WEB 6405 Kuipplantenvereniging De Parel 2 2022

Het geslacht
Bauhinia
Tekst en foto’s: Peter Melis
Planten van het geslacht Bauhinia hebben al heel wat
jaren mijn interesse. Dat wordt voor een belangrijk
deel veroorzaakt door hun prachtige orchideeachtige
bloemen. Maar omdat ze niet zo eenvoudig in de cultuur
zijn vormen ze een uitdaging voor de hobbykweker
De Bauhinia’s vormen een grote groep van struiken en
bomen die voorkomen in alle tropische en subtropische
gebieden van de wereld. Ze behoren tot de familie van de
Fabaceae. Dat is beter te zien aan de peulvormige vruchten
dan aan de bloemen. Overigens zijn er ook een paar andere
plantenfamilies die peulvormige vruchten hebben maar
niet tot de Fabaceae behoren, dus enige voorzichtigheid
bij het bepalen van de familie of het geslacht aan de hand
van de peulen is gewenst. Denk bijvoorbeeld maar eens
aan de Catalpa die ook prachtige lange peulen maakt maar
tot de Bignoniaceae hoort. Veel Bauhinia’s zijn prachtige
bloeiers en worden daarom ook wel orchideeboom of -struik
genoemd. Sommige soorten hebben inderdaad bloemen die
wel wat op een orchidee lijken terwijl andere soorten daar
wat minder op lijken maar ook erg mooi zijn.
Het geslacht Bauhinia omvat volgens de Plantlist.com meer
dan 400 geldige soorten en waarschijnlijk zo’n 1000 namen
die worden gezien als synoniemen of waarvan, - nog -, niet
duidelijk is of het geldige soorten dan wel synoniemen zijn.
Genoeg soorten om uit te kiezen voor de liefhebber zou je
zeggen, maar zo eenvoudig is het niet. Ten eerste worden
zaden en planten maar sporadisch aangeboden en dan ook
nog van een beperkt aantal soorten. Daar komt nog bij
dat vele soorten wel erg grote bomen worden of bloeien
met minder opvallende bloemen en dus minder interessant
zijn voor kwekers en liefhebbers. Toen ik een aantal jaren
geleden naar Madagaskar ging, heb ik eens gekeken welke
soorten daar voorkwamen. Dat bleken er vijftien te zijn
die endemisch zijn voor Madagaskar en een soort die
ook op de Comoren voorkomt. Helaas ben ik er niet één
tegengekomen of misschien heb ik hem niet herkend. Zo’n
boom valt natuurlijk pas op als hij in bloei staat. Eigenlijk
maar goed ook omdat planten van Madagaskar terecht goed
zijn beschermd en omdat het kweken van deze planten in
ons klimaat bijna zeker tot mislukken is gedoemd. Ik ben al
jaren bezig met het kweken van Uncarina. Ook een geslacht
van planten die alleen op Madagaskar voorkomen en dat
is onbegonnen werk zonder een warme kas of een warme
(huis)kamer met liefhebbende echtgenote. Maar daarover
een andere keer. Ook tijdens mijn reizen door Mexico ben ik
maar één Bauhinia tegengekomen die gelukkig wel bloemen
had en dus duidelijk herkenbaar was. Overigens zijn veel
Bauhinia’s ook te herkennen aan hun typische bladvorm die
wel wat weg heeft van een paar vlindervleugels.
Inmiddels heb ik toch van een aantal soorten zaden
kunnen kopen en heb ik met vallen en opstaan een aantal
grote (volwassen?) planten kunnen kweken. Want daar ligt
een ander probleem: wanneer is een plant volwassen en
wanneer bloeit hij. Die twee kenmerken hoeven niet samen
te gaan, heb ik gemerkt. Soms is er nog wat extra nodig om
een plant te laten bloeien.
Het begon allemaal met Bauhinia tomentosa. Toen ik
een foto van deze geelbloeiende soort had gezien was
ik verkocht en heb ik net zolang gezocht tot ik een
leverancier had gevonden die zaden van deze soort
aanbood. Overigens heeft B. tomentosa meer een
kelkvormige bloem, maar de volledig gele kleur maakt veel
goed.
Bauhinia galpinii blad
Het zaaien is niet zo’n probleem. Maar aangezien deze
zaden een zeer harde schil hebben moeten ze eerst een
tijdje weken in warm water of moet door middel van een
6 | De Parel 2022 | nr. 2