de aandrijving van

zware graafmachines, kan een belangrijke

rol gaan spelen in de energietransitie.

We blijven dergelijke alternatieven en

verduurzaming als geheel uitdragen naar

onze klanten. Ook kunnen preventiespecialisten

van a.s.r. ingeschakeld worden

om de ondernemer bij te staan bij duurzaamheid

en veiligheid”.

De financieel adviseur is bij uitstek

de specialist die ondernemers op verzekeringsgebied

in de energie transitie

vooruit kan helpen, besluit De Hart. “De

adviseur kent de klant en heeft het totaalplaatje

in beeld. Het delen van product-

en technische kennis kan via a.s.r.

en een organisatie als Cumela verlopen.

Zoek de samenwerking met kennispartijen,

dat levert de beste resultaten op.” n

www.asr.nl


DUURZAAM ADVIES

STEEDS MEER BEDRIJVEN PAKKEN DUURZAAMHEID ACTIEF OP.

HET MERENDEEL VAN DE BEDRIJVEN HEBBEN VOLGENS HET CBS

DIT JAAR MAATREGELEN GENOMEN OM HUN BEDRIJFSVOERING

DUURZAMER TE MAKEN. ER IS MAATSCHAPPELIJK DRAAGVLAK

VOOR DEZE VERDUURZAMING EN DAT WORDT ALLEEN MAAR

GROTER. DE VERZEKERINGSBRANCHE HEEFT DAAR EEN

SPILFUNCTIE IN EN HEEFT EEN BELANGRIJKE ROL IN HET VERDER

VERDUURZAMEN VAN ONZE SAMENLEVING. OP DIT VLAK VALT NOG

VEEL IMPACT TE MAKEN VANUIT ONZE BRANCHE EN DAAR VOOR

IS INSVER OPGERICHT. HET PLATFORM DAT ONDERDAK BIEDT AAN

ALLES EN IEDEREEN DIE OPENSTAAT VOOR VERDUURZAMING.

Klimaat en

duurzaamheid topprioriteit

maken

TEKST KEES DULLEMOND, DIRECTEUR INSVER

De belangrijkste reden om te verduurzamen

voor bedrijven is vaak toch een

financiële prikkel of maatregelen die

worden opgelegd vanuit de overheid.

INSVER vindt het belangrijk dat mensen

hun eigen verantwoordelijkheid

oppakken en zélf overtuigd zijn van

het nut van verduurzaming. Vanuit een intrinsieke motivatie

moeten we het voortouw nemen en niet wachten

op andere partijen of op elkaar. Er is inmiddels veel

bekend over de gevolgen van klimaatverandering en

het verlies aan biodiversiteit. Toch spannen we tot nu

toe nog de kar achter de wagen en dweilen we met de

kraan open.

REGELGEVING OMDAT HET MOET

Daarbij hebben veel initiatieven wereldwijd nog niet

geleid tot een afname van de verstoring van de natuur

en het dalen van het aantal diersoorten op onze planeet.

Een betere wetgeving is belangrijk om meer bedrijven

aan te sporen hun verantwoordelijkheid te nemen.

Ook de verzekeringsbranche krijgt te maken met

nieuwe weten regelgeving. Klimaat en duurzaamheid

hebben topprioriteit in de politiek, bij DNB en AFM.

Deze topprioriteit zou eigenlijk voor iedere verzekeraar,

assurantiekantoor of financieel adviseur moeten gelden.

Wie de maatschappelijke verantwoordelijkheid

aanvaardt en een vooruitstrevende rol oppakt op weg

naar verduurzaming is de winnaar van morgen.


DUURZAAM ADVIES

INZICHTELIJK MAKEN

De vraag is nog vaak hoe. Als het gaat om (vernieuwde)

wetgeving liggen daar zelfs nog veel vragen over de

aanpak onder adviseurs. INSVER wil los van die wetgeving

positief draagvlak creëren waarin verzekeringsmensen

de sport zien om mee te doen. Wij inventariseren

ideeën en stellen tal van instrumenten ter beschikking

om duurzaamheid concreet en inzichtelijk te maken.

Dit is bedoeld voor de hele keten want we hebben

elkaar nodig. Samenwerking is cruciaal om er voor te

zorgen dat natuur en mens weer meer in balans zijn.

Wij zijn immers natuur en geen heer en meester over

diezelfde natuur.

URGENTIE

Hoewel dit concept steeds meer in ons bewustzijn

dringt blijven concrete acties vaak uit. Onze klimaatuitdagingen

hangen vaak samen met tal van andere

maatschappelijke, sociale, ecologische en economische

vraagstukken en knelpunten. Voor advieskantoren die

dagelijks bezig zijn om hun klanten goed te helpen, hun

team te optimaliseren en de bedrijfsprocessen draaiende

te houden, is het niet te doen om goed inzicht te hebben

in deze complexe materie, laat staan waar zij zelf

invloed op uit kunnen oefenen.

HOE DAN WEL

INSVER gaat daarom voor een laagdrempelige en concrete

aanpak. Wanneer wij met elkaar als branche kleine

en grote stappen zetten, maken wij met zijn allen

een grote sprong vooruit.

Dit begint met kennis en informatie verzamelen

over duurzaam en klimaatverantwoord ondernemen. Er

is inmiddels veel informatie beschikbaar. Juist die hoeveelheid

maakt dat bedrijven niet altijd weten waar ze

moeten beginnen. Het is een drempel om aan de slag te

gaan. Daarom hebben we voor de leden van INSVER een

kennisplatform ontwikkeld. Zie dit als een digitale bi-

Kees Dullemond:

‘Duurzaamheid wordt

business as usual.’

VOETAFDRUK BEREKENEN

Een beter milieu start nog altijd bij onszelf. De opwarming

van de aarde wordt veroorzaakt door de

CO2-uitstoot van fossiele brandstoffen. INSVER

heeft daarom twee versies voetafdruk calculators

ontwikkeld, specifiek afgestemd op de verzekeringsbranche.

• De Panda versie: voor zelfstandig gebruik, als eerste

snelle quick scan en beschikbaar als webtool.

• De Leeuwin versie: zeer uitgebreid, met intensieve

begeleiding voor een diepgaande analyse, meer

geschikt voor grotere assurantiekantoren.


DUURZAAM ADVIES

‘Het duurt niet lang

meer of klanten willen

alleen nog zaken doen

met duurzame

ondernemingen’

GEEN KEUS

Het duurt niet lang meer of klanten willen alleen nog

zaken doen met duurzame ondernemingen. Adviseurs

selecteren daarom ook steeds meer op samenwerkingen

met duurzame verzekeraars. Een punt van aandacht

is natuurlijk dat financiële producten ook echt

duurzaam zijn en dat er geen sprake is van greenwashing.

Een algemeen erkend duurzaamheidslabel is

hier deels een oplossing voor. Dit zal niet lang op zich

laten wachten. De hele samenleving verduurzaamt en

de verzekeringsbranche moet daarin mee en kan daar

zelfs een aanjagende rol in spelen. Wij willen met INS-

VER een actiegericht klimaat scheppen voor adviseurs

waarin ze uitgenodigd en bekrachtigd worden om die

rol op te pakken en uit te voeren. n

bliotheek met allemaal artikelen, rapporten, boeken en

nieuws over duurzaamheid in de verzekeringsbranche.

Dit helpt financieel adviseurs en assurantiekantoren

om in een afgebakende omgeving kennis op te doen en

behapbare stappen te zetten.

Met INSVER pakken we de handschoen op om de

verzekeringsbranche breder en dieper met artikelen

over duurzaamheid en klimaat te informeren. Concreet,

met voorbeelden en tips en suggesties. Denk aan voorbeelden,

tips en suggesties voor in de bedrijfsvoering

van de adviseurs en verzekeraars:

• over hoe je duurzame verzekeringen kunt maken en

duurzaam advies verleent;

• over hoe je de CO2-voetafdruk kunt verlagen en dat

ook met je klanten kunt gaan bespreken;

• over wat de SDG’s zijn en hoe je die in je bedrijf kunt

implementeren;

• over hoe je het gesprek met je klant over duurzaamheid

aan gaat (zakelijk en particulier);

• over hoe je zelf een plan van aanpak maakt om

duurzaamheid in je bedrijf te integreren.

VERDUURZAMEN BEGINT BIJ JEZELF

Om te verduurzamen begin je bij jezelf. Dit komt een

advies aan anderen alleen maar ten goede. INSVER

heeft daarom twee CO2 voetafdruk calculators gemaakt

die assurantiekantoren kunnen invullen om te zien hoe

ze er voor staan met hun bedrijf en waar ze kunnen verbeteren.

Verder is het platform ingedeeld in diverse thema’s

zoals duurzaamheid, klimaat, circulariteit, en regelgeving.

Het zijn allemaal thema’s die met elkaar samenhangen

en allemaal belangrijk zijn. Wat we hiermee

laten zien is dat er enorm veel mogelijkheden zijn om

aan duurzaamheid te doen. En dat het ook juist goed is

om daar iets kleins uit te kiezen waarop je actie onderneemt.

INSVER

INSVER is het kennisplatform over duurzaamheid in

de verzekeringsbranche. Allerlei informatie en hulpmiddelen

tref je hier aan als antwoord op de vraag:

wat kan ik doen als assurantiekantoor aan verduurzaming?

Samen met elkaar zetten we onze schouders

er onder, op weg naar een duurzame samenleving

verzekerd.

Voordelen van INSVER:

• Je kunt gebruik maken van ondersteuning door

INSVER;

• Je wordt onderdeel van een netwerk van verduurzamers;

• Je krijgt recente informatie over verduurzamen

ingedeeld in overzichtelijke thema’s;

• Je kunt gemakkelijker samenwerking en/of coalities

aan gaan;

• Het is een stimulans om je eigen verduurzaming

sneller en beter te realiseren;

• Het draagt bij aan het zichtbaar kunnen communiceren

van je inspanningen op klimaat- en SDGgebied

(en mogelijk onder voorwaarden met het

INSVER-logo);

• Er ontstaat grote voldoening: je bent van betekenis

voor een duurzame samenleving;

• Duurzaamheid wordt ‘business a usual’ en het zal

daarom de toekomst van je bedrijf waarborgen.

Meer informatie: www.insver.nl


PARTNER IN KENNIS

FINANCIEEL ZEKER

HOE KUNNEN WE CONCREET INVULLING GEVEN AAN ONZE

AMBITIE OM BREDE WELVAART VOOR ONZE KLANTEN TE REALI-

SEREN? OVER DIE VRAAG HEBBEN WE ONS DE AFGELOPEN TIJD

GEBOGEN BINNEN FINANCIEEL ZEKER. NATUURLIJK, WE

FINANCIEREN VERDUURZAMINGSMAATREGELEN ZOALS

ZONNEPANELEN EN ISOLATIE. EN WE COMPENSEREN ONZE

UITSTOOT VIA HET AANPLANTEN VAN EXTRA BOMEN. MAAR

DAT IS NIET GENOEG. WE MOETEN EN WE WILLEN MEER DOEN.

Extra financiële ruimte

om te verduurzamen

TEKST ROBERT VAN DEN BROEK

Afgelopen voorjaar heeft een

student van de HAN University

of Applied Sciences ons geholpen

met het in kaart brengen

van mogelijke vormen van dienstverlening

om bij te dragen aan brede welvaart

ontwikkeling. Beluister op spotify

de podcast Duurzaamheid in hypotheekadvies:

veel meer dan een groene saus. Dit

onderzoek heeft ons extra gemotiveerd

om actie te ondernemen. Ik noem hier

twee concrete instrumenten die we voor

onze klanten hebben ontwikkeld.

EXTRA RUIMTE

De aankoop van een woning moet voor

een klant een feestje zijn en niet leiden

tot zorgen. Vanuit onze rol als financieel

dienstverlener kunnen we een deel van

die zorgen voorkomen. Door een passende

financiering te regelen, door in het

advies te kijken naar de totale financiële

situatie en de lange termijn. Wat we ook

kunnen doen is extra financiële ruimte

scheppen om direct bij de aankoop van

een woning de nodige duurzame maatregelen

te treffen. Het verduurzamen van

een woning kan behoorlijk kostbaar zijn.

Maar het is vooral ook een investering in

de toekomst. Verduurzaming is beter voor

het milieu, onze leefomgeving en essentieel

voor onze kinderen en kleinkinderen.

En is financieel gezien ook een besparing

op termijn. Daarom bieden we woningkopers

extra financiële ruimte om zo snel

mogelijk die verduurzamingsmaatregelen

te treffen. Door ze de mogelijkheid te

geven de eerste zes tot twaalf maanden

geen hypotheekrente te betalen. Verduurzamen

is dan mogelijk zonder een extra

lening te hoeven afsluiten.

DEKKING BIJ OVERLIJDEN

Een andere invulling van adviseren voor

brede welvaart is het bieden van extra

dekking bij overlijden. Op het moment

dat we een relatie aangaan met

onze klant voelen we ons verantwoordelijk

voor het welzijn van die klant. Dus

niet pas vanaf het sluiten van de hypotheek.

Daarom bieden we al direct na de

opdracht tot dienstverlening een kosteloze

dekking voor het overlijdensrisico.

De uitkering (50.000 euro) gaat naar de

nabestaanden die met deze uitkering de

tijd kunnen overbruggen en maatregelen

nemen om hun leven weer op de rit

te krijgen.

KRACHTEN BUNDELEN

Als Financieel Zeker willen we andere

financiële dienstverleners, zoals onze

business partners, aanjagen om meer te

doen aan brede welvaartontwikkeling.

Daarom hebben we ze uitgenodigd voor

een rondetafelgesprek over hoe we als

branche gezamenlijk een netto positieve

bijdrage kunnen leveren. Dat gesprek

gaat begin 2023 plaatsvinden. We doen

het graag samen maar we geven vast

het goede voorbeeld. n


PURPOSE

HET IS EEN MOOI IDEE OM VANAF 2024

DE LEENNORMEN VOOR HYPOTHEKEN TE

DIFFERENTIËREN. MAAR ALS MINISTER

DE JONGE NIET BEREID IS OM GEBRUIK TE

MAKEN VAN MOGELIJKHEDEN DIE AL LANG

BESTAAN, VERANDERT ER NIETS.

TEKST HERGEN DUTRIEUX, VIISI HYPOTHEKEN

Geschreven op persoonlijke titel

‘Zolang de minister

niet bereid is het

voortouw te nemen,

verandert er niets

wezenlijk aan de

leennorm’

In het zorgzame Nederland is er voor elk aspect van

ons leven wel een instantie die erop toeziet dat het

ons goed gaat. Het consultatiebureau let erop dat we

als baby’s passen binnen de groeicurve, de schoolarts

kijkt of we wel rechtop lopen, de leerplichtambtenaar

of we naar school gaan. En ook als we eenmaal

volwassen zijn, wordt er goed op ons gepast. Zo berekent

het Nibud of ons leven niet te duur wordt.

Sinds 2000 rekent de budgetbewaker de financieringslastnormen

uit voor hypotheken. Aan de hand van

drie componenten – betaalbaarheid, hanteerbaarheid

en robuustheid – wordt vastgesteld hoe hoog een hypotheek

mag zijn.

Niemand zal er bezwaar tegen hebben dat er normen

zijn om te voorkomen dat huizenkopers hun eigen

financiële draagkracht te rooskleurig inschatten

en massaal in de executieverkoop belanden. Toch wil

ik wel wat kanttekeningen plaatsen bij deze leennorm.

Het Nibud denkt bij de vaststelling namelijk in algemeenheden.

In het advies voor 2023 staat waarom dat zo is:

In het ideale geval betekent dit dat voor elk individueel

huishouden getoetst wordt of een hypotheeklast nu en in

de toekomst draagbaar is, afgezet tegen het individuele

huidige en toekomstige inkomsten- en uitgavenpatroon.

Een dergelijke individuele aanpak is ingewikkeld. Het

achterhalen van de daadwerkelijke inkomsten en uitgaven

van een huishouden is een tijdrovend proces en het

is de vraag of het uitgavenpatroon voortgezet wordt in

de nieuwe situatie die ontstaat na aankoop van een woning.

Daarnaast zullen hypotheekverstrekker en consu-


PURPOSE

Huidige leennorm

gaat niet veranderen

ment zich ongemakkelijk voelen bij discussies over welke

individuele uitgaven als luxe en welke als noodzakelijk

gezien worden. Een dergelijke aanpak kan al snel tot subjectiviteit

en willekeur leiden. Een zekere mate van standaardisering

en het werken met gemiddelde uitgavenpatronen

is dan ook wenselijk.

BEST GEK

Met andere woorden, individueel inkomen kun je eenvoudig

vaststellen, maar uitgaven niet. Daarom leent

iedereen in Nederland alsof we allemaal dezelfde uitgaven

hebben. En dat is best gek.

Neem bijvoorbeeld een gezin met drie kinderen

waarvan slechts één van de ouders een betaalde baan

heeft en hiermee een inkomen van 60.000 euro verdient.

De leencapaciteit van dit gezin is net zo hoog als

dat van een stel tweeverdieners zonder kinderen die

beiden parttime werken en ieder 30.000 euro verdienen.

Op het eerste gezicht lijkt dat misschien eerlijk: het

gezamenlijke inkomen is in beide huishoudens hetzelfde.

Maar het is niet moeilijk te beredeneren dat de situatie

van het gezin met één inkomen minder robuust is

dan van het stel met twee inkomens. Baanverlies, stijging

in kosten, etcetera, zijn lastiger op te vangen voor

het gezin met één inkomen dan voor tweeverdieners

zonder kids.

Nog een voorbeeld? Twee gezinnen, allebei hetzelfde

inkomen en lage huurlasten. Het ene gezin zet iedere

maand een flink bedrag op de spaarrekening en het andere

gezin houdt niets over. De leencapaciteit is gelijk.

Ik ken maar weinig geldverstrekkers die rekening houden

met zoiets als spaar- of betaalmoraliteit.

Ook minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting

en Ruimtelijke Ordening vindt het tijd voor differentiatie.

In een brief aan de Tweede Kamer schrijft hij dat hij

vanaf 2024 bij de leennormen rekening wil houden met

de energiezuinigheid van een woning. “Voor de aankoop

van een woning met een lager energieverbruik of

wanneer energiebesparende maatregelen worden genomen,

kan dan een hoger hypotheekbedrag worden

verkregen dan voor de aankoop van een woning met

een hoger energieverbruik, omdat er lagere energielasten

zijn.”

PRAKTIJK

Wat betekent dit in de praktijk? Laten we nog eens kijken

naar mijn twee eerdere voorbeelden. Differentiatie

naar energiezuinigheid zou kunnen betekenen dat het

eenverdienergezin in een meer energiezuinige woning

straks meer kan lenen dan de tweeverdieners zonder

kids. Of de big spender kan meer lenen omdat het energielabel

wat gunstiger uitpakt.

Ik juich toe dat er meer differentiatie komt op basis

van uitgaven, maar doe het dan serieus en goed.

Neem alle uitgaven in beeld. Is dat heel moeilijk zoals

het Nibud stelt? Helemaal niet. Het is wellicht moeilijk

om een nieuwe systematiek neer te zetten, maar zowel

inkomen als uitgaven vanuit brongevens ophalen is al

lang niet meer ingewikkeld.

Ik pleitte eerder al voor een nationaal hypotheekacceptatie-algoritme

(zie VVP 3 2021, bladzijde 62). Er

zijn partijen in de markt die de zogenoemde brondata

van onder meer de Belastingdienst, UWV, Mijnpensioenoverzicht

en bankrekeninggegevens kunnen ontsluiten,

zodat het mogelijk is om maatwerk te leveren.

VOORTOUW

Zolang de minister niet bereid is om hierin het digitale

voortouw te nemen, verandert er niets wezenlijk aan

de leennormen. Waardoor sommige huishoudens meer

kunnen lenen dan goed voor ze is en anderen wegens

kortzichtige regels hun droomhuis aan hun neus voorbij

zien gaan. n


PARTNER IN KENNIS

HENK JANSEN, OPRICHTER VAN HET IN EXPATS GESPECIALI-

SEERDE FINANCIEEL ADVIESBUREAU EXPAT MORTGAGES, IS

HELDER: “ER VALT NOG VEEL TE DOEN OM DE POSITIE VAN DE

CONSUMENT TE VERBETEREN.”

Scildon geeft het woord aan… Henk Jansen, Expat Mortgages

Waar blijft de

doorstroomhypotheek?

TEKST SCILDON

Als gespecialiseerd financieel

dienstverlener hebben wij te

maken met een bijzondere populatie

klanten. Het zijn vaak

hoogopgeleide mensen, die op relatief

jonge leeftijd naar Nederland komen.

Men koopt dan vaak vrij kort na aankomst

een appartement. Vaak ontmoet

men dan in de jaren daarna een partner

en ontstaat de behoefte aan een grotere

woning. Gespreid over een iets langere

tijd zie je die ontwikkeling natuurlijk ook

bij de andere kopers van woningen. Wat

ik mis in de Nederlandse markt is, wat

ik wil noemen, een “doorstroomhypotheek”.

Voor mij is een Doorstroomhypotheek

een hypotheek die, onder dezelfde

hypotheekakte, omgezet kan worden van

‘owner occupied’ (hypotheek voor woning

in eigen gebruik) naar ‘buy to let’

(hypotheek voor een beleggingspand).

De expat die doorstroomt wil namelijk

zijn eerste woning aanhouden en gaan

verhuren en een nieuwe woning kopen

die hij/zij dan weer financiert met een

gewone woonhuis hypotheek. Het gaat

dus om de omzetting van de eerst afgesloten

hypotheek.

DRIE PARTIJEN BELANG BIJ HUUR

ORV

In ons segment zien wij dat de expat,

die gestart is met een appartement en

doorstroomt naar een grotere woning,

het appartement dan als belegging aanhoudt

en gaat verhuren. Bijna altijd betekent

dit dat de eerder afgesloten hypotheek

op, in dit geval, het appartement

moet worden omgezet naar een

verhuurhypotheek. Wij adviseren in veel

gevallen om van de huurder te vragen

een huur-ORV af te sluiten. Dit geeft niet

alleen de nabestaanden van de huurder

belangrijke zekerheid dat men bij het

vooroverlijden van bijvoorbeeld de partner

kan blijven wonen in de voorheen

gemeenschappelijk bewoonde woning,

maar biedt ook de verhuurder, in dit geval

de expat, extra inkomenszekerheid.

Tot slot denk ik dat ook de hypotheekverstrekker

van een verhuurhypotheek,

door de huur-ORV extra zekerheid krijgt

die wat mij betreft een beperking van de

opslag op de hypotheekrente zou rechtvaardigen.

‘Geef de consument gewoon de

mogelijkheid om de advieskosten

onderdeel te laten zijn van de

maandelijkse premiebetaling’

PROVISIEVERBOD ORV IS ELITAIRE

MISSTAND

Het voortijdig overlijden van een levenspartner

is statistisch een beperkt risico.

Maar de financiële impact is vaak enorm.

Het frustreert mij mateloos, wanneer ik

zie welke risico’s bijvoorbeeld huurders

op dit gebied lopen, terwijl de financië-


SCILDON

Henk Jansen: ‘Provisieverbod

ORV is resultaat van doorgeschoten

vooringenomenheid.’

le ellende met een paar euro per maand

is te voorkomen. Maar ik begrijp ook dat

het heel lastig is om aan een klant uit te

leggen, dat hij een paar honderd euro advieskosten

moet betalen voor een product

dat maar een paar euro per maand

kost. Het verbod op provisie voor met

name de eenvoudige basis ORV vind ik

een resultaat van doorgeschoten vooringenomenheid

van elitaire beleidsmakers

die het contact met de ‘gewone burger’

zijn verloren. Geef de consument gewoon

de mogelijkheid om de advieskosten

onderdeel te laten zijn van de maandelijkse

premiebetaling.

MEER AANDACHT VOOR KWETSBARE

KLANTEN

Ik denk dat wij als financiële sector er

goed aan doen meer aandacht te geven

aan groepen kwetsbare klanten. In Nederland

hebben wij alleen al 2,5 miljoen

laaggeletterde mensen. Vanuit onze expertise

hebben wij vrijwel alleen maar

te maken met mensen die de Nederlandse

taal niet machtig zijn. Zo zijn er

meer groepen consumenten die op een

andere wijze moeten worden geholpen

dan de “doorsnee klant”. Wanneer ik vervolgens

kijk naar onze sector, dan zie ik

een enorme focus op digitalisering zonder

aanvullend beleid voor mensen, voor

wie digitale contacten in de Nederlandse

taal een brug te ver zijn. Het gaat niet alleen

om “laaggeletterdheid”. Kwetsbaar

vind ik ook de klanten die onbewust onbekwaam

zijn. Die risico’s niet goed inschatten.

Op ons vakgebied, hypothecair

krediet, ben ik er warm voorstander van

dat wettelijk wordt verplicht dat (voorlopige)

koopovereenkomsten altijd via de

notaris moeten verlopen en er een wettelijke

termijn komt voor financieringsvoorbehoud.

MEER KORTE AUDIOVISUELE

MIDDELEN

Natuurlijk zijn zij er nog: de gewaardeerde

collega’s die hun kantoor in de dorpsstraat

hebben en waar de klanten, die een

vraag hebben op financieel gebied, op

weg van werk naar huis “even” binnenwippen.

Maar bij veel kantoren is deze

situatie niet meer aanwezig. Dat maakt

het zoeken naar andere methoden van

communicatie alleen maar belangrijker.

Zoals hierboven al aangegeven zijn

er grote groepen consumenten die moeite

hebben met schriftelijke informatie.

Beeld en geluid worden binnen de communicatie

steeds belangrijker. Ik denk dat

ook financieel adviseurs vaker dit middel

moeten inzetten om te communiceren

met hun klanten. Vaak kan je als adviseur

in tien of vijftien minuten het belang

van een bepaald onderwerp toelichten.

Of dat nu gaat over het belang van een

ORV of de mogelijkheden om de verduurzaming

van jouw woning te financieren.

Dat valt prima uit te leggen in korte opnames.

Je kan die opnames op jouw site

zetten of groepen klanten via een mail

een link sturen. Zelf heb ik op dit moment

gemiddeld twee keer per week webinars

of opnames voor onze klanten. Ik zie dat

het gewaardeerd wordt en ook zakelijk is

dit een goede manier om met klanten in

gesprek te komen. n


CULTUUR

CULTUUR

In de VVP-rubriek Cultuur geven Faisal Setoe (HDI Global

Specialty), Indra Frishert (Dazure) en het bestuur van WIFS

afwisselend hun visie op de cultuur(verandering) in de

financiële sector.

Bestuursleden WIFS: voorzitter Diana Zandbergen,

penningmeester Justina Alders-Sheya

en directeur Mirelle van Gemert.


CULTUUR

WOMEN IN FINANCIAL SERVICES (WIFS) IS OPGERICHT NA DE FINANCIËLE CRISIS

VANWEGE ‘DE OVERHEERSENDE MASCULIENE CULTUUR DIE EEN BELANGRIJKE

AANJAGER IS GEBLEKEN VOOR GROTE FINANCIËLE RISICO’S. WAT IS DE STAND VAN

ZAKEN ANNO 2022? DIANA ZANDBERGEN EN JUSTINA ALDERS-SHEYA, BESTUURS-

LEDEN BIJ WIFS ÉN WERKZAAM IN DE FINANCIËLE SECTOR, GEVEN ANTWOORD.

Zonder gelijkwaardigheid

geen toekomst voor

financiële sector

TEKST WIFS | BEELD ESTER GEBUIS

Begin dit jaar gaf WIFS in een opiniestuk

een pittig statement af over de masculiene

cultuur in de financiële sector. Die zou ontstaan

zijn door ‘een te veel aan ego en een

gebrek aan empathie voor klanten, medewerkers,

maatschappelijke verhoudingen

en duurzaamheid.’

Justina slaakt een zucht. “Ik groeide op in Namibië,

in een matriarchale samenleving, waar vrouwen een

belangrijke rol hebben in de maatschappij. Daarom voel

ik het als een natuurlijke plicht om mijn stem te laten

horen, mijn mening te geven en beslissingen te nemen.

Het was voor mij een shock om te ervaren dat mannelijke

waarden in Nederland zo de boventoon voeren. Des

te hogerop ik kwam in de financiële sector des te minder

vrouwen ik zag. Ik dacht steeds vaker: wat moet ik

hiermee? Waarom staat de helft van de mensen aan de

zijlijn en lijkt iedereen dit normaal te vinden?”

LEIDEND PRINCIPE

Het leidende principe van WIFS is niets minder dan een

evenredige man/vrouw-verdeling in de financiële sector,

ook in de top. Fifty-fifty dus in plaats van de door

quotawetgeving opgelegde 30-70 procent. Die fifty-fifty

ziet WIFS bovendien breder dan alleen de verdeling aan

de top. “Het gaat ook om bewustwording dat vrouwen

en mannen zowel vrouwelijke als mannelijke kwaliteiten

bezitten en deze kunnen inzetten wanneer deze het

beste uitkomen. Heb je een krachtige boodschap dan

straal je kracht uit, wil je een team meekrijgen dan ben

je empathischer. We zien als WIFS wel een beweging

dat zowel mannen als vrouwen meer de ruimte durven

te nemen om zichzelf te zijn in plaats van vooral masculien

te willen overkomen. Bijvoorbeeld doordat vrouwen

aan de top zich steeds minder mannelijk gedragen”,

aldus Diana.

“Een mix van vrouwelijke en mannelijke leiderschapskenmerken

is bovendien nodig om de financiële

sector ‘minder ego-gedreven, empathischer en daarmee

duurzamer te maken”, vervolgt Justina. “Duurzaamheid

in de financiële sector betekent voor mij het creëren

van een toekomstbestendige sector en samenleving

waar – daar is ie weer – gelijkwaardigheid een basisprincipe

is. Waar iedereen zich gezien voelt. De samenleving

bestaat nu eenmaal niet alleen uit witte mannen

van middelbare leeftijd.”

MAATSCHAPPELIJKE FOCUS

Ook Diana heeft haar eigen visie op een duurzame sector.

“De financiële sector is niets meer dan een dienstverlenende

sector. Financiële instellingen komen in de

basis voort uit de noodzaak om maatschappelijke problemen

te reguleren. Financiële instellingen hebben

bovendien het geld van klanten ‘in bruikleen’ dus dat


VERMOGENSBEHEER

brengt een maatschappelijke verantwoordelijkheid met

zich mee. Wanneer je nadenkt over een toekomstbestendige

sector moet je dus verder gaan dan alleen het

duurzaamheidsbeleid uitvoeren. Dan moet het gaan

over de vraag: waartoe ben ik op aarde? Wat draag ik bij

aan de samenleving? En dan kunnen we gevoeglijk concluderen

dat we meer banken nodig hebben met een

maatschappelijke focus dan alleen een focus op winst

alleen.”

“Een focus alleen op winst op korte termijn is bovendien

steeds minder rendabel”, zegt Justina. “Als je

een financieel product bedenkt, wil je dat het past bij

zoveel mogelijk mensen in de samenleving. Je kan het

je niet veroorloven om maar naar de helft van je potentiële

markt te kijken. Ook voor mijzelf als investeerder

vind ik het belangrijk om te weten: is dit bedrijf toekomstbestendig,

ook in de zin van inclusie? Blijft het al

z’n klanten boeien, inclusief de vrouwen? Als je de helft

van je klanten kwijtraakt, heb je een slechte business

case. Dan word je een Nokia en verdwijn je.”

Bijkomend probleem in de financiële wereld is dat

er veel minder kapitaal in door vrouwen geleide bedrijven

wordt geïnvesteerd dan in bedrijven die door

mannen worden geleid. Terwijl van vrouwelijke ondernemers

bekend is dat zij zich niet alleen focussen op

het hoogste rendement voor de aandeelhouders, maar

onder meer ook op het creëren van banen en op duurzaamheid.

Die olievlekwerking blijft nu onbenut, ziet

Justina in de praktijk. “Bedrijven die worden geleid door

vrouwen zijn vaak gericht op het creëren van waarde

op de lange termijn. Als zij investeerders zoeken, focussen

ze niet alleen op winst om in roadshows te kunnen

laten zien hoe hard ze groeien. Vrouwen willen laten

zien dat ze een stabiel bedrijf runnen, met oog voor alle

stakeholders. Zo lang we ons blijven richten op de winst

van vandaag, blijft deze ongelijkheid bestaan en wordt

de waarde van morgen niet gezien.”

JOINT FORCES

Wat zijn dan de opties om het proces van winst naar

waarde en naar meer gelijkwaardigheid in de financiële

sector te versnellen? “Het belang van rolmodellen is belangrijk”,

zegt Justina. “De scheve balans tussen mannen

en vrouwen zien kinderen al van jongs af aan en trekt

door naar buiten, naar je werk, naar de financiële sector.

Zodra je je anders gaat gedragen op een zichtbare positie

help je al mee die balans rechter te trekken. Nu proberen

we het met een paardenmiddel als quota. Maar het liefst

wil je dat dit zelf wordt opgepakt. Bovendien heeft positieve

discriminatie soms een averechts effect.”

“Quota’s zijn een pleister voor een open wond”, aldus

Diana. “Ga naar de kern van wat er aan de hand is:

we focussen nog steeds te veel op de verkeerde mensen

met de verkeerde ideeën en risicoprofielen. Als de

kern gelijkwaardigheid is, dus fifty-fifty met respect

voor elkaar, zet dan de spotlight op rolmodellen die dit

laten zien. Dat je mag zijn wie je bent en dat je vanuit

je talent gewaardeerd wordt. Als we honderd jaar na de

invoering van het vrouwenkiesrecht nog slechts hier

staan, duurt het nog honderd jaar om tot die eerlijke

verdeling te komen.”

Het enige dat helpt zijn ‘joint forces’. “We moeten

allemaal in de spiegel kijken en denken: what the f*ck

am I doing all day”, aldus Diana. Justina is het daarmee

eens. “We kunnen de wereld niet beplakken met stickers

met de tekst: ‘Dit bedrijf doet aan equality’. Het

moet van binnenuit komen. En hetzelfde geldt voor

vrouwen: durf uit te komen voor wat je wilt. Dat gaat

óók over de verandering die nodig is om te versnellen.

Je recht claimen en in je gedrag tonen dat je dat recht

hebt. Daar is geen training voor, dat is een mentaliteit.”

VERSNELLING

“Als alle organisaties vanaf morgen meer zouden werken

vanuit rollen en niet vanuit een hiërarchische

structuur, zou dat de gelijkwaardigheid en de openheid

enorm ten goede komen”, zegt Diana. “Want hiërarchie

voedt ongelijkheid. Zonder hiërarchie heb je geen ‘bazen’

maar coaches die jou de juiste vragen stellen. Daardoor

gaat jouw cognitieve brein aan de slag en ben je

zelf in staat voor nagenoeg alle vraagstukken een oplossing

te vinden.”

Justina: “Creëer een cultuur waar mensen met elkaar

kunnen delen waar ze tegenaan lopen. De persoon

die zijn struggle benoemt, gooit het open en wordt gehoord

en maakt daarmee voor de groep zichtbaar wat

anders ongezien en ongehoord zou blijven.”

Diana put tot slot hoop uit de volgende generatie.

“Vanaf ons zesde jaar worden we zachtjes maar overduidelijk

genudged richting rolpatronen en vooroordelen,

goed en fout. Er is altijd wel iemand die oordelend

naar je kijkt: wat jij doet, hoort niet. Ik hoop echt dat

de volgende generatie – ongeacht geslacht of gender –

hiervan loskomt en haar eigen keuzes durft te maken.”

Het is dus de hoogste tijd om de vooroordelen te

laten voor wat ze zijn, concluderen Diana en Justina.

“Niet vanuit achterstand redeneren, maar juist vanuit

het talent van eenieder. Niet voor niks zijn we een

jaar geleden gestart met The Ripple, een groep gamechangers

die durven op te staan, samen de discussies

binnen de sector voeren en vooral zorgen voor verandering.

Kijk in de spiegel wat je vandaag anders kan en

wilt doen… En ga het dan gewoon doen, moeilijker dan

dat is het niet.” n

Meer weten over WIFS? Kijk op www.wifs.nl.


Het praktijkgerichte katern Ken je vak! vormt het hart van iedere VVP-editie

en biedt need to know-informatie voor iedere adviseur. Met onder meer de

vertaling van belangrijke Kifid-uitspraken op het gebied van leven, schade

en hypotheken naar de dagelijkse adviespraktijk, de rubriek Permanent

Actueel en informatie en tips met betrekking tot Innovatie, Compliance,

Marketing & Sales, Inkomen, Purpose en Duurzaamheid.

FOTO PETER BEEMSTERBOER


Geen absoluut recht op vergetelheid

PRIVACY – De consument heeft met een beroep op het recht op vergetelheid

gevorderd dat haar hele dossier bij de uitvoerder van de rechtsbijstand en het

medisch adviesbureau binnen veertien dagen na de uitspraak van de Geschillencommissie

wordt vernietigd.

De commissie merkt op dat “het recht op vergetelheid op grond van artikel

17 van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) geen absoluut

recht is. Dit betekent dat hier niet in elke situatie een beroep op kan

worden gedaan. Dit is in de onderhavige situatie het geval, omdat de uitvoerder

het dossier nog nodig heeft, nu de consument nog aanspraak wenst

te maken op de rechtsbijstandverzekering en de uitvoerder het dossier nodig

heeft voor het voeren van verweer. De commissie kan daarom het verzoek

tot vernietiging van het dossier op dit moment niet toewijzen. Voor

zover het verzoek betrekking heeft op het medisch adviesbureau geldt dat

die geen partij is bij dit geschil en om die reden kan dat verzoek niet worden

toegewezen”.

Ook kan de commissie niet oordelen over het al dan niet aanbieden van

excuses, “omdat het aanbieden van excuses een gemoedstoestand veronderstelt

die de commissie niet aan partijen kan opleggen.” – Uitspraak GC 2022-

0907

Alleen smartengeld in

uitzonderlijke gevallen

SMARTENGELD – Immateriële schade komt slechts in uitzonderlijke gevallen

voor vergoeding in aanmerking, er moet dan voldaan zijn aan de vereisten

van artikel 6:106 van het Burgerlijk Wetboek. Kort samengevat gaat het om

de volgende situaties: (a) de aansprakelijke persoon heeft het nadeel opzettelijk

toegebracht, (b) de benadeelde heeft lichamelijk letsel, is in zijn eer of

goede naam geschaad of op andere wijze in zijn persoon aangetast of (c) de

nagedachtenis van een overledene is aangetast.

Degene die het smartengeld vordert moet met concrete gegevens onderbouwen

dat zich een van deze situaties heeft voorgedaan. De uitvoerder van

de rechtsbijstand erkent dat er in dit geval op verschillende momenten onvoldoende

voortvarend op de klachten van de consument is gereageerd. De

klacht van de consument over de wijze waarop haar klachten zijn behandeld

is in zoverre gegrond. De vordering tot vergoeding van 7.500 euro aan smartengeld

voor wat de uitvoerder haar heeft aangedaan, wijst de Geschillencommissie

echter af. – Uitspraak GC 2022-0899

Adviseur natuurlijk

persoon met privacyklacht

REGISTRATIE – De Geschillencommissie oordeelt

dat een verzekeringsadviseur door a.s.r. terecht

drie jaar in Incidentenregister en Extern Verwijzingsregister

(EVR) is opgenomen wegens valsheid

in geschrifte. Maar Kifid behandelt op grond

van zijn reglement toch alleen klachten van consumenten?

Op grond van artikel 60 van het reglement is

een consument een natuurlijke persoon die handelt

voor doeleinden die buiten zijn handels-, bedrijfs-,

ambachts- of beroepsactiviteit vallen. De

commissie: “In artikel 60 van het reglement is ook

bepaald dat onder het begrip consument tevens

wordt begrepen de natuurlijke persoon met een

privacyklacht. Aangezien een klacht over de verwerking

van persoonsgegevens een privacyklacht

is, is de klager, voor zover hij klaagt over de registratie

van zijn persoonsgegevens, consument in

de zin van het reglement. In zoverre is zijn klacht

dus wél behandelbaar.”

Om ervoor te zorgen dat zijn klant de schadevrije

jaren van zijn vader kon overnemen heeft de

adviseur het polisblad van de verzekering van de

vader van de klant bewerkt, zodat hierop stond

dat de klant regelmatige bestuurder was van de

auto van zijn vader. Wegens deze valsheid in geschrifte

nam a.s.r. de persoonsgegevens van de

adviseur voor de duur van acht jaar op in het Incidentenregister

en het EVR. Na bemiddeling van

een advocaat bracht de verzekeraar dit terug naar

drie jaar, volgens de Geschillencommissie een redelijke

termijn. – Uitspraak GC 2022-0871


LEREN VAN KIFID-UITSPRAKEN

Niet aansprakelijk,

want geen contractsoverneming

Driemaandentermijn niet vermeld

TERMIJNEN – In artikel 5 van het Kifid-reglement staat binnen welke termijn

de klacht moet zijn ingediend om voor behandeling in aanmerking te komen.

Het artikel bevat twee verschillende termijnen. In artikel 5.1 staat dat de

klacht moet zijn ingediend binnen een jaar nadat de consument deze voor

het eerst aan de financiële dienstverlener heeft voorgelegd (de eenjaarstermijn).

Verder staat in artikel 5.2 vermeld dat de consument de klacht binnen

drie maanden na de dagtekening van de brief of het bericht waarin de financiële

dienstverlener zijn definitieve standpunt over de klacht aan de consument

kenbaar heeft gemaakt bij Kifid moet indienen, mits in die brief is verwezen

naar Kifid en is gewezen op de driemaandentermijn.

In artikel 5.3 is bepaald dat wanneer de financiële dienstverlener in zijn

definitieve standpunt wel heeft gewezen op Kifid, maar niet heeft gewezen

op de driemaandentermijn, een consument de klacht binnen een redelijke

termijn na de afwijzing moet indienen.

In dit geval heeft de beroepsaansprakelijkheidsverzekeraar van de adviseur

in zijn reactie van november 2021 verwezen naar Kifid, echter zonder

vermelding van de driemaandentermijn. Deze reactie van november 2021 beschouwt

de commissie “als het definitieve standpunt van de adviseur. Gelet

op het bepaalde in artikel 5.3 van het reglement is na ontvangst van die reactie

de termijn aangevangen waarbinnen de consument zijn klacht bij Kifid

diende in te dienen. Omdat er in het definitieve standpunt niet gewezen is op

de driemaandentermijn, dient de consument zijn klacht binnen een redelijke

termijn in te dienen. De consument heeft zijn klacht op 16 december 2021 ingediend

bij Kifid. Naar het oordeel van de commissie heeft de consument zijn

klacht hiermee tijdig ingediend. Dat de klacht na het verstrijken van de eenjaarstermijn

is ingediend, doet hier niets aan af, nu de interne klachtprocedure

meer dan één jaar heeft geduurd. Dit betekent dat de klacht behandelbaar

is”. – Uitspraak GC 2022-0851

AANSPRAKELIJKHEID – De adviseur slechts kan

worden aangesproken op eventuele fouten van

voormalige adviseurs indien die aansprakelijkheid

krachtens contractsoverneming of rechtsopvolging

op de adviseur is overgegaan. Van rechtsopvolging

is in dit geval geen sprake, aldus de Geschillencommissie.

“De vraag is dan”, schrijft de

commissie, “ of sprake is geweest van contractsoverneming.

Daarvoor is op grond van artikel

6:159 BW onder meer vereist dat de consument

met de contractsoverneming heeft ingestemd.

Tussen partijen is niet in geschil dat de consument

in 2016 voorafgaand aan de overdracht van

de verzekeringsportefeuille aan de adviseur, niet

is geïnformeerd of gevraagd daaraan voor wat

betreft de overdracht van zijn verzekering mee

te werken. Onder die omstandigheden kan geen

sprake zijn van een rechtsgeldige contractsoverneming.

Dit betekent dat de adviseur niet kan worden

aangesproken voor de eventuele fouten van

de voormalige adviseur bij het premievrij maken

van de verzekering.” – Uitspraak GC 2022-0865

Leren van Kifid-uitspraken

De uitspraken van Kifid bevatten regelmatig

leermomenten voor financieel adviseurs en

verzekeraars. In elk nummer vat VVP een aantal

relevante uitspraken samen.

NR 61 DECEMBER FEBRUARI 2022 2019 VVP | 55

LEREN VAN KIFID-UITSPRAKEN

Betekenis ‘verhoogde inschrijving’

HYPOTHEKEN – Vaktermen kunnen bij consumenten makkelijk tot misverstanden

leiden. Voor de adviseur reden om deze termen niet te gebruiken of,

wanneer dat echt niet anders kan, extra uitleg te geven. Een term die tot misverstanden

kan leiden is ‘verhoogde inschrijving’.

In deze klacht gaat het om een situatie waarbij, in het kader van de hypothecaire

geldlening, een hogere hypothecaire geldlening is ingeschreven dan

het bedrag dat daadwerkelijk als lening aan de consument ter beschikking

is gesteld. Wanneer de consument op enig moment de bank benadert om de

hypothecaire geldlening te verhogen, voert de geldverstrekker een inkomenstoets

uit en komt tot de conclusie dat het toekennen van de verhoging niet

verantwoord is. De consumenten menen dat de verhoogde inschrijving hen

‘recht’ geeft om hun bestaande geldlening te verhogen.

De Geschillencommissie maakt met de volgende overweging de consumenten

duidelijk dat dit niet de betekenis is van een verhoogde inschrijving:

“Een verhoogde inschrijving brengt niet met zich mee dat de consumenten

daarmee ook gegarandeerd hun hypothecaire geldlening kunnen verhogen.

Immers zal de bank op het moment van de aanvraag tot de verhoging alsnog

een volledige toets moeten uitvoeren op grond van het op dat moment geldende

acceptatiebeleid en de (financiële) omstandigheden van dat moment.

De commissie volgt de bank in deze toelichting en is van oordeel dat het feit

dat er een verhoogde hypothecaire inschrijving was, dit niet met zich meebrengt

dat de bank de verhoging derhalve had moeten goedkeuren. – Uitspraak

GC 2022-0740

Leg vast wanneer overeenkomst

van opdracht start

HYPOTHEKEN – In maart 2020 vragen consumenten om een indicatieve berekening.

In december 2020 doet men een bod op een woning. In januari 2021

stelt de adviseur het advies op en bemiddelt bij de totstandkoming van de

hypotheek. De vraag ontstaat wat het exacte moment is dat er tussen een

consument en een adviseur een overeenkomst van opdracht ontstaat.

Voor een overeenkomst van opdracht is niet vereist dat er sprake is van

een schriftelijke overeenkomst. Vaststaat dat er op verschillende momenten

en via verschillende kanalen contact is geweest tussen de consumenten en

de adviseur. Ook heeft de adviseur een indicatieve berekening gemaakt voor

de consumenten.

De Commissie spreekt hierop uit dat de start van de overeenkomst van

opdracht het moment is waarop de consument voor het eerst een indicatieve

berekening vroeg. – Uitspraak GC 2022-0886A

De samenvatting Hypotheken

wordt u aangeboden door de

Niet voor uitkoop

ex-partner?

HYPOTHEKEN – In 2013 heeft de AFM gepubliceerd

dat, in geval van een relatiebreuk en een dreigende

gedwongen verkoop van de woning, het onder

omstandigheden is toegestaan af te wijken van

de reguliere krediettoets.

In 2020 is de relatie tussen de consument en

zijn ex-partner geëindigd. De consument kan de

hypotheek alleen dragen. De ex-partner wordt

uit haar hoofdelijke aansprakelijkheid ontheven.

De consument vraagt vervolgens bij de geldverstrekker

een verhoging van zijn hypotheek aan.

De geldverstrekker weigert deze verhoging omdat

deze niet zou passen binnen de leennormen. De

consument is het hiermee niet eens en wijst op

het eerdere standpunt van de AFM

De Geschillencommissie wijst de klacht van

de consument af met onder meer de volgende

overweging: “Daarnaast zien de uitspraken van de

AFM met name op de situatie waarbij de achterblijvende

partner op basis van een reguliere toets

de bestaande hypotheeklasten niet zou kunnen

voldoen. Daarvan lijkt in de situatie van de consument

geen sprake. Immers gaat het hier om de

vraag of de hypothecaire geldlening verhoogd kan

worden ten behoeve van de uitkoop van de expartner

van de consument. De bestaande hypotheeklasten

waren voor de geldverstrekker (uiteindelijk)

geen aanleiding om het ontslag uit de

hoofdelijkheid niet te verlenen, kennelijk konden

die volgens de geldverstrekker door de consument

worden voldaan.” – Uitspraak GC 2022-0780


ADFIZ

Om financieel adviseurs te ondersteunen bij het cyberveiliger maken van hun

eigen onderneming en ze een weg te wijzen door de vele informatiedocumenten,

checklists en hulpmiddelen die beschikbaar worden gesteld om de digitale

weerbaarheid en informatiebeveiliging op het goede niveau te brengen,

heeft Adfiz het kennisportaal Digitale weerbaarheid ontwikkeld.

Digitale weerbaarheid

TEKST ADFIZ

Alle deskundigen zijn het erover eens; cyberrisico’s vormen de

grootste bedreiging voor ondernemingen van groot tot klein. Zeker

in een land als Nederland, met een zeer hoge graad van digitalisering,

is dat een groot risico. Uit cijfers blijkt dat bijna zeven op

de tien ondernemers in Nederland al eens te maken heeft gehad met een cybersecurityincident,

zoals een hack of een datalek.

Voor financieel adviseurs is het niet alleen belangrijk dát ze hun digitale

weerbaarheid op orde brengen, maar ook dat ze deze zó inrichten, vormgeven

en onderhouden dat dit in lijn is met de vereisten die weten regelgevers

hieraan stellen.

Zo stelt de AVG informatiebeveiligingseisen op het gebied van het beveiligen

van persoonsgegevens, het inschakelen van verwerkers en de omgang met

datalekken. De AFM verwacht dat de wijze waarop wordt omgegaan met informatiebeveiliging

en digitale weerbaarheid wordt vastgelegd in beleid, dat daarnaar

gehandeld wordt en dat het beleid up-to-date wordt gehouden. En ook op

Europees niveau wordt met de verordening DORA gewerkt aan het vergroten

van de digitale weerbaarheid van ondernemingen in de financiële sector

STAPPENPLAN

In het kennisportaal Digitale weerbaarheid wordt aan de hand van een vijfstappenplan

uitgelegd hoe advieskantoren hun informatiebeveiliging structureel

op orde houden en hoe ze dat kunnen doen zodat ze ook meteen compliant

zijn. Daarvoor wordt per stap aangegeven hoe de AFM kijkt naar de

benodigde maatregelen, welke tools kunnen helpen om de stappen goed te

doorlopen en waar meer informatie kan worden gevonden.

maatregelen voor informatiebeveiliging zijn onder

te verdelen in vier gebieden: technisch (antivirussoftware,

firewalls, encryptie), mens en cultuur

(bewustwordingsprogramma’s, trainingen, waar

melden), processen (beschikbaarheid, integriteit

en vertrouwelijkheid van systemen waarborgen),

fysiek (gebouwen, apparatuur).

Stap 3: verantwoordelijken aanwijzen. Vastleggen

wie verantwoordelijk is voor het treffen, uitvoeren

en onderhouden van de maatregelen. Niet alleen

intern, maar ook in het geval bepaalde (kritische)

diensten en activiteiten zijn uitbesteed.

Stap 4: implementatie. Zijn de informatiebeveiligingsrisico’s

binnen de onderneming geïnventariseerd,

de juiste maatregelen bepaald om ze te

(helpen) voorkomen en verantwoordelijken aangewezen,

dan is het belangrijk om ervoor te zorgen

dat de wijze waarop de onderneming met informatiebeveiliging

wil omgaan, wordt ingevoerd

en nageleefd.

Stap 1: risico’s inventariseren. Welke risico’s loopt de onderneming? Daarbij is

het goed voor de ondernemer om zich te realiseren dat de dreiging kan komen

vanuit: intern (nalatigheid medewerker), extern (verwerker, toeleverancier),

digitaal (hack, ransomware), fysiek (ongeautoriseerde toegang computersystemen

op werkvloer, natuurrampen, stroomuitval).

Stap 2: maatregelen treffen. Als inzichtelijk is welke risico’s de onderneming

loopt op het gebied van informatiebeveiliging, wordt vanzelf ook duidelijk óf

er al maatregelen zijn getroffen en zo ja, welke maatregelen dat dan zijn. De

Stap 5: schriftelijke vastlegging. In het informatiebeveiligingsbeleid

legt de onderneming vast hoe

de organisatie met een samenhangend geheel van

maatregelen, procedures en processen de informatiebeveiligingsrisico’s

beheerst. Het informatiebeveiligingsbeleid

moet actueel gehouden worden

door dreigingen en risico’s periodiek te evalueren. n

www.adfiz.nl/dossiers/digitale-weerbaarheid


NHG heeft richtlijnen opgesteld om aanbieders te helpen om verantwoorde

erfpacht- en kortingsconstructies aan te bieden. Per januari 2023 worden de

NHG-voorwaarden en -normen in deze verder aangescherpt.

Wft Hypothecair krediet

NHG en erfpacht- en

kortingsconstructies

Erfpacht- en kortingsconstructies staan

niet onder het toezicht van de AFM,

want ze worden niet gezien als een financieel

product. NHG vindt dat het belang

van de consument voorop moet staan. Daarom

heeft NHG-richtlijnen opgesteld om aanbieders

te helpen om verantwoorde constructies aan

te bieden. Het nieuwe beleid is ingegaan op 1 juli

2022. Aanbieders zijn geïnformeerd over de nieuwe

criteria en krijgen tot 1 januari 2023 de tijd om

hieraan te voldoen. Om in aanmerking te blijven

komen voor NHG, is er een aantal kaders opgesteld

voor de vaststelling en ontwikkeling van de

canon en over de verdeling van waardestijgingof

daling bij verkoop van de woning. Ook zijn

aanbieders voortaan verplicht om een bijsluiter

aan te bieden bij informatie over een constructie.

WIJZIGINGEN PER 1 JANUARI

Aanvullend op het aangescherpte beleid heeft

NHG het voornemen om vanaf 1 januari 2023 het

een en ander aan te passen in de Voorwaarden &

PERMANENT ACTUEEL. OMDAT HET MOET.

Heeft u inhoudelijk klantcontact? Dan heeft u ook de verplichting om

Permanent Actueel te zijn. Met de rubriek ‘Permanent Actueel’ in VVP

helpen wij u op weg. Wij brengen verschillende actualiteiten onder de

aandacht. Wat zijn de ontwikkelingen in de branche, toegespitst op uw

vakgebied? Aan bod komen wetswijzigingen, nieuwe regelingen en aandachtspunten

binnen het Wft-vakbekwaamheidsstelsel. Even lezen en

u bent weer op de hoogte. De rubriek wordt verzorgd door de Vakredactie

van Lindenhaeghe. Wilt u op een van de onderwerpen reageren? Mail

uw reactie naar contact@lindenhaeghe.nl.

Normen. Zo gaat NHG onderscheid maken tussen constructies waarin de consument

wel of geen vermogensrisico loopt over de grond of over het kortingsdeel.

Ligt het vermogensrisico bij de klant? Dan geldt per 1 januari 2023 dat

NHG bij de kostengrens en borgtochtprovisie naar de waarde van het voleigendom

van de woning kijkt, en niet naar de koopsom. Hierdoor is het niet

meer mogelijk om een woning te financieren met NHG als de waarde van het

voleigendom boven de kostengrens uitkomt. Het is daarnaast niet toegestaan

dat een erfpacht- of kortingsconstructie samenloopt met een (deels) aflossingsvrije

hypotheek, seniorenverhuisregeling of tijdelijke tekortregeling.

VOOR ADVISEURS IS HET VOLGENDE VAN BELANG:

1. Onderzoek altijd of een constructie op de lijst met geaccepteerde constructies

staat en/of de consument wel of geen vermogensrisico loopt.

2. In de situatie van terugkoop van de grond of afbetaling van het kortingsdeel,

waarbij er een meningsverschil is over de waarde, heeft de consument

het recht om een tweede taxatie uit te laten voeren. De kosten van

deze tweede taxatie zijn voor rekening van de consument.

3. Een erfpacht- of kortingsconstructie mag worden aangeboden samen

met een starterslening via SVn.

Powered by

4. Is een woning meer waard geworden, omdat

een consument bijvoorbeeld heeft verbouwd?

Dan is deze waardestijging altijd voor de consument.

5. De waarde van de grond mag niet meer zijn

dan 40 procent van de totale waarde bij zowel

erfpacht- als bij een kortingsconstructie. Een

uitzondering geldt voor kortingsconstructies

waarbij de consument geen vermogensrisico

loopt. De grondquote mag dan 50 procent zijn.

6. Staat een constructie niet meer op de lijst met

geaccepteerde constructies? Dan moet de casus

worden voorgelegd aan NHG. n


PERMANENT ACTUEEL

De datum 11 september 2001 staat bij veel mensen in het geheugen gegrift. Mensen

die al wat langer werkzaam zijn in de verzekeringssector, zullen deze datum

ook herkennen. Vanaf deze datum gingen verzekeraars – ook in Nederland –

anders kijken naar het terrorismerisico. Als gevolg van deze aanslag is de NHT

opgericht en kennen we nu de NHT-clausule. De NHT bestaat straks 20 jaar. Een

goed moment om even stil te staan bij de essentie en werking van de clausule.

Wft Schade particulier

De NHT en NHT-clausule

De aanslagen in New York op ‘nine eleven’

lieten zien dat terrorisme een veel

groter risico is dan voorheen werd gedacht.

Verzekeraars realiseerden zich

dat één enkele aanslag tot verstrekkende financiële

gevolgen zou kunnen leiden, ook in Nederland.

In deze periode vonden tevens aanslagen

plaats in Madrid en in Londen. Wereldwijd was

de verzekeringssector in rep en roer. Verzekeraars

kwamen tot het inzicht dat zij individueel dergelijke

risico’s niet kunnen dragen en dat dit kan leiden

tot ontwrichting van de verzekeringssector.

Verzekeraars en de overheid wilden de bevolking

wel blijven beschermen tegen de financiële gevolgen

van een terroristische aanslag.

NHT

De oplossing werd gevonden in een pool: de NHT,

welke is opgericht op 1 juli 2003. NHT staat voor

de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij

voor Terrorismeschaden. De NHT wil enerzijds de

Nederlandse risico’s voor schade als gevolg van

terrorisme verzekerd houden, maar is er ook om

de financiële positie van verzekeraars te beschermen.

De NHT is een herverzekeraar. Als een verzekerde

schade lijdt, dan meldt hij dat bij zijn eigen

verzekeraar. Wanneer de verzekeraar deelnemer

is van de NHT, dan kan deze vervolgens schades

afwentelen op de NHT. De NHT bepaalt of de gemelde

schade wordt gezien als een terroristische

daad. Dat moet gedaan worden binnen vier

maanden nadat de gebeurtenis bij de NHT bekend

is gemaakt.

FRANCHISE

Niet alle schade door terrorisme wordt door de NHT vergoed. Daarvoor moet

eerst de marktfranchise worden overschreden. De marktfranchise bedraagt

7,5 miljoen euro per jaar voor alle verzekeraars tezamen. Een franchise is een

drempelbedrag, geen eigen risico. Blijft de totale schade van verzekeraars onder

dit bedrag, dan blijft het schadebedrag voor rekening van verzekeraars.

Als het totale schadebedrag hoger is, vervalt de franchise en tellen alle gemelde

schaden volledig mee voor de vaststelling van het uitkeringspercentage

en verevening via de NHT. Het is daarom van belang dat verzekeraars alle

schades melden, ook als ze vermoeden dat het onder de franchise blijft.

Er is ook sprake van een individuele franchise. Deze geldt per verzekeraar

en bedraagt 2,5 procent van het premievolume met een minimum van

50.000 euro. De individuele franchise is alleen van toepassing als de totale

schade voor alle verzekeraars beneden de marktfranchise van 7,5 miljoen euro

blijft. Het kan natuurlijk gebeuren dat het totale schadebedrag onder de 7,5

miljoen euro blijft, maar dat sommige, vooral kleine, verzekeraars behoorlijk

hard worden getroffen. In dat geval kan de verzekeraar toch een beroep doen

op de NHT, dan is de tweede franchise van toepassing.

NHT-CLAUSULE

Verzekeraars die zijn aangesloten bij de NHT, maken gebruik van de NHTclausule,

ook wel de terrorismeclausule genoemd. Deze clausule is gedeponeerd

bij de Kamer van Koophandel en is vindbaar op de site van de NHT. In

de clausule staat onder meer wat onder terrorisme wordt verstaan, wanneer

de NHT geldig is en welke verzekerde limieten gelden. n


Als financieel adviseur denk je bij

schenkkringen niet aan cirkelvormige

koffievlekken op de salontafel maar

aan arbeidsongeschiktheidsvoorzieningen.

Schenkkringen vormen een

mooi vangnet voor arbeidsongeschikte

ondernemers en zijn inmiddels

niet meer weg te denken bij het onderwerp

arbeidsongeschiktheid.

Hello, goodbye

TEKST ANNEMIEKE POSTEMA, AOVDOKTER.NL

De spelregels van de voorlopige dekking verschillen per verzekeraar.

Je vindt ze meestal niet in de voorwaarden maar in het acceptatiebeleid

of op het aanvraagformulier. Hoe lang geldt de voorlopige

dekking? Geldt deze ook als je gebruik maakt van een telefonische

gezondheidsverklaring of het recht op eerste kennisneming van het medisch

advies? Is er een maximumbedrag, leeftijd, uitkeringsduur? Is alleen het ongevallenrisico

gedekt of ook arbeidsongeschiktheid door ziekte? Geeft men

voorlopige dekking bij een toekomstige ingangsdatum?

Wijs jouw klant erop dat hij veranderingen in zijn gezondheidssituatie

moet melden aan de verzekeraar. Dit wordt vaak vergeten. De uitslag van een

bevolkingsonderzoek kan zomaar roet in het eten gooien, dus plan dit indien

mogelijk pas nadat de aanvraag is geaccepteerd. Als jouw klant tijdens het

acceptatietraject arbeidsongeschiktheid raakt, houdt men de aangevraagde

eigenrisicotermijn aan. Wat gebeurt er als de aanvraag uiteindelijk om medische

of verzekeringstechnische redenen wordt afgewezen? Bij de meeste verzekeraars

blijft het recht op uitkering wel bestaan, maar een enkele verzekeraar

beëindigt dan de uitkering.

INLOOPDEKKING NA ACCEPTATIE

Is de verzekeringsaanvraag geaccepteerd, dan eindigt

de voorlopige dekking. Maar soms moet de

verzekering pas later ingaan. Denk aan mensen

die nog in loondienst zijn of een uitkering ontvangen

of ondernemers die van de ene verzekeraar

naar de andere overstappen. In dergelijke gevallen

spreek je een inloopdekking of overbruggingsregeling

af. Daarmee komen het risico op arbeidsongeschiktheid

en wijzigingen in de gezondheid

voor rekening van de verzekeraar, gedurende bijvoorbeeld

maximaal drie maanden. Hieraan kunnen

kosten verbonden zijn.

‘Spelregels

voorlopige

dekking

verschillen per

verzekeraar’

Sommige verzekeraars vinden dit onnodig als iemand

nog is verzekerd via de werkgever, maar

daar ben ik het niet mee eens. De werknemersverzekeringen

zijn qua bedrag en voorwaarden

immers beperkt. Bovendien wil je voorkomen dat

iemand vlak voor de uitdiensttreding uitvalt, dit

moet melden en vervolgens alsnog geen verzekering

krijgt. Het valt juist te prijzen dat een aanstaande

ondernemer tijdig z’n AOV regelt! Tijdens

de WW-startersregeling is de UWV-dekking minimaal,

dus wachten tot deze eindigt is niet gewenst.

Gelukkig gaan de meeste verzekeraars hier

soepel mee om. De eigenlijke verzekering is nog

niet ingegaan, dus net als bij voorlopige dekking is

er nog geen recht op een zwangerschapsuitkering.

OVERSLUITEN

Uiteraard laat je jouw klant nooit een verzekering

opzeggen voordat de nieuwe aanvraag is geaccepteerd!

Daarom is het cruciaal dat verzekeraars bij

een rechtstreeks opzegverzoek altijd contact opnemen

met de adviseur.

Als de oude AOV geen opzegtermijn kent, kan

de nieuwe verzekering soepel hierop aansluiten. Is

er wel een opzegtermijn, dan is inloopdekking een

must ook al biedt de oude verzekering meestal

uitloopdekking. Bij stijging van het arbeidsongeschiktheidspercentage

na de einddatum verhoogt

de oude verzekeraar de uitkering namelijk niet.

De nieuwe verzekeraar vult dan de uitkering van

de oude verzekeraar aan tot het afgesproken bedrag

op de nieuwe polis. Dit is doorgaans gelukkig

goed geregeld. n


INKOMEN

Verzuimverzekeraars sturen meer op

rendement. Gevolg: vaker discussie,

vooral bij ziekte van een werknemer

in combinatie met een arbeidsconflict.

Conflict of ziekte?

TEKST ANGELO WIEGMANS

In eerste kwartaal 2022 hoogste ziekteverzuim ooit gemeten, zo kopte

een nieuwsartikel van CBS op 10 juni 2022. De verzuimkosten stijgen dus

voor werkgevers, dat betekent dat de uitkeringen bij verzuimverzekeraars

ook flink stijgen. Verzuimverzekeraars zijn de afgelopen jaren steeds beter

gaan sturen op het rendement. We zien in de dagelijkse praktijk dat dit

ook voor steeds meer discussies zorgt tussen verzekeraars en werkgevers.

Verzekeraars schorten vaak de uitkering van de verzuimverzekering op als er

discussie ontstaat of er überhaupt sprake is van ziekte van de werknemer.

Daarbij wordt er aanvullende informatie opgevraagd om te controleren of

er recht is op een uitkering vanuit de verzuimverzekering. De meest voorkomende

discussies zien we terug bij ziekte van een werknemer in combinatie

met een arbeidsconflict. Normaal gesproken zou bij een discussie over

de schade-uitkering tussen verzekeraar en werkgever de assurantieadviseur

een contra-expertise aanvragen om zo de discussie te beslechten. In de discussie

met de verzuimverzekeraar kan dat niet en dat maakt de zaken flink

complex.

INGEWIKKELD

Dat het ingewikkeld kan zijn, blijkt ook wel uit een uitspraak van de rechtbank

Gelderland van 15 oktober 2021 (ECLI:NL:RBGEL:2021:5545). De verzuimverzekeraar

had aangegeven dat de uitkering kwam te vervallen, omdat er

sprake was een arbeidsconflict. Ondanks een flinke discussie zou volgens

verzekeraar geen sprake zijn van een verzekerde situatie nu werknemer niet

arbeidsongeschikt was vanwege een medische reden. Na verloop van tijd is

werknemer hersteld gemeld en daarna is de arbeidsovereenkomst beëindigd

doordat werkgever en werknemer een vaststellingsovereenkomst hadden gesloten.

De kantonrechter concludeerde op basis van alle stukken dat de bedrijfsarts

vastgesteld had dat er sprake was van arbeidsongeschiktheid. Werkgever

had ook een loonstop opgelegd en dit deel hoefde de verzekeraar niet

te vergoeden, ook niet terwijl werkgever een nabetaling heeft gedaan aan

werknemer.

JURIDISCHE BIJSTAND

Laatst stonden wij een tweetal werkgevers bij, waarbij beide werkgevers een

zieke werknemer hadden en er tevens sprake was van een arbeidsconflict. Bij

één van de werkgevers is inmiddels de gehele schade door de verzekeraar alsnog

voldaan, omdat aangetoond werd dat er sprake

is van ziekte en deze niet het gevolg was van

het arbeidsconflict. In een andere zaak loopt de

discussie nog.

Voor deze kleinere werkgevers is het een uitzondering

dat zij te maken krijgen met een langdurige

zieke werknemer. Zij zijn erg afhankelijk

van het advies van de arbodienst en de bedrijfsarts.

In de twee gevallen welke wij onlangs meemaakten,

merkten wij op dat er onvoldoende bij

de werkgevers bekend was welke stappen er gezet

moesten worden. De discussie kan zo niet alleen

ontstaan met de verzuimverzekeraar, maar

ook met het UWV die bij de WIA-keuring een

loonsanctie kan opleggen welke helemaal voor rekening

van de werkgever komt.

Een oplossing is niet direct voorhanden, want

bij discussie tussen werkgever en de arbodienst

kan er geen second opinion worden aangevraagd

door de werkgever. Om de discussie met de verzekeraar

te beslechten heeft een deskundigenoordeel

in deze casussen geen toegevoegde waarde.

Er zit voor deze werkgevers niet anders op om externe

hulp in te schakelen in de vorm van juridische

bijstand. n

Angelo Wiegmans is raadgever voor werkgevers

en specialist op het gebied van verzuim.

Vanuit Bedrijf Plus helpt hij werkgevers bij problemen

in verzuimdossiers, organisatievraagstukken,

bezwaarprocedures UWV, WGA-herbeoordelingen

en het maken van de afweging

ERD WGA en Ziektewet.


KLANTGERICHTHEID

Hoe weet je nu of je vandaag de juiste beslissingen

neemt voor morgen? Het antwoord is heel simpel:

door goed naar klanten te luisteren. Zij vertellen het

je namelijk altijd.

De juiste plannen

realiseren

TEKST SONJA STALFOORT, PUURKLANT

Klanten vertellen dit door bij je te kopen of juist niet, door feedback

aan de telefoon, via mail of persoonlijk. Door klachten, complimenten

of via social media. Feedback van klanten is er altijd en op veel

verschillende plekken. Het is van essentieel belang om deze feedback

te duiden en de juiste klantgerichte verbeterplannen te maken.

In deze tijd zijn veel mensen aan het vooruitblikken naar het nieuwe jaar

en worden vele plannen weer aan het papier toevertrouwd. Hoe zorg je ervoor

dat je je focust op de juiste plannen?

DOEL EN STRATEGIE

Uit onderzoek blijkt dat circa de helft van de plannen niet wordt gerealiseerd.

Dat is een verspilling van veel capaciteit, geld en niet te vergeten energie van

zowel management als medewerkers. Wat is er aan de hand en zorg je ervoor

dat je wel de juiste plannen realiseert? Het begint en eindigt met de klant.

Voordat de plannen voor 2023 in de steigers worden gezet, is het belangrijk

om te luisteren naar de klant. Wat zijn de belangrijkste pijnpunten waarom

klanten weglopen, niet méér bij je kopen of überhaupt geen klant willen worden?

En niet onbelangrijk, waarom blijven klanten? De doelstellingen (KPI’s)

voor het nieuwe jaar moeten wel aansluiten bij wat belangrijk is voor de

klant en ook realistisch zijn. Daar begint het. In de praktijk zie ik nog te vaak

dat het maken van plannen stopt bij het formuleren van de doelstellingen.

Maar een doelstelling zonder plan is een wens. En wensen komen, zoals we

weten, lang niet altijd uit. Naast de doelstellingen

is een strategie van essentieel belang. Op welke

onderscheidende wijze gaat het bedrijf de markt

bedienen? Dit vertaal je vervolgens naar vijf tot

zeven strategische projecten of pijlers. Dit strategisch

kader is de kapstok voor alle plannen van

2023. Hoe nu verder?

KAPSTOKKEN

Als je de betrokkenheid en pro-activiteit van medewerkers

wilt vergroten, is het belangrijk om te

communiceren over deze kapstok. Vaak wordt dit

‘Een

doelstelling

zonder plan

is slechts een

wens’

in een kaderbrief of managementletter aan alle

medewerkers verstrekt. En natuurlijk hoort daar

een bevlogen verhaal van de CEO bij. Zonder strategische

kapstok zijn alle projecten losse flodders

met een zeer kleine kans van slagen. Het is aan

het management en de medewerkers om, op basis

van klantfeedback, de juiste projecten te formuleren

om de doelstellingen te realiseren. Elk

nieuw project heeft dus een haakje met een van

de strategische projecten. Zo niet, valt het project

uiteindelijk op de grond. Als het strategisch kader

strak is geformuleerd, je goed luistert naar de

klant, je in staat bent om de feedback goed te duiden

én te vertalen naar de juiste plannen, dan kun

je klantgericht ondernemen. Door op deze wijze te

werken verhoog je én het percentage juiste plannen

én het percentage gerealiseerde plannen. Op

naar een energiek en succesvol nieuw jaar! n

Sonja Stalfoort is expert in klantbeleving en auteur

van het boek ‘De klant-energieke organisatie’.


BOUWSTENEN VOOR SUCCES

Verhalen vertellen werkt

Als je onderscheidend wilt zijn, zul je moeten starten met

het vertellen van een verhaal. Klanten kopen uiteindelijk

niet wat je doet, maar waarom je het doet.

TEKST JELLE BARTELS, NEXT STEP FACTORY

Als financieel adviseur neem je een unieke plek in in het leven van

mensen. Helaas is deze waarde bijna niet te zien. Pak de gemiddelde

website van een adviseur er maar eens bij. En misschien die van

jezelf ook wel. Je zult zien dat er niet veel verschil te vinden is. Toch

is elk kantoor uniek. Als wij in gesprek raken, blijkt er altijd een verhaal te

zijn waarom het kantoor is ontstaan. Het is de basis voor jouw merk en jouw

verhaal naar jouw klanten. Als je hiervan gebruik gaat maken, zorg je dat je

klant ook echt voor jouw kantoor gaat kiezen.

Verhalen vertellen doen we al sinds eeuwen.

En nog steeds gebruik je dit bewust en onbewust

elke dag. Hoe beter de verhalen, hoe gemakkelijker

te onthouden. Hoewel er hele onderzoeken

zijn gedaan naar het vertellen van een

goed verhaal en er inmiddels hele opleidingen

voor worden gegeven kun je starten met deze

drie stappen:

HET BEGIN

In het begin introduceer je de hoofdpersoon (jij, je

kantoor, etcetera). Je laat hier zien hoe je ooit begon

en hoe het er dagdagelijks eruit zag toen je

nog niet was wat je nu bent. In verhalenstijl wordt

dit beschreven als ‘er was eens…’ en ‘elke dag’.

‘Hoe beter het

verhaal, hoe

gemakkelijker

om te

onthouden’

HET MIDDEN

Hier komt de plotwending. In verhalenstijl: ‘tot op

een dag’. Wat is er destijds gebeurd waarom je nu

het kantoor bent dat je bent. In een film herken

je dit zodra het hoofdpersoon de uitdaging aangaat.

Ofwel het is genoeg en nu neem ik actie (en

beschrijf welke actie dan). Deze actie moet uitdagend

zijn! Een besluit om voor jezelf te beginnen

is niet voor iedereen zomaar genomen!

Daarna vertel je wat je toen allemaal overkwam

(en daardoor…). Zorg dat jouw verhaal ook

laat zien wat je uitdagingen zijn geweest (en hoe

je die overwonnen hebt). Het is voor je klanten

leuk om te lezen dat jij ook een mens bent.

HET EINDE

Tot slot geef je aan wat er nu allemaal is. Het ‘totdat

uiteindelijk’ in het verhaal. En het ‘vanaf die

dag’. Zodat ik precies weet waarom je doet wat je

doet en hoe je daartoe gekomen bent.

Schrijf dit verhaal op. Bespreek dit met medewerkers,

familie en vrienden. Oefen met wat vertrouwde

klanten. Kijk goed wat hun reactie is. Een

verhaal dat slaat op jouw identiteit lokt emoties

uit. Zolang dat niet zo is, blijf je schaven aan dit

verhaal. Net zolang je jouw klant raakt met jouw

unieke verhaal. Dan weet je dat je goed zit. Klanten

kunnen dan eindelijk echt voor jou kiezen.

Als extra kun je hetzelfde doen met je klant in de

hoofdrol. Volg dezelfde volgorde. Je zult merken

dat behalve een goed product je nog veel meer te

bieden hebt wat voor klanten veel meer waarde

en nog relevanter is. n


DUURZAAMHEID

INSVERdaad!

KANSEN BIJ VERDUURZAMING

In de rubriek ‘Duurzaamheid’ onderzoeken

Björn Jalving en Paul Burger van Turien & Co./

AnsvarIdéa kansen voor financieel adviseurs

bij verduurzaming. Reacties zijn welkom op

bjalving@turien.nl.

In mijn column van september, ‘Groene handjes en voetjes’,

gaf ik wat voorbeelden van hoe je handen en voeten

kunt geven aan duurzaam klantadvies. Maar het zou natuurlijk

niet duurzaam zijn als alle adviseurs die duurzaamheid

willen implementeren allemaal zelf het wiel

zouden moeten uitvinden.

TEKST PAUL BURGER, ANSVARIDÉA/IDEËLE VERZEKERINGEN

Die gedachte kwam vorig jaar ook op bij Kees Dullemond, bij de

meesten wel bekend, en Kees van Steensel (Van Steensel Assurantiën).

Van Steensel voert als Rotterdams bedrijf al jaren het motto van

niet ****** maar poetsen en de mouwen opstropen. Aldus geschiedde

en Kees en Kees startten begin dit jaar INSVER (https://insver.nl/) op.

INSVER staat voor ‘Instituut verduurzaming verzekeringsbranche’ en is

een kennisplatform over duurzaamheid in de verzekeringssector. INSVER

biedt informatie en hulpmiddelen als antwoord op de vraag ‘Wat kan ik doen

als assurantiekantoor aan verduurzaming?’.

Toen in 2021 Kees en Kees bij mij en Peter van Geijtenbeek van AnsvarIdéa

en Turien & Co. aanklopten om hun plannen te bespreken, waren we direct

enthousiast. Eindelijk een initiatief gericht op met name de adviseurs om ze

te helpen met verduurzaming. Ideële Verzekeringen en AnsvarIdéa zijn direct

ingestapt als founding partner om een bijdrage te leveren aan dit broodnodige

initiatief.

MET ELKAAR

Voor elkaar en met elkaar. Inspireren en informeren. Verbinden en ervaringen

delen. Stimuleren en concretiseren. De leidraad die INSVER hierbij volgt zijn

de zeventien Sustainable Development Goals (SDG’s) van de VN. ‘People, planet,

profit’ en de vertaalslag hiervan naar de adviespraktijk,

de verzekeringsproducten en de bedrijfsvoering.

Hoe? Door kennis en informatie te

leveren. Door het ontwikkelen van tools en formats

die zijn toegesneden op onze branche. Door

kennis te delen. Uiteraard participerend op alle

nieuwe nationale en Europese regelgeving die er

op ons afkomt. Alle informatie en middelen om te

verduurzamen onder één dak.

Hoe werkt dat dan? Door lid te worden. Vervolgens

kan je aan de slag op twee niveaus: als Oriënteerder

of, als je al een stapje verder bent, door

Verduurzamer te zijn.

INSVER heeft factsheets beschikbaar waaruit

je een aantal doelen kan halen om mee aan de

slag te gaan. Door de INSVER-calculators in te vullen

krijg je inzicht in waar je bedrijf staat en krijg

je inzicht in waar je de eerste stappen kunt gaan

zetten. Zelf een duurzaam bedrijfsproces voeren

is de basis. Met de tools van INSVER kan je vervolgens

verder aan de slag met die acties waarvoor

je kiest. Door het volgen van workshops, webinars,

checklists en de nieuwsbrieven stel je deze acties

op en krijg je handvatten om ze uit te voeren. Succesverhalen

inspireren en helpen anderen om in

actie te komen. Zo leren we van én met elkaar en

zo is het cirkeltje rond!

Met andere woorden, voeg de (INSVER-)daad

bij het woord. Zo krijg je de beschikking over tools

en gereedschappen waar je groene handjes en

voetjes verder mee kunnen en tja, qua lidmaatschapskosten

zal het je de kop niet kosten. n


COLUMN

WE STAAN OP DE DREMPEL VAN EEN

NIEUW JAAR, WAARIN MONEYVIEW EN IK

ALLEBEI ONS DERTIGJARIG JUBILEUM

VIEREN. DEZE MIJLPAAL MAAKT DAT IK,

BIJ WIJZE VAN UITZONDERING, IN DEZE

COLUMN IETS MEER OVER ONSZELF

SCHRIJF DAN ANDERE KEREN. MET EEN

BLIK TERUG ÉN VOORUIT.

TEKST MARTIN KOOT, MONEYVIEW

In 1993 startte ik als offertemaker op de hypotheekafdeling

van de Zwolsche Algemeene en

richtte financieel adviseur Jan Riemens Money-

View Research op, overigens zonder enig causaal

verband. Er gebeurde dat jaar natuurlijk meer

wat memorabel is. Intel introduceerde de eerste

Pentiumchip (voor de connaisseurs onder u, de

80586), de eerste internetbrowser zag het daglicht

(Mosaic, wie kent het nog?) net als het videospel

Doom, de godfather van alle shooter games. Iets

meer cultureel verantwoord was het verschijnen

van het fantastische boek Heren van de thee van

Hella Haasse en de allereerste editie van popfestival

Lowlands, waarvan ik nadien zo’n 20 edities heb

bezocht. Getreurd kon er worden over het verscheiden

van het weekblad Kuifje, na 48 jaargangen was

de koek op. Bij MoneyView én bij mij is dat nog lang

niet het geval; er is nog genoeg te doen.

HALFBAKKEN

Onlangs keek ik een ochtend mee op de hypotheekafdeling

van een grote serviceprovider. Behalve

een verdubbeling van het aantal schermen, aanzienlijk

lagere stapels papier op de bureaus en een

wildgroei aan vaak miezerige acceptatieregeltjes is

er in dertig jaar bar weinig veranderd. Veel dezelfde

formulieren en documenten passeren de revue, adviseurs

(vroeger noemden we ze tussenpersonen)


MONEYVIEW

Oud en

nieuw

gooien nog altijd halfbakken aanvragen over de digitale

schutting (een derde van de aanvragen kan niet

met een rentevoorstel beantwoord worden) en als het

druk wordt gaat iedereen harder rennen. Ondanks die

mooie schermen en een meer digitale papierstroom

is het proces nog even inefficiënt als dertig jaar terug

– misschien zelfs een tandje erger. Voordat u mij wegzet

als zwartkijkende zuurpruim: er is hoop, beste lezer!

Daarover verderop meer.

Voor MoneyView is in die dertig jaar veel veranderd.

Ooit begonnen met krantjes, papieren rapporten

en een heuse telefoonlijn voor spaarrentes (seks

verkoopt beter) levert het bedrijf tegenwoordig hoogwaardige

productdata en vergelijkingssoftware voor

alle schakels in de keten. De eigen benchmarkmethodiek,

ook wel de sterretjes van MoneyView genoemd,

is de norm geworden voor productontwikkelaars. De

missie echter is in al die jaren onveranderd gebleven:

financiële producten transparant en vergelijkbaar

maken, van spaarrekeningen en alle soorten schadeverzekeringen

tot en met lijfrentes, pensioenverzekeringen

en hypotheken.

JA OF NEE

Inmiddels gebruiken meer dan 2.000 hypotheekadviseurs

onze software om oplossingen te vinden voor

hun klanten en objectief vast te stellen hoe de prijs-/

kwaliteitverhouding is van die bij de klant passende

producten. We staan aan de vooravond van een volgende

ontwikkeling, en daar ligt de hoop in besloten

waar ik het zojuist over had. Veel van de productdata

is op te splitsen naar vragen die eenvoudig met ja of

nee te beantwoorden zijn, dan wel met een enkel getal.

Door de klantdata tegen deze dataset aan te houden,

wordt snel duidelijk wat bij welke aanbieder en

welk product mogelijk is. Een digitale pré-acceptatie,

voordat de Martin-van-nu de hypotheekaanvraag op

zijn scherm krijgt. Met daarbij gelijk gedetailleerde informatie

over aspecten die zich niet eenvoudig laten

vangen in een ja of nee of een getalletje. We zijn op

diverse fronten hiermee bezig – en dan gelijk marktbreed,

niet voor een enkele aanbieder. Overigens

hoorde ik van een van hen, een grote ook nog, dat ze

‘Proces nog even

inefficiënt als dertig

jaar terug’

eindelijk brondata gaan accepteren als valide vervanging

van een aantal documenten. ‘Iemand moet er

toch een keer mee beginnen,’ zei hij tegen mij. Gelijk

heeft hij, lang leve de pioniers!

Het nieuwe jaar, ons gezamenlijk jubileumjaar,

gaat laten zien of het ons zal lukken de doorstroming

in de hypotheekketen vlotter te maken en wie weet,

filevorming uit te bannen. Om al te hoge verwachtingen

te voorkomen: spitsstroken hebben dat laatste

niet kunnen bewerkstelligen op onze snelwegen.

Weet u trouwens wanneer de eerste werd geopend?

Juist, in 1993. n


VVP 6-22 ezine

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?