Planter Fuglar Fiskar Pattedyr - Gyldendal Norsk Forlag

VIVO 3–4 

Liv! 

Etikk og FilosoFi 

Nedanfor står namna på nokre planter, fuglar, fiskar og pattedyr. 

Plasser dei rett i tabellen under. Det skal vere tre i kvar kolonne. 

skriv inn namn på fleire også. 

sei kval ramn revebjølle rev Laks 

Gran Nykkerose Måse sild Oter rype 

Planter Fuglar Fiskar Pattedyr 

© Gyldendal Norsk Forlag NyNOrsk 

1 

1 

ArbeIDsArk

VIVO 3–4 

Miljøvern 

Lag lister som høver til overskriftene nedanfor. 

kva slags ting kan brukast om att? 

kva kan vi prøve å bruke mindre av? 

kva kan resirkulerast? 



2 

2 

ArbeIDsArk

VIVO 3–4 

Eg lever – Eg tenkjer 

Namnet mitt: _____________________________________________________ 

Datoen eg vart fødd: _______________________________________________ 

Årstida eg vart fødd: _______________________________________________ 

stad og land eg vart fødd: __________________________________________ 

set ein ring med fargeblyant rundt det du kan. 

stå på hendene 

spele eit instrument 

sparke fotball 

gå på skøyter 

klatre i tre 

skriv fleire ting du kan: 


Eg kan 

teikne 

danse 

sykle 

springe 

sy 

symje 

snikre 

huske 

køyre bil 

lage mat 

støvsuge 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 


3 

3 

ArbeIDsArk

VIVO 3–4 

Eg kan mykje! 


Eg kan 

Eg vil lære meir om 


4 

4 

ArbeIDsArk

VIVO 3–4 

Sansane 


set strek til det du kan sjå, høyre, lukte, smake eller føle. 

Eg kan sjå 

Eg kan høyre 

Eg kan lukte 

Eg kan smake 

Eg kan føle 


5 

5 

ArbeIDsArk

VIVO 3–4 

Sansane 

Fyll ut så mykje du greier i tabellen nedanfor. er det noko som kan passe i 

fleire kolonnar? 

Eg kan sjå 

Eg kan høyre 

Eg kan lukte 

Eg kan føle 

Eg kan smake 



6 

6 

ArbeIDsArk

VIVO 3–4 

Kjensler 

Fyll ut resten av setningane nedanfor. 


eg blir glad når ___________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

eg blir lei meg når _________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

eg blir sint når ____________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

eg blir redd når __________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

skriv ting du lurer på i setningane nedanfor. 

eg lurer på _______________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

eg lurer på _______________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

eg lurer på ______________________________________________________ 

________________________________________________________________ 


7 

7 

ArbeIDsArk

VIVO 3–4 

Kjensler 


sjå på dei tre teikningane nedanfor. korleis føler dei ulike barna seg, trur du? 

skriv i snakkeboblene det du meiner dei tenkjer på. 


8 

8 

ArbeIDsArk

VIVO 3–4 

Eg drøymer 


Teikn eller skriv noko av det du drøymer og håper på skal hende. 

Eg drøymer om 


9 

9 

ArbeIDsArk

VIVO 3–4 

Familien min 


skriv inn namna du kan. spør heime dersom det er namn du treng hjelp til. 

oldeforeldre 

Besteforelder Besteforelder Besteforelder Besteforelder 

Forelder Forelder 

sysken 

10 

10 

ArbeIDsArk 


Eg

VIVO 3–4 

Symbol som er nytta i dødsannonser 

Her er nokre av symbola som kan brukast i dødsannonsar i avisene. 

sjå gjerne i aviser om de kan finne fleire. 

symbol som 

viser tilknyting til 

kristendommen. 

symbol som viser 

tilknyting til eit 

humanistisk livssyn. 


tilknyting til 

jødedommen. 


tilknyting til islam. 

symbol som 

viser tilknyting til 

buddhismen. 



tilknyting til 

hinduismen. 

symbol for tru, håp og 

kjærleik. blir ofte nytta 

når den døde er barn. 

blomen er eit 

nøytralt uttrykk 

for sorg. 

Fredsdua uttrykkjer 

eit ønske om fred. 

Hjartet er uttrykk 

for sorg. 

11 

11 

ArbeIDsArk 

© Gyldendal Norsk Forlag NyNOrsk

VIVO 3–4 

3 

Kryssord om Sokrates 

Vassrett 

6 

3 ein som «elskar visdom». 

4 sokrates vart dømd til ... 

6 sokrates stilte mange ... 

6 


loddrett 

1 yrket til mor til sokrates. 

2 by sokrates levde i. 

5 Anna ord for visdom. 

6 sokrates sa at det er viktig å bli kjend med seg ... 

4 

1 

12 

12 

ArbeIDsArk 


2 

5

VIVO 3–4 

Vennskap 

Nedanfor er det nokre påstandar om kva ein god venn gjer. kryss av for om 

påstandane er rette eller ikkje. 

ein venn snakkar pent til deg. 

ein venn baktaler deg. 

ein venn spør om du vil vere med på leiken. 

ein venn stel leiker frå deg. 

ein venn slår deg. 

ein venn hjelper deg. 

ein venn seier ofte: Du er dum. 

ein venn deler godteri med deg. 


Dette har eg lyst å gjere med vennene mine: 

sant Usant 

13 

13 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Respekt 

Dette er viktig for meg. skriv inn noko som høver. 

Menneske 

Bygningar 


tru og meiningar 

Dyr og planter 

stader og land 

kva ville du ha tenkt dersom nokon øydela, stal, plaga, drap eller rakka ned 

på noko av det som var viktig for deg? 

________________________________________________________________ 

14 

14 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Konfliktløysingsskjema 

kva hende? 

kva er problemet? 

Forslag til løysingar 


15 

15 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

FN-erklæringa om barnerettar 

Her er det eit samandrag av alle rettane det står om. 

1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

8 

9 

10 

Alle barn har rett til å ha det slik som denne erklæringa seier. Det skal 

ikkje vere nokon skilnad på grunn av rase, farge, kjønn, språk, religion, 

politikk, opphav, eigedom, fødsel eller andre forhold. 

Alle barn har rett til særleg vern. 


Alle barn har frå fødselen av rett til eit namn og ein nasjonalitet. 

Alle barn har rett til å vekse og utvikle seg i sosial tryggleik og under 

sunne forhold. 

Alle barn som ikkje er som andre, har rett til spesiell behandling, 

opplæring og omsorg. 

Alle barn treng kjærleik og forståing. Det må foreldra eller andre som har 

ansvar for barn, prøve å gi dei. 

Alle barn har rett til å gå på skole. skolen skal vere gratis og felles for alle. 

Alle barn skal vere blant dei første som får hjelp og vern om noko står på. 

Alle barn skal vernast mot forsømming, utnytting og all anna dårleg 

behandling. Dei får ikkje lov til å ta arbeid før dei har komme opp i ein 

høveleg minstealder. 

Alle barn skal vernast mot rasemessig, religiøs eller anna diskriminering. 

er det nokre rettar du synest er viktigare enn andre? 

skriv i tilfelle kva rettar det er, og kvifor du meiner det. bruk eit eige ark 

i tillegg. 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

16 

16 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Quiz om etikk og filosofi 

1 

kvifor blir jorda kalla den blå planeten? 

________________________________________________________________ 

2 

kva vil det seie å vere vis? 

________________________________________________________________ 

3 

kva er ein filosof? 

________________________________________________________________ 

4 

skriv namnet på ein filosof som levde i Athen for om lag 2400 år sidan. 

________________________________________________________________ 

5 

kva arbeidde mor til sokrates med? 

________________________________________________________________ 

6 

korleis er den gylne regelen? 

________________________________________________________________ 

7 

kva kallar vi det dersom nokon blir plaga over lang tid? 

________________________________________________________________ 

8 

kva står bokstavane FN for? 

________________________________________________________________ 

9 


skriv ein rett som gjeld spesielt for barn. 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

17 

17 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

7 

Kryssord om etikk og filosofi 

1 

5 

6 


8 9 

4 

Vassrett 

3 yrket til mor til sokrates. 

6 Plaging av nokon over tid. 

7 etternamnet til han som har måla «solstreif». 

loddrett 

1 kjend skulptur av Gustav Vigeland. 

2 Å tole noko. 

4 ein som «elskar visdom». 

5 by sokrates levde i. 

8 Når mange vaksne og barn bur saman. 

9 sokrates vart dømd til ... 

18 

18 

ArbeIDsArk 


3 

2

VIVO 3–4 


Ord om etikk og filosofi 

I rutenettet kan du finne 9 ord som er henta frå kapitlet om etikk og filosofi. 

Du kan leite bortover og nedover. Vi har hjelpt deg med eitt av orda. 

F A M I L I e Ø b Q V s U r U T 

C M U F I M T A J e Å Q I e r O 

O e J s W L X Ø F s Z O Ø T y L 

M Z y s V J Å A T H e N W T Ø e 

F T F W X D N N C b G V D A k r 

I Ø Æ Z O r e s P e k T I r U A 

L Å C A N y N V k r H Æ y X G N 

O Å T r G U I A X Q X Å s A r s 

s D J b s O k r A T e s y T C e 

O Z U W T Å D F Ø W Æ O F e P Q 

F Å A L y k C T Q s Å r H r e I 

I Æ y P e s V e N N s k A P P r 

skriv orda du har funne, på linjene nedanfor. 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

19 

19 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Barnet i sivkorga 

JØDEDoMMEN 

Gjer ferdig teikninga. Pass på at du får med sivkorga med Moses og 

systera hans som følgjer etter. Teikn prinsessa saman med tenestejentene 

sine også. 

20 

20 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

JØDEDoMMEN 

Vandringa til israelittane 

skriv kva som hende med israelittane på desse stadene. 

Egypt 

sevsjøen 

Ørkenen sinai 

Lag ei teikning til historia om israelittane som flyktar frå egypt. 

bruk eit eige ark. 

21 

21 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Quiz om Moses 

1 

kven fann det vesle barnet i sivkorga? 

________________________________________________________________ 

2 

kva tyder Moses? 

________________________________________________________________ 

3 

kva hende da Moses såg ein israelitt bli slått av ein egyptar? 

________________________________________________________________ 

4 

kva ville farao gjere med Moses? 

________________________________________________________________ 

5 

kva oppgåve fekk Moses da han høyrde Guds røyst frå tornebusken? 

________________________________________________________________ 

6 

kven skulle hjelpe Moses med oppdraget han fekk? 

________________________________________________________________ 

7 

skriv minst tre av plagene Gud sende over egypt. 

________________________________________________________________ 

8 

kva hende med israelittane ved sevsjøen? 

________________________________________________________________ 

9 

JØDEDoMMEN 

kva hende med dei egyptiske soldatane ved sevsjøen? 

________________________________________________________________ 

10 kvar gjorde Moses ein avtale med Gud? 

________________________________________________________________ 

22 

22 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Pesachmåltidet 

Maten jødane et når dei feirar pesach, skal få dei til å hugse historia om 

flukta frå egypt. Maten ligg på eit eige fat som er kalla sederfatet. Fargelegg 

fatet. Les om dei ulike matrettene i boksane. set strek frå rett boks til rett 

matrett på teikninga. Frå boksen om bitre urter skal det gå to strekar. 

bitre urter – skal minne 

om korleis israelittane 

leid under fangenskapet. 

Hardkokt egg – eit 

symbol på det nye 

frie livet. 

brent kjøttbein – minner om lammet 

som vart ofra for at den førstefødde 

til israelittane skulle bli spart. 

JØDEDoMMEN 

Persille – blir dyppa i saltvatn 

og lagar «tårer» som minner om 

tårene det jødiske folket felte 

«epledeig» skal minne om 

mursteinsblandinga som 

slavane brukte til å byggje med. 

23 

23 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Pesach 

set strek frå rett ord til rett teikning. 

JØDEDoMMEN 

torarull 

Matzah 

Persille 

saltvatn 

Hebraisk 

Vel ei av teikningane, og skriv meir om henne. 

24 

24 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Finn matzahbiten! 

JØDEDoMMEN 

Hjelp til med å finne vegen til matzahbrødet. 

setningar om pesach 

Vel blant orda nedanfor, og skriv dei på rett stad i setningane. 

gåve egypt gøymer pesach persille 

matzah saltvatn 

festmiddag 

brød 

____________________ blir feira sju eller åtte dagar kvart år. Dei to første 

kveldane et familien ein ____________________ saman. Festen blir feira til 

minne om at Gud hjelpte jødane å bli fri frå slaveriet i ___________________. 

Maten skal minne jødane om det som hende. ____________________ dyppa 

i ____________________ skal minne om alle tårene folk felte. Det er ikkje lov 

til å ete vanleg _____________________ når det er pesach. I staden et dei 

_____________________. Dei vaksne _____________________ ein bit 

matzah. Dersom barna finn han, får dei ei _____________________. 

25 

25 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Bønn ved Klagemuren 

JØDEDoMMEN 

Ved klagemuren er det mange som puttar små bønnelappar inn i 

mursprekkane. skriv nokre ønske du har, på lappane nedanfor. 

26 

26 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Tempelet i Jerusalem 

skriv eller teikn inn på tidslinja kva som hende med tempelet. 

539 fvt. 

954 fvt. 

1967 

JØDEDoMMEN 

Teikn det du hugsar best om tempelet. bruk eit eige ark. 

27 

27 

ArbeIDsArk 


1000 fvt. 0 

1000 

2000 

586 fvt. 

70

VIVO 3–4 

Purim 

svar på spørsmåla. Finn ut kva som står i den markerte kolonnen, og skriv 

det på linja nedst. 

kven var konge? 

kvar var han konge? 

kongen budde på eit ... 

kongen visste ikkje at ester var ... 

kven tok seg av ester? 

løysingsord: 

JØDEDoMMEN 

Dronning Ester 

korleis trur du kjolen til dronning ester såg ut? Teikn kjolen i ramma 

nedanfor, og lag og fargelegg eit mønster. 

28 

28 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Riket til kong Xerxes 

JØDEDoMMEN 

riket til kong Xerxes var stort. Det strekte seg frå India i aust til Hellas i vest 

og til Nubia, sudan, i sør. bruk atlas, og skriv namn på nokre land som ligg i 

dette området i dag. 

29 

29 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Kipa 

JØDEDoMMEN 

kipa er eit hovudplagg som jødiske gutar og menn bruker, og av og til også 

kvinner. Dei har det på seg når dei ber. somme går også med det heile dagen 

for å vise Gud respekt. 

Dersom ein besøkjer ein synagoge som turist, må ein somme tider ha ein slik 

kipa på hovudet. klipp ut nedanfor, og set hakk A i hakk b. 

30 

30 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

b r e t t h e r 

Hanukka 

JØDEDoMMEN 

brett arket i to. klipp ut lysestaken. brett ut, og du har ein hanukkastake. 

Pynt med bordar eller symbol. 

31 

31 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

5 

Kryssord om jødedommen 

8 9 

Vassrett 

1 kviledag i jødedommen. 

4 bok med viktige lover og reglar. 

5 Fjell som Moses slo seg ned ved. 

1 

11 

6 Mat som er lov å ete. 

8 kvinne som jødane feirar purim til minne om. 

9 Høgtid i jødedommen. 

JØDEDoMMEN 

10 Flatt brød som ein et i påsken. 

11 barn som dottera til farao fann i ei sivkorg. 

4 

10 

2 

7 

32 

32 

ArbeIDsArk 

loddrett 

1 Gudshus i jødedommen. 

2 bror til Moses. 

3 Lysfesten. 

7 by som kong salomo bygde eit tempel i. 


6 

3

VIVO 3–4 

Quiz om jødedommen 

1 

kva tyder namnet Moses? 

________________________________________________________________ 

2 

På kva måte viste Gud seg for Moses i ørkenen? 

________________________________________________________________ 

3 

kva heitte bror til Moses? 

________________________________________________________________ 

4 

Nemn minst tre av plagene Gud sende over egypt. 

________________________________________________________________ 

5 

På kva for ein fjelltopp gjorde Moses ein avtale med Gud? 

________________________________________________________________ 

6 

kva er ein synagoge? 

________________________________________________________________ 

7 

kva er pesach? 

________________________________________________________________ 

8 

kvifor feirar jødane purim? 

________________________________________________________________ 

9 

kva kallar ein mat som jødane har lov til å ete? 

________________________________________________________________ 

10 kva er sabbaten? 

JØDEDoMMEN 

________________________________________________________________ 

33 

33 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Abraham, Isak, Jakob og Josef 

Fyll ut med orda som manglar. 

Abraham. Gift med 

Får sonen 

Han gifter seg med 

saman får dei tvillingane 

Jakob får 12 søner. ein av dei er 

kRistENDoMMEN 

Abraham Josef isak 

Jakob 

34 

34 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Isak 

Her skal du setje bokstavar i rett rekkjefølgje og finne ut kva setning du får. 

start med talet 1, og finn ut kva for ein bokstav pila går til. Gå så vidare med 

dei andre tala. Når du ikkje kjem til nokon bokstav, vil det seie at det er 

mellomrom mellom ord. skriv det du kjem fram til, nedst på arket. 

1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

A 

kRistENDoMMEN 

A A B D E E E F G I 

I K K K M R R S T T V 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

35 

35 


14 

15 

16 

17 

18 

19 

20 

21 

22 

23 

24 

25 

26 

ArbeIDsArk

VIVO 3–4 

2 

6 

Kryssord om Abraham, Isak, Jakob og Josef 

Løys kryssordet nedanfor. Du kan få hjelp ved å studere kapitlet om 

kristendom. 

1 

Vassrett 

2 Ho gifte seg med Isak. 

5 Han var sonen til Abraham og sara. 

6 Han styrte i egypt. 

8 Den yngre broren til Josef. 

8 

9 Dotter av Laban. 

4 

9 

kRistENDoMMEN 

7 

5 

loddrett 

1 Landet Abraham og sara budde i. 

3 Onkelen til Jakob. 

4 sonen Jakob likte best. 

7 Ho var gift med Abraham. 

10 Han var tvillingen til esau. 

36 

36 

ArbeIDsArk 


10 

3

VIVO 3–4 

Quiz om Abraham, Isak, Jakob og Josef 

1 

kva heitte sonen Abraham og sara fekk? 

________________________________________________________________ 

2 

kva heitte tvillingane Isak og rebekka fekk? 

________________________________________________________________ 

3 

kven ville rebekka skulle bli leiar for slekta? 

________________________________________________________________ 

4 

korleis lurte rebekka Isak? 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

5 

kor mange ungar fekk Jakob til saman? 

________________________________________________________________ 

6 

kva for ein son var Jakob spesielt glad i? 

________________________________________________________________ 

7 

korleis vart faren lurt av brørne til Josef til å tru at Josef var drepen? 

________________________________________________________________ 

8 kva for ein viktig person var det Josef hjelpte med å fortelje kva draumane 

hans tydde? 

________________________________________________________________ 

9 

kRistENDoMMEN 

kva heitte den yngste broren til Josef? 

________________________________________________________________ 

37 

37 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Brett ein papirengel del A 

Utstyr 

• kvitt teikneark 

• Passar eller ein tallerken til å teikne rundt 

• saks og lim 

• Vattkule 

• Tannpirkar eller fyrstikk 

• Litt englehår og glitter 

• Oppskrift på arbeidsark 38 b 

slik gjer du 

1 Teikn ein sirkel på eit kvitt teikneark. bruk passar eller ein tallerken 

(punkt 1). 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

8 

9 

klipp ut sirkelen og brett han dobbelt (punkt 2 –3). 

klipp sirkelen tvers over så du får to halve sirklar (punkt 4–5). 

Den eine halvsirkelen bøyer du til eit kremmarhus som du limer saman 

i skøytane (punkt 6–7). 

Den andre halvsirkelen klipper du bort eit 1–3 cm breitt stykke av langs 

den rette sida (punkt 8). 

Lim kremmarhuset og den andre halvsirkelen til kvarandre. 

Da har du fått kropp og venger (punkt 9). 

Fest ei kvit vattkule på ein tannpirkar eller ei fyrstikk. Fest så vattkula 

på toppen av kremmarhuset. bruk lim for å få kula til å sitje godt 

(punkt 9–12). 

Pynt hovudet med «hår» som du limer fast (punkt 13). 

Pynt kroppen slik du vil. 

kRistENDoMMEN 

38 A 

38 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Brett ein papirengel del B 

3 

6 

9 

kRistENDoMMEN 

1 2 

a 

12 

4 5 

7 

10 

b 

a 

38 B 

38 

ArbeIDsArk 


13 

8 

11 

b

VIVO 3–4 

Brett ein papirengel 

kRistENDoMMEN 

Du kan klippe ut og bruke teikningane nedanfor 

som mal dersom du skal lage ein papirengel. 

39 

39 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Julekrybbe 

klipp 

brett 

klipp 

klipp 

kRistENDoMMEN 

klipp ut ein firkanta papp- eller 

papirbit. brett på midten. klipp 

to render på kvar side. sjå 

figuren. 

klipp ein sirkel og del han i to 

halvsirklar. 

set saman arket med rendene 

og dei to halvsirklane. Da vil 

krybba sjå omtrent slik ut. 

Teikn og klipp ut eit barn, og 

legg det i krybba. 

40 

40 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Disiplane til Jesus 

Nedanfor står det 24 namn, men berre 12 av dei er namn på disiplane til 

Jesus. skriv namna på disiplane nedst på arket. 

1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

Anders Markus Andreas sebastian simon Peter 

Jonas Jakob Johannes Fredrik Filip 

bartolomeus Tommy 

kRistENDoMMEN 

Thomas Matteus Jens 

________________________________________ 

________________________________________ 

________________________________________ 

________________________________________ 

________________________________________ 

________________________________________ 

________________________________________ 

________________________________________ 

________________________________________ 

________________________________________ 

________________________________________ 

________________________________________ 

Jakob 

stefan simon Tobias Taddeus Judas Iskariot Jan 

bjarne 

benjamin 

41 

41 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Jesus blir fanga 

set inn rett ord på rett stad i setningane. Vel blant orda nedanfor. 

tre 

Peter 

Jesus og disiplane gjekk til _____________________ hage. Her sa Jesus at 

alle ville _____________________ han. «Ikkje eg!» sa 

_____________________. «eg vil aldri svikte deg.» «Du kjem til å ha svikta 

meg _____________________ gonger før _____________________ gjel», 

sa Jesus. 

gråte 

Jesus 

svikte 

sagt 

Gud 

kRistENDoMMEN 

hanen 

Getsemane 

Judas 

Jesus bad til _____________________. soldatane fekk hjelp av 

_____________________ til å fange Jesus. Peter vart spurd om han kjende 

_____________________. Tre gonger nekta han. etter den tredje gongen 

høyrde han ein hane som gol, akkurat som Jesus hadde 

_____________________. Da byrja Peter å _____________________. 

42 

42 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Dagane i påsken 

skriv stikkord om kva som hende med Jesus på desse dagane. 

Palmesøndag 

kRistENDoMMEN 

skjærtorsdag 

langfredag Påskedag 

43 

43 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Pinse 

svar på spørsmåla under teikninga. Fargelegg. 

kva var det som «feste» seg på vennene til Jesus? 

________________________________________________________________ 

kva bad Peter vennene til Jesus om å gjere? 

________________________________________________________________ 

kor mange vart døypte denne dagen? 

________________________________________________________________ 

kva kan vi kalle pinsen? 

kRistENDoMMEN 

________________________________________________________________ 

44 

44 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Bibelen 

bibelen er delt i to hovuddelar. skriv namn på kvar av delane på bibelen 

nedanfor. 

kva for ein av dei to delane er størst? 

kRistENDoMMEN 

________________________________________________________________ 

skriv litt om kva dei to hovuddelane handlar om, på linjene nedanfor. 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

45 

45 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Bøker i Bibelen 

kRistENDoMMEN 

Til denne oppgåva treng du ein bibel. Plasser «bøkene» nedanfor på rett stad 

i tabellen. Det skal vere åtte i kvar kolonne. 

Jakobs brev Domarane Fyrste Mosebok evangeliet etter Lukas 

Jesaja Peters første brev Apostelgjerningane 

evangeliet etter Markus Josva brevet til hebrearane 

Paulus’ brev til romarane rut Johannes’ openberring 

Det gamle testamente Det nye testamente 

Fyrste samuelsbok 

Første kongebok 

klagesongane 

46 

46 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Dei ti boda 

Her ser du dei ti boda, men dei står hulter til bulter. 

skriv dei i rett rekkjefølgje på eit eige ark eller i skriveboka di. 

Du skal ikkje tale usant om nesten din. 

Du skal halde kviledagen heilag. 

Du skal ikkje misbruke Guds namn. 

Du skal ære far din og mor di. 

Du skal ikkje bryte ekteskapet. 

Du skal ikkje stele. 

Du skal ikkje slå i hel. 

kRistENDoMMEN 

Du skal ikkje trå etter ektemaken til nesten din eller 

arbeidsfolka hans eller andre som høyrer til hjå nesten din. 

Du skal ikkje trå etter eigedommen til nesten din. 

Du skal ikkje ha andre gudar attåt meg. 

Lag ditt eige «bod» og skriv det nedanfor. 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

47 

47 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Kongar som ville kristne Noreg 

Nedanfor er det tre kongar som ville gjere menneska i Noreg kristne. 

Les sidene 118–121 i grunnboka, og skriv stikkord til kvar av dei. 

Håkon den gode 

olav tryggvason 

olav Haraldsson 

kRistENDoMMEN 

___________________________________________ 

___________________________________________ 

___________________________________________ 

___________________________________________ 

___________________________________________ 

___________________________________________ 

___________________________________________ 

___________________________________________ 

___________________________________________ 

___________________________________________ 

___________________________________________ 

___________________________________________ 

___________________________________________ 

___________________________________________ 

___________________________________________ 

48 

48 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Vikingskip 

I vikingtida reiste vikingar til 

andre land med skip. somme 

bytte varer, men det var også 

nokre som røva. Da dei var ute, 

møtte dei menneske som var 

kristne. Nokre av desse tok dei 

med seg heim som trælar. 

klipp ut to sider av eit 

vikingskip. bruk malen 

nedanfor. Lim midten på dei to 

delane på kvar si side av 

kortsidene på ei fyrstikkeske. 

Lim så saman bak og framme, 

og du har eit skip som du kan 

lage menneske til og putte oppi. 

kRistENDoMMEN 

49 

49 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Norske helgenar 

kRistENDoMMEN 

Løys kryssorda, og finn namna på to norske helgenar. 

50 

50 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

kRistENDoMMEN 

Ord frå kristendommen 

I rutenettet kan du finne 10 ord som har med kristendom å gjere. 


A Q U F r U y s L r D Q F y A W 

b e T L e H e M U W L Ø r H P H 

r T J Q O Å P G Q X G Q U M Å C 

A W k y D A T X O s J U D A s y 

H T y J G s Q e Å I V J C k k k 

A O r r Æ A L C Æ P H e L G e N 

M Æ k F G k y X W Z T Ø b s G s 

r Ø J Ø b k H Ø N r X b Å W N I 

A Æ e Å G e T s e M A N e y M Å 

T r Z P U U N P s V I Æ G M Q k 

J F O D I s I P P e L J F I D L 

b I b e L e N y T k D W P e H Q 


________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

51 

51 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Quiz om kristendommen 

1 skriv rett rekkjefølgje på når desse er fødde: Jakob, Josef, Abraham og 

Isak. start med den eldste. 

________________________________________________________________ 

2 

kva for gåver hadde vismennene med til Jesusbarnet? 

________________________________________________________________ 

3 

kva er ei likning? 

________________________________________________________________ 

4 

kva hende med Jesus på langfredag? 

________________________________________________________________ 

5 

kva kallar vi dagen kristne trur at Jesus drog opp til himmelen? 

________________________________________________________________ 

6 

korleis er det første bodet? 

________________________________________________________________ 

7 

kva er ein salme? 

________________________________________________________________ 

8 

kven var den første kongen som ville innføre kristendommen i Noreg? 

________________________________________________________________ 

9 

kvar er Olav den heilage gravlagd? 

________________________________________________________________ 

10 kva er eit førebilete? 

kRistENDoMMEN 

________________________________________________________________ 

52 

52 

ArbeIDsArk 


10 

VIVO 3–4 

Kryssord om kristendommen 

2 

8 

Vassrett 

7 

2 son av Jakob som vart kasta i ein brønn. 

5 Heilag bok for kristne. 

7 kristen song. 

9 Far til Isak. 

3 

11 

10 Dagen Jesus døydde på krossen. 

12 ein av disiplane til Jesus. 

5 

5 

12 

kRistENDoMMEN 

1 

6 

loddrett 

1 bror til esau. 

3 Tollar som Jesus møtte. 

4 kristen kongsdotter frå Irland. 

5 by Jesus vart fødd i. 

6 Veslebroren til Josef. 

8 Fødselsdagen til kyrkja. 

11 konge i det gamle egypt. 

53 

53 

ArbeIDsArk 


9 

4

VIVO 3–4 

islAM 

Muhammad flyktar til Medina 

Da Muhammad levde, var det vanleg å tru på mange gudar. Men Muhammad 

sa at det berre fanst éin Gud. Mange likte ikkje det, og Muhammad måtte 

rømme frå Mekka til Medina. 

På veg til Medina måtte Muhammad gøyme seg i ei hole. kva av dette var 

med på å gøyme han? set ring rundt tre av teikningane. 

Lag di eiga teikning av hola og det som dekte henne. bruk eit eige ark. 

54 

54 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Bønneteppe 

islAM 

Mange muslimar bruker bønneteppe når dei ber. Det er fordi bønna 

skal gå føre seg på ein rein plass. bønneteppa kan vere flott dekorerte. 

Fargelegg bønneteppet nedanfor. 

55 

55 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

7 

Kryssord om islam 

Løys kryssordet nedanfor. Du kan få hjelp ved å studere kapitlet om islam. 

Vassrett 

9 

6 

8 

2 byen Muhammad budde i først. 

5 Vasskjelde som Hagar fann. 

7 kona til Ibrahim. 

8 Heilag by. 

9 Dyr som laga nett i opninga framfor 

hola som Muhammad gøymde seg i. 

8 

5 

islAM 

loddrett 

1 Dyr som Gud sa at Ibrahim skulle ofre. 

2 byen Muhammad måtte flykte til. 

3 Heilag bygning i Mekka. 

4 barn som Ibrahim fekk med 

tenarinna Hagar. 

6 Den heilage boka til muslimane. 

8 engel som møtte Muhammad. 

56 

56 

ArbeIDsArk 


2 

3 

1 

4

VIVO 3–4 

Quiz om islam 

1 

kva heitte engelen som vekte Muhammad? 

________________________________________________________________ 

2 

kva trur muslimar hende der klippedomen ligg i dag? 

________________________________________________________________ 

3 

kva by ligg klippedomen i? 

________________________________________________________________ 

4 

kva by måtte Muhammad flykte til? 

________________________________________________________________ 

5 

kven fekk Ibrahim sonen Ismail med? 

________________________________________________________________ 

6 

kven drøymde Ibrahim at Gud bad han om å ofre? 

________________________________________________________________ 

7 

kva er det arabiske ordet for Gud? 

________________________________________________________________ 

8 

islAM 

kva for ein by skal helst alle muslimar dra på pilegrimsreise til? 

________________________________________________________________ 

9 kva heiter høgtida som blir feira til minne om Ibrahim som ville ofre 

sonen Ismail? 

________________________________________________________________ 

10 kva må muslimar gjere før dei skal be? 

________________________________________________________________ 

57 

57 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Kva er humanisme? 

liVssYN 

sjå på teksten på sidene 146–147 i grunnboka. skriv inn rette ord i 

setningane. Vel blant orda nedanfor. 

evner vitskap menneskeleg verdifullt lære 

ansvar verda hjelpemiddel oss sjølv oppfinningar 

Humanisme tyder ______________________________. Mennesket er 

spesielt viktig for humanistar fordi det er ______________________________ 

og har mange gode ______________________________. Vi kan bruke 

fornufta til å lære meir om ______________________________ og _________ 

_____________________. Når vi får kunnskap om verda rundt oss, kan vi 

finne opp nye ______________________________ som gjer livet vårt lettare. 

Mange humanistar er opptekne av ______________________________ og 

nye ______________________________. Humanistar meiner også at det er 

viktig at vi bruker livet til å ______________________________. Vi har også 

______________________________ for korleis vi lever. 

58 

58 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Menneskerettane 

1 sjå på teksten på side 150 i grunnboka. skriv inn rette ord i setningane. 

Vel blant orda nedanfor. 

For humanistar er det spesielt viktig at menneske skal ha rett til å 

__________________ og __________________ det dei vil. Det er også 

viktig at dei ikkje blir ________________________ til å seie noko dei ikkje 

__________________. I __________________________________________ 

står det at alle menneske er fødde frie og like. 

2 Dette står i menneskerettane. set kryss for sant/usant. 

Alle menneske har rett til ein stad å bu. 

Alle menneske har rett til å ha eigen hest. 

Alle menneske har rett til nok mat. 

Alle menneske har rett til gåver på julaftan. 

Alle menneske har rett til eigen bil. 

liVssYN 

vil menneskerettane tru tvinga seie 

Alle menneske har rett til å tru på det dei vil. 

Alle menneske har rett til å seie og meine det dei vil. 

3 kva for ein av rettane ovanfor synest du er den viktigaste? 

sant Usant 

________________________________________________________________ 

Lag ei teikning til retten. bruk eit eige ark. 

59 

59 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Kva for ein gud? 

HiNDUisMEN 

Fargelegg teikninga nedanfor med fargane som høver til nummeret. 

Nedst skriv du det du kan finne ut om guden. 

1 Lysgrønn 2 Oransj 3 Gul 4 Mørkblå 5 Rosa 6 Sort 7 Hvit 8 Brun 9 Lysblå 

1 Lys grønn 

2 Oransje 

3 Gul 

4 Mørk blå 

5 rosa 

7 Hvit 

8 brun 

9 Lys blå 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

60 

60 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Hanuman-maske 

HiNDUisMEN 

Når hinduar feirar divali, er det mange som lagar Hanuman-masker og 

bruker dei på festen. Her er eit forslag til maske som du kan klippe ut 

og feste på papp og fargeleggje. eller du kan lage di heilt eiga maske! 

61 

61 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Lage bivokslys 

Du treng 

• plater av bivoks som de kan bestille frå Honningcentralen a/l, 

www.honningcentralen.no 

• ei glatt flate som underlag 

Teikninga viser korleis du deler plata til a) kuvertlys og b) store lys. 

Voksplata må først varmast opp til 25 °C –35 °C for å bli mjuk og bøyeleg. 

Pakk henne til dømes inn i varme handklede nokre minutt. Det bør også 

vere varmt og godt i rommet. 

Kuvertlys Store lys 

1 

2 

3 

6 cm 

6 cm 

HiNDUisMEN 

23 cm 

34 cm 34 cm 

Legg veiken om lag 1 cm frå kanten. 

klem kanten godt fast rundt veiken. 

rull heile plata rundt veiken. Lyset er ferdig til bruk. 

62 

62 


6 cm 

6 cm 

ArbeIDsArk

VIVO 3–4 

Støypte lys 

1 

2 

3 

HiNDUisMEN 

Du treng 

• to gamle lysestumpar, eventuelt lysmasse og 

fargepulver som de får kjøpt i fargehandel 

• to blekkboksar 

• sil 

• garn til lysveike 

• pinne 

• tomme småbeger til lyseformer (t.d. jogurtbeger) 

smelt stearinen i ein blekkboks i vassbad, og sil han over i den andre 

boksen. 

Gjer lyseformene klare: Veikene skal knytast rundt ein pinne slik 

teikninga viser. Veiken må rekke ned i botnen av forma. Han blir rett og 

stiv dersom du dyppar han eit par gonger først og strekkjer han med 

fingrane. Veiken må henge midt i forma, elles vil lyset brenne skeivt. 

Tynne lys skal ha tynn veike, tjukke lys må ha tjukkare veike. 

Hell stearinen i, la han kjølast ned, og ta lyset ut av forma. Ferdig til 

bruk! Vil du ha striper i ulike fargar, må du smelte ein farge om gongen 

og la kvart lag stivne før du heller på nytt. 

63 

63 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

HiNDUisMEN 

Levereglar i hinduismen 

sjå på sidene 170–171 i grunnboka. Fyll ut det som manglar, i tankekartet 

nedanfor. Du kan lage teikningar også. 

Barn lærer at det er viktig å 

skriv ei setning om kva som går føre seg på biletet. 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

64 

64 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Namn frå hinduismen 

Nedanfor er det namn på personar og stader du har lese om i kapitlet om 

hinduisme, men bokstavane er stokka om. skriv namna slik dei skal vere. 

Til slutt set du saman dei nummererte bokstavane. Da får du namnet på 

nokon som hjelpte rama i kampen mot det vonde. 

NIskHrA 

bHArMA 

MArA 

TAsI 

VAANAr 

HIVNUs 

DOAHAy 

LkAAN 

kALMANHAs 

løsningsord 

6 

7 

HiNDUisMEN 

5 

1 

3 

4 

1 2 3 4 5 6 7 

65 

65 

ArbeIDsArk 


2

VIVO 3–4 

9 

Kryssord om hinduismen 

Løys kryssordet nedanfor. Du kan få hjelp ved å studere kapitlet om 

hinduisme. 

Vassrett 

1 Tyder ei rekkje med lamper. 

4 Gud som stal smør som barn. 

6 Gud på b. 

8 Her budde rama og sita. 

9 Høgtid i hinduismen. 

10 Apegud. 

loddrett 

2 Gud som seier at han er den øvste personen i universet. 

3 Demon med ti hovud. 

4 Heilagt dyr for hinduar. 

5 kona til rama. 

7 Ung, heltemodig prins. 

6 

1 

7 

2 

10 

HiNDUisMEN 

8 

66 

66 

ArbeIDsArk 


3 

4 

4 

5

VIVO 3–4 

Quiz om hinduismen 

1 

kva for ein gud kan komme ned på jorda for å hjelpe menneska? 

________________________________________________________________ 

2 

kva for ein gud stal smør som barn? 

________________________________________________________________ 

3 

kvar budde rama og kona hans, sita? 

________________________________________________________________ 

4 

kva heitte demonen som røva sita? 

________________________________________________________________ 

5 

kva heitte apeguden som rama fekk hjelp av? 

________________________________________________________________ 

6 

kvifor feirar hinduar høgtida divali? 

________________________________________________________________ 

7 

skriv namnet på ei anna høgtid som hinduane feirar. 

________________________________________________________________ 

8 

kvifor skal hinduar vise omtanke for alt som lever? 

________________________________________________________________ 

9 

kva kallar vi ein person som ikkje et kjøtt? 

________________________________________________________________ 

10 kva seier karmas lov? 

HiNDUisMEN 

________________________________________________________________ 

67 

67 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Ord frå hinduismen 

HiNDUisMEN 

I rutenettet kan du finne 10 ord som har med hinduisme å gjere. 


r Q D e D Q y O F P U D s J A W 

A G I O T D Ø W Z I F W y P Ø r 

V P V P k Ø U O T r Å O Z T U y 

A T A X y r s P Å Ø V P b U P Q 

N Æ L O T U s y Z A y O D H A y 

A Æ I s Æ Q X D y V I N Q G b s 

k T J W I J Å M X A C G k U J W 

U C b r A H M A M T Å A C I y J 

Q s O Z s r I C U A M L X W b L 

Z r P W L C O W Ø r G Å Q s N Q 

Æ Z y Z Q Å V D F e U s L X J X 

P H A N U M A N y V r I N D I A 


________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

68 

68 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

BUDDHisMEN 

Dronning Mayas draum 

Fargelegg teikninga med fargane som høver til nummeret. Nedst skriv du litt 

om draumen til dronning Maya. 

1 Lys grønn 2 Oransje 4 Mørk blå 5 brun 6 kvit 7 Gul 8 Lys blå 9 rosa 10 Grå 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

69 

69 

ArbeIDsArk 


1 Lysgrønn 2 Oransj 4 Mørkblå 5 Brun 6 Hvit 7 Gul 8 Lysblå 9 Rosa 10 Grå

VIVO 3–4 

Lotusblomen 

Det blir fortalt at siddharta gjekk sju steg rett etter at han vart fødd, og at det 

voks opp ein lotusblome i fotspora hans. 

Pynt blomen nedanfor så fint du kan. 

BUDDHisMEN 

70 

70 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Dei fem levereglane 

BUDDHisMEN 

Her er det to teikningar som høver til kvar sin leveregel på side 182 i 

grunnboka. skriv rett regel ved teikningane. skriv dei tre andre levereglane 

på linjene nedst. 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

71 

71 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

BUDDHisMEN 

Det buddhistiske flagget 

Når buddhistar feirar noko, heisar dei ofte det buddhistiske flagget. 

Flagget er eit felles symbol for buddhistar i heile verda. Fargelegg flagget. 

bruk fargane som står nedanfor. 

1 2 3 4 5 1 

1 blå 2 Gul 3 raud 4 kvit 5 Oransje 

72 

72 

ArbeIDsArk 


2 

3 

4 

5

VIVO 3–4 

10 

Kryssord om buddhismen 

Løys kryssordet nedanfor. Du kan få hjelp ved å studere kapitlet om buddhisme. 

Vassrett 

5 

2 Leveregel 1: eg vil aldri ta ... 

4 Mann som har lova å leve heile livet 

for religionen sin. 

5 Det vi tenkjer, seier og gjer. 

7 Vart siddharta etter at han sat under fikentreet. 

8 Leveregel 2: eg vil aldri ... 

7 

10 kvinner som følgde buddha. 

4 

8 

2 

1 

6 

BUDDHisMEN 

9 

loddrett 

1 Høgtid i buddhismen. 

3 Guten dronninga fekk, heitte 

siddharta ... 

4 Namn på dronning. 

6 sitje still og styre tankane. 

9 blome som voks opp i fotspora etter 

den nyfødde siddharta. 

73 

73 

ArbeIDsArk 


3

VIVO 3–4 

Quiz om buddhismen 

1 

kor mange steg gjekk den nyfødde sonen til dronning Maya? 

________________________________________________________________ 

2 

kor mange dagar etter fødselen døydde dronninga? 

________________________________________________________________ 

3 

kva var det siste av dei fire teikna siddharta såg? 

________________________________________________________________ 

4 

kva vil det seie å leve som munk? 

________________________________________________________________ 

5 

kvar sat siddharta da han «vakna opp»? 

________________________________________________________________ 

6 

kva er den første leveregelen? 

________________________________________________________________ 

7 

kva er den fjerde leveregelen? 

________________________________________________________________ 

8 

kva er karma? 

________________________________________________________________ 

9 

Ved kva for ei høgtid samlar buddhistar seg for å be for dei døde? 

________________________________________________________________ 

10 kva vil det seie å meditere? 

BUDDHisMEN 

________________________________________________________________ 

74 

74 

ArbeIDsArk 


VIVO 3–4 

Ord frå buddhismen 

BUDDHisMEN 

I rutenettet kan du finne 10 ord som har med buddhisme å gjere. 


M C Å M Ø F s Z C s F Æ G M J L 

U Å G r Z F I k e N T r e Ø X e 

N O N N e J D G J Æ s y Æ M F V 

k Å D Ø y Ø D b T V U b T O y e 

T C U M V D H U C W M J V G X r 

b J y b r M A y A X F Å Ø G r e 

r y G s C Q r W Z Æ Q Z T A Z G 

b y V r y J T U Q b M M W L Æ L 

Q b U D D H A s C W b Å s A X A 

C Ø L G X Ø b D V Z Æ V F N G r 

X T A C J Å s U G D J s y A U b 

y Z N Ø k A r M A V X b C Z X F 


________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

________________________________________________________________ 

75 

75 

ArbeIDsArk

Planter Fuglar Fiskar Pattedyr - Gyldendal Norsk Forlag

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?