Tahsilat Genel Tebliği - Gelir İdaresi Başkanlığı

- Amme borçlusunun borcuna yetecek miktardaki mallarının haczedilerek paraya çevrilmesi,
- Gerekli şartlar bulunduğu takdirde borçlunun iflasının istenmesi,
şekillerinden birinin tatbik edilmesi suretiyle yapılacağı hükme bağlanmıştır.
II- Ödeme Emri ve Mal Bildirimi
1. Vadesinde borcunu ödemeyenlere bir ödeme emri tebliğ edilerek cebri icra işlemlerine başlanılması
gerekmektedir.
Ödeme emirlerinde hangi hususların bulunması gerektiği 6183 sayılı Kanunun 55 inci maddesinde belirtilmiştir.
Ayrıca, madde metninde yer almamakla birlikte, borçlunun hukukunu koruma açısından ödeme emrinde; ödeme emrine
karşı hangi sürede, hangi yargı merciine başvurulabileceği hususlarına da yer verilmesi gerekmektedir. Buna göre,
alacaklı amme idarelerinin, matbu ödeme emirlerinde, Kanunun 55 inci maddesinde yer alan hususlarla birlikte bu
hususlara da yer vermeleri gerekmektedir.
Ödeme emri ile amme borçlusundan, 7 gün içinde borcunu ödemesi veya mal bildiriminde bulunması istenir.
Amme borçluları, tebliğ edilen ödeme emri üzerine 7 gün içinde borçlarını ödemedikleri takdirde, bu süre içinde mal
bildiriminde bulunmak mecburiyetindedir.
Ödeme emrine karşı mal bildiriminde bulunulmaması veya gerçeğe aykırı bildirimde bulunulması halinde hapis
cezaları; malının bulunmadığı yönünde beyanda bulunanların ise Kanunun 114 üncü maddesindeki bilgileri
bildirmemeleri halinde hapis veya para cezası ile cezalandırılmaları söz konusudur.
Ödeme emrinde amme borçlusuna bildirilen cezalar, borçtan kaynaklı bir ceza olmayıp, yükümlülüklerin
süresinde yerine getirilmemesinden kaynaklı cezalardır. Bu cezalar Kanuna, borçluyu mal bildiriminde bulunmaya ve
gerçeği beyan etmeye davet etmek üzere konulmuş hükümlerdir.
Mal beyanında bulunan ya da haczi kabil mal veya gelirinin bulunmadığını beyan eden borçlulara bu cezalar
uygulanmayacaktır.
2. Ödeme emirlerinin borçlulara 213 sayılı Kanun hükümlerine göre tebliğ edilmesi esastır. Ancak, bu tebliğin
6183 sayılı Kanunun 8 inci maddesine yönelik açıklamaların yer aldığı bölümde de açıklandığı üzere, 213 sayılı Kanunda
öngörülen tebliğ usullerine uyulmakla birlikte, gerekli görülen hallerde, postada oluşabilecek gecikme ve tebliğ
imkansızlıklarının önlenmesi, icra takiplerinin geciktirilmemesi ve amme alacağını vadesinde ödemeyen borçlulara ilişkin
cebri takip ve tahsil işlemlerinin daha hızlı bir şekilde yürütülmesi için yapılacak tebliğlerde, 213 sayılı Kanunun 107 nci
maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden, posta yoluna başvurmadan memur eliyle tebliğ yaptırılması
mümkündür.
Bununla birlikte, 6183 sayılı Kanunun 55 inci maddesinde yer alan “Belediye hududu dışındaki köylerde
bulunan borçlulara ödeme emirleri muhtarlıkça tebliğ olunur. Ödeme emirlerinin muhtarlığa tevdii tarihinden itibaren
15 gün içinde tebligat yapılmadığı takdirde ödeme emirleri tebliğ edilmemiş olan borçluların isimleri ödeme emri hüküm
ve mahiyetindeki bir “ödeme cetveline” alınarak borçlular borçlarını ödemeye ve mal bildiriminde bulunmaya
çağırılırlar.
Ödeme cetveli köy ihtiyar kurulu kapısına bir örneği de köyde herkesin görebileceği umumi bir mahalle 10 gün
müddetle asılmak suretiyle tebliğ olunur ve cetvelin asıldığı Köy muhtarlığınca münadi vasıtasiyle ilan olunur. Cetvel
asılırken ve indirilirken keyfiyet muhtarlıkça zabıt varakasıyle tesbit edilir. Cebren tahsil ve takip ödeme emrinin tebliği
veya ödeme cetvelinin indirilmesi tarihinde başlamış olur.” hükmüne istinaden köylerde ödeme emirlerinin köy
muhtarlıkları vasıtasıyla tebliğ edilmesi gerekmektedir.
3. 6183 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi mal bildiriminin mahiyetini açıklamaktadır.
Madde metninde yer alan tanıma göre, mal bildirimi; amme borçlusunun, amme alacağını karşılayacak
miktarda, gerek kendi elindeki, gerekse üçüncü şahıslar elindeki menkul ve gayrimenkul malları ile alacak ve haklarının;
nev’ini, mahiyetini ve miktarını veya malı olmadığını ve yaşayış tarzına göre geçim kaynakları ile buna nazaran borcunu
ne şekilde ödeyebileceğini tahsil dairesine yazılı veya sözlü olarak beyan etmesidir.
4. 6183 sayılı Kanunun 59 uncu maddesinin ikinci fıkrasının Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden, köylerde
mal bildirimi;
- Gelir Vergisi (geçici vergi dahil),
- Kurumlar Vergisi (geçici vergi dahil),
- Katma Değer Vergisi,
- Özel Tüketim Vergisi,
- Motorlu Taşıtlar Vergisi,
- Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi,
- Özel İletişim Vergisi,