Kjelda nr. 1 2001 - Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane

Årgang 10, nr 1 - 2001 MUSIKK Kjelda 17
Her ein dag dukka det opp ei vise som var ukjend for arkivet frå før. Den handlar om Breheimenutbygginga
i Jostedalen. Visa var prenta på eit gult, lite avisutklipp og har truleg vore på prent i ei av
lokalavisene i Sogn på den tid då dette var ei aktuell sak. Det er sikkert mange lesarar som hugsar att
debatten som visa tek opp. Vi etterlyser namn på forfattaren, og håper lesarane kan hjelpe oss.
Vi er også interesserte i anna kjeldemateriale som fortel meir om denne tida i Jostedalen, anten de
har bilete, skriftleg materiale eller fleire viser.
Har de kjeldemateriale, så ta kontakt med Fylkesarkivet.
Kven skreiv denne visa?
1.
Her i dalen til “Rypa” vi levde i fred
i frå omverdas jammer og sut,
men så kom der ein plan der stod N, V og E,
og då vart det på freden vår slutt.
2.
Ja vår velstand må sikrast med mengder av straum,
industrien får stetta sin trang.
Og i dalen vår finst både vatn og flaum,
som kan sikra turbinanes gang.
3.
No skal Breheimen takast og leggjast i røyr,
og gå ut i det nordfjordske hav,
medan graset i dalen det visnar og døyr,
- Fåbergstølen ligg våt i si grav.
4.
Vi på planane ser med eit mistenksamt blikk,
og vi vil ikkje svelgja det rått,
medan andre er stikk imot all slags kritikk,
og dei synest det går reint for smått.
5.
Og for Leirdøla vart vi då lova så raust
både arbeid og framtid så god,
men den lovnaden han var nok forma for laust,
og dei styrande tek det med ro.
6.
Vi for stølen til Fåberg må vera på vakt,
den må bergast så sant det går an.
Eller skal dei få snorkel og froskemannsdrakt
for å reisa til støls under vann?
Døypte i Kinn Prestegjeld
Fylkesarkivet har i januar og februar
2001 registrert døypte i Kinn prestegjeld
frå og med året 1814 og
frametter. Per 1. mars er åra fram
til og med året 1836 registrert, men
også åra fram til kring 1850 vil bli
registrert med det fyrste.
På denne tida var Kinn prestegjeld
delt i tre sokn; Kinds Hovedsogn,
Svanøe eller Broe Annex-Sogn og
Bremanger Annex-Sogn. For det
eine soknet varierte namnet. Nokre
gonger finn ein bruk av namnet
Svanøe Sogn og andre gonger Broe
Sogn. Eikefjord var på denne tida
ein del av dette soknet.
I 1814 var Claus Finde framleis
sokneprest i Kinn, men dette året
byrja kapellanen Jens Renord å
overta føringa av kyrkjebøkene.
Rennord overtok i 1816 som
sokneprest. Julius C. Hammer følgde
etter Rennord i embetet. 29. november
1830 overtok Michael Sars som
sokneprest i Kinn. Han vart sidan
professor i zoologi i Kristiania, og er
far til dei to kjende vitskapsmennene
Johan Ernst og Georg Ossian Sars.
7.
Og vårt grunnvatn får ein bedrøveleg slutt
når det holet er ferdig til Stryn.
Vi får dyrke vårt finnskjegg så turt og så stutt
medan krafta går beinvegs til by’n.
8.
Industrihuset skulle på Gjerde få plass,
generalplanen hadde det med.
Men no synest det som det var “kuler av glass”,
og vi kan ikkje finn’ oss i det.
9.
Og dei glitrande trådar med spenning så sterk,
kan de sei’ kvar dei kjem til å gå?
Skal dei gå gjennom dalen som “vandalens verk”,
vi for alltid i framtid må sjå?
10.
Og vår framtid i dalen, kva vert med den,
etter åra med anlegg og strev?
Vi må vita det sikkert kvar dette ber hen
før vi endeleg svaret vårt gjev.
11.
Vi for komande slekter lyt svara for oss
korleis bygda for desse skal bli.
Om vi steller oss dårleg og ødslar det bort,
er det dei som i framtid får svi.
Mel.: Kvar er hammaren, Edvart …
Stor
trafikk!
Talet på brukar-sejsonar av
Fylkesarkivet sine sider og
databasar auka sterkt i 2000.
Legg vi til bruken av Kultur-
Nett, kom vi i 2000 opp i
226 997 brukar-sesjonar, eller
i snitt ca. 620 pr døgn! Dette
er mest ei dobling av snittet
frå 1999. Talet på treff/sider
som vart lasta ned i 2000 var
over 5.8 millionar, eller i snitt
ca. 25 sider pr sesjon.