'Wasi ondrosei' Het gebruik van vaginale stoombaden in ... - osodresie

60
in te brengen. Bovendien raadt ze aan hierbij bittere kruidendrankjes
te drinken. Dergelijke webforums geven een verrassend inkijkje in de
verspreiding van etnobotanische kennis onder Surinaamse jongeren in
Nederland.
HET GEVAAR VAN MENSTRUATIEBLOED
Reinheid is een zeer belangrijk aspect van de Afro-Surinaamse cultuur
(Stockmann 1984: 99; Price 1993). Dit wordt weerspiegeld in de Surinaamse
farmacopee, met talloze laxeermiddelen en kruidenbaden om het
lichaam zowel fysiek als spiritueel te reinigen (Van Andel & van ’t Klooster
2007). Menstruatiebloed is nog altijd een van de sterkste taboes in de
Surinaamse samenleving, zowel in de stad als in het binnenland (Herskovits
& Herskovits 1936; Price 1993; Heemskerk 2000). Vrouwen die
ongesteld zijn of net zijn bevallen, worden als onrein beschouwd. Men
is ervan overtuigd dat voedsel bereid door een menstruerende vrouw
een man ziek kan maken. Menstruatiebloed doet medicinale planten of
magische objecten hun werking direct verliezen en kan zelfs gebruikt
worden voor zwarte magie (Stockmann 1984; Price 1993; Koopmans
2007). Vaginale kruidenbaden worden daarom gezien als een manier om
het lichaam van de vrouw weer aantrekkelijk te maken voor de andere
sekse na bevalling of menstruatieperiode (Fleury 1996).
De uitzonderlijk lange lijst van stoombadkruiden en de lucratieve handel
in deze planten vormen een duidelijk bewijs voor de populariteit van deze
traditie onder Afro-Surinaamse vrouwen. Hun bereidheid te experimenteren
met nieuwe soorten suggereert bovendien dat er voortdurend gezocht
wordt naar nieuwe, nog beter werkende kruiden. Wij zijn ons er dan ook
van bewust dat onze lijst stoombadplanten zeker niet volledig is.
DESASTREUZE EFFECTEN VAN DRY SEX
Het gebruik van planten om de vagina strak en droog te maken is geenszins
een typisch Surinaams gebruik. In veel Afrikaanse landen gebruiken
vrouwen niet alleen kruiden, maar ook aluin, antiseptische vloeistoffen
(Dettol), en zelfs krantenpapier om hun vaginale afscheiding te minimaliseren
(Runganga & Kasule 1995). Deze gewoonte, die bekendstaat als
dry sex (droge seks), veroorzaakt een droge en opgezwollen (en dus nauwe)
vagina, hetgeen erg pijnlijk is voor de vrouw, maar door Afrikaanse
mannen zeer wordt gewaardeerd. Uit talrijke studies uitgevoerd in Afrika
(voor een overzicht, zie Kun 1998) blijkt dat dry sex het slijmvlies van de
vagina vaak beschadigt en dat kan leiden tot scheurtjes, wondjes en ontstekingen.
De natuurlijke zuurgraad van de vagina wordt aangetast en de
plaatselijke goedaardige bacteriën worden onderdrukt. Dit alles vergroot
de kans op besmetting met soa’s en hiv (Runganga & Kasule 1995). Seks
met een droge vagina leidt er tevens toe dat condooms sneller scheuren.
Wegens de ernstige gezondheidsrisico’s, vooral voor vrouwen, hebben
OSO Tijdschrift voor Surinamistiek en het Caraïbisch gebied 2008.1