You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Alaşım elementlerinin etkisi<br />
Giriş<br />
Paslanmaz çelik karakteristik özelliklerini farklı<br />
elementlerin çelikle alaşımlanmasından elde edilir.<br />
Çoğu alaşım 70 - 75% ya da daha fazla demir içerir<br />
çünkü demirin metalurjik özellikleri çok öenmlidir.<br />
Alaşım<br />
Elementi<br />
Krom<br />
Nikel<br />
Karbon<br />
Molibden<br />
Titanyum<br />
Niobyum<br />
Demir<br />
% Etki<br />
13-25- Çeliği paslanmaya karşı direnç<br />
30 li hale getirir. En az 13% Cr<br />
0-25 Çeliğe yüksek yumuşaklık <strong>ve</strong><br />
ısı direnci sağlar.<br />
0.02-1 Kaynak için istenmez<br />
1-4.5 Asit direnci sağlar<br />
0.5 Sabitleştiricidir. Kaynak özelliklerini<br />
geliştirir.<br />
0.5 Sabitleştiricidir. Dayanıklılığı<br />
azaltır.<br />
Kalan % Elementlerin alaşımlandığı<br />
baz malzemesidir.<br />
Önemli alaşım elementleri <strong>ve</strong> etkileri tablosudur<br />
49<br />
Krom (Cr)<br />
Cr gerginlik kuv<strong>ve</strong>tini krom yüzdesi başına 80N/mm 2<br />
arttırır. Karbür oluşumuna gösterdiği meyile bağlı olarak<br />
Cr sertliği arttırır. 12%’den fazla Cr içeren çelikler suya<br />
<strong>ve</strong> belirli asitlere karşı paslanma rezistansı oluşturur. Cr<br />
Ni ile birlikte ısı direncini arttırır.<br />
Oksitlendiğinde Cr paslanmaya karşı direnci olan sıkı<br />
bir oksit tabakası oluşturur <strong>ve</strong> çeliklerin bütün sıcaklık-<br />
larda feritik olamsına neden olabilir.<br />
Nikel (Ni)<br />
Ni hem yumuşak hem kuv<strong>ve</strong>tlidir ancak çok pahalı<br />
olmasından dolayı belli bir miktara kadar kullanılır.<br />
Ni gerginlik kuv<strong>ve</strong>tini nikel yüzdesi başına 40 N/mm 2<br />
arttırır. Ni kritik soğutma hızını azaltır. Manyetik olma-<br />
yan ostenitik çelikler 25%’den fazla nikelle alaşımlan-<br />
dığında paslanma direnci üretirler.<br />
Eğer çelik aynı zamanda Cr ile de alaşımlandıysa istenilen<br />
ostenitik özellikleri 8%Ni <strong>ve</strong> 18% Cr ile elde edilir.(18/8<br />
krom-nikel çelik).<br />
Molibden (Mo)<br />
Mo çeliği kuv<strong>ve</strong>t, yumuşaklık <strong>ve</strong> ısı rezistansı özelliklerini<br />
arttırır. Mo güçlü bir karbür oluşturucusudur <strong>ve</strong> hızlı<br />
(HS çelikler) <strong>ve</strong> ısı uygulanmış çeliklerde sıcaklık rezistansını<br />
arttırdığı için kullanılır.<br />
Paslanmaz çeliklerdeki Mo aşağıdakilere karşı paslanma<br />
direnci oluşturur:<br />
• Sülfürik asit<br />
• Fosforik asit<br />
• Formik asit<br />
• Çeşitli sıcak organik asitler<br />
Mo klorlu solüsyonların neden olduğu oyuk<br />
paslanmasına da karşı koyar.<br />
Oyuklanma “Paslanma tiplerinde” daha sonra açıklanacaktır.
Change language