Rijswijk.business #9

D U U R Z A M E T O E K O M ST
Rijswijk business #09
CONNECTING THE DOTS
- WINTER 2022
THEMA
Woonmode
Mathijs en Sander Groen
‘We leren jonge mensen
de liefde voor het vak’
Huis van de stad Kloppend hart van Rijswijk
BBR Duurzame relaties onderhouden
Natural Sign Verkeersbord van hennepvezels

ijswijk.business | 3
In dit nummer
Leefbare wereld
De afgelopen decennia hebben
we met elkaar een enorme
groei doorgemaakt. Ik herinner
me nog de euforie van
mijn moeder toen de volautomatische
wasmachine
in ons huis z’n intrede deed. Als
we een dagje de dierentuin bezochten,
ging er een tas met broodjes mee en
was een ijsje het hoogtepunt van de dag.
Eén keer in de maand op zondag eten
halen bij de Chinees voelde als een enorme
luxe. Mijn eerste levensjaar woonde ik
met mijn ouders op een zolderverdieping.
Daarna verhuisden we via een gehuurde
THEMA
D U U R Z A M E T O E K O M ST
portiekwoning naar een eengezinswoning
met een tuin. Wat een feest was dat!
Onze levensstandaard is enorm gestegen
en dat is een groot goed. Maar met een
groeiende wereldbevolking is de rek eruit.
Groei trekt een enorme wissel op onze
bronnen. Hoe houden we onze wereld
leefbaar? Hoe zorgen we voor voldoende
frisse lucht en schoon water? En ook: hoe
houd je je bedrijf levensvatbaar en hoe
zorg je voor een duurzame toekomst voor
je medewerkers?
Vraagstukken genoeg. Gelukkig zijn er ook
veel ondernemers die mooie oplossingen
bedenken. In deze editie leest u hoe
ondernemers dit aanpakken. Hoe zij voldoende
personeel houden, investeren in
hun bedrijf of het overdragen of verkopen
aan een ander. Investeren in een duurzame
toekomst gaat ook over het gebruik
van duurzame materialen of het onderhouden
van relaties. Alle verhalen leveren
genoeg inspiratie op. Dus ga er tijdens de
kerstdagen eens rustig voor
zitten om te genieten van
deze editie. •
Nannette Verschoor
Dot•
Inhoud
Leefbare wereld
Editorial | 3
Een klantreis geeft inzicht
Zo zit dat | 7
Het familiebedrijf
Woonmode | 10
Wisseling van de wacht
Brasserie Bijna Thuis en
hotel Hoevevoorde | 12
Bewustwording cybercrime
Veilige digitale werkomgeving | 14
De stem van de Rijswijkse ondernemer
Belangenvereniging Bedrijven Rijswijk | 16
Het Pand
Worth Systems | 20
Huur een student in
Inhoudelijk interessante bijbanen | 22
Places to be
Nederlandse Loterij | 28
Volgende editie
Economie en Werkgelegenheid | 31
Op de cover: Mathijs en Sander Groen | 10
Woonwijk blijft ontwikkelen
4
Van binnen en van buiten
8
Column Werner van Damme
15
Made in Rijswijk
24
IPP Haaglanden
26
At the Park
30

4 | rijswijk.business/inspireren
Woonwijk blijft zich ontwikkelen
Koploper in
duurzaamheid
In 2013 werd in RijswijkBuiten de eerste paal de grond in
geslagen. Het luidde de geboorte in van een van de duurzaamste
woonwijken van Nederland. Nog steeds is RijswijkBuiten
koploper op duurzaamheidsgebied. Armand van de Laar,
wethouder Stadsontwikkeling, en Frank de Bruijn, directeur van
Programmabureau RijswijkBuiten, vertellen er vol trots over.
Toen bijna tien jaar geleden werd gestart
met de bouw van RijswijkBuiten, werden
gedurfde besluiten genomen. “We
bouwden perfect geïsoleerde woningen
met warmtepompen en zonnepanelen”,
blikt De Bruijn terug. “Nu vinden we dat de
normaalste zaak van de wereld, maar toen
was dat nog heel bijzonder. We waren
pioniers: zowel de ontwikkelaars die het
konden neerzetten als de gemeente die
zo’n vooruitstrevend besluit nam.”
Natuurlijk moesten ook de toekomstige
bewoners worden overtuigd van
de voordelen van al die duurzame
nieuwigheden. Daarom werd een
informatiecentrum geopend, waar je
inlichtingen kon inwinnen over het
gebruik van een warmtepomp en
inductiekookplaten. “Niet iedereen had
die apparaten direct onder de knie”,
weet Van de Laar zich. “We voorzagen
potentiële kopers van informatie over alle
technieken en namen nieuwe bewoners
bij de hand in hun eerste duurzame
stappen.”
Uit Azië en Australië
RijswijkBuiten is een voorbeeld voor
projectontwikkelaars in binnen- en buitenland.
Naburige gemeenten komen op
bezoek om inspiratie op te doen, maar
ook delegaties uit Australië en Azië nemen
een kijkje. “We blijven hard werken om
duurzaam te blijven”, zegt De Bruijn. “Denk
THEMA
D U U R Z A M E T O E K O M ST
bijvoorbeeld aan onze omgang met water.
Binnen een paar jaar zou daarin een enorme
schaarste kunnen ontstaan. Het loont
dan om het toilet niet door te spoelen
met drinkwater, maar met hemelwater.”
Ook buitenshuis wordt anders met water
omgesprongen. Zo wordt regenwater
tegenwoordig niet meer zo snel mogelijk
afgevoerd via de riolering, maar wordt het
water gebruikt om de grond van vocht te
voorzien. Een slimme inrichting van het
openbaar gebied en het toepassen van
de juiste materialen, zorgen ervoor dat
We moeten goed blijven
communiceren over de
keuzes die we maken

ijswijk.business/inspireren | 5
Frank de Bruijn en
Armand van de Laar
Duurzame stadsontwikkeling betekent ook:
ervoor zorgen dat inwoners zich thuis en veilig voelen
het water richting het groen stroomt en
kan infiltreren. Zulke ontwikkelingen waren
aanvankelijk voor diverse partijen wennen,
de gemeente niet uitgezonderd.
Van de Laar: “Neem als voorbeeld het
beheer en onderhoud van de open verharding
waar het gras doorheen komt. We
moeten goed blijven communiceren over
de keuzes die we maken. Vaak is er sprake
van een win-winsituatie: zulke groene
tegels zijn beter voor het klimaat én de
buurt ziet er groener uit.”
kelingen de afgelopen tien jaar evenmin
stilgestaan. “Deelmobiliteit heeft een
enorme vlucht genomen”, ziet De Bruijn.
“In RijswijkBuiten delen de bewoners
auto’s, busjes, fietsen en zelfs bakfietsen
met elkaar. Daardoor zijn minder parkeerplaatsen
nodig. Dat vraagt natuurlijk wel
om een betere aansluiting op het openbaar
vervoer. De komende jaren blijven we
daar hard aan werken.”
Duurzame stadsontwikkeling
Daarnaast wordt nu gebruikgemaakt van
andere materialen dan tien jaar geleden.
Houtbouw wordt steeds interessanter
en herbruikbare materialen staan in de
aandacht. Tegelijkertijd gaat duurzaamheid
verder dan zulke milieutechnische
ingrepen, benadrukt Van de Laar. “Bij de
vormgeving van RijswijkBuiten is ook goed
nagedacht over de bevordering van sociale
cohesie: hoe creëer je een buurtgevoel,
waardoor inwoners gelukkig zijn en lang in
Verwachtingsmanagement
Ook consumenten moeten soms worden
bijgepraat. “In nieuwe delen van de wijk
wordt geen hemelwaterafvoer aangelegd”,
legt De Bruijn uit. “Dat betekent dat
bij hevige regenval water op de straten
kan blijven staan. Dat zijn we in Nederland
niet gewend. Dat vraagt om goede
communicatie richting de burger.” Op het
gebied van mobiliteit hebben de ontwikdeze
wijk willen blijven wonen?” De details
maken een groot verschil. Zo zijn de voordeuren
in RijswijkBuiten tegenover elkaar
geplaatst, zonder auto’s ertussen, waardoor
je makkelijker bij elkaar naar binnen
loopt. Van de Laar: “Ook hebben we inwoners
zelf zeggenschap gegeven over de
inrichting van hun leefomgeving, bijvoorbeeld
in de vormgeving van speelplaatsen
en gezamenlijke moestuinen. Niet alleen
ouders, maar ook kinderen kregen daar
een stem in. Dat is net zo goed duurzame
stadsontwikkeling: ervoor zorgen dat
inwoners zich thuis en veilig voelen. Dat is
misschien nog wel een grotere uitdaging
dan het onder de knie krijgen van de fijne
kneepjes van een warmtepomp.” •
Wijk in aanbouw
RijswijkBuiten bestaat uit drie
deelgebieden: Sion, Parkrijk
en Pasgeld. Alle woningen in
Sion zijn inmiddels opgeleverd.
Parkrijk is nog deels in
aanbouw. In Pasgeld vinden
werkzaamheden plaats ter
voorbereiding op de bouw van
maximaal 1.100 woningen. Na
realisatie zijn in RijswijkBuiten
in totaal ruim 3.600 duurzame
woningen te vinden.

ijswijk.business/kennis delen | 7
Zo zit dat: marketing
Een klantreis geeft inzicht
Margot
de Graaff
U kunt uw product of dienst nog zo
geweldig vinden, eigenlijk telt maar één
vraag: wat hebben uw klanten eraan?
Het advies: maak een klantreis. Daar
wordt u een stuk wijzer van.
Tijdens een klantreis kijkt u mee over de
schouder van uw doelgroep. Uw klanten
maken verschillende fasen door voordat
een aankoop een feit is. Marketeers
gebruiken voor die fasen verschillende
namen, maar in feite komt elke klantreis
op het volgende neer.
Behoefte als vertrekpunt
Klanten beginnen hun reis met een bepaalde
behoefte. U kunt bijvoorbeeld via
zoekwoordenonderzoek erachter komen
waar ze naar zoeken en daarop inspelen
met een Google-advertentie.
Oriëntatiefase
Dit is de fase van aftasten en rondneuzen.
Klanten gaan rondvragen en
googelen. Nu komt het erop aan om op
te vallen; zo moet uw website SEO-proof
zijn.
Overwegingsfase
De zoektocht vernauwt zich tot het
vergelijken van prijzen en van de geboden
kwaliteit en service. Positieve reviews zijn
nu goud waard. U kunt ook adverteren op
vergelijkingswebsites.
Beslis- en koopmoment
Er kan tijd zitten tussen het moment
dat de beslissing valt om een product
of dienst te kopen en de aankoop zelf,
maar een klant kan na een ‘ja, ik wil’ ook
meteen op de bestelknop drukken. Hoe
dan ook: tevreden achteroverleunen is
geen optie. Er kan nog veel misgaan, zoals
een tegenvallende lever- of reactietijd
waardoor een klant alsnog afhaakt.
Leveringsfase
De koop is gesloten en uw klanten kijken
uit naar uw product of dienst. Met informatie
over de leveringsdatum en door tips
of handleidingen te delen maakt u vrienden.
Altijd belangrijk: wees bereikbaar.
Gebruiksfase
Luister en leer. Deze fase draait om het
beantwoorden van vragen en het oplossen
van problemen. Knoop de ervaringen
van klanten goed in uw oren en doe er uw
voordeel mee.
Loyaliteitsfase
Dit is de fase waarvoor elke ondernemer
het doet. Klanten behouden is hard werken;
als zich ergens een aantrekkelijker
aanbod voordoet, zijn ze zo verdwenen.
Toch kunnen blijken van waardering (speciale
aanbieding, verjaardagskaart, cadeautje
met kerst) er zomaar voor zorgen
dat deze klanten doorreizen naar de...
... Ambassadeursfase
Dit is het nirvana van de klantreis. Klanten
in deze fase maken gratis reclame
voor uw bedrijf, omdat ze u zo geweldig
vinden. Maar geniet er niet te lang van,
want u wilt vast weer nieuwe klanten. En
om die binnen te halen, begint de reis
gewoon weer van voren af aan. •
In deze rubriek delen we
kennis om anderen te
informeren en inspireren.
Margot de Graaff is senior
communicatieadviseur
en marketeer bij Dot•, hét
bureau voor bedrijven,
gemeentelijke organisaties
en onderwijsinstellingen
die een oplossing zoeken
voor hun marketing- en
communicatievraagstuk.
‘Klanten beginnen
hun reis met een
bepaalde behoefte’
EXPERTTIPS VAN MARGOT
Maak contact
Besteed aandacht aan de
contactmomenten met uw
klant, zoals een mailing.
Ieder z’n reis
Meerdere doelgroepen?
Dan maakt u ook meerdere
klantreizen.
Wees de oplossing
Uw product of dienst
beantwoordt een vraag
van uw klant. Focus daarop.

8 | rijswijk.business/verbinden
Van binnen en van buiten
Huis van
de stad
Rijswijk
Kloppend hart van Rijswijk
Het Huis van de stad Rijswijk is een iconisch pand, dat
gebouwd is in de periode 1964-1967. Het ontwerp is van
de Eindhovense architect J.C. van Buijtenen. In 1967 betrok
de gemeente Rijswijk het gebouw, dat in een groene
omgeving aan een grote vijver ligt. De 63,5 meter hoge
klokkentoren geeft het gebouw een uniek karakter.
Na bijna twintig jaar leegstand is het Huis van de stad
Rijswijk gerenoveerd. Bij de renovatie is duurzaamheid
een belangrijke pijler. Met zonnepanelen op het dak en

ijswijk.business/verbinden | 9
een koude en warmteopslag in de grond, is het pand bijna
energieneutraal.
In 2023 krijgen de gemeente Rijswijk, Stichting Trias, de
Bibliotheek aan de Vliet, dagbesteding 't Trefpunt en vrijwilligerscentrum
Rijswijk Doet hier ieder hun eigen plek.
Het Huis van de stad Rijswijk wordt een plek waar verbindingen
worden gelegd en waar interactie plaatsvindt.
Een plek die ertoe aanzet de kennis van ondernemers
en inwoners te benutten om zo de kracht van de stad te
versterken. Het kloppend hart van Rijswijk. •

10 | rijswijk.business/inspireren
Het familiebedrijf

ijswijk.business/inspireren | 11
Woonmode
Sinds 1985 is interieurwinkel Woonmode een bekende verschijning in Bogaard stadscentrum
in Rijswijk. In dat jaar begon Cor Groen zijn winkel als specialist in tapijt en gordijnen. In 2007
namen zijn zonen Sander en Mathijs de zaak over. Oudste zoon Sander Groen vertelt over hun
familiebedrijf.
“We waren nog hartstikke jong. Na onze studies commerciële
economie kwamen Mathijs en ik in 2002 in de
zaak. In 2007 besloot mijn vader dat hij het rustiger aan
wilde doen.” Dat het een lastige timing was zo vlak voor
de economische crisis, daar hadden ze toen nog geen
idee van. Misschien kwam juist hier het jeugdige elan van
de jonge broers goed van pas. “We wilden de zaak door
de crisis krijgen en niemand hoeven ontslaan. We zagen
kansen op het internet. Daar zijn we ons toen op gaan
richten.”
Dat wierp zijn vruchten af. De winkel overleefde de crisis
en het personeel kon blijven. Nog steeds is Woonmode,
naast de fysieke winkel, sterk online vertegenwoordigd.
Inmiddels is de organisatie flink uitgebreid. “We zijn gegroeid
van dertien naar twintig medewerkers en hebben
nog een aantal flexibele krachten.” Ook is het assortiment
uitgebreid en veranderd. “Je ziet nu bijvoorbeeld
dat PVC-vloeren erg in trek zijn. Ook marmoleum is weer
helemaal terug als duurzaam alternatief.”
Door de stijgende energieprijzen verandert de vraag van
de consument, zien ze ook bij Woonmode. “Men zoekt
nu naar energiesparende producten, zoals isolerende
zonwering. Dat geldt voor bedrijven misschien nog wel
meer. Je kunt ervoor kiezen om in de zomer de airco aan
te zetten, maar goede zonwering met een gemetalliseerde
achterkant kan soms wel vijf graden schelen in de
binnentemperatuur.”
Dat Woonmode een familiebedrijf is, is ook te merken
aan het trouwe personeel. “We hebben veel medewerkers
die hier al lang werken, sommigen al dertig jaar. Wim
Gottmers is onze trouwste medewerker: hij werkt hier
al vanaf 1985. Officieel kan hij al met pensioen, maar hij
vindt het nog te leuk, dus hij springt nog twee dagen per
week bij.” Daarnaast is Woonmode een opleidingsbedrijf,
waardoor de aanwas van jonge medewerkers ook geregeld
is. “Ik vind dat mooi, jonge mensen de liefde voor het
vak bijbrengen. In Nederland wordt dat zwaar onderschat,
het werken met je handen, het leren van een vak.”
Wat Sander Groen zelf het allerleukste vindt? Daarover
hoeft hij niet lang na te denken: “Het creatieve, het
helpen inrichten van een huis, mensen en bedrijven goed
adviseren en ontzorgen. Dat is toch mooi om elke dag
weer te mogen doen. Maar bovenal het samenwerken
met mijn broer.” •
De winkel aan het
Bogaardplein 6 in 1985
Sander en Mathijs Groen

12 | rijswijk.business/verbinden
Nieuwe eigenaar hotel en brasserie zet puntjes op de i
Wisseling van de wacht
Aan de rand van Rijswijk bevindt zich landgoed Overvoorde, rond het karakteristieke witte gebouw met
de historische naam De Hoeve. De buitenplaats is omstreeks 1778 overgegaan in de naam Overvoorde.
Inmiddels bestaat het uit hotel Hoevevoorde, Brasserie Bijna Thuis, een groot buitenterras en zalen
voor verhuur. Sinds mei van dit jaar is het complex in handen van familie Altan.
Mijn vader is trots
op me en gunt me
deze kans
“We kenden de eigenaren, Joost van der
Plas en Ben Smilde, en wilden een paar
jaar geleden een vleugel huren”, legt Ali uit.
“Daar was toen geen interesse voor. Toen
we elkaar later opnieuw spraken, gaf
Smilde aan dat hij het hele complex
eigenlijk wel wilde verkopen. We besloten
direct om het bedrijf over te nemen.”
Dat ging veel sneller dan verwacht. “Ik
had vanaf het begin een goede klik met
de heren en merkte dat ze echt serieus
waren”, vertelt oud-eigenaar Ben Smilde.
“Ik had weleens met een bedrijfsmakelaar
gesproken en wilde eigenlijk nog een jaar
doorwerken zonder alle coronamaatregelen,
maar toen kwam dit aanbod. We
konden het goed met elkaar vinden en
waren snel rond.”
De puntjes op de i
Inmiddels is Altan, met ondersteuning
van bedrijfsleider Carol Zeydel, de puntjes
op de i aan het zetten. Een mooie uitdaging
voor een bedrijf dat inmiddels al
een flinke klantenkring heeft opgebouwd.
Altan: “De vorige eigenaren hebben het
bedrijf zo’n vier jaar geleden in grote lijnen
opgezet en hebben er een mooi geheel
van gemaakt. Wij gaan dat concept nu
langzaam aanscherpen en verder verfijnen.”
Zo werden de dakkapellen vervangen
en is het buitenterras aangepakt. Er
is een nieuwe chef en in het hotel werden
de kamersleutels vervangen door een
moderner systeem met pasjes. Ook kregen
de kamers nieuwe tv’s en gordijnen.
“Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest

Vader Altan, Carol Zeydel,
Başak Altan en Ali Altan
rijswijk.business/verbinden | 13
Wij gaan het concept nu langzaam
aanscherpen en verder verfijnen
in ondernemen, horeca en vastgoed”,
vertelt Altan. “Ik ben opgegroeid met de
horecaonderneming van mijn vader. Dit
is voor mij een mooie manier om verder
te groeien. We willen het bedrijf verder
uitbouwen en nog bekender worden.”
Diverse klantenkring
De diversiteit aan bezoekers en activiteiten
spreekt Altan aan. “Je komt hier alle
nationaliteiten tegen: van mensen uit
Zuid-Amerika en Azië tot Canada en Europa.
Ook inwoners uit Rijswijk en de regio
weten ons goed te vinden. Het contact
met al die verschillende mensen in mijn rol
als gastheer spreekt mij erg aan.”
Inmiddels loopt Altan alweer een paar
maanden mee in het bedrijf en vindt hij
steeds beter zijn weg in de organisatie.
Bedrijfsleider Zeydel is dan ook erg blij met
zijn nieuwe collega. “Natuurlijk moet iedereen
even wennen aan de nieuwe wind die
er waait, maar Ali moet nu de beslissingen
nemen. We geven hem de ruimte om in
zijn rol te groeien en raken gelukkig steeds
beter op elkaar ingespeeld.”
Werken met familie
Altan en zijn vader hebben de grond
gekocht. Samen met zijn zwager is hij eigenaar
van het hotel en de brasserie. Het
samenwerken met familie vindt hij geen
enkel probleem. Zijn vader komt regelmatig
langs. Altan: “Mijn vader is trots op
me en gunt me deze kans.” Om er direct
aan toe te voegen: “Al kan hij ook kritisch
zijn als er ergens iets beter kan. Met mijn
zwager heb ik de rollen goed verdeeld. Hij
helpt me met opstarten en zorgt op de
achtergrond voor de coördinatie. Zelf ben
ik verantwoordelijk voor het hotel en de
brasserie. Zo vullen we elkaar goed aan.”
Smilde herkent dit beeld. “Wij hebben
altijd goed met onze schoonzoon Joost
kunnen samenwerken. Je hebt een sterke
band met elkaar; dat komt soms goed
van pas.”
Vroeger
De Hoeve diende vroeger als buitenverblijf
voor vermogende burgers uit
Den Haag, Delft en Rotterdam. In
de Tweede Wereldoorlog bouwden
de Duitsers een aantal bunkers in
het park, die na de oorlog door de
Bescherming Bevolking zijn gebruikt.
Na de Tweede Wereldoorlog kreeg
Overvoorde de functie van jeugdcentrum
en conferentieoord.
Toekomst
Altan en Zeydel hebben een drukke
periode voor de boeg. “Het hotel en de
brasserie zitten steeds goed vol”, vertelt
Zeydel trots. “Nu komt de periode van
borrels voor Kerst en Oud & Nieuw er weer
aan, waardoor ook onze zalen veel worden
geboekt. Daar komt binnenkort nog een
vijfde zaal bij om aan de vraag te kunnen
voldoen.”
Ook online timmert Hoevevoorde flink
aan de weg. Altan: “De website is nu compleet.
Ik ben van plan om jonge artiesten
en influencers in te zetten om ons hotel
en de brasserie te promoten.
Ook gaan we regelmatig
leuke evenementen organiseren,
die straks online te
vinden zijn.”
Waar de nieuwe eigenaren
bijna tijd tekort lijken te
komen, hebben Smilde en
Van der Plas ineens zeeën
van tijd. Wat gaan die de
komende tijd doen? Smilde:
“Om eerlijk te zijn: voorlopig
even heel lang helemaal
niets.” •

14 | rijswijk.business/kennis-delen
Veilige digitale werkom gevingen creëren
Bewustwording rond
online veiligheid
De cijfers liegen er niet om: phishing is de oorzaak van negen op de
tien datalekken. Bijna twee derde van alle Nederlandse bedrijven
kwam in de afgelopen vijf jaar in aanraking met hacking, ransomware,
datadiefstal of een andere vorm van cybercrime, met miljarden euro’s
schade als gevolg. Daarom start de gemeente Rijswijk met een
campagne over cyberbeveiliging.
Nederland loopt achter op andere
Europese landen wat betreft uitgaven aan
cybersecurity. “Daardoor zijn Nederlandse
bedrijven, en dus ook Rijswijkse bedrijven,
een makkelijker doelwit voor cybercriminelen”,
aldus Kathy Hogeboom, manager
Economische Zaken. “Als gemeente denken
we graag mee hoe ondernemers zich
hiertegen kunnen beschermen.”
Thuiswerken
Uit onderzoek van TNO blijkt dat bijna
een op de vier werknemers ook na de
pandemie grotendeels vanuit huis wil
blijven werken. Hogeboom: “Dat betekent
voor werkgevers ingrijpende maatregelen
op de werkvloer en daarbuiten, in de vorm
van veilige thuiswerkplekken en flexibele
werkplekken op kantoor. Bedrijven worden
geconfronteerd met het feit dat ze veilige
digitale werkomgevingen moeten creëren.
Vandaar deze campagne.”
Security awareness
De genoemde trends en ontwikkelingen
vragen om bewustwording onder
ondernemers, werkgevers en hun personeel.
“Security awareness is de mate
waarin medewerkers en ondernemers
zich bewust zijn van de gevaren rondom
informatiebeveiliging”, geeft Hogeboom
aan. “Met deze campagne zetten we
in op het stimuleren van en helpen bij
cyberveilig gedrag bij Rijswijkse bedrijven.
Het doel is dat werkgevers en hun
personeel zich meer bewust worden van
online veiligheid en hun kennis daarover
vergroten. Dat doen we in samenwerking
met twee lokale ICT-bedrijven, eXperIT en
Redhead Technology, met elk een ander
aanbod. Op die manier dragen we met
elkaar ons steentje bij om ondernemers
optimaal te informeren en te betrekken
bij online veiligheid.” •
Training en
bijeenkomsten
Online awareness-training
eXperIT biedt een online
awareness-training aan op
basis van gepersonaliseerde
phishingsimulaties. Via
microlearnings, in de vorm van
quizzen, filmpjes, animaties en
infographics worden de gebruikers
getraind en geïnformeerd.
Informatieve bijeenkomsten
Redhead Technology organiseert
in samenwerking met
Belangenvereniging Bedrijven
Rijswijk (BBR) bijeenkomsten
waarin risico’s, maatregelen en
praktijkvoorbeelden worden
besproken. BBR heeft een breed
netwerk en brengt dit thema
onder de aandacht van haar leden.
Meedoen?
Meld u aan via:

ijswijk.business/inspireren | 15
Groene groei
Duurzame economische groei, ofwel ‘groene groei’,
levert banen en geld op. Economie en milieu zitten
elkaar niet in de weg, maar versterken elkaar juist.
In Rijswijk, en in onze regio, gebeuren ontzettend
veel mooie dingen.
Als je de mogelijkheid hebt, zoals ik, om bij bedrijven
binnen te kijken, dan zie je voorbeelden van de
transitie naar een duurzame economie en toekomst
in de praktijk. Denk bijvoorbeeld aan de productie
van plantaardig vlees en het werken met technische
innovatie op het gebied van geothermie in de Energy
Cave. Het is bijzonder om te mogen ontdekken
wat er allemaal achter die gevels gebeurt, van
kantoorpanden tot maakindustrie. Ik heb een brede
portefeuille dus mag overal binnenstappen.
worden opgevangen. En dat is logisch, want op een
invasie van Oekraïne kan je als ondernemer immers
niet anticiperen.
Als gemeente wil je ondernemers verder helpen. Dat
doen we onder andere door de lokale lasten niet
onnodig te laten oplopen. En wil je verduurzamen of
energie besparen? Doe dan de verduurzamingsscan
die de gemeente in samenwerking met de Rabobank
en de Belangenvereniging Bedrijven Rijswijk (BBR)
kosteloos aanbiedt. Ook bij de Rijksoverheid zijn
regelingen beschikbaar om duurzame initiatieven te
ondersteunen, zoals de Green Deal-aanpak waardoor
vernieuwde initiatieven tot stand komen of worden
versneld. Neem contact op met de gemeente of kijk
op rvo.nl, zodat die je verder kunnen helpen.
In deze roerige en bijzondere tijden ontmoet ik
ondernemers die gewoon doorgaan. Maar helaas
zijn er ook ondernemers die vanwege de gestegen
kosten radeloos zijn. Simpelweg omdat ze soms
in een branche zitten waarin je niet verder kunt
verduurzamen. Gelukkig is er een tijdelijk
vangnet vanuit de overheid, waardoor
de onvoorziene, sterk stijgende
energieprijzen voor ondernemers
Voor de een kan de duurzame toekomst niet snel
genoeg komen, voor de ander hoeft het misschien
niet zo snel. Maar dat er keihard gewerkt wordt aan
een duurzame toekomst is een feit. Dat kun je in
Rijswijk met eigen ogen zien. Leg de focus op wat al
is bereikt en wat in ontwikkeling is. Dan ben ik
ervan overtuigd dat iedereen vanzelf werk
maakt van een duurzame toekomst. Ik wens
u daarbij veel succes en plezier. •
WERNER VAN DAMME
Wethouder Economische zaken, gemeente Rijswijk

16 | rijswijk.business/verbinden
De stem van de Rijswijkse ondernemer
Belangenvereniging Bedrijven Rijswijk Winter 2022
Bedrijven Investeringszone biedt kansen
voor middengebied Plaspoelpolder
Als het aan de belangenvereniging
BBR ligt, is vanaf januari 2024 in het
middengebied van de Plaspoelpolder
een Bedrijven Investeringszone (BIZ)
van kracht, met als taken een collectieve
surveillance en gebiedsontwikkeling.
Zo’n BIZ-regeling biedt veel kansen
voor het gebied.
Een BIZ is een zone op een bedrijventerrein
of in een winkelgebied op initiatief
van de daar gevestigde ondernemers. In
die zone betalen ondernemers voor de
werkzaamheden die bijdragen om het
gebied te verbeteren. De activiteiten in
de BIZ zijn een aanvulling op die van de
gemeente. Die draagt zorg voor het incasseren
van de gelden door middel van een
opslag op de onroerendezaakbelasting.
Oriënterende gesprekken
“We zijn al langer bezig om van dit gebied
een BIZ te maken”, vertelt secretaris Remco
Zijlstra namens het bestuur van Belangenvereniging
Bedrijven Rijswijk (BBR).
“In 2018 zijn hierover de eerste oriënterende
gesprekken gevoerd, maar de tijd was er
op dat moment nog niet rijp voor. Bij het
oprichten van een BIZ gaat veel tijd zitten
in de voorbereiding. Voor we van start
kunnen, moeten we eerst een plan van
aanpak opstellen. Inmiddels is dat zo goed
als klaar. Daarna wordt een draagvlakmeting
gedaan om te inventariseren hoeveel
ondernemers willen deelnemen aan de
BIZ. We hebben nu al een aantal belangrijke
vragen: welk gebied kader je af, wordt
het een eigenaren- of een gebruikers-BIZ
en wat zijn de activiteiten die je in het
gebied gaat ontplooien? Die doelstellingen
zijn we nu concreet aan het formuleren.
Momenteel wordt het business- en activiteitenplan
opgesteld. Hierin staat precies
beschreven wat we gaan doen, wat het
kost en wat het percentage opslag op de
WOZ-aanslag wordt.”
Draagvlak
De BBR zet in op een gebruikers-BIZ. De
gebruikers hebben de grootste betrokkenheid
bij het gebied. Het business- en
activiteitenplan zal dit jaar nog aan de
gemeente worden aangeboden. De eerste
vier maanden van 2023 worden gebruikt
om draagvlak onder de ondernemers
te creëren. Zijlstra: “Dat doen we door
informatieavonden te organiseren en bij
ondernemers langs te gaan om de plannen
persoonlijk toe te lichten, en te laten zien
wat we gaan doen.”
Als eerste zal een collectieve surveillance
voor het gebied worden geregeld. “Dit
houdt in dat ’s avonds en in het weekend
continu een surveillanceauto in het gebied
zal rondrijden”, legt Zijlstra uit. “Landelijke
trends laten zien dat ondermijning
(vermenging van onder- en bovenwereld)
steeds meer de kop opsteekt. Dat proberen
we met deze tool uit het gebied te
weren. Ook onbedoeld onveilige situaties,
zoals een stapel brandbare pallets tegen
een gevel, kun je op deze manier doorgeven
aan de betreffende ondernemer. Als
tweede zal er aan collectieve gebiedspromotie
worden gedaan. Concreet betekent
dat dat we extra slimme vuilnisbakken
in het gebied kunnen plaatsen, zodat het
gebied er schoner uitziet. Denk ook aan
duidelijke naamborden of een leuk zitje
waar je op mooie dagen je lunch kunt
opeten, of het ontwikkelen van een stukje
groen.” Het zijn stuk voor stuk aanpassingen
die het gebied nog aantrekkelijker
moeten maken voor de huidige gebruikers
én voor potentiële nieuwe ondernemers
die zich hier mogelijk willen vestigen.

ijswijk.business/verbinden | 17
De stem van de Rijswijkse ondernemer
Ondernemer aan het woord: Carla Jansen
‘Je hebt een druppel nodig om
een rimpeling te krijgen’
Teesing is sinds jaar en dag een internationale
leverancier van koppelingen,
buizen, afsluiters, systemen en assemblages.
Het ISO-gecertificeerde hoofdkantoor
van deze multinational staat in
Rijswijk en is trouw lid van de BBR.
Carla Jansen is managementassistent en
coördinator maatschappelijk verantwoord
ondernemen bij Teesing. In 2015 rondde
zij haar studie op dit gebied af aan de
Erasmus Universiteit. “Toen ik klaar was,
ging ik op zoek naar wat ik op dat gebied
binnen Teesing kon doen. Je kunt wel
grote ontwikkelingen willen doormaken,
maar het beste is om met kleine stapjes te
beginnen. Je hebt een druppel nodig om
een rimpeling te krijgen. Als je als bedrijf
laat zien dat je over maatschappelijk verantwoord
ondernemen nadenkt, komen er
vanzelf ideeën vanuit de medewerkers.”
Nieuw pand
Al snel besloot Teesing het pand te voorzien
van een nieuwe ketel, ledverlichting
en tappunten voor gefilterd water. Elke
medewerker kreeg een Dopper. Omdat
het bedrijf uit zijn jasje groeide, verhuisde
het naar een nieuw pand. “Onze huidige
locatie zou eerst volledig gestript en
vervolgens opnieuw ingericht worden.
Dat vonden we niet duurzaam. Daarom
hebben we gekozen voor een variant
waarbij we zoveel mogelijk materialen
en installaties konden hergebruiken.”
Vervolgens ging Jansen aan de slag met de
ISO 26000-norm waarin het implementeren
van maatschappelijk verantwoord
ondernemen in je organisatie beschreven
staat, en de zeventien duurzame ontwikkelingsdoelen.
Inmiddels is Teesing ook
ISO 14001-gecertificeerd, een certificaat
op milieugebied. “We zijn nu bezig om alle
Carla Jansen
chemische middelen in kaart te brengen
en alle procedures te schrijven hoe met
deze middelen moet worden omgegaan.
Ook kijken we hoe we restmaterialen
van ons bedrijf kunnen inzamelen en
recyclen. Maatschappelijk verantwoord
ondernemen treft alle afdelingen binnen je
organisatie.”
Proactief
Teesing is op maatschappelijk gebied altijd
proactief geweest. “Ik ben blij dat ik als
spin in het web binnen de organisatie mijn
steentje bij kan dragen.”
Carla is erg enthousiast dat duurzaamheid
ook bij de BBR een belangrijk agendapunt
is. “Een collega heeft gebruikgemaakt van
de BBR-actie waarbij je een elektrische
fiets kon lenen. Ook hun prikactie om het
bedrijventerrein schoon te houden was
een groot succes. Zo inspireer je collega’s
om zelf ook iets te doen.”

18 | rijswijk.business/verbinden
De stem van de Rijswijkse ondernemer
Ondernemer aan het woord: Victor Struijk
BBR zorgde voor laatste zetje
ACIN Instrumenten is producent en
leverancier van professionele meet- en
regelapparatuur voor het binnen- en
buitenklimaat. Sinds 1996 is het bedrijf
gevestigd in Rijswijk en lid van de BBR.
Toen er recent een vergunning voor een
verzwaarde in- en uitrit moest komen,
zorgde de BBR voor het laatst benodigde
zetje om dit rond te krijgen.
“Rijswijk is een fijne gemeente om te werken”,
vertelt Victor Struijk, eigenaar ACIN,
enthousiast. “De gemeente en ambtenaren
zijn hier weleens op werkbezoek geweest
en de burgemeester heeft een lintje uitgereikt
aan iemand die al veertig jaar bij ons
in dienst is.” Onlangs nam ACIN Instrumenten
een metaalbewerkingsbedrijf over.
“Omdat we zelf de instrumenten maken,
was dit bedrijf een welkome aanvulling op
onze huidige bedrijfsactiviteiten. Zij zijn
specialist in het verwerken, verspanen, en
frezen van zwaarder materiaal.”
Hiervoor moest de in- en uitrit aan de zijkant
van het pand worden verzwaard. Dat
stuitte op bezwaren vanuit de gemeente.
“Er stonden een paar bomen in de weg, er
zou een parkeerplaats komen te vervallen
en een lantaarnpaal veroorzaakte hinder
bij de plannen.”
Serieus genomen
In zulke gevallen is het fijn als je lid bent
van een ondernemersvereniging die
serieus genomen wordt. “We kaartten het
probleem aan bij het secretariaat van de
BBR. Die zegde toe het direct mee te nemen
in het eerstvolgende gesprek met de
gemeente en het industrieschap. Dat was
precies het zetje dat we nodig hadden om
het plan toch voor elkaar te krijgen.”
Eind goed, al goed
Inmiddels is de nieuwe in- en uitrit een
feit. “De stoep hebben we laten verzwaren
en loopt af naar de straat, de lantaarnpaal
is verplaatst en ter compensatie is een inen
uitrit aan de overkant die niet meer in
Victor Struijk
gebruik was, komen te vervallen. De kosten
hebben we met de gemeente gedeeld.”
Eind goed, al goed, dus.
Het lidmaatschap van de BBR bevalt goed.
“De bijeenkomsten zijn altijd erg gezellig.
Je krijgt de kans jezelf voor te stellen en
een praatje te maken. Ook de bemiddeling
met andere partijen is een aangename
bijkomstigheid van het lidmaatschap.”
Ondernemer aan het woord: Herbert Eits
Vijftig jaar service
Autobedrijf Weerheim, gevestigd aan
’t Haantje en de Heulweg, bestaat ruim
vijftig jaar. Weerheim senior, grondlegger
van het bedrijf, begon als rijschoolhouder.
“Klanten die slaagden voor hun
rijbewijs, hielp hij vervolgens aan hun
eerste auto, en later met het onderhoud.
Zo groeide het bedrijf uit tot de huidige
omvang met twee vestigingen en een
team van twaalf monteurs”, vertelt
Herbert Eits.
Eits nam het bedrijf zo’n twintig jaar
geleden over en inmiddels staat hij samen
met Sander Alberts aan het roer. “Ik ben
van nature een echte techneut”, geeft Eits
eerlijk toe. “Daarnaast is het mijn passie
om klanten blij te maken. Als klanten tevreden
de deur uit gaan en je krijgt goede
reviews op je site, dan weet je dat je het
goed hebt gedaan.”
Bijdrage aan discussie
Naast het contact met de klant is het goed
om, via de BBR, andere ondernemers te
leren kennen. “De eerste keer dat ik met
de BBR in aanraking kwam was tijdens
een inspraakavond over het gebied rond
de Heulweg”, vertelt Eits. “Ik herinner
me nog goed hoe zij bijdroegen aan de
discussie. Toen ik gevraagd werd om lid
te worden, kon ik natuurlijk geen nee
zeggen. We zijn nu een jaar lid. Ik ben nog
niet in de gelegenheid geweest om naar
een bijeenkomst te gaan, dat staat nog op
mijn lijstje.”
Sander Alberts en Herbert Eits
Plannen voor Pasgeld
Inmiddels lijkt de geschiedenis zich te
herhalen. “De gemeente heeft plannen
voor het gebied Pasgeld. Dat heeft directe
gevolgen voor ons bedrijf. We zijn niet
tegen de plannen, maar willen dat beide
locaties bereikbaar blijven. Daarom ben ik
blij dat we lid zijn van de BBR: zij behartigen
de belangen van ondernemers. Zij zijn
een goede gesprekspartner, die ook door
de gemeente serieus wordt genomen.”

ijswijk.business/verbinden | 19
De stem van de Rijswijkse ondernemer
7 september 2022 Rijswijkse Schouwburg
Strandwalbeurs 2022
Agenda
BBR 2023
Woensdag 25 januari 2023
Bestuursvergadering
Dinsdag 28 maart 2023
1e bijeenkomst: ALV
Woensdag 19 april 2023
Bestuursvergadering
Dinsdag 16 mei 2023
2e bijeenkomst
Woensdag 7 juni 2023
Bestuursvergadering
Alle ondernemersgeneraties zijn vertegenwoordigd
Dinsdag 4 juli 2023
3e bijeenkomst: Zomerontbijt
Woensdag 30 augustus 2023
Schouwfietstocht, vergadering
en diner
Woensdag 6 september 2023
4e bijeenkomst: Strandwalbeurs
Rijswijkse Schouwburg
Woensdag 4 oktober 2023
Bestuursvergadering
Dinsdag 31 oktober 2023
5e bijeenkomst
BBR Secretaris Remco Zijlstra
Tips en tricks van Jos Burgers
Woensdag 22 november 2023
Bestuursvergadering
Maandag 11 December 2023
6e bijeenkomst:
Eindejaarsbijeenkomst
Alle data zijn onder voorbehoud
BBR OP
Ondernemen is ook lol hebben
www.linkedin.com/groups/3155277

20 | rijswijk.business/inspireren
Het Pand
Laan van
Vredenoord 11
Als bedrijf kies je een locatie die bij je past. Om de
functionaliteit, de ligging of vanwege de uitstraling.
In deze rubriek vertellen de bewoners waarom zij
voor deze locatie in Rijswijk hebben gekozen.
Huidige bewoner: Worth Systems. Het bedrijf ontwerpt,
ontwikkelt, lanceert en verbetert digitale platformen. Worth
Systems werkt in co-creatie met klanten aan de ideale digitale
oplossingen om hun doelen te bereiken.
Pluspunt: de makkelijke bereikbaarheid per auto en met het
openbaar vervoer.
Kent u van: bouwbedrijf Boele & van Eesteren, dat eerder
in het pand zat. Het bedrijvenpark Hoornwijck in Rijswijk is
vooral bekend als het gebied bij pretpark Drievliet. “In de
zomer horen we het gegil uit de achtbaan”, aldus CEO Ernout
van der Waard.

ijswijk.business/inspireren | 21
In het pand sinds: 2019, net voordat corona uitbrak. “We
kochten het vanwege de enorme hoeveelheid ruimte. Helaas
konden we er toen maar kort van genieten. Inmiddels weten
onze werknemers en klanten de weg naar ons kantoor prima
te vinden”, vertelt Van der Waard.
Gebouwd in: 2001.
Waarom deze locatie: het belangrijkste is de hoeveelheid
ruimte: voor medewerkers, maar ook voor klanten om te kunnen
werken. In het pand is een multimediaruimte, de Dojo
genoemd, waar bijvoorbeeld webinars verzorgd worden. Ook
klanten van Worth Systems kunnen hiervan gebruikmaken.
De Dojo leent zich uitstekend voor het geven van hybride
workshops, waarbij een deel van de deelnemers fysiek
aanwezig is en een deel online. Het is ook een plek om bij te
kletsen en te genieten van een kop koffie.
Eerdere bewoners: Boele & van Eesteren. Worth Systems bevindt
zich op de begane grond en de eerste etage. Momenteel
huurt een klant de tweede etage. Vanaf maart 2023 is
op de derde etage nog ruimte voor drie andere bedrijven.
Leuk om te weten: aan de achterkant kijkt het pand uit op
een bos, wat een heerlijk landelijk gevoel geeft. Er is zelfs een
heuse uil in het bos te vinden die regelmatig te horen is. •

22 | rijswijk.business/verbinden
Studenten als nieuwe werknemers
Inhoudelijke bijbaan
Personeelstekort is niet altijd een probleem. Het is ook een kans om
nieuwe mensen aan je te binden. Dat vindt Ton van den Berge, eigenaar van
salarisadministratiekantoor CBBS. Toch is het ook voor CBBS een uitdaging
mensen te vinden. Daarom besloot Van den Berge studenten in te huren.
Dat beviel zo goed, dat hij het platform student-inhuren.nl overnam, om ook
klanten die mogelijkheid te bieden.
Hier werken sluit
aan bij de opleiding
en interesse van de
studenten
“Wij zijn de afgelopen jaren flink gegroeid”,
vertelt Van den Berge. “We waren voortdurend
op zoek naar extra personeel. We
gebruikten bestaande kanalen als Indeed,
maar stuitten ook op een bureau dat
bemiddelde in het werven van studenten.”
Inmiddels heeft CBBS zeven studenten
aangetrokken. “Enkelen hebben tijdelijk bij
ons gewerkt, anderen hebben inmiddels
een vast contract.”
Interessante bijbaan
Voor de studenten is het werken bij CBBS
een interessante, inhoudelijke bijbaan
naast hun studie (zie kader). Van den
Berge: “Er werken hier vooral hbo- en
wo-studenten, bijvoorbeeld studenten
bedrijfskunde, wiskunde of HR. Ze werken
minimaal 24 uur en vervullen een volwaar­
dige functie. Ze kunnen hun
werk flexibel doen: vanuit
huis, in de avonduren of
weekenden. Als ze tentamenweek
hebben, werken ze
vaak wat minder en halen die uren later in.
Studenten kunnen natuurlijk in de horeca
of detailhandel werken, maar hier aan de
slag gaan sluit beter aan bij hun opleiding
en interesse.”
Platform overnemen
Via-via hoorde Van den Berge dat het
platform student-inhuren.nl, dat bemiddelt
tussen werkgevers en studenten,
ter overname werd aangeboden. “De
oprichters wilden hun focus verleggen
naar andere activiteiten. Ik heb het platform
overgenomen. In eerste instantie
om daarmee zelf studenten te werven,
maar vervolgens ook om onze klanten die
mogelijkheid te bieden. Het is een mooie
uitbreiding van onze dienstverlening: we
kunnen klanten nu ondersteunen in het

Voor studenten is werken bij CBBS
een interessante bijbaan
rijswijk.business/verbinden | 23
Sommige studenten hebben tijdelijk bij ons gewerkt,
andere hebben inmiddels een vast contract
hele traject van werven, plaatsen en salariëren
van personeel.”
De oprichters van student-inhuren.nl zijn
nog wel betrokken. “Zij doen de online
marketing, om zo het platform bij zowel
studenten als bedrijven onder de aandacht
te brengen. Daar zijn zij erg goed in.”
Persoonlijke bemiddeling
Student-inhuren.nl is meer dan een online
matchingsplatform. “Bij onze bestaande
dienstverlening staat service hoog in het
vaandel. Dat geldt natuurlijk ook voor student-inhuren.nl.
Onze frontoffice collega’s
bellen werkgevers die een vacature plaatsen
altijd na, zodat we precies weten wat
zij zoeken. Zo kunnen we gericht de juiste
student aan een vacature koppelen.” •
Valerie van der Zee, Ton van den Berge
en Ali Haidar
Valerie van der Zee,
masterstudent Bestuurskunde
‘Ik hoop dat ik hier
kan doorgroeien’
Van der Zee kreeg afgelopen zomer te
horen dat ze haar scriptie nog moest
aanscherpen. “Ik zocht toen een
baan die me de mogelijkheid bood
daarnaast mijn scriptie te herzien.”
Via student-inhuren.nl kwam ze bij
CBBS terecht. “Ik werk op de HRafdeling
en ondersteun klanten
bij hun HR-vragen. Ik analyseer de
bestaande processen en breng in
kaart waar verbeteringen mogelijk zijn.
Dat sluit aan bij mijn studie, en vind
ik leuk om te doen. Ik hoop dat ik na
mijn afstuderen kan blijven en mag
doorgroeien.”
Ali Haidar, tweedejaars
student Bedrijfskunde
‘Hier verbreed ik mijn kijk
op bedrijfsvoering’
Na bijbaantjes in een winkel, op de
bloemenveiling en als straatwerver,
werkt Haidar nu bij CBBS. “Het is
mijn eerste kantoorbaan.” Hij zag de
vacature toen hij online werk zocht
voor twee tot drie dagen per week.
“Ik wilde het liefst iets vinden wat
aansloot bij mijn studie. Ik werk hier
op de salarisadministratie en verwerk
wijzigingen van klanten. Dat is niet
direct gerelateerd aan mijn studie,
maar geeft me wel een bredere kijk op
bedrijfsvoering. Ik ben tweedejaars en
hoop hier de komende jaren te kunnen
blijven werken.”

24 | rijswijk.business/kennis-delen
Made in Rijswijk
Ondernemers creëren vaak
unieke producten. Uniek
in vorm, functie, techniek,
uitvoering of gebruik. Soms
in één oogopslag herkenbaar,
soms pas na een tweede blik.
WAT?
Natural Traffic Sign is een verkeersbord
dat bestaat uit restanten van hennepvezels en
een 100% fossielvrij, niet-toxisch bindmiddel.
Een volledig plantaardig verkeersbord dus,
waarbij de grondstoffen ook nog eens lokaal
worden verbouwd, geoogst en verwerkt.
WAAROM?
De productie van dit verkeersbord is circulair
en CO 2
-negatief en is een goed alternatief voor
de aluminium verkeersborden. De technische
levensduur is 20 jaar. Zo draagt Natural Traffic
Sign bij aan de noodzakelijke reductie van CO 2
.
UNIEK
Natural Traffic Sign is wereldwijd de eerste in zijn soort.
Het heeft een MKI-score (milieukostenindicator) van
bijna nul. Het is dan ook een uitstekend alternatief voor
het traditionele verkeersbord.

ijswijk.business/kennis-delen | 25
WAAROM IN RIJSWIJK?
HR Groep heeft haar hoofdkantoor al sinds 1986 in
Rijswijk en heeft sindsdien een speciale band met de stad.
HR Groep is al sinds begin jaren zeventig leverancier van
de gemeente. Het eerste product was Relief Street Signs
(bewegwijzeringsborden) dat hier nog steeds te vinden is.
THEMA
D U U R Z A M E T O E K O M ST
MET WIE?
Het verkeersbord en de draagconstructie zijn
een co-ontwikkeling van HR Groep Streetcare en
Plantics Superior Natural Materials. De productie
is volledig geautomatiseerd en maakt gebruik van
groene energie. De uiteindelijke afwerking wordt
gedaan door mensen met een afstand tot de
arbeidsmarkt.
DE TOEKOMST
Hoewel het aantal verkeersborden in
de toekomst zal afnemen, vanwege
automatisering in auto’s, blijven borden altijd
nodig. Het massale gebruik van aluminium
is een wereldwijd probleem. HR Groep
Streetcare hoopt Natural Traffic Sign uit te
breiden in heel Nederland en daarbuiten.

26 | rijswijk.business/verbinden
Een geïntegreerde samenlevingsontwikkeling
THEMA
D U U R Z A M E T O E K O M ST
Investeringen
voor de toekomst
IPP Haaglanden, een samenwerking tussen de gemeente Rijswijk en
de gemeente Den Haag, maakt zich sterk voor een goed vestigings- en
investeringsklimaat in de regio Haaglanden. Dat doen zij budgetneutraal en
zonder winstoogmerk, door bijvoorbeeld herinrichting van bedrijfsgebieden,
gronduitgifte en gebiedscommunicatie. Waarop hebben zij het afgelopen jaar
ingezet en welke resultaten zien we hiervan terug in Rijswijk?
Eigenaren van
leegstaande panden zien
ons als volwaardige
gesprekspartner
“Binnen een gebied bekijken we waar
kansen liggen voor verduurzaming en
herstructurering en we dragen daar zelf
actief aan bij”, vertelt Robert van Kooperen,
projectmanager bij IPP Haaglanden.
“Dat is een heel nieuwe tak van sport.
Neem als voorbeeld Harbour Village. Dat
hebben we aangevlogen door te slopen
en te saneren. Vervolgens is een nieuw
type bedrijvigheid ontwikkeld, waarbij we
vooral gekeken hebben naar mkb-achtige
bedrijven. Dat is voor ons erg succesvol
gebleken.”
Intentieovereenkomst
Afgelopen jaar tekenden de gemeente
Rijswijk, belangenvereniging BBR en IPP
Haaglanden een intentieovereenkomst
om het middengebied van de Plaspoelpolder
aan te pakken. Brugman: “We zien
dit stuk als een kansenzone. Ondernemers
zijn gebaat bij een gebied waar
je je goed en veilig voelt en goed kunt
werken. De gemeente heeft belang bij
werkgelegenheid en een goed imago, en
wij hebben belang bij de juiste bedrijven
die hier blijven (zie kader, red.) of zich hier
vestigen.” In het gebied spelen verschillen­

Robert van Kooperen
en Jan Brugman
rijswijk.business/verbinden | 27
Collectieve beveiliging draagt bij aan een beter investeringsklimaat
Toekomst
IPP Haaglanden is ook op pandniveau actief.
“We hebben eigenaren van leegstaande
zaken, zoals leegstand, inbraak en ondermijning,
die om een integrale aanpak
vragen. “Het gaat tegenwoordig om een
geïntegreerde samenlevingsontwikkeling,
ook op een bedrijventerrein.”
king met IPP Haaglanden en de politie
een gebruikersreglement opgesteld om
ondermijning tegen te gaan. Ook zijn er
plannen om een ondernemers- en vastgoedfonds
op te richten om middelen
op te bouwen om te kunnen investeren
in het gebied. Collectieve beveiliging van
het gebied draagt bijvoorbeeld bij aan
een beter investeringsklimaat. “Op een
plek waar je je prettig voelt en het goed
werken is, willen nieuwe bedrijven zich
ook sneller vestigen.”
Zichtbaar
Inmiddels zijn de eerste concrete voorbeelden
zichtbaar. In het gebied zijn
slimme vuilnisbakken geplaatst. “Die worden
door de ondernemers zelf geleegd”,
vertelt Van Kooperen. “De ondernemer
krijgt via de app een seintje als de bak vol
is en leegt hem dan.” JOBO de Bouwers
wilde een leegstaand pand ontwikkelen
tot bedrijfsruimte. Ook is in samenwerde
panden persoonlijk benaderd om te
inventariseren welke plannen zij hebben
met de locatie en proberen samen te
kijken naar een mogelijke nieuwe bestemming.
Ze zien ons echt als een volwaardige
gesprekspartner”, vertelt Brugman.
“Ook kijkt IPP Haaglanden samen met
de BBR of er in het gebied een Bedrijven
Investerings Zone (BIZ) georganiseerd kan
worden. Ook willen we het gebied vergroenen
om hittestress tegen te gaan. “We zijn
aan het investeren in een moeilijke markt
om straks, als de markt weer aantrekt, helemaal
klaar te zijn. We kijken dan ook vol
vertrouwen uit naar een toekomst, met
mooie uitdagingen en kansen.” •
BottleBusiness
Als er één ding is wat de mensen achter
BottleBusiness met elkaar verbindt,
dan is het wel hun gedeelde passie voor
smaak. Het team doet er alles aan om de
professional én consument wegwijs te
maken in de wereld van sterke dranken.
Marten Braam, grondlegger van Bottle­
Business, kan bogen op een lange carrière
in de horeca. “Onze visie is: laat kennis
werken, ambacht overtreffen en passie
overtuigen.” BottleBusiness levert zo’n
achtduizend verschillende flessen uit
voorraad en kan in totaal zo’n vijftienduizend
verschillende dranken leveren. Van
whisky tot rum en van jenever tot tequila.
Ieder teamlid heeft een eigen specialisme
waarover hij of zij gepassioneerd kan vertellen.
Zoals Michael Wieler. “We houden
onze kennis constant up-to-date door
distilleerderijen, evenementen en beurzen
te bezoeken. Marten reist regelmatig de
hele wereld over op zoek naar nieuwe
smaken. We hebben door de jaren heen
een enorm netwerk opgebouwd. Daardoor
kunnen we ook die ene speciale fles
leveren die niemand anders heeft.”
Door de gestage groei die het bedrijf
doormaakt, is de huidige ruimte aan de
Polakweg in Rijswijk te klein geworden.
“We waren op zoek naar een andere
locatie, maar konden die in Rijswijk niet
vinden. Daarom besloten we buiten de
stad te kijken”, legt Braam uit. Toen de
BBR dat hoorde, gingen zij aan de slag
Marten Braam en Michael Wieler
om een alternatieve locatie te vinden. Die
is in samenwerking met het Projectteam
Middengebied Plaspoelpolder gevonden.
“De BBR bracht ons in contact met de
juiste persoon en zo kwamen we bij de
Van Gijnstraat 27 terecht, waar we hopelijk
weer vele jaren vooruit kunnen.”

28 | rijswijk.business/verbinden
Places to be
Nederlandse
Loterij
Elke dag vindt in Rijswijk wel een trekking plaats bij Nederlandse Loterij. Denk bijvoorbeeld
aan Lucky Day, de wekelijkse Lotto of de trekking van Staatsloterij die elke
tiende van de maand plaatsvindt. De trekkingen van deze spelmerken van Nederlandse
Loterij zijn openbaar. Jaarlijks keert Nederlandse Loterij miljoenen uit aan
prijzengeld. Een groot deel van de opbrengst wordt geïnvesteerd in de Nederlandse
sport, in achttien goede doelen en de samenleving via het ministerie van Financiën.
Oudste loterij
ter wereld
Staatsloterij is de oudste loterij ter
wereld en bestaat al sinds 1726. Andere
spelmerken van Nederlandse Loterij zijn
Lotto, Eurojackpot, Miljoenenspel, Lucky
Day, Krasloten en TOTO.

ijswijk.business/verbinden | 29
Fusie
Nederlandse Loterij is in
2016 ontstaan uit een
fusie tussen Nederlandse
Staatsloterij en De Lotto.
Na een grondige renovatie
is het oude kantoor van
De Lotto sinds 2017
het hoofdkantoor van
Nederlandse Loterij.
Backstagetour
Ga met ons mee naar Nederlandse
Loterij en neem een exclusief kijkje in de
Prijswinnaarskamer, waar miljoenen worden
uitgekeerd aan kersverse (multi)miljonairs.
Deelname voor lezers van Rijswijk.business is
gratis.
Bij het ter perse gaan van
deze editie waren datum en
tijdstip nog niet bekend. Scan
de QR-code om aan te geven
dat u geïnteresseerd bent.

30 | rijswijk.business/inspireren
Warmte en koeling duurzamer opgewekt
Energie voor
wonen en werken
At the Park is een energycampus die zich richt op partners die actief
zijn in vernieuwbare energie. Dat kunnen bedrijven zijn, maar ook
scholen en kennisinstellingen. Momenteel werkt Kandans Science
Partner aan de verdere ontwikkeling en verduurzaming van het park.
THEMA
D U U R Z A M E T O E K O M ST
Maar als het gaat om warmte en koude,
dan is een combinatie tussen wonen en
het commerciële deel goed, omdat beide
delen op een ander moment om warmte
vragen.”
Het park is de voormalige vestigingsplaats
van het hoofdkantoor van Shell. “Alles
was aangesloten op het gas”, legt Sjoerd
Harsveldt (links), commercieel ontwikkelingsmanager
bij Kadans, uit. “Prima
voor de tijd waarin het gebouwd is, maar
tegenwoordig wil je dat niet meer.” Ook investeerder
AXA sprak de wens uit om alle
gebouwen en locaties te verduurzamen.
“We zijn op dit moment bezig met een project
met zonnepanelen”, licht Jake van der
Stel (rechts), coördinator property manage­
Energy Cave & RCSG
Onderdeel van At the Park zijn de
Energy Cave, een informatiecentrum
over geothermie, en het Rijswijk
Centre for Sustainable Geo-energy
(RCSG), een onderzoekscentrum voor
geothermie vanuit TNO.
ment bij Kadans, toe. “We hebben een residentieel
deel (wonen) en een commercieel
deel (kantoren en laboratoria). Op het commerciële
deel dat we behouden worden
1.540 panelen aangebracht en aangesloten.
Die leveren gezamenlijk zo’n 460.000 kilowatt
uur per jaar op. Op deze wijze wekken
we een groot deel van het energieverbruik
via een duurzame manier op.”
Warmte en koeling
Van der Stel: “Voor de toekomst kijken we
naar verschillende initiatieven. We willen
dat onze warmte en koeling duurzamer
wordt opgewekt. Daarover zijn we in
gesprek met adviseurs om te kijken wat
voor ons de beste opties zijn.” Harsveldt
vult aan: “Het commerciële deel krijgt
straks zijn eigen elektriciteitsvoorziening.
Groen en smart
Naast het aanbrengen van ledverlichting
wordt ook nagedacht over het vervangen
van de huidige cv-installaties. Van der
Stel: “Die hebben het formaat van een
gemiddelde huiskamer, dus daar willen we
vanaf.” Daarom richt At The Park zich nu
op een warmte- en koudeopslaginstallatie.
Ook andere duurzame ideeën worden ondersteund.
Er zijn laadpalen voor elektrische
auto’s in de parkeergarages, er wordt
nagedacht over deelauto’s en er komen
speciale Kadans Campusfietsen beschikbaar.
Van der Stel: “Volgend jaar willen
we de gebouwen ook SMART maken met
aanwezigheidsschakelaars. Daarnaast zijn
we veel bezig met groen. We hebben een
landschapsarchitect in de arm genomen,
die ervoor gaat zorgen dat het hier straks
prima wonen en werken is.” •
Het commerciële deel krijgt straks
zijn eigen elektriciteitsvoorziening

ijswijk.business | 31
ZOMER
E CO N O M IE E N W E R KG ELE G E N H EID
€
Volgende Rijswijk.business: zomer 2023
Economie en werkgelegenheid
Lancering: 29 juni bij Werkse!, Den Hoorn
Meedoen? E-mail naar info@dotverbindt.nl
Gemaakt met medewerking van
ACIN instrumenten acin.nl
Adjiedj Bakas trendsbybakas.nl
At the Park at-the-park.com
Autobedrijf Weerheim autobedrijfweerheim.nl
Belangenvereniging Bedrijven Rijswijk bbr-rijswijk.nl
Brasserie Bijna Thuis brasseriebijnathuis.nl
BottleBusiness bottlebusiness.nl
CBBS cbbs.nl
Dot• dotverbindt.nl
eXperIT experit.nl
Gemeente Rijswijk rijswijk.nl
HR Groep hrgroep.nl
IPP Haaglanden ipphaaglanden.nl
Kadans Science Partner kadans.com
Nederlandse Loterij nederlandseloterij.nl
RijswijkBuiten rijswijkbuiten.nl
Student-inhuren.nl student-inhuren.nl
Teesing teesing.com
Werkgevers Servicepunt Rijswijk wsprijswijk.nl
Woonmode woonmode.nl
Worth Systems worthsystems.com
en alle adverteerders
Colofon
Eindredactie Anne Louïse van den Dool
Redactie Anne Louïse van den Dool,
Annemarie de Vries, Heleen Platschorre,
Nannette Verschoor, Margot de Graaff,
Robbert Roos
Fotografie (pagina’s)
Fred Leeflang 26, 27
Petra de Jong 22, 23
Raul Neijhorst 20, 21
Ronald Speijer cover, 12, 13, 30
Sam Rentmeester 4, 5
Wim Kant 8, 9
Sales support en traffic Hanna Beukers
Online platform Dot•
Druk NIVO druk & multimedia B.V.
Verspreiding RM Netherlands
Uitgeverij Dot•
Rijswijk.business is een uitgave van Dot•
en wordt, samen met Delft.business, in
een oplage van 6.500 exemplaren gratis
verspreid in Rijswijk, De Binckhorst (Den
Haag) en Wateringse Veld (Den Haag), en in
het verspreidingsgebied van Delft.business.
De redactie van Rijswijk.business verzorgt de
inhoud van het magazine. Deze maken we deels
in samenwerking met betalende partners.
Wijzigingen of afmeldingen:
info@dotverbindt.nl.
© 2022 Dot• Artikelen en foto’s uit
Rijswijk.business mogen alleen met
schriftelijke toestemming van de uitgever
worden overgenomen. De uitgever kan niet
aansprakelijk worden gesteld voor de inhoud
van advertenties.
Rijswijk.business wordt CO 2
-neutraal gedrukt
dotverbindt.nl

Top
of the
City

Een nachtje of weekend wonen op de wolken?
Dit is onze cadeautip voor een bijzondere
ervaring om samen te delen, in Den Haag.
Dek zelf je raamtafel als verrassing. Geniet
van een luxe ontbijtbox, ontspan met een
massage of binge watch elkaars favoriete serie
in een appartement met private cinema.
Op 130 meter hoogte is het leven prachtig!
thepenthouse-apartments.nl