You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
producten staan op ooghoogte en de goedkopere<br />
artikelen onderaan. Ook andere slimme keuzes<br />
kunnen prettig uitpakken bij de kassa. Besparen<br />
op vlees kan bijvoorbeeld door vaker een ei of<br />
peulvruchten te bereiden als alternatief. Bonen,<br />
kikkererwten en linzen zijn eiwitrijk, vezelrijk,<br />
goedkoop en gezond. Een ei is misschien<br />
wel het meest complete voedingsmiddel dat<br />
bestaat. Thuis kun je in recepten de hoeveelheid<br />
vlees halveren door extra groenten toe te<br />
voegen. Bijvoorbeeld prei, dat veel vezels en<br />
voedingsstoffen bevat en zich gemakkelijk<br />
laat combineren met bijvoorbeeld Oosterse en<br />
Italiaanse gerechten.<br />
GA WEER ‘PUUR’ ETEN<br />
Heb je de ‘pakjes & zakjes’ nog niet geschrapt<br />
van je boodschappenlijst? Dan is dít het moment.<br />
Keer terug naar de basis, en kies voortaan voor<br />
pure, onbewerkte voeding. ‘Knutselvoedsel’<br />
is namelijk kostbaar, en bovendien niet eens<br />
gezond. Geef toe: tussen de hoogbewerkte<br />
voedingsmiddelen staan veel onzinproducten<br />
die je gemakkelijk kunt missen. Een voorbeeld<br />
is kant-en-klare aardappelpuree. Dus: gewoon<br />
zelf schillen die aardappels. Wie eigenhandig<br />
een aardappel durft te koken en te stampen,<br />
opent de deur naar het stamppottenparadijs.<br />
Daar wachten onder meer een voedzame en<br />
betaalbare hutspot en spruitenstamp. Deze<br />
gerechten bieden bovendien een uitgelezen<br />
kans om kookwarmte slimmer te benutten door<br />
meerdere voedingsmiddelen samen in één pan<br />
te koken, in plaats van in aparte pannen. Niet<br />
alle combinaties zijn aan te raden, maar het<br />
werkt prima voor aardappelen met spruitjes<br />
of aardappelen met wortel. Draai het vuur ook<br />
eens wat eerder uit, waarna je de inhoud van de<br />
pan laat nagaren. Dit werkt bijvoorbeeld goed<br />
bij rijst: water laten koken, rijst erin, opnieuw<br />
aan de kook brengen met deksel op de pan. En<br />
zodra het water kookt, het gas uitdraaien. Rijst<br />
‘Keer terug naar de basis,<br />
en kies voortaan voor pure,<br />
onbewerkte voeding’<br />
die normaal tien minuten moet koken, is dan na<br />
vijftien minuten klaar. En voor overkoken hoef je<br />
niet meer bang te zijn.<br />
HOOIKIST MAKEN<br />
Ook hier kun je weer een stap verder gaan: door<br />
een hooikist te maken, het vergeten symbool<br />
van ‘crisiskoken’. Een hooikist bespaart energie,<br />
en het eten kan nooit meer aanbranden. “Het<br />
idee van een hooikist is heel simpel”, legt<br />
Charlotte Kleyn uit op de website van Museum<br />
Allard Pierson in Amsterdam. “Je brengt een<br />
pan groenten, rijst of peulvruchten aan de kook<br />
op een fornuis en plaatst die vervolgens in een<br />
geïsoleerde omgeving - een kist met hooi, een<br />
dikke stapel kranten, een slaapzak - waar hij zo<br />
langzaam afkoelt, dat het eten in de pan rustig<br />
doorgaart.” Kortom: een duurzame, zuinige<br />
manier van koken. Na 1945 verdween de hooikist<br />
uit de Nederlandse huishoudens. Maar de laatste<br />
jaren lijkt sprake van een voorzichtige revival.<br />
Er zijn websites die uitleggen hoe je zelf een<br />
hooikist bouwt, zoals Landleven.nl. Daarnaast<br />
zijn tegenwoordig geïsoleerde zakken en pannen<br />
te koop, zoals de ‘ecostoof’, die gebaseerd zijn op<br />
hetzelfde principe.<br />
‘RESTVERWERKINGSIDEEËN’<br />
Ook het weggooien van voeding is eenvoudig<br />
te beteugelen. Zelf gooi ik bijvoorbeeld nog<br />
maar zelden (beschimmeld) brood weg, sinds<br />
ik elk gesneden brood standaard invries en de<br />
benodigde boterhammen per portie ontdooi.<br />
Probeer sowieso vooraf goed in te schatten wat<br />
passende hoeveelheden zijn voor een maaltijd.<br />
Gebruik voor rijst bijvoorbeeld een kop of beker<br />
waarvan je uit ervaring weet dat het voldoende<br />
is voor twee of vier personen. Blijven er toch<br />
restjes over? Probeer deze dan te verwerken in<br />
een andere maaltijd. In de koelkast kunnen ze<br />
doorgaans nog drie dagen worden bewaard. In<br />
de diepvries blijven restjes tot wel drie maanden<br />
goed. Zelfs chef-kok Mari Maris geeft in haar<br />
naslagwerk ‘Groenten’, dat vorig jaar verscheen,<br />
tal van ‘restverwerkingsideeën’. Daarbij gaat haar<br />
creativiteit soms best ver. Dit kun je bijvoorbeeld<br />
doen met andijviestamp die over is: “Rooster<br />
per persoon drie (bruine) boterhammen. Bak de<br />
stamp op in een hete koekenpan met wat olie of<br />
boter. Meng er eventueel wat vers groen door<br />
en verdeel over twee boterhammen, zet ze op<br />
elkaar en stapel de derde erbovenop. Beleg de<br />
bovenste boterham eventueel met Taleggio of<br />
een andere mooi smeltende kaas (zoals Maroilles<br />
of Époisses) en wat Parmezaan voor de pit, en<br />
gratineer die onder de grill.”<br />
ONTBIJT OVERSLAAN<br />
Eerlijk is eerlijk: het is een luxe wanneer<br />
besparen op voeding een keuze is. Sommige<br />
maart 2023<br />
79
Change language