78.Sayı (2009/3) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
78.Sayı (2009/3) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
78.Sayı (2009/3) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Çevre <strong>ve</strong> İnsan Aralık <strong>2009</strong><br />
^<br />
Sülfürik asit, fiziksel temas ile <strong>ve</strong>ya buharının<br />
solunması halinde vücuda zarar<br />
<strong>ve</strong>rebilen korozif bir maddedir <strong>ve</strong> aynı<br />
zamanda cilde temas etmesi durumunda<br />
yanıklara yol açar. Cildin büyük bir kısmının<br />
sülfürik asit ile temas etmesi halinde<br />
bu olay ölümle sonuçlanabilmektedir.<br />
Atık akülerin düzenli bir şekilde depolanmaması<br />
<strong>ve</strong> geri kazanımının uygun prosesler<br />
doğrultusunda gerçekleştirilmemesi<br />
sülfürik asidin çevreye yayılmasına <strong>ve</strong><br />
insan <strong>ve</strong> çevre sağlığı açısından<br />
büyük bir tehlike<br />
oluşturulmasına neden<br />
olacaktır.<br />
Plastikler akümülatör<br />
imalatında yaygın bir şekilde<br />
akümülatör kabı <strong>ve</strong> seperatör<br />
yapımında hammadde<br />
olarak kullanılmaktadır.<br />
Plastiklerin fiziksel <strong>ve</strong> kimyasal<br />
özellikleri dolayısıyla<br />
çürüme, çözünme <strong>ve</strong> biyolojik<br />
olarak ayrışabilirlik gibi<br />
özellikleri mevcut değildir.<br />
Bu fiziksel <strong>ve</strong> kimyasal özellikleri<br />
nedeniyle plastikler<br />
doğada uzun yıllar yok olmadan<br />
kalabilmektedir.<br />
Plastikler, su <strong>ve</strong> toprak kirlenmesi açısından<br />
çevre sağlığını tehdit edici unsur<br />
oluşturduklarından atık akümülatörlerin<br />
içeriğindeki plastiklerin geri kazanılması<br />
büyük önem taşımaktadır.<br />
Atık akümülatörler, tüm tehlikeli atıklar<br />
için geçerli olan <strong>ve</strong> mevzuat kapsamında<br />
tanımlanan yöntemler çerçe<strong>ve</strong>sinde toplama,<br />
geçici depolama, taşıma, geri kazanma<br />
<strong>ve</strong> bertaraf kademelerinde izleme<br />
<strong>ve</strong> kontrol açısından özen gösterilmesi<br />
gereken atıklardır.<br />
Atık akümülatörlerin çevre <strong>ve</strong> insan sağlığı<br />
üzerinde herhangi bir tehdit unsuru<br />
oluşturmasını engelleyebilmek için toplama,<br />
geçici depolama, taşıma, geri kazanım<br />
<strong>ve</strong> uzaklaştırma<br />
süreçlerinin en modern teknolojileri dikkate<br />
alan Entegre Yönetim Sistemi çerçe<strong>ve</strong>sinde<br />
tanımlanması gerekmektedir.<br />
Entegre Yönetim Sistemi tüm süreçleri<br />
bütünsel bakış açısıyla izleyen, yönetebilen<br />
tüzel kişiliği haiz bir Kurumsal<br />
Yapı’nın oluşturulmasını gerektirir. Yönetim<br />
Sisteminin sağlıklı yürütülebilmesi,<br />
uygulamanın eksiksiz <strong>ve</strong> doğru bir<br />
şekilde tamamlanabilmesi için bu yapıda<br />
yer alan üreticilerin, geçici depolama<br />
<strong>ve</strong> geri kazanım tesisleri işleticilerinin<br />
<strong>ve</strong> özellikle tüketicilerin önemli görevler<br />
yüklenmesi gerekmektedir.<br />
Türkiye’de kullanılmış akümülatör miktarının<br />
yıllık 75.000 – 80.000 ton olduğu<br />
<strong>ve</strong> bunun yaklaşık %25’inin asitten meydana<br />
geldiği esasından hareketle, yapılan<br />
kontrolsüz toplama <strong>ve</strong> geri kazanım uygulamalarında<br />
yaklaşık 18.000 - 20.000 ton<br />
asidin doğrudan toprağa, çevreye döküldüğü<br />
söylenebilir. Kurşun <strong>ve</strong>ya sülfürik<br />
asitle kontamine olmuş toprak <strong>ve</strong> bunun<br />
sonucunda oluşan yeraltı suyu kirlenmesi<br />
<strong>ve</strong> alıcı suların kirlenmesinin çevrede dönüşü<br />
olmayan büyük tahribatlara neden<br />
olduğu açıktır.<br />
Akümülatörleri oluşturan bileşenlerin geri<br />
kazanılabilir nitelikte olmasından dolayı,<br />
akümülatörlerin mutlaka geri kazanım<br />
zinciri içinde değerlendirilmesi gereklidir.<br />
Ancak bu sistemin doğru <strong>ve</strong> kontrol<br />
edilebilir bir şekilde gerçekleşebilmesi<br />
için izleme/takip sisteminin iyi çalıştırılması<br />
zorunludur. Bu Yönetim Sistemi gelişi<br />
güzel toplama <strong>ve</strong> geri kazanım yapan<br />
<strong>ve</strong> bu yönü ile sisteme gerek ekonomik<br />
gerekse çevresel açıdan zarar <strong>ve</strong>ren hurdacıları<br />
da kontrol altına alarak modern<br />
bir yaklaşım biçimi sergileyecektir.<br />
Sonuç olarak;<br />
atık akümülatörler<br />
bir ürün değil,<br />
çevrenin korunması<br />
açısından belirli bir izleme<br />
zinciri içerisinde<br />
toplanmasından bertarafına<br />
kadar denetlenmesi<br />
zorunlu olan tehlikeli<br />
atıklardır. Atık Akümülatörler<br />
her tehlikeli atık<br />
için geçerli olduğu gibi<br />
Çevre Kanunu <strong>ve</strong> bu kanuna<br />
istinaden çıkartılan<br />
<strong>ve</strong> yürürlüğe konan yönetmelikler<br />
uyarınca kontrolsüz olarak<br />
çevreye <strong>ve</strong>rilemez, “Kirleten öder” prensibi<br />
doğrultusunda kirliliği oluşturan atık<br />
sahibi, oluşan çevre kirliliğini gidermek<br />
<strong>ve</strong> gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.<br />
Bu kapsamda atık akümülatörlerin yaratabileceği<br />
çevre kirliliğinin önlenmesi <strong>ve</strong><br />
geri kazanımının sağlanması için mutlaka<br />
bir izleme sistemi dâhilinde toplanmalı,<br />
taşınmalı, geri kazanılmalı <strong>ve</strong> nihayetinde<br />
kalan bakiye bertaraf edilmelidir. Aksi<br />
takdirde çevre – doğal yaşam - ortamları<br />
geri dönüşü olmayan bir tahribat ile karşı<br />
karşıya kalacak <strong>ve</strong> çevre suçu işlenmiş<br />
olacaktır.<br />
57
Change language