Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Karbon içeriğini düşük bir seviyeye indirmek hem<br />
maliyetli hem de zor bir iştir <strong>ve</strong> bu nedenle kar-<br />
bürün oluşmasını sağlayan <strong>ve</strong> krom-karbür oluşu-<br />
munu engelleyen Ti <strong>ve</strong> Nb ile alaşımlandırılır.<br />
Alaşım kompozisyonlarına göre ostenitik çelikler<br />
özellikle karbon yüzdelerine göre 4 gruba ayrılır:<br />
• 0.10% karbon içeren çelikler<br />
• 0.06% karbon içeren çelikler<br />
• 0.03% karbon içeren ELC çelikler<br />
• 0.06% karbon içeren Ti <strong>ve</strong>ya Ni ile alaşımlanmış<br />
sabitleme çelikleri<br />
Karbon titanyum <strong>ve</strong> niyobyumla birleşecek <strong>ve</strong><br />
böylece krom-karbür oluşumunu engelleyecektir.<br />
Mo ile alaşımlamak paslanmaya karşı olan direnci<br />
kloritlere karşı arttıracak <strong>ve</strong> asitleri azaltacaktır.<br />
Ostenitik yapıyı koruyabilmek için Mo’nun içeriği<br />
arttıkça Ni içeriği de arttırılmalıdır.<br />
Cr<br />
18<br />
18<br />
18<br />
18<br />
20<br />
Analiz - ağırlık %<br />
Ni<br />
8<br />
10<br />
12<br />
14<br />
25<br />
Mo<br />
1,5<br />
2,7<br />
3,4<br />
4,5<br />
Cu<br />
1,5<br />
Ostenitik çeliklerde Cr-Ni-Mo içeriğinin örnekleri<br />
46<br />
Ostenitik Çeliklerin Kaynaklanabilirliği<br />
Ostenitik çelikler ısıdan etkilenen bölgede mar-<br />
tensit oluşturmaksızın çok kolay kaynaklanabilir.<br />
Ancak ostenitik çeliklerin normal çeliklere göre<br />
40% daha düşük termal iletkenliğe sahip olduk-<br />
larını dikkate almak gerekir.<br />
Termal genleşme katsayısı normal çelikten 50%<br />
daha fazladır.<br />
Bu koşullar gerilim <strong>ve</strong> bozulmalara karşı daha çok<br />
eğilim olduğu anlamına gelir. Eğer karbon yüzdesi<br />
yeteri kadar yüksekse 450-800ºC arasındaki sıcaklık<br />
artışına bağlı olarak HAZ’deki krom karbürlerin<br />
çökelmesi söz konusu olabilir.<br />
Çökelme genelde ostenit taneciklerinin birleşme<br />
yerlerinde meydana gelir <strong>ve</strong> gama kristallerinin<br />
krom-karbürlere çok yakın olduğu <strong>ve</strong> de kromlaş-<br />
tığı <strong>ve</strong> paslanmaya karşı olan dirençlerini kaybet-<br />
tiği anlamına gelir. (Paslanma tipleri bölümüne<br />
bakınız)<br />
Krom karbürleri oluşturmak için karbon içeriğinin<br />
çok yüksek olması gerekmektedir. Bu daha önce 1.<br />
<strong>ve</strong> 2. gruplarda belirtilen durumdur <strong>ve</strong> bu nedenle<br />
bu çelikler kaynak işleminden sonra ostenit tanecik-<br />
lerinde yine krom oluşumu sağlayabilmek için ısı<br />
<strong>uygulama</strong>sından geçirilmelidir.<br />
Bu ısı <strong>uygulama</strong>sı 1000-1100ºC arasında yapılır çün-<br />
kü krom karbürler bu sıcaklıkta çözünürler <strong>ve</strong> krom<br />
içeriği gama kristallerinin içine yeniden dağılır.<br />
400ºC’nin altına kadar yapılan soğutma yeniden kar-<br />
bür oluşumunu engellemek için çok hızlı yapılmalıdır.<br />
Ostenitik çelikler çok yüksek sıcaklıklarda bile tanecik<br />
oluşumu yapmaz.<br />
Çok büyük imalatlarda – böyle bir ısı <strong>uygulama</strong>sı mümkün<br />
değilken – grup 3’ten çok düşük karbon oranına sahip<br />
böylece karbür oluşumu yaratmayan ELC çelik seçilmelidir.
Change language