Ο ρόλος του βιβλιοθηκονόμου σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον ...
Ο ρόλος του βιβλιοθηκονόμου σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον ...
Ο ρόλος του βιβλιοθηκονόμου σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ναφέρθηκαν, δεν είναι βέβαιο ότι οδήγη<strong>σε</strong> και στην ανάπτυξη βιβλιοθηκών, ούτε<br />
μπορεί να συμπεράνει κανείς ότι βιβλιοθήκες αναπτύχθηκαν μόνο <strong>σε</strong> περιοχές όπου<br />
υπήρξαν οι κατάλληλες συνθήκες.<br />
Πρέπει, <strong>σε</strong> αυτό το σημείο, να επισημανθούν δύο πράγματα. Πρώτον, ο όρος<br />
«βιβλιοθήκη» είναι αρκετά μεταγενέστερος και χρησιμοποιείται για να περιγράψει<br />
αυτές τις πρώιμες συλλογές και, δεύτερον, ότι όταν αναφέρεται κανείς <strong>σε</strong> βιβλιοθήκες<br />
αυτής της περιόδου, ουσιαστικά αναφέρεται <strong>σε</strong> μικρές συλλογές τεκμηρίων. Μια άλλη<br />
απαραίτητη επισήμανση είναι η απουσία διακριτού ρόλου μεταξύ βιβλιοθήκης και<br />
αρχείου, ενώ <strong>σε</strong> πολλές περιπτώ<strong>σε</strong>ις, στον ειδικό αυτό χώρο, συμπεριλαμβανόταν και<br />
η έννοια <strong>του</strong> Μου<strong>σε</strong>ίου. Η φυσική και εννοιολογική διάκριση αυτών των κοινωνικών<br />
χώρων, των θεσμικών μορφών και, πολύ αργότερα, των αντίστοιχων επιστημών είναι<br />
αρκετά μεταγενέστερη.<br />
Στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής μπορούμε να εντοπίσουμε μερικές<br />
σημαντικές «βιβλιοθήκες» της περιόδου, όπως, για παράδειγμα, στην πόλη των Σουμέριων<br />
Ur, στη Συριακή πόλη Ebla και στην πρωτεύουσα των Χετταίων Boghazkoy.<br />
Μια από τις πιο σημαντικές βιβλιοθήκες της περιόδου είναι η βασιλική βιβλιοθήκη<br />
της πρωτεύουσας των Ασσυρίων Nineveh, όπου και έγινε προσπάθεια, ειδικά κατά<br />
την περίοδο της βασιλείας <strong>του</strong> Σαρδανάπαλου, να συγκεντρωθούν όσο το δυνατόν<br />
περισσότερα «βιβλία» που θα καλύπ<strong>του</strong>ν το σύνολο της ανθρώπινης γνώσης. Το σημαντικό<br />
<strong>σε</strong> αυτή τη βιβλιοθήκη ήταν ότι υπήρχε μια πρώιμη κατηγοριοποίηση <strong>του</strong><br />
υλικού ανάλογα με το θέμα που περιείχε και ότι η «διοικητική» δομή ακολουθού<strong>σε</strong><br />
την κατηγοριοποίηση αυτή. Έτσι, η βιβλιοθήκη αποτελούνταν από δύο τμήματα. Το<br />
<strong>ένα</strong> περιείχε υλικό σχετικό με τα κυβερνητικά αρχεία και επιχειρηματικές υποθέ<strong>σε</strong>ις,<br />
ενώ στο άλλο συγκεντρώνονταν υλικό για την ιστορία, τη θρησκεία, την επιστήμη και<br />
τη λογοτεχνία. Αξιοσημείωτο είναι, ακόμα, το γεγονός ότι οι «βιβλιοθηκάριοι» προσέθεταν<br />
επεξηγηματικές σημειώ<strong>σε</strong>ις στα έργα και, με αυτό τον τρόπο, παρείχαν τις<br />
πρώιμες εκδό<strong>σε</strong>ις των αρχαίων έργων και μπορούμε να υποθέσουμε ότι ήταν, επίσης,<br />
συγγραφείς, λόγιοι και αντιγραφείς 27 .<br />
1.1.1 Κλασική Ελλάδα<br />
Σχετικά με την εξέλιξη των βιβλιοθηκών, η συνεισφορά της κλασικής Ελλάδας<br />
ήταν σημαντική, καθώς, <strong>σε</strong> αυτή λειτούργησαν και αναπτύχθηκαν οι πρώτες πραγματικές<br />
«δημόσιες» βιβλιοθήκες της ιστορίας, με σημαντική, βέβαια, συμβολή στην α-<br />
27 Don Heinrich Tolzmann, Alfred Hessel and Reuben Peiss, The Memory…, ό.π., σ. 3-4.<br />
3