FietsActief editie 7 2023 - Inkijkexemplaar

ROUTE TERSCHELLING
blaadjes vallen erdoorheen. En nee, hij heeft
nooit last van zijn rug. Wel vertelt hij ons nog
even dat het strafbaar is om te plukken als de
pluk nog niet officieel is vrijgegeven. Maar dat
hij dat als klein jongetje ‘natuurlijk’ wel deed.
Ondertussen stopt hij, met een vette knipoog,
een zak met versgeplukte cranberry’s in mijn
fietstas. Fietsen wij nu met illegale waar verder
over het eiland?
GOUDEN VONDST
De cranberry, het rode eilandgoud, is het
belangrijkste exportproduct van Terschelling.
En dat merk je. Overal zijn cranberryproducten
te koop, van jam tot shampoo en van gin tot
chutney. En de horeca heeft sorbets, theeën,
wijnen en taartjes in vele cranberryvarianten. Tot
1965 werden de cranberry’s gedroogd, gesorteerd
en verpakt in De Bessenschuur, in het bos bij
West-Terschelling. Dit houten gebouw uit 1940
met vijf ontluchtingstorens werd gebouwd naar
het voorbeeld van een all American barn. Nu is
De Bessenschuur een koffie- en theehuis met –
twee keer raden – een ruim cranberryaanbod.
Achter de schuur is een kleine museumtuin
met oude pluk-, kneus- en kurkmachines en
informatie panelen. Hier wordt ook het verhaal
verteld van jutter Pieter Sipkes Cupido, die in
een stormachtige novembernacht halverwege de
negentiende eeuw een zware houten ton op het
strand vond, afkomstig van een Amerikaanse
vrachtvaarder. Vol brandewijn, hoopte hij. In
plaats van de verwachte drank bevatte de ton
harde, zure bessen. Boos kieperde hij de inhoud
van de ton in een duinpan, zo wil het verhaal.
Jaren later stond de vlakte vol cranberrystruiken
en ontdekten de eilanders de waarde van de
Amerikaanse veenbes – want die bleek het
te zijn.
GEVARIEERD ELDORADO
Op z’n Terschellings heten de duinvalleien waar
cranberry’s groeien ‘plakken’. Elke vallei heeft
zijn eigen naam. Op het Studentenplak deed een
groep studenten ooit onderzoek naar het besje;
op Douwkesplak liet eilander Douwe Hek zijn
geiten grazen; op het Strafkamp is het moeilijk
MAN, WAT IS HET HIER FIJN.
HET IS NIET DRUK, HET IS NIET STIL, HET
IS GEZELLIG OP TERSCHELLING. EN ELKE
KILOMETER IS ANDERS
plukken door de vele stekelige duindoorns.
Eldorado, nu een waterrijk gebied met veel
vogels en grote grazers, dankt zijn naam aan
de vroegere rijke cranberryoogsten. Vlakbij
het Studentenplak zitten wij zonnig en beschut
op het terras van De Bessenschuur (Silvia:
cranberrycheesecake, ik: cranberryappelgebak),
maar kunnen we ondertussen amper wachten
om verder te fietsen. Man, wat is het hier fijn.
Het is niet druk, het is niet stil, het is gezellig
op Terschelling. Schelpen knisperen onder de
fietsbanden, de jas kan vaak uit en Terschelling
is elke kilometer anders. We begonnen in
West-Terschelling (een fijn dorp met de vuurtoren
in het midden) en hadden na vier kilometer
al strand, dennenbossen en duinvalleien gezien.
En dan komen nog de polders, de waddendijk
(een topfietspad van vijftien kilometer lang), het
Meertje van Hee en die andere leuke dorpen.
Midsland heeft een gezellige hoofdstraat.
Formerum, met de enige molen van het eiland,
is leuk. Hoorn heeft een kerk uit 1200-zoveel en
Oosterend (die naam is niet toevallig) lijkt het
einde van de wereld.
UREN TUREN OVER DE WADDENZEE
We weerstaan de cranberrysorbet van De
Koffiemolen in Formerum, hoeveel goeds we
daar ook over gehoord hebben. We willen
fietsen. En afstappen. Om een hoog duin te
beklimmen, om een leuk winkeltje van voor naar
achter te bekijken, om languit op de waddendijk
te liggen en schaapjes te tellen. We turen een uur
over de Waddenzee, ons afvragend waar die
schepen allemaal naartoe gaan. Terug over de
fietspaden door de duinen zien we meer cranberryvalleien.
We durven alleen maar naar de rode
bessen te kijken, onze illegale waar grijnst ons
dwars door de fietstas toe. Maar mooi dat die wél
meegaat naar huis. Het is niet alle dagen dat we
met een eerste oogst thuiskomen.
FietsActief
67