Ringreven 2010-5 - Landbruk Nordvest - Norsk LandbruksrÃ¥dgiving

More documents

Recommendations

Info

Landbruk Nordvest Ringreven 5/2010 Grassortar til eng og beite tilpassa dagens driftsforhold ( eller: Det er på tide å byte ut dei tradisjonelle frøblandingane med artar og sortar tilpassa endra driftsforhold) Tekst Jon Geirmund Lied Jordbruket er i kontinuerleg endring. Endringane har fleire grunnar, m.a. politiske forhold, klima endringar, forsking, eller marknaden. Dette gjeld også produksjonen av grovfôr. Lengre vekstsesong, sterk auke i hjortestammen større og tyngre maskinpark, større driftseiningar, ynskje om betre grovfôrkvalitet er forhold som set den tradisjonelle engfrø- blandinga med timotei, svingel og kløver på store utfordringar. Mange opplever at denne tradisjonelle frøblandinga ikkje handterer desse utfordringane. Kunstenga går fort ut, og blir erstatta av vassarve, rotugras, tunrapp og kveke. Avlingane går ned, og kvaliteten på fôret blir dårlegare. Bøndene signaliserer eit behov for eit grasslag eller frøblanding som dannar ein tett grassvor som gjev god avling med for av god kvalitet, som er varig og toler trakk og anna slitasje. Kan vi finne eit slikt grasslag eller komponere ei frøblanding som dekker desse behova betre enn dei dominerande blandingane som blir nytta i dag? Svaret er truleg ja, og fleire av dei blandingane som allereie er tilbydd, kan vere gode alternativ til dagens førsteval (blandingane med timotei, engsvingel og raudkløver). Stikkorda er engrapp og beitefrøblandingar. Kva med engrapp? Engrapp er rekna å vere svært hardfør og varig. Den toler trakk og høver godt til beiting. Den gjev også ein tett grassvor og kan med sine krypande jordstenglar (vegetativ formering) tette igjen sår i plantedekket. Ved tidleg hausting har engrapp høgt næringsinnhald. Trass alle desse positive eigenskapane er engrapp på mange måtar ein parantes i diskusjonane om aktuelle grasartar til eng. Årsaka til det er at engrapp er rekna å skyte svært tidleg, at den gjev låg avling og at den har dårleg kvalitet etter skyting. Det er sanningar med modifikasjonar. Når ein tek for seg forsøksresultat frå siste tiåret 16 kjem det fram mykje interessante opplysningar om engrapp, som gjer at vi ynskjer å vurdere ei sterkare satsing på denne grasarten. Vi får stadfesta dei allereie kjende positive eigenskapane. I tillegg har nye sortar nokre positive eigenskapar i forhold til eldre sortsmateriale: • Engrapp er svært hardfør og varig. • Engrapp gjev ein tett, trakksterk og beitetolande grassvor. • Engrapp gjev lågare avlingar enn andre aktuelle grasartar i første og andre engår, men frå tredje engår er avlingsnivået minst på høgde med andre artar. • Engrapp har dårlegare kvalitet enn raigras, om lag lik med engsvingel, og betre enn hundegras. • Den nyaste norske engrappsorten Knut skyt seinare enn dei utanlandske sortane. I følge Bioforsk (Liv Østrem) skyt den omtrent like seint som timotei.
Landbruk Nordvest Ringreven 5/2010 Engrapp er godt tilpassa dagens driftsforhold På dei fleste område ser det ut til at Knut Engrapp tilfredsstiller dei ynskja som grovforprodusenten på nordvestlandet har, ikkje minst det at den er varig, toler hjortebeitinga og konkurrerer godt mot ugras. Men ei svakheit har engrapp; den etablerer seg seint. Det er først i 3 engår og utover at engrapp konkurrerer med andre aktuelle grasartar i avling. Derfor trur vi at dei sortane vi har i dag kan vere godt egna i blanding med artar som etablerer seg raskt og gjev god avling dei første 2 – 3 engåra, t.d. timotei, raigras, somme sortar av raisvingel og hundegras, ja kanskje også bladfaks. Slike toartsblandingar er lite utprøvd i forsøk, men vi håper å få testa nokre slike variantar. I slike blandingar kan det også vere aktuelt å ta med kløver. Dagens beitefrøblandingar kan med fordel nyttast mykje meir. Somme område og gardsbruk er (av ulike grunnar) plaga med at dei tradisjonelle frøblandingane med timotei, engsvingel og kløver er lite varige. Ut frå dei forsøksresultata ein har frå det siste tiåret er det få grunnar til ikkje å bruke frøblandingar som inneheld 15 – 25% engrapp i slike område. Her bør også ensvingelsorten Norild erstatte Fure i blandinga. Norild er sterkare enn Fure der ein er utsett for vinterskade. Norild gjev også 17 avlingar minst på høgde med Fure med unnatak av dei mildaste stroka. Aktuelle alternativ til den tradisjonelle engfrøblandinga Hundegras Hundegras gjev store avlingar og er rimeleg overvintringssikker dersom ein ikkje stubbar for lågt. Hjorten ser ikkje ut til å beite hundegras dersom den har tilgang på anna. Hundegras må haustast minst tre gonger i sesongen (alternativt slått og beiting), for å oppnå god kvalitet på avlinga. Det er aktuelt å så hundegras og engrapp i blanding. Raisvingel Også raisvingel gjev store avlingar, minst på høgde med hundegras. Raisvingel må haustast tre gonger i vekstsesongen dersom ein ynskjer god kvalitet på avlinga. I dag er det berre sorten Hykor som er aktuell i vårt distrikt. Dette er eit grovt gras, som det ser ut til at hjorten ikkje er glad i. Raisvingel har betre overvintringsevne enn raigras. Bør såast i blanding med engrapp, dersom ein ynskjer å etablere ei langvarig eng. Raigras Raigras gjev store avlingar. Den er smakfull slik at hjorten vil beite på den (men den toler beiting) Raigras bør haustast tre gonger i sesongen. Der er variasjon i skytetidspunkt mellom dei sortane som er tilgjengeleg. For våre område kan det vere interessant å teste ut dei seine sortane, t.d. den diploide Lasso og dei tetraploide Barceltic og Maurice, gjerne i blanding. Raigras har låg overvintringsevne. For den som ynskjer å dyrke raigras kan det vere aktuelt å legge inn suppleringssåing kvart andre til tredje år med 1 – 2 kg frø pr daa. Det kan også vere aktuelt å blande inn engrapp.
Page 1 and 2: Medlemsblad for Landbruk Nordvest B
Page 3 and 4: Landbruk Nordvest Ringreven 5/2010
Page 15: Landbruk Nordvest Ringreven 5/2010

Ringreven 2010-5 - Landbruk Nordvest - Norsk LandbruksrÃ¥dgiving

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?