Haploid Bitki Ãretimi - Ziraat Fakültesi
Haploid Bitki Ãretimi - Ziraat Fakültesi
Haploid Bitki Ãretimi - Ziraat Fakültesi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ş. Ellialtıoğlu, N. Sarı, K. Abak<br />
dönüşüm aşamasında sitokininlerin varlığına gereksinim duyulur. 2,4-D ve<br />
NAA’in sıklıkla kullanıldığı anter kültürlerinde oksin kaynağı olarak IAA’in de<br />
çalışmalarda yer aldığı görülmektedir. Sitokinin olarak da çoğunlukla kinetin,<br />
bunun ardından BA ve zeatin kullanımı yaygındır.<br />
Günümüzde her türde ve hatta çeşit bazında önerilen sayısız besin ortamı<br />
kompozisyonu bulunmaktadır. Tütün anter kültüründe yalnızca su-agar<br />
üzerinde bile androgenetik gelişme sağlanabilirken (Kandeler, 1987), daha<br />
zengin besin ortamlarına gereksinim duyan türlerin sayısı çok daha fazladır.<br />
Temel besin ortamı olarak, anter kültüründe en fazla Murashige ve Skoog,<br />
White ve Nitsch ortamları kullanılmaktadır (Sink ve Padmanabhan, 1977). B5<br />
ortamının kullanımı da bazı türlerde, özellikle Brassica cinsinde başarılı sonuçlar<br />
vermektedir (Keller ve Armstrong, 1979).<br />
Karbon kaynağı olarak anter kültürlerinde büyük bir çoğunlukla sakkaroz<br />
kullanılmaktadır. Bunun yanısıra glukoz, glukoz ve sakkaroz karışımı gibi<br />
uygulamalar da bulunmakla birlikte, Dolcet-Sanjuan ve ark., (2000)’nın biber<br />
anter kültüründe maltoz kullanmaları ve bunun da embriyo oluşumunu önemli<br />
düzeyde artırdığını belirtmeleri, anter kültürlerinde karbon kaynağı olarak farklı<br />
şekerler denenmesinin yararlı olabileceğini göstermektedir.<br />
Besin ortamına özellikle kültürün ilk günlerinde ilave edilen yüksek şeker dozları<br />
(%6-12), patates (Sopory ve ark., 1978), biber (Dumas de Vaulx ve ark., 1981),<br />
patlıcan (Dumas de Vaulx ve Chambonnet, 1982) türlerinde anter kültüründen<br />
haploidlerin elde edilmesinde olumlu etki yapmaktadır. Şekerin besin<br />
ortamlarında ozmotik basıncı ayarlayıcı bir etkisinin bulunması (Reinert ve<br />
Bajaj, 1977), bunun yanında yüksek düzeydeki şekerin, enerji kaynağı olarak<br />
solunumu ve metabolik aktiviteyi artırarak hücre bölünmesi ve embriyoid<br />
oluşumunu artırması (Kandeler, 1987), yüksek şeker içeriğinin anter kültüründe<br />
diploid hücrelerin bölünmesini engellerken haploid hücrelerin bölünmesini<br />
teşvik etmesi (Vidalie, 1984), anter kültüründe yüksek dozda şeker kullanımının<br />
gerekçeleri olarak görülmektedir.<br />
Besin ortamına katılan serin, glutamin gibi aminoasitler, AgNO 3 gibi etilen<br />
biyosentezini inhibe edici maddeler (Paksoy ve ark., 1995) veya aktif kömür gibi<br />
katkı maddeleri de anter kültüründen elde edilecek başarıyı artırma yönünde<br />
kullanılan çeşitli kimyasal maddeler arasında yer almaktadır. Ortama katılan aktif<br />
kömür, sakkaroz içeren besin ortamlarının otoklavda sterilizasyonu sırasında<br />
ortaya çıkan 5-hidroksimetilfurfural (HMF) maddesini adsorbe etmekte ve<br />
ortamın yapısını hafif asidik bir karaktere dönüştüren bu maddenin olumsuz<br />
etkisini ortadan kaldırabilmektedir (Fridborg ve ark., 1978). Aktif kömürün, aynı<br />
zamanda anterlerdeki absizik asit ve diğer olumsuz etkilere sahip olabilecek<br />
toksik maddeleri tuttuğu da bilinmektedir. Ortamlara aktif kömür ilavesinin<br />
anter kültüründen elde edilecek başarıyı artırma yönündeki görüşlerle yapılan bir<br />
çalışmada biberde aktif kömür katkılı ortamlar denemelerde kullanılmış, ancak<br />
156
Change language