Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Gezondheid<br />
mensen hebben helaas weinig te kiezen, en<br />
slaan noodgedwongen af en toe een maaltijd<br />
over. Afijn: we zien allemaal de groeiende rijen<br />
voor de Voedselbank. Toch lijkt échte honger<br />
in ons land nog ver weg. De Hongerwinter<br />
van 1944-1945 was echt van een andere orde.<br />
De vraag wordt mogelijk wel in toenemende<br />
mate: hoe thuis om de gaan met eventuele<br />
voedselschaarste? De uitdaging is om een<br />
ogenschijnlijk nadeel om te zetten in een<br />
potentieel voordeel. Wie (af en toe) een<br />
maaltijd overslaat, kan bijvoorbeeld het beste<br />
het ontbijt schrappen. Dit wordt namelijk<br />
algemeen geadviseerd als start van ‘periodiek<br />
vasten’, een effectieve methode om gewicht te<br />
verliezen en je stofwisseling te ‘resetten’. Het<br />
is namelijk verre van onnatuurlijk om een paar<br />
‘Het weggooien van voeding<br />
is eenvoudig te beteugelen’<br />
dagen per week minder te eten dan op andere<br />
dagen. Onze voorouders deden niet anders,<br />
omdat de beschikbaarheid van voedsel sterk<br />
varieerde. De Zweedse ‘foodnerds’ Lina Nertby<br />
Aurell en Mia Clase halen in hun boek ‘Food<br />
Pharmacy’ een onderzoeker aan die twee tot<br />
drie keer per week pittig periodiek vast: op die<br />
dagen slaat hij zowel het ontbijt als de lunch<br />
over om pas in de loop van de middag wat fruit<br />
te eten en vervolgens samen met zijn gezin het<br />
avondeten te nuttigen. Tijdens de vastenuren<br />
drinkt hij wel, maar alleen caloriearme dranken<br />
zoals thee. Ook zorgt hij dat hij tijdens de<br />
avondmaaltijd voldoende vitaminen, mineralen<br />
en andere voedingsstoffen binnenkrijgt. Het<br />
is niet gezegd dat je zover moet gaan als<br />
deze onderzoeker. Kortere vastenperiodes,<br />
door bijvoorbeeld alleen het ontbijt af en toe<br />
te schrappen, kunnen immers ook al effect<br />
hebben. Houd er maar alvast rekening mee dat<br />
je je fitter gaat voelen, alerter en meer gefocust.<br />
TULPENBOLLEN<br />
Kortom: minder vaak eten hoeft niet nadelig te<br />
zijn. Kijk ook naar de zogenaamde ‘blue zones’<br />
ofwel blauwe zones. Dit zijn regio’s in de wereld<br />
met opvallend veel 100-plussers. Eén van de<br />
dingen die deze zones gemeen hebben, is dat<br />
er minder wordt gegeten. De mensen in deze<br />
gebieden kunnen gemiddeld toe met 1700-1800<br />
calorieën per dag. Dat is ongeveer twee derde<br />
van wat Westerse gezondheidsorganisaties<br />
aanbevelen (1800-2400 voor vrouwen; 2300-<br />
3000 voor mannen). Ja, wie minder gaat eten<br />
kan in de overgangsfase vaker ‘trek’ hebben.<br />
Maar verwar dit niet met ‘honger’, want dat<br />
is echt wat anders. De rantsoenen bedroegen<br />
tijdens het dieptepunt van de Hollandse<br />
Hongerwinter slechts 400 tot 800 calorieën<br />
per dag. Bovendien was de voeding zeer<br />
eenzijdig: voedsel was op de bon en mensen<br />
aten voornamelijk brood en aardappelen.<br />
Een dagrantsoen voor een volwassene<br />
bestond bijvoorbeeld uit twee aardappelen,<br />
twee sneetjes brood en een halve suikerbiet.<br />
Dus grepen mensen in hun wanhoop naar<br />
tulpenbollen, waarvoor aan het eind van de<br />
Tweede Wereldoorlog verschillende recepten<br />
circuleerden. Sommige mensen twijfelden<br />
aan de voedingswaarde. De arts H. Varekamp<br />
uit Oegstgeest schatte die destijds echter<br />
zeer hoog in (“ongeveer 50 procent hoger<br />
dan van aardappelen”). Maar voordat je nu<br />
zelf een stamppotje van tulpenbollen gaat<br />
bereiden: koop ze alleen bij een biologische<br />
teler, want de gewone tulpenbol bevat<br />
veel bestrijdingsmiddelen. De smaak van<br />
tulpenbollen schijnt trouwens te lijken op die<br />
van asperges.<br />
FANTASEREN OVER LEKKER ETEN…<br />
De Amerikaanse reisschrijver Paul Theroux<br />
(1941) bezocht alle continenten en moest soms<br />
noodgedwongen water bij de wijn doen, maar<br />
werd er niet minder gelukkig van. Bijvoorbeeld<br />
in de Afrikaanse ‘Kilimanjaro-express’, waar<br />
hij uit pure verbijstering over de smerige<br />
restauratiewagen een kolderieke bestelling<br />
plaatste: “Ik wil een maanzaadbroodje met<br />
gerookte kalkoen, met een plakje provolonekaas,<br />
sla en tomaat, wat mosterd, geen mayo.<br />
En een glas vers geperst vruchtensap, en een<br />
kop koffie.” Het enige dat de pot schafte, bleek<br />
rijst en stoofpot te zijn. Dus schikte Theroux<br />
zich in het onvermijdelijke en nam plaats bij het<br />
raam. En daar gezeten at hij “rijst met stoofpot,<br />
betoverd door het prachtige landschap, de<br />
enorme langgerekte dalen, de contouren van<br />
bergen en heuvels”. Het is misschien een schrale<br />
troost, maar toch: van fantaseren over lekker<br />
eten is nog niemand dood gegaan.<br />
Tekst: Toine de Graaf<br />
80
Change language