Tahsilat Genel Tebliği - Gelir İdaresi Başkanlığı

Madde hükmünde sayılan gelirler dışındakilerin kısmen haczi söz konusu olmayıp, bu tür gelirlerin tamamının
haczedilmesi gerekmektedir
Kanun hükmü, bu maddeye göre haczedilecek gelirlerin haciz tutarını sınırlamıştır. Buna göre, haciz tatbik
edilecek tutar bu gelirlerin üçte birinden çok dörtte birinden az olmayacaktır. Ancak, asgari ücreti aşmayan aylık
gelirlerin onda birinden fazlasının haczi mümkün değildir.
2. 4632 sayılı Bireysel Emeklilik ve Yatırım Sistemi Kanununun 28 17 nci maddesinde Fonun malvarlığının
haczedilemeyeceği hüküm altına alınmıştır. Bu itibarla, bireysel emeklilik hesaplarının fonun malvarlığı içerisinde yer
aldığı hususu açık olduğundan, mükelleflerin 4632 sayılı Kanunun kapsamındaki bireysel emeklilik hesaplarının
haczedilmemesi icap etmektedir. Ancak, katılımcıların bireysel emeklilik sisteminden ayrılmaları halinde, sistemden
alacakları tutarın, haczini engelleyen bir düzenleme bulunmadığından, amme alacağını karşılayacak kadar kısmının
haczedilmesi mümkün bulunmaktadır.
XI- Haczin Neticeleri
1. 6183 sayılı Kanunun 73 üncü maddesinde “Borçlu, alacaklı amme idaresinin muvafakatini almaksızın hacizli
mallarda tasarrufta bulunamaz. Haczi koyan tahsil dairesi buna aykırı hareketin cezayı mucip olduğunu borçluya ihtar
eder.
Haczedilmiş olan mal üzerinde üçüncü şahsın zilyedlik hükümlerine istinaden hüsnüniyetle elde ettiği haklar
mahfuzdur.
Hüsnüniyet kaidelerine aykırı olarak hacizli mal üzerinde üçüncü şahsın elde ettiği hakların, alacaklının haczi
ile o mala taallük eden hakların ihlal ettiği nispette butlanına mahkemece hükmolunur.” hükmüne yer verilmiştir.
Madde hükmüne göre, borçlu alacaklı amme idaresinin muvafakatını almaksızın hacizli mallarda tasarrufta
bulunamayacaktır. Bu nedenle, haczi koyan tahsil dairesinin buna aykırı hareketin cezayı gerektirdiğini borçluya
bildirmesi gerekmektedir.
Maddede bahsi geçen ceza, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 29 289 uncu maddesine tekabül etmektedir.
Dolayısıyla, suçu öğrenen amme idaresinin yetkili birimlerince, zanlının yargılanmasını temin etmek üzere, Cumhuriyet
Savcılığına gerekli suç duyurusunda bulunulacaktır.
XII- Haczedilen Malların Paraya Çevrilmesi
1. 6183 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinde, haczedilen her türlü malların satılarak paraya çevrileceği hükme
bağlanmıştır.
Madde hükmüne göre, satıştan elde edilen bedelden, takip masrafları ve takip edilen amme alacağı düşüldükten
sonra geriye kalan kısım borçlunun ödeme zamanı gelmiş veya muacceliyet kesbetmiş borçlarına mahsup edilir ve artanı,
hacze iştirak etmiş başka daire yoksa borçluya verilir, hacze iştirak etmiş başka daire varsa, artan kısımdan evvela bu
dairelerin alacakları ayrıldıktan sonra, bakiyesi borçluya verilir.
Satışa çıkarılan hacizli malın, satışından elde edilecek bedelin amme alacağından önce ödenmesi gereken
borçlarla, takip giderlerini geçmeyeceğinin kesin olarak anlaşıldığı hallerde, madde hükmü tahsil dairesine satışı erteleme
yetkisi vermektedir.
Ancak, tahsil dairesinin satışı ertelemesinin, amme idaresi alacağından önce alacağı bulunan kişilerin takip
haklarını etkilemeyeceği tabiidir.
XIII- Aciz Hali ve Aczin Neticeleri
1. 6183 sayılı Kanunun 75 ve 76 ncı maddelerinde aciz hali ve aczin neticeleri düzenlenmiştir. Buna göre,
yapılan takip sonunda, borçlunun haczi caiz malı olmadığı veya bulunan malların satış bedeli borcunu karşılamadığı
takdirde borçlu aciz halinde sayılmaktadır.
2. Borçlunun aciz hali, yapılan takip aşamalarıyla bakiye borç tutarı bir aciz fişinde gösterilerek tespit olunur.
3. Aciz halindeki borçlu hakkında teminat ve faiz aranmadan 48 inci madde hükmü tatbik olunabilir.
Aciz hali tespit edilmiş borçlunun borçları talebi üzerine faiz ve teminat aranmaksızın ertelenebilir. Mükellefin
mal edindiğinin tespiti halinde aciz hali ortadan kalkar ve takibat işlemlerine devam edilir.
eder.
4. Alacaklı tahsil dairesi aciz halindeki borçlunun mali durumunu zamanaşımı süresi içinde devamlı olarak takip
28 07.04.2001 tarihli ve 24366 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
29 12.10.2004 tarihli ve 25611 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.