Haploid Bitki Ãretimi - Ziraat Fakültesi
Haploid Bitki Ãretimi - Ziraat Fakültesi
Haploid Bitki Ãretimi - Ziraat Fakültesi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ş. Ellialtıoğlu, N. Sarı, K. Abak<br />
da kültürü yapılabilmektedir. Olgunlaşmamış mikrosporların, anter içerisinden<br />
izole edilerek in vitro koşullarda özel hazırlanmış besin ortamlarında geliştirilmesi<br />
ve bunlardan haploid embriyoların elde edilmesi işlemine ‘mikrospor kültürü’<br />
adı verilmektedir. Dünya literatüründe bu teknik, ‘isolated microspor culture’<br />
veya ‘pollen culture’ biçiminde de adlandırılmaktadır.<br />
Mikrospor kültürü, anter kültürünün bazı olumsuz özelliklerini ortadan<br />
kaldırmak ve böylece elde edilecek haploid embriyo sayısını artırmak amacıyla<br />
geliştirilmiş bir yöntemdir. Mikrospor kültürünün avantajlarını şöylece sıralamak<br />
mümkündür (Pierik, 1989; Foroughi-Wehr ve Wenzel, 1993; Hess, 1992):<br />
i. Anter kültüründe, mikrosporlardan başka anter duvarı, septum veya<br />
tapetum gibi diploid yapıya sahip anter dokulardan da embriyo oluşması<br />
durumuyla karşılaşılabilmektedir. Oluşan diploid embriyoların yaşama<br />
kuvvetleri, her zaman haploidlere oranla daha fazla olmakta ve haploid<br />
embriyolarla istenmeyen bir rekabete girmektedirler. Mikrospor kültürü<br />
yapılarak, diploid yapıya sahip anter dokuları ortamdan uzaklaştırılmakta<br />
ve böylece donör bitkinin yapısına sahip embriyo rejenerasyonu olasılığı<br />
tamamen ortadan kaldırılmaktadır.<br />
ii. Anter kültüründe mikrosporlar, besin ortamındaki maddeleri anter<br />
duvarından geçtikten sonra alabilmektedir. Mikrospor kültüründe ise<br />
besin maddelerinin polen taneciklerine taşınmasında engel olarak<br />
görülebilecek anter dokusu uzaklaştırıldığından, polenlerin besin<br />
ortamıyla doğrudan teması sağlanmış olmaktadır.<br />
iii. Anter dokusunda bulunan bazı engelleyici maddeler (ABA veya toksik<br />
maddeler), anterle birlikte ortamdan uzaklaştırılacağından sorun<br />
olmaktan çıkarlar.<br />
iv. Tek bir polen tanesinden doğrudan embriyoya dönüşüm<br />
sağlanabildiğinden gen transferi çalışmaları için çok uygun bir kültür<br />
şeklidir. Agrobacterium aracılığı ile genetik transformasyon çalışmalarında<br />
önemli avantajlar sağlamaktadır.<br />
v. Biyotik veya abiyotik kökenli stres koşullarına dayanıklılık amaçlandığında<br />
in vitro seleksiyon için çok uygun bir yöntemdir.<br />
vi. Polen taneleri, mutasyon araştırmaları ve genetik manüplasyonlar için<br />
anterlere göre daha uygun bir başlangıç materyalidir.<br />
vii. Kültür koşullarında embriyo oluşumunu izlemek, anter kültürüne göre<br />
daha kolay olmaktadır.<br />
viii. Daha fazla sayıda homojen materyal ile çalışma olanağı sağlar ve sayısal<br />
olarak haploid embriyo verimi, anter kültürüne oranla daha yüksektir.<br />
Örneğin, mikrospor kültürü kolzada embriyo üretimi bakımından anter<br />
kültürüne göre çok daha verimlidir.<br />
160
Change language