okumalarım - Zeki Zikrullah Kırmızı * Okumanın Sonuna Yolculuk

yaĢamından Ģiir üretmeyi aĢan, yaĢamı(nı) ĢiirleĢtiren bir söz-gövde izlenimi bıraktı.
Sözü bedeninin bir uzantısı olarak getiriyor önümüze ve bunun doğurabileceği iyi
kötü sonuçlar hakkında sakınımsız.
Dergi izlemediğim için ülkemizde Ģiirin sınıflaĢmasının, katmanlaĢmasının
ayrımında değilim açıkçası. Egemen kimdir, Ģiir devrimcisi var mı, varsa kim,
bilmem. Çokca Ģiir yazıldığını söylüyorlar, oldukça da kitap yayını var. Tamam
kalabalık caddenin uğultusu elbette yabana atılmamalı ama bu uğultunun içinden
seçik, ayrıĢık, bağımsız, kendi olmuĢ bir sesi dünya korosu içinde kendi tınısıyla
ayırabilmek için neyi, ne kadar bekleyeceğiz daha? Çünkü bu Ģair olma meselesi
değil, okur olma meselesi aynı zamanda. Hatta okurun dili(ni) taĢıma becerisi,
yeteneğiyle ilgili. Bu dil bilinci yazarını dünyaya taĢır ya da taĢımaz. Nazım‟ı
dünyaya taĢıyan ne, Dağlarca‟yı taĢımayan ne? Bir soru.
Güzel, küre çaplı Ģairlerimizin de Ģansı çok az, demek istediğim. Ve bunları
yazıĢımın nedeni Haydar Ergülen‟e paye biçmek değil. Bunu yapamam. Kendi
dilinin kuyumculuğunu önceliyor anladığım kadarıyla. Onu bunca seviĢimin
kaynağında Ģiirlerinden taĢan dil tutkusu olsa gerek. Bu tutku ne uçlarda soğuk dil
oyunlarına saplanıp kalmıĢ, ne de sahici de olsa dramatik çatılarda kilitlenmiĢ…
Böyle olması kötü değil, ama bunu göstermese de içinde taĢıyıp onun ötesine
geçebilen bir dinginlik, bilgelikten söz ediyorum. Ha, kuĢkusuz yaĢam sevincini,
tutkusunu azaltması gerekmez ayrıca.
Bir Ģair dilinin toprağına bedeniyle basmalı, basıyor olmalı, ağırlığını okuruna
geçirmeli. ġiirin toprağı üzerinden okur yurtlanmalı (=dillenmeli). Azdır Haydar
Ergülen gibileri. Çünkü Ģiirin yurtlanma, yurt bağıĢlama, bir armağan olduğunu
kavramıĢ belli ki ender insanlardan. Armağan diyorum, dikkat, armağanın özürü,
gerekçesi, açıklaması ya gereksiz, ya arkadandır. Ölçüye gelmez, tartılmaz
armağan.
Bu genel çerçevede Haydar Ergülen‟in en önemli özelliği kapsamlı bir ekinsel
(kültürel) birikim üzerine oturuyor oluĢu, üstelik iyice sindirilmiĢ bir birikim bu.
Yalnızca bilgi, olgular vb. birikimi değil, bunlar çok önemli de değil, edalar, dilsel
duruĢlar, dilin aynasından yansıyan kakıĢımlar, giriĢimler, bireĢimlerden oluĢan bir
birikim. ĠĢte nefesler, gazeller… Dilin binlerce yıla yayılan arınık deyiĢ gücü, tüm ses
ve bakıĢ zenginliğiyle günün dil kullanımına eklemleniyor, aslında bedenleniyor.
(Bkz.İç Nefes, 11)
Anlam (içerik) bu yapı-duruĢlardan üremeye baĢlıyor bu noktada (Kitapta da
böyle zaten.) YanlıĢ izlenimi silmek için söylüyorum, yazarın anlamla sorunu
olmadığı gibi tersine bu yeni anlamlama kat(man)ıyla çift (katmer)-anlamlı Ģiirlere
ulaĢıyor sonuçta. Buna güçlendirilmiĢ anlam(lama) da diyebiliriz. Yani okurun
beklentisini hemen her Ģiirle aĢıyor Ģiirsel içerik. Okur anlamadığı Ģeyi anlıyor.
Gelenek yinelenmiyor asla. Ama anıĢtırılıyor, okuru bilinçaltı gönderimlerine
bağlıyor. Ölçü (vezin), dizim (ritim), uyak (kafiye) zorunluğu değil, zorunsuzluğu ve
benzeri anıĢtırımlar, çağrıĢımlar bizi dilin okyanusuna daldırıyor ürpertilerle.
Hani Ģiirin geldiği kimi yer(ler)de bir kulak yerleĢimi (iskân), bir alıĢkanlık ve
buna bağlı yüzeyden teğet kayıĢ (aslında teğel) yaĢansa da yine de uyumu bozan
bir çıkma yerleĢikleĢmemizi, Ģiiri kanıksamamızı önlüyor. Bol yazıĢını da (yanıltıcı
bir izlenim belki) bir bolluk, bereket olarak, doğal taĢma, artma gibi anlıyorum bu
durumda. Bol yazmak her zaman handikap değil, çokluk, ordu, güç ve inanç da
demek. Çünkü has Ģair dil çorbasını kaĢıklar ve her kaĢığı dilin ayrı ayrı aĢırı
olana(klılı)ğıdır (imkân). ġair aĢırı gidendir (Bak. ġair-Dandi iliĢkisi.) Dokunduğu
sözcük altınlaĢır. Sözcükler yenmediğine göre Ģimdilik Midas‟da olduğu gibi sorun
da yok.
50