pdf-fil - Sogn og Fjordane fylkeskommune

Sogn i forhistoria var ein fleksibel dyreeigar som hadde beite, og som nytta alle ressursar frå fjord tilfjell. Med ein slik innfallsvinkel Vetti som ein perifer og annanrangs gard. I eldre jarnalder må Vettiha lege overgangen mellom låglandet og det viktige fjellet. Frå Vetti har ein hatt kort ein har kunnahalde ein viss kontroll på ferdsla. Truleg har garden vore oppfatta velståande.Kokegrop på VettismorkiVettismorki har vore ein av dei tre stølane til Vetti-garden i nyare tid, og i nærleiken nokon av deieldste spora etter at folka på garden har brukt utmarka si. Her kulturminne som er notert som ”eikullgrop med brent stein”. Gropa med kol Vettismorki har truleg vore ei såkalla kokegrop. I slikegroper steikte ein kjøt steinar. Å finne slike groper i stølsområde er svært vanleg. Dei aller flestekokegroper har dateringar til mellom ca 500 f. kr - ca 300 e. kr, sjølv om ein og har funne yngregroper enn dette. Gropa på Vettismorki er ikkje datert, og vi veit ikkje ho er.Jakt like viktig som jordbrukDet er spora etter fangst og jakt som verkeleg dominerar fjellområda rundt minna kan ein knyte tilreinfangst. Bogestelle, leiegjerde og særleg mura fangstgraver vanlege kulturminne, og utbreiinga avdei viser at det har gått reintrekk både Utladalen i lang tid. Årdal har vore eit viltrikt strok gjennomheile forhisUtlavassdraget har nok reinen vore det viktigaste viltet. Jakta har hatt mykje attåtnæring, ogtruleg har bruken av utmarksressursar i store periodar vore folket på Vetti som dei typiskejordbruksaktivitetane.Artikkelnummer:SFFkl-108121Forfattar og datering:Vibeke Lia. 2007.Prenta kjelder:Dybdahl, Audun, og Det nordiske ødegårdsprosjekt 1983. Agrarkrisen i Indre Sogn : Bosetningsmessigeøkonomiske forhold i Årdal, Lærdal og Borgund Ca. 1200-1600 : Punktanalyse for Det NordiskeDelmanuskript. [S.l.]: [s.n.], 1976.Gustafson, Lil. Arkeologiske registreringer i Mørkri, Utla- og Feigumvassdraget, Verneplan Historiskmuseum, Universitetet i Bergen, 1982Gustafson, Lil 2005. ”Om kokegroper i Norge forskningshistorie og eksempler.” In Varia 58Heibreen og Jes Martens Lil Gustafson. Oslo: Universitetet i Oslo, Oldsakssamlingen, 2005.Laberg, Jon, and Haakon Shetelig: Årdal i Sogn : Bygd og ætter. [2. utg.] ed. [Årdal]: Årdal Norsklokalhistorisk institutt: Skattematrikkelen 1647. 2. utg. ed. Oslo: Norsk lokalhistorisk Lillehammer, Arnvid1971. ”Funn frå førhistorisk tid.” In Bygdebok for Årdal, Søren Ve (red). Sogelag, 1971.Midttun, Sigurd Dahl. Stadnamn I Årdal I Sogn, Årbok Frå Årdal Sogelag ; 4. Bergen: Beyer, Rygh, O., andDokumentasjonsprosjektet. Norske Gaardnavne.Årdal sogelag: Bygdebok for Årdal. Søren Ve (red). [Årdalstangen]: Sogelaget, 1971.Kopier lenkje til denne artikkelen:http://www.sffarkiv.no/sffbasar/default.asp?p=result&db=dbatlas_leks&art_id=108121&spraak_Tilleggsinformasjon:Vi ynskjer kommentarar til artikkelen. Har du utfyllande opplysningar? Kjenner du til andre Send oss einepost: postmottak.sffarkiv@sf-f.kommune.no38