You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
- 42 - Bilimsel Araflt›rmada Etik ve Sorunlar›<br />
IV. B‹L‹M ‹NSANI, ET‹K VE TOPLUM<br />
Araflt›rma eti¤i yaln›zca bilimle s›n›rl› soyut bir kavram olmaktan çok<br />
genel ahlak ilkelerinin özel bir alandaki yans›mas›n› oluflturur. Di¤er yandan,<br />
bilimin do¤as›n›n ve <strong>bilimsel</strong> geliflmelerin devingenli¤inin ›fl›¤›nda, bilim<br />
eti¤i konusunda benimsenen düzenlemelerin genel ve de¤iflmez geçerlili¤inin<br />
olmas› da beklenemez. Bu düzenlemelerin geliflmelere ba¤l› olarak<br />
zaman içinde yeniden ele al›nmas› gerekebilir.<br />
Do¤runun aranmas›na dayal› bir yaflam biçimi seçmifl olan bilim insan›na<br />
ahlak-<strong>etik</strong> ba¤lam›nda çok özel sorumluluklar düflmektedir. Bilim insan›<br />
araflt›rma konusunu ve yöntemini kendi seçer, elde etti¤i bulgular›<br />
yorumlar, hangi sorulara yan›t gerekti¤ine ve araflt›rman›n hangi aflamada<br />
tamamlanm›fl say›laca¤›na karar verir. Toplumu bilim konusunda bilinçlendirme,<br />
meslektafllar›yla iflbirli¤i, genç araflt›r›c›lar› e¤itme, onlar› yönlendirme,<br />
onlara bir model olma görevlerini üstlenir. Bilim insan› toplumda<br />
ahlak de¤erlerinin afl›nd›¤› dönemlerde de savundu¤u ilkeler ve sergiledi-<br />
¤i yaflam biçimi ile ahlak de¤erlerinin savunuculu¤u görevini üstlenebilmelidir.<br />
Bu nedenlerle, bilim insan› temsilcisi oldu¤u bilim toplulu¤unun toplum<br />
nezdindeki sayg›nl›¤›na gölge düflürecek davran›fllardan sak›nmal›d›r.<br />
Bilim insan›n›n,<br />
• profesyonel meslek yaflam› ile ilgili etkinlikleri ihmal etmesi,<br />
• di¤er meslektafllar›n›n çal›flmalar›na olumsuz etkilerde bulunmas›,<br />
• çal›flt›¤› kurumun araflt›rma kurallar›na uymamas› ve kurallar› boza-<br />
Bilimsel Araflt›rmada Etik ve Sorunlar› - 43 -
Change language