'Wasi ondrosei' Het gebruik van vaginale stoombaden in ... - osodresie

56
toegedicht aan soorten als broko pipi (gebroken penis, Bellucia grossularioides),
Paranamklem (de in de regio Paranam veelvoorkomende struik
Ludwigia nervosa) en a piki a bonbon (de vagina is klein (Sar), Myrciaria
floribunda). De werking wordt vaak toegeschreven aan het uiterlijk van
de plant: van de extreem ruwe bladeren van bonbon gaasa (ruwe vagina
(Sar), Petrea volubilis) wordt gezegd dat ze de vagina een soortgelijke
textuur geven.
Sommige planten zijn in trek vanwege het zeepachtig schuim dat ze
produceren bij het fijnwrijven, zoals ingi sopo (Indianenzeep, Furcraea
foetida) en sópu uwíi (zeepblad, Clidemia hirta). Andere soorten suggereren
een spannend seksleven, zoals musude baasa (omhelzing in de vroege
ochtend (Auc), Miconia tomentosa), a suku trobi (zij zoekt problemen,
Miconia prasina) en wolo tá píki a gaidé básu (echtpaar maakt lawaai
onder de klamboe (Sar), Calea caleoides). Een enkele keer worden zelfs
van oorsprong Indiaanse namen verbasterd tot suggestieve Sranantongonamen,
zoals in het geval van kunami (visgif (Kar), Clibadium surinamense),
ook wel bekend als kon na mi (kom tot mij).
De zachte bladeren met de typische beharing van baddoek of wasduku
(Clidemia capitellata) vertonen gelijkenis met een handdoek (die tijdens
stoombaden wordt gebruikt). Omdat men de geur van vaginale afscheiding
afstotelijk vindt, voegen vrouwen vaak aromatische bladeren toe
aan hun stoombaden, zoals yarakopi en pêpë uwíi (peperblad (Sar),
Guatteria schomburgkiana). Van een aantal lianen met scherpe haken
(Uncaria guianensis) of plakkerige ranken (Macfadyena unguis-cati)
wordt gezegd dat ze ‘een man vastgrijpen en nooit meer loslaten’. De
blaadjes van Mimosa pudica, die direct dichtvouwen wanneer ze worden
aangeraakt, voegt men aan het stoombad toe om een gesloten, maagdelijke
vagina te verkrijgen.
Vrouwen experimenteren voortdurend met ‘nieuwe’ soorten voor hun
stoombaden. Een voorbeeld is Melaleuca cayaputi, een Australische
boom, verwant aan de Eucalyptus, die ooit door de nonnen in Frans
Guiana werd geïntroduceerd voor het vervaardigen van medicinale
cayaputi-olie.2 Deze woekerende soort heeft Suriname bereikt en vormt
dichte bosjes in Albina. De bladeren staan bekend als Albina uma, en
refereren aan de Vicks-geur van de dames uit die regio. Volgens de gebruiksters
geven deze blaadjes een schoon gevoel en een frisse geur. De
enige Albina uma-boom in Paramaribo, aangeplant langs de Dr. Sophie
Redmondstraat, is door veelvuldig snoeien vrijwel altijd bladerloos.
Een Saramaccaanse vrouw vertelde ons dat ze een haar tot nu toe onbekende
klimplant (Tetrapteris styloptera) aan het uittesten was in haar
stoombad. Als de plant effectief zou blijken, zou ze hem een passende
naam geven. Deze opmerking geeft aan dat het proces van uitproberen en
2 Pieter Teunissen, persoonlijke communicatie.
OSO Tijdschrift voor Surinamistiek en het Caraïbisch gebied 2008.1