V - asmmmo
V - asmmmo
V - asmmmo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ANKARA SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI<br />
YIL: 16 SAYI: 165 MART-NİSAN 2006
Sevgili Meslektaşlarım,<br />
sunuş<br />
Çift sayılı yılların mayıs – haziran ayları meslek odalarımızda heyecanı<br />
doruğa çıkarır. Nedeni bellidir. Bu heyecan; seçme, seçilme ve<br />
hizmet aşkına ilişkin heyecandır.<br />
İşte bu genel kurullardan birisi, belki de en heyecanlısı 03-04 Haziran<br />
2006 tarihlerinde Ankara’da yaşanacaktır. Ben, bu yazının beşinci<br />
paragrafında belirttiğim değerlere sıkı sıkıya bağlı olarak çalışacak<br />
tüm adaylara şimdiden başarılar diliyorum.<br />
12 Mayıs 2002 de, yani 2001 ekonomik krizinin tahribatlarının<br />
toplumun hemen her kesimince yoğun bir biçimde yaşandığı bir dönemde<br />
yönetime geldiğimizde, bazı kesimlerin bizlere endişeyle bakmakta<br />
olduğunu biliyorduk.<br />
Gökhan DEDE<br />
Oda Sekreteri<br />
O dönemde, tekelleşme ve ekonomik kriz kaynaklı nedenlerden dolayı meslek mensuplarımızın<br />
müşterilerinde (mükelleflerde) meydana gelen nicel azalma ve ekonomik gerilemenin yaşandığı,<br />
ama buna tam ters orantılı bir biçimde seyreden meslek mensubu artışının, meslektaşlarımız<br />
arasında haksız rekabete zemin hazırlamakta olduğunu da biliyorduk.<br />
Seçmenlerimiz, yani sizler de; mesleki sorunlarımıza sahip çıkacak, mesleki bağımsızlığımızı<br />
koruyacak, mesleki eğitimi ön planda tutarak önemseyen, kaçak çalışmaya, haksız rekabete, her<br />
türlü angaryaya karşı etkin bir mücadeleyi hedefleyen, ulusal kaynaklarımızın yağmalanmasına,<br />
haksız vergilendirmeye sessiz kalmayacak, demokrasi mücadelesine omuz verecek, mesleğin geleceğini<br />
denetimde gören, mesleki etik değerlere bağlı, mesleğin daha uygun zeminlerde yapılmasını<br />
sağlayacak alt yapıyı oluşturabilecek bir yönetimi iş başına getirdiğinize inanıyordunuz.<br />
Bizler, hiçbir zaman “bana dokunmayan yılan bin yaşasın” anlayışı ile hareket etmeyeceğimize,<br />
cesur davranacağımıza söz vermiştik. Yani hep, “Kral Çıplak” diyeceğiz demiştik ve öyle<br />
yaptık.<br />
Sizlerin dört yıl önce bizlere verdiğiniz bu onurlu görevi, Çağdaş Demokrat Muhasebeciler<br />
Grubu Tüzüğünün hükmüne uyarak dört yıl (yani iki dönem) tüm gücümüzle çalışacağımıza söz<br />
vermiştik. “İlk iki yıl tamam. Zaten seçildiniz. Sonraki iki yıllık sürenin nasıl garanti edilebileceği,”<br />
sorusuna yanıtım; iyi şeyler yapılması durumunda meslek kitlemizin tekrar görev vereceğine olan<br />
inancımdı. İlk iki yılda ekip arkadaşlarımla birlikte elimizden gelen çabayı gösterip göstermediğimiz<br />
siz değerli meslektaşlarımızın takdirine kalmıştı. Sonuç; 2004 seçimlerinde daha fazla oy farkı<br />
ile tekrar seçerek yaptığınız ödüllendirme idi. Yanılmamıştık.<br />
Değerli meslektaşlarım,<br />
Dört yıl boyunca, Oda Sekreterliği yanında bu Bültenin yazı işleri müdürü ve editörü olarak<br />
görev yaptım. Sunuş yazılarım ve diğer temel görevlerimin yanında zaman zaman makaleler de<br />
yazdım. Ama görevden ayrılırken yazdığım 24. sunuş yazımla her şeye veda etmiyorum, benden<br />
bu kadar demiyorum. Çünkü ülkemiz ve mesleğimiz adına yapılacak daha çok şey var...... İlk günkü<br />
istek ve heyecanla mesleki mücadele devam edecektir. Bugüne kadar mesleğe katkı yapan ve<br />
yapacak olan herkese sonsuz teşekkürler...<br />
BÜLTEN<br />
<br />
Önümüzde zor bir süreç var. Bu süreçte, hepinizin katkılı, sağlıklı, mutlu, başarılı ve uzun<br />
yaşamanızı diliyor, saygı ve sevgilerimi sunuyorum.<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
ANKARA SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI<br />
YIL: 16 SAYI: 165 MART-NİSAN 2006<br />
İ ç i n d e k i l e r<br />
SUNUŞ<br />
Gökhan DEDE.................................................................................1<br />
ONURUMUZLA TAMAMLADIK...<br />
Mehmet KOÇ.................................................................................. 3<br />
SAHİBİ<br />
ANKARA SERBEST MUHASEBECİ<br />
MALİ MÜŞAVİRLER ODASI<br />
Adına<br />
Mehmet KOÇ<br />
Genel Yayın Yönetmeni<br />
Ekmel GÜNGÖR<br />
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü<br />
Gökhan DEDE<br />
Yayın Kurulu<br />
Mehmet KOÇ • Ali Rıza AKDORA<br />
Selfet BEKTAŞ • Gökhan DEDE<br />
Turgut BAHADIR • Ekmel GÜNGÖR<br />
Yayın Danışmanları<br />
Kemal KILIÇDAROĞLU (YMM)<br />
Doç. Dr. Aziz KONUKMAN<br />
Doç. Dr. Cem SOMEL<br />
Halil BAŞAĞAÇ (YMM)<br />
Sabri ARPAÇ (YMM)<br />
Veysel TÜRKMEN (YMM)<br />
Kazım YILMAZ (YMM)<br />
M. Kemal OKTAR (SMMM)<br />
Ahmet ELBAŞI (SM)<br />
Yönetim Yeri<br />
Kumrular Caddesi No:26<br />
06440 Kızılay - ANKARA<br />
Tel: (0312) 232 33 77<br />
Faks: (0312) 231 71 17<br />
Web Adresi : www.<strong>asmmmo</strong>.org.tr<br />
E-posta: <strong>asmmmo</strong>@<strong>asmmmo</strong>.org.tr<br />
TASARIM - BASKI<br />
Başak Matbaacılık Ltd. Şti.<br />
Kazım Karabekir Cad. No:101/2-G<br />
06060 İskitler - ANKARA<br />
Tel: (0312) 384 27 61 - 62<br />
Faks: (0312) 341 39 79<br />
Bültenimize gönderilen yazılar yayımlansın,<br />
yayımlanmasın geri verilmez, yazılardaki<br />
düşün ve görüşler yazarlarına aittir. Yazılar<br />
kaynak gösterilerek aktarılabilir.<br />
Bülten Ankara SMMM Odası’nın ücretsiz<br />
yayın organıdır.<br />
KAT KARŞILIĞI ÖZEL İNŞAAT İŞLERİNDE VERGİ UYGULAMALARI<br />
Ahmet AKIN.................................................................................... 4<br />
KURUMSAL YÖNETİM BAĞLAMINDA SARBANES-OXLEY YASASI’NIN<br />
BAĞIMSIZ DENETİM FİRMALARINA YÖNELİK GETİRDİĞİ TEMEL DÜ-<br />
ZENLEMELER<br />
Dr. Tamer AKSOY............................................................................. 6<br />
İHRACATÇI NE YAPMALI? KDV’DE VERGİ PLANLAMASI<br />
NASIL OLMALI?<br />
Şükrü ŞENALP................................................................................ 11<br />
SOSYAL GÜVENLİK REFORMU (!)<br />
M. Kemal OKTAR........................................................................... 15<br />
MESLEK MENSUPLARININ İHALELİ İŞLERDE SSK İLİŞİKSİZLİK RAPORU<br />
DÜZENLEME USUL VE ESASLARI<br />
Mahmut ÇOLAK............................................................................ 18<br />
HABER.......................................................................................... 23<br />
TÜRKİYE VE E-İMZA<br />
Lale YILDIRIM................................................................................ 35<br />
TÜRKTRUST A.Ş. İLE ANKARA SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİR-<br />
LER ODASI ARASINDA NİTELİKLİ ELEKTRONİK<br />
SERTİFİKA SÖZLEŞMESİ.................................................................. 37<br />
ŞAFAK TÜRKÜSÜ / NEVZAT ÇELİK<br />
Alaattin ARMAN............................................................................. 42<br />
TEŞEKKÜR..................................................................................... 43<br />
PRATİK BİLGİLER............................................................................ 44
Onurumuzla Tamamladık…<br />
gündem<br />
BÜLTEN<br />
<br />
Bu, Oda Başkanı sıfatımla Bülten’imizde yazdığım<br />
son yazım.<br />
Görev sürem, Odamızın 3-4 Haziran 2006 tarihinde yapılacak<br />
olan 17’inci Olağan Genel Kurulu ile noktalanacaktır.<br />
Bilindiği gibi, mensubu bulunduğum “Çağdaş Demokrat Muhasebeciler<br />
Grubu” tüzüğü uyarınca aynı organa üst üste iki<br />
dönemden fazla aday olmak olanaklı değil. Bu nedenle ben<br />
bu dönem herhangi bir organa aday değilim. Her iki gruptan<br />
(Meslekte Birlik ve Çağdaş Demokrat Muhasebeciler Grubu)<br />
aday olan arkadaşlarımıza aralarındaki yarışta başarılar diliyorum.<br />
Değerli meslektaşlarım, geride bıraktığımız dört yıllık görev süresi içinde, Oda organlarında<br />
görevli bulunan arkadaşlarımızla birlikte ve sizlerin de değerli destekleriyle iyi işler<br />
yapmaya çalıştık. Odamızın fiziki mekanları yanında kurumlaşması, basında ve kamuoyunda<br />
seçkin yerini alması; kabuk değiştiren ve giderek denetim boyutu ağırlık kazanan mesleğimizin<br />
geleceğine üyelerimizin daha iyi hazırlanması, hepimizi onurlandıracak bir proje olan ve<br />
yapımı hızla devam eden “Eğitim ve Dinlenme Tesisi”miz; kısacası, Oda kaynaklarını akılcı bir<br />
şekilde kullanarak bütün Oda hizmetlerini sizlere yakışır bir düzeyde sunmaya yönetim olarak<br />
büyük özen ve gayret gösterdik.<br />
Yine bu dört yıllık dönem içinde çok sayıda eğitim semineri, panel ve sempozyum yaptık;<br />
kitap yayımladık. Daha da önemlisi her koşulda, özellikle ülkemize, mesleğimize ve onurumuza<br />
sahip çıkma konusunda dimdik düzgün duruş sergiledik.<br />
Bütün bu yapılanları yeterli bulmayan ve bizleri eleştirmek için can atan arkadaşlarımıza<br />
fazla bir sözümüz yok… Bizden sonra görev üstlenecek arkadaşlarımız, bizlerin varsa eksik<br />
bıraktığımız, iyi yapamadığımız işleri tamamlaması en içten dileğimizdir.<br />
Bütün bunları bir şeyin altını çizmek için anımsattım: Odamızın hizmet çıtası, hedefleri<br />
son yıllarda epeyce yükseldi. Bu çıta önümüzdeki dönemde daha da yükseltilecektir; Oda kaynakları<br />
akılcı bir şekilde kullanılarak Odanın görev alanına giren her hizmeti en iyi bir şekilde<br />
alma hakkına sahip, hem de layık olan siz üyelerimize hizmet, bu yeni dönemde de önkoşul<br />
olmalıdır. Bu bilinç ve azimle çalışılmalı, asla geçmiş yönetimler aratılmamalıdır.<br />
Biz, bizden öncekileri aratmama bilinç ve azmiyle dört yıl çalıştık. Umarım ve dilerim ki,<br />
genel kurul sonrası yönetime gelecek olan arkadaşlarımız da aynı duygu ve heyecanla çalışırlar.<br />
Başta da belirttiğim gibi, Oda organlarına aday olan tüm arkadaşlarımıza aralarındaki<br />
hizmet yarışında başarı, siz değerli meslektaşlarımıza da esenlik ve sağlık dilerim.<br />
Hoşça kalın sevgili meslektaşlarım… Biz, bize verdiğiniz nöbet görevini onurumuzla ve<br />
huzurla tamamladık…<br />
Saygılarımla.<br />
Mehmet KOÇ<br />
Oda Başkanı<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
KAT KARŞILIĞI<br />
ÖZEL İNŞAAT<br />
İŞLERİNDE VERGİ<br />
UYGULAMALARI<br />
I-GİRİŞ<br />
İnşaat müteahhitleri, kendi arsaları ile satın<br />
aldıkları arsalar üzerine konut ya da<br />
işyeri yapıp sattıkları gibi, arsa karşılığında daire,<br />
kat ve dükkan yapımı yöntemi ile de ticari faaliyette<br />
bulunabilmektedirler. Uygulamada en çok<br />
görülen bu yöntemde, müteahhit firma ile arsa<br />
sahibi arasında noterden sözleşme yapılarak,<br />
müteahhit ve arsa sahibinin uhdesinde kalacak<br />
olan bağımsız bölümler açık olarak belirlenmektedir.<br />
Bu işlemde, arsa sahibi, müteahhide<br />
ait olan bölümlerin mülkiyetini, oluşturulan kat<br />
irtifakına göre müteahhit üzerine geçirebileceği<br />
gibi, vereceği bir vekalet ile, müteahhit tarafından<br />
doğrudan alıcılara tapu verilmesi şeklini de<br />
seçebilmektedir. Arsa karşılığında daire, kat ve<br />
dükkan yapımına ilişkin sözleşmelerde farklı<br />
uygulama şekillerine rastlanılmaktadır. Kat karşılığı<br />
inşaat sözleşmeleri karma tipli sözleşmeler<br />
olup, genelde, eser sözleşmesiyle taşınmaz satımı<br />
sözleşmesi iç içe girmiştir.<br />
mevzuat<br />
II-GELİR ve KURUMLAR VERGİSİ<br />
UYGULAMALARI<br />
Ahmet AKIN (*)<br />
Kat karşılığında başkasının arsasına yapılan<br />
inşaatta toplam inşaat maliyeti, müteahhide ait<br />
dairelerle (bağımsız bölümler) arsa sahibine verilen<br />
dairelerin inşası için yapılan harcamaların<br />
tutarıdır. Müteahhidin uhdesinde kalan bağımsız<br />
bölümlerin elden çıkarılmasında kar-zararın<br />
hesaplanmasında, bağımsız bölümlerin maliyetleri<br />
toplamı (arsanın maliyet bedeli dahil) inşaat<br />
maliyetinin bu bağımsız bölümlere dağıtımı<br />
suretiyle bulunacak olan bağımsız bölümlerin<br />
maliyet bedeli ile satış bedeli arasındaki fark<br />
dikkate alınacaktır.<br />
(*)<br />
YMM - TÜRMOB YönetimKurulu Üyesi<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
Kat karşılığı inşaat suretiyle arsa sahibinin<br />
hissesine düşen bağımsız bölümlerin, iktisap<br />
tarihinden itibaren (tapuya arsa sahibi adına<br />
tescil edilmesi veya fiilen arsa sahibine teslim<br />
tarihi) 4 yıl içerisinde elden çıkarılmasında, satışın<br />
yapıldığı ilgili yılda geçerli olan istisna tutarı<br />
(01.01.2005 tarihinden geçerli olmak üzere<br />
BÜLTEN
mevzuat<br />
BÜLTEN<br />
<br />
13.000.- YTL’lik kısmı) bir kez uygulandıktan<br />
sonra elde edilen kazanç, değer artış kazancı<br />
olarak değerlendirilecektir. Öte yandan, elde<br />
edilen gayrimenkulün maliyet bedelinin ticari<br />
kazanç kapsamında genel hükümlere göre,<br />
değer artış kazancı kapsamında elden çıkarıldığı<br />
ay hariç olmak üzere iktisap bedeline<br />
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’nca belirlenen<br />
toptan eşya fiyat endeksi uygulanmak<br />
suretiyle arttırılmış tutar olarak dikkate alınması<br />
gerekecektir. Bağımsız bölümlerin, aynı<br />
kişiye farklı tarihlerde, farklı kişilere aynı tarihte<br />
veya birbirine izleyen yıllarda satılması<br />
durumunda, elde edilen kazancın ticari kazanç<br />
olarak değerlendirilmesi gündeme gelebilecektir.<br />
Danıştay’ın birçok kararında, arsa karşılığı<br />
müteahhitten alınan ve aynı ay içinde satılan<br />
dairelerin iktisap bedeli rayiç bedelidir denilmektedir.<br />
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu<br />
ise vermiş olduğu bir kararla, bir kişinin<br />
kat edinme karşılığında, arsasını müteahhide<br />
vermesi ve inşa edilen binada kat sahibi olması,<br />
servetin değerlendirilmesi, servetin biçim<br />
değişmesi olduğundan, dairelerin, arsanın iktisap<br />
tarihinden itibaren dört yıl geçtikten sonra<br />
satışından elde edilen kazancın, değer artış<br />
kazancı olamayacağına dair bir görüş benimsemiştir.<br />
III-KATMA DEĞER VERGİSİ<br />
UYGULAMALARI<br />
Gayrimenkul satışlarında katma değer<br />
vergisini doğuran olay tapuya tescil ile gerçekleşmekte<br />
olup, gayrimenkulün tapuya<br />
tescilinden önce kişinin kullanımına tahsis<br />
edilmesinde ise kullanıma tahsis ile vergiyi<br />
doğuran olay gerçekleşmektedir. İnşaatlar devam<br />
etmekte iken satış bedeli olarak yapılan<br />
ödemeler karşılığında fatura düzenlenmesine<br />
gerek olmayıp bedellerin kayıtlara avans olarak<br />
intikal ettirilmesi, bu yerlerin tapuya tescil<br />
edildiği tarihte, veya tapuya tescilinden önce<br />
hak sahiplerinin kullanımına tahsis edilmesi<br />
durumunda ise tahsis edildiği tarihte gerçek<br />
satış bedeli üzerinden KDV’sini de içerecek<br />
şekilde fatura düzenlenmesi gerekmektedir.<br />
Net alanı 150 m2.ye kadar konut teslimlerinden<br />
KDV oranı %1 dir. Bahçeli ev satışlarında<br />
150 m2.lik net alanın hesaplanmasında bahçe<br />
gözönünde tutulmadan doğrudan konut alanı<br />
dikkate alınmalıdır. Müteahhidin arsa karşılığı<br />
inşa ettiği bağımsız bölümlerden bir kısmını<br />
arsa sahiplerine tesliminin katma değer vergisine<br />
tabi tutulup tutulmaması konusunda vergi<br />
idaresi ile Danıştay’ın görüşleri çelişmektedir.<br />
Danıştay’ın görüşüne göre; arsa teslimi karşılığında<br />
daire alınması, birbirinden ayrılması<br />
mümkün olmayan çok işlem niteliğinde olup,<br />
bu işlemin arsasını kat karşılığında müteahhide<br />
teslim eden arsa sahibi yönünden ticari bir<br />
muamele olmayıp arsanın değerlendirilmesi<br />
amacına yönelik bir işlemdir. Bu muamelenin<br />
trampa niteliğinde bulunmadığı da Danıştay’ın<br />
süregelen içtihatlarındandır. Ancak, vergi idaresi<br />
vermiş olduğu birçok özelgede, arsa sahibine<br />
ait olan bağımsız bölümlerin tesliminde<br />
emsal bedel üzerinden 7 gün içinde fatura düzenlenmesi<br />
gerektiği belirtmiştir.<br />
Ayrıca, konut olarak kullanılmak üzere<br />
özel inşaat yapımından dolayı vergi mükellefiyetinin<br />
tesis edilip edilmeyeceği konusu da<br />
özellik gösteren bir durumdur. Özel inşaat yapımında,<br />
gayrimenkullerin şahsi ihtiyaç kapsam<br />
sınırlarını aşmaması halinde vergiye tabi<br />
olmayacağı aşikardır. Ancak, vergi idaresi, özel<br />
inşaat yapımında gayrimenkullerin şahsi ihtiyaç<br />
kapsam ve sınırlarını aşması ve ticari organizasyonun<br />
şekli ve maddi unsurları ile açıkça<br />
bulunması, yapılan faaliyetin ticari sayılması<br />
için yeterlidir görüşündedir.<br />
IV-SONUÇ<br />
Arsa karşılığı özel inşaat işlerindeki vergi<br />
uygulamalarında birçok konuda duraksama<br />
yaşanmaktadır. Vergi idaresi ile yargının ve<br />
uygulamacıların görüşleri zaman zaman çelişmektedir.<br />
Vergi idaresinin Danıştay kararları<br />
ile istikrar sağlanan konularda görüşünü değiştirerek<br />
açıklamalarda bulunması uyuşmaz-<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
KURUMSAL YÖNETİM BAĞLAMINDA SARBANES-OXLEY<br />
YASASI’NIN BAĞIMSIZ DENETİM FİRMALARINA YÖNELİK<br />
GETİRDİĞİ TEMEL DÜZENLEMELER<br />
GİRİŞ<br />
İçinde bulunduğumuz süreçte tüm yasal düzenleme<br />
çerçevelerinin (regulatory framework)<br />
oluşturulmasında küresel bir dönüm noktası haline<br />
geldiği gözlenen Sarbanes-Oxley Yasası (SOX),<br />
şirket kurumsal yönetim (corporate governance)<br />
süreci ile muhasebe ve denetim uygulamaları<br />
üzerinde çok köklü değişiklikler ve sorumluluklar<br />
getirmektedir .<br />
SOX, yaşanan küresel etkili muhasebe ve denetim<br />
skandalları neticesinde, yatırımcıların ve kamunun,<br />
ABD piyasasına, şirket yönetimlerine, finansal<br />
raporlamaya ve ayrıca bu şirketlerin denetimini<br />
yapan bağımsız denetim şirketlerine yönelik kaybedilen<br />
güveni tekrar sağlamak üzere çıkarılmıştır.<br />
Bu yasa, 1934 yılından bu yana ABD’de halka<br />
açık şirketler için getirilen ve gerek muhasebe ve<br />
gerekse denetim düzenlemeleri anlamsında tüm<br />
dünyada neredeyse bir “dönüm noktası” haline<br />
gelen en önemli düzenlemelerden birisidir.<br />
SOX kapsamında getirilen diğer kısıtlayıcı ve disipline<br />
edici düzenlemelerle birlikte bağımsız dış<br />
denetçinin sorumlulukları da önemli ölçüde artırılmıştır.<br />
Bu yazıda sistematik açıdan 11 ana başlıktan oluşan<br />
SOX’un ana başlıkları ile (bağımsızlık dahil)<br />
* SMMM<br />
ASMMMO Denetim Standartları Komisyonu Başkanı<br />
Türkiye Denetim Standartları Kurulu (TÜDESK) Üyesi<br />
Dünya İç Denetçiler Enstitüsü (IIA-ABD) Etik ve Standartlar<br />
Kurulu Üyesi<br />
Oyak Holding Denetim Grubu Tepe Yöneticisi (CAO)<br />
<br />
AKSOY, Tamer, “Küresel Etkili Muhasebe ve Denetim<br />
Skandallarının Nedenleri Işığında Sarbanes-Oxley Yasası<br />
ile SPK Düzenlemesinin Karşılaştırılması”, Muhasebe Bilim<br />
Dünyası Dergisi, ISSN-1302-258X, MÖDAV, Cilt: 7,<br />
Sayı: 4, Aralık 2005, s.45-79<br />
<br />
BENSION, G.J., HARTGRAVES, M. L. “Enron: What<br />
Happened and What We can Learn From it?”, Journal of<br />
Accounting and Public Policy, 21 (2002), s.5<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
bağımsız denetim şirketlerine yönelik getirdiği<br />
temel düzenlemeler ve sorumluluklar ana noktalarıyla<br />
ele alınmaktadır.<br />
1. KURUMSAL YÖNETİM VE SKANDALLAR<br />
BAĞLAMINDA SARBANES-OXLEY YASASI<br />
(SOX)’NA ÖZET BİR BAKIŞ<br />
Kurumsal yönetim, ABD’de yaşanan skandallar<br />
sonrasında tüm dünyada gündeme gelen bir kavram<br />
olup, şirketlerin şeffaflık, dürüst ve adil olma,<br />
sorumluluk ve hesap verilebilirlik ilkeleri ışığında<br />
faaliyet göstermelerini amaçlar.<br />
Kurumsal yönetimdeki önemli unsurlar şunlardır:<br />
işletmenin pay sahipleri, yönetim kurulu,<br />
murahhas yönetici (CEO), üst düzey yöneticiler,<br />
doğru ve güvenilir finansal raporlama ve kamuya<br />
yönelik bildirim ve açıklamalar ile bunlara yönelik<br />
sorumluluk düzeyi, iç denetim, iç kontrol ve<br />
risk yönetim mekanizmaları, bunların iç kontrol<br />
sistemlerinin etkin işletilmesi, bağımsız dış denetim,<br />
finansal raporlama ve bağımsız dış denetim<br />
başta olmak üzere şirketlere yönelik kamusal gözetim<br />
vb.<br />
SOX, skandallarda etken olan kurumsal yönetimle<br />
ilgili 4 başarısızlık sebebine ilişkin önemli<br />
düzenlemeler getirmiştir. Önemli düzenlemelere<br />
ve sorumluluklara konu edilen bahse konu temel<br />
başarısızlık sebeplerinden bazıları şunlardır .<br />
a) Tepe yönetimdeki kültür ve yönetim anlayışı ve<br />
finansal raporlama<br />
b) İcradan Sorumlu En Tepe Yönetici (CEO),<br />
c) Yönetim Kurulu,<br />
d) İç kontroller<br />
SOX ayrıca, tüm bu konulardaki hükümlerine ilaveten;<br />
“Denetim Elemanının Bağımsızlığı” başlığı<br />
altında yapılan ve halka açık şirketlere hizmet<br />
sunan denetim firmalarının çalışmaları alanında<br />
<br />
Dr. Tamer AKSOY (*)<br />
IFAC, Enterprise Governance-Getting the Balance<br />
Right, Şubat 2004,5. s.13.<br />
görüş<br />
BÜLTEN
görüş<br />
BÜLTEN<br />
<br />
getirilen yeni düzenlemeleri de içermektedir. Getirilen<br />
düzenlemelerden önemli görülenler çeşitli<br />
alt başlıklar halinde özet olarak aşağıda yer almaktadır.<br />
SOX, şirket yöneticilerinin sorumlulukları, kamuya<br />
açıklanan finansal tabloların kapsamının genişletilmesi,<br />
bu konudaki yönetim, denetim ve gözetim<br />
sorumluluklarının artırılması, şirket denetim<br />
kurullarının bağımsızlığı ve işlevlerinin daha etkin<br />
hale getirilmesi, şirket yöneticileri ve çalışanları<br />
için öngörülen cezai yaptırımlar ve Amerikan<br />
Menkul Kıymetler ve Takas Komisyonu’nun (SEC)<br />
yetkilerinin genişletilmesi, muhasebe ve denetim<br />
uygulamalarının düzenlenmesi gibi yönetim, denetim<br />
ve gözetime ilişkin çok çeşitli konuları yeniden<br />
düzenleyerek disipline etmektedir .<br />
Bu yasanın getirdiği hükümlerden, yönetim kurulu,<br />
üst yönetim, bağımsız denetçiler, iç denetçiler,<br />
standart koyucu otoriteler, kurumsal yatırımcılar,<br />
bireysel yatırımcılar, avukatlar ve analistler başta<br />
olmak üzere çok çeşitli taraflar etkilenmiştir .<br />
Şirket üst yönetimi, denetim komitesi ve bağımsız<br />
dış denetçinin sorumlulukları artırılmıştır.<br />
Bu yasa, ABD yönetiminin finansal piyasalarda<br />
kaybedilmiş olan güveni tekrar sağlamak için, büyük<br />
güven kaybına maruz kalan iyi kurumsal yönetimin<br />
(good-governance) desteklenmesini, yeniden<br />
güvenilirlik kazandırılmasını ve muhasebe hileleri<br />
ve güvenilir olmayan finansal raporlama sorununun<br />
çözümünü ve kontrolünü amaçlamaktadır.<br />
Yasanın tamamına bakıldığına yer alan hükümlerin<br />
önemli bir bölümünün kamunun aydınlatılması ve<br />
sorumlulukların artırılması konusunu düzenlediği<br />
görülmektedir. Yasanın kurumsal yönetim açısından<br />
kamunun aydınlatılmasına ilişkin düzenlemeler;<br />
“Denetçi Bağımsızlığı” başlıklı II., “Kurumsal<br />
Sorumluluk” başlıklı III., “Genişletilmiş Kamuyu<br />
Aydınlatma” başlıklı IV. ve “Finansal Analizlerden<br />
Kaynaklan Menfaat Çatışmaları” başlıklı V. bölümlerde<br />
yer almaktadır.<br />
SOX’un konuya yönelik ana bölüm ve alt başlıklarından<br />
bazıları aşağıdaki tabloda sunulmaktadır.<br />
<br />
QUIEVREUX, C.“The Requirements of the Sarbanes-<br />
Oxley Act are Making Internal Audit a Critical Function<br />
for Dealing with Corporate Governance Issues”, The 2003-<br />
ECIIA European Conference of Internal Auditing, Hotel<br />
President WTC, Brussels, 16&17 October 2003, s.1-2<br />
<br />
TÜRMOB, “Sarbanes-Oxley Yasası”, Bilanço, Ocak<br />
2003, sayı:75, s.18-19<br />
Tablo 1- SARBANES-OXLEY YASASI (SOX)<br />
I- Halka Açık Şirketler Muhasebe Gözetim Kurulu<br />
Bağımsız bir sivil toplum kurulu olup, yatırımcıların<br />
çıkarlarının korunması ve bağımsız denetim raporlarına<br />
dair kamunun güveninin yeniden sağlanması ve<br />
artırılması amacıyla halka açık şirketlerin denetimlerinin<br />
izlenmesi için kurulmuştur.<br />
Md.-103: Denetim, kalite kontrolü, bağımsızlık<br />
standartları ve kuralları<br />
Md.-104: Bağımsız Denetim firmalarının gözetimi<br />
Md.-106: Yabancı denetim firmaları<br />
II- Denetçi Bağımsızlığı<br />
Md.-201: Denetçinin çalışma ve uygulama alanı<br />
dışındaki hizmetler.<br />
Md.-202: Ön kabul ve ön onay koşulları<br />
Md.-203: Denetim ortağının rotasyonu<br />
Md.-204: Denetim Komitesine verilen Denetçi<br />
raporları<br />
Md.-206: Denetimle ilgili çıkar çatışmaları ve<br />
ihtilaf durumları<br />
Md.-207: Denetim firmalarının rotasyon<br />
zorunluluğuna ilişkin inceleme<br />
III- Kurumsal Sorumluluk<br />
Md.-301: Halka açık şirketlerde denetim komitesi<br />
kurulması<br />
Md.-302: Finansal raporlara ilişkin kurumsal<br />
sorumluluk<br />
Md.-303: Denetim çalışmaları üzerindeki uygun<br />
olmayan baskı ve etkiler<br />
IV- Kamuyu Aydınlatmaya Yönelik Olarak Finansal<br />
Açıklamaların Genişletilmesi/ Artırılması (enhance)<br />
Md.-401: Dönemsel raporlardaki açıklamalar<br />
Md.-404: İşletme yönetimince iç kontrolün<br />
değerlendirmeye tabi tutulması<br />
Md.-406: Finansal raporlamada Mali işlerden<br />
sorumlu çalışanlara ilişkin etik kurallar<br />
Md.-407: Denetim komitesinin finans konusunda<br />
uzman üyesine ilişkin açıklamalar<br />
Md.-408: Hisse senedi ihraç eden şirketlerce<br />
yapılan dönemsel açıklamaların daha sıkı gözden<br />
geçirilmesi<br />
Kaynak: U.S.SEC, The Sarbanes-Oxley Act of<br />
2002, (http://www.auditnet.org/articles/SOX&IA.<br />
htm), IIA, “Ensuring There are No Holes in Your<br />
SOX”, Tone at the Top, Issue 22, July 2004, s.1-2<br />
Yasa, bütünü ile bakıldığında kamunun aydınlatılması<br />
ve sorumlulukların artırılması dışındaki<br />
bölümlerinde ağırlıklı olarak çeşitli cezai hükümlere<br />
yer vermektedir. Kanun, ortaya çıkan ve piyasaları<br />
derinden etkileyen global skandallar sonrasında<br />
buna yol açan sermaye piyasası suçlarını<br />
ağır şekilde cezalandırmayı ve böylelikle caydırıcı<br />
olmayı hedeflemiştir .<br />
BUTLER, D.“Global Implications of Sarbanes- Oxley”,<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
Ceza hükümleri dışında yasada, vergi ve Muhasebe<br />
Denetim ve Gözetim Kurulu’na ilişkin düzenlemelere<br />
yer verilmiştir. Yine, İncelemeler ve<br />
Raporlar başlıklı VII. Bölümde, kayıtlı muhasebe<br />
firmalarına, kredi derecelendirme kuruluşlarına<br />
ve yatırım bankalarına ilişkin çeşitli düzenlemeler<br />
yer almaktadır.<br />
Yasa ile, yatırımcıların çıkarlarının korunması ve<br />
hisse senetleri yatırımcılara satılan veya bunlar tarafından<br />
elde tutulan şirketler için bilgi sağlayıcı,<br />
doğru güvenilir ve bağımsız denetim raporlarının<br />
hazırlanması alanlarında kamu çıkarının güçlendirilmesi<br />
amacıyla “Halka Açık Şirket Muhasebe<br />
ve Denetim Gözetim Kurulu” (POB) oluşturulmaktadır.<br />
Bu yasayla, POB’un oluşumu, işlevleri<br />
ve yetkileri ile şirket denetleme kurulları konusunda<br />
ayrıntılı hükümler getirmektedir.<br />
Yaşanan küresel etkili muhasebe ve denetim skandallarının<br />
temelinde belli ölçüde şirket başarısızlıkları<br />
yatmaktadır. Bu başarısızlıkların nedenlerinden<br />
birisi de kurumsal yönetim ile ilgilidir.<br />
2. SARBANES-OXLEY YASASI VE BAĞIMSIZ<br />
DENETİM FİRMALARI<br />
2.1. SOX’da Bağımsız Denetçi Bağımsızlığını<br />
Sağlamaya Yönelik Düzenlemeler<br />
Kurumsal yönetim bağlamında Sarbanes-Oxley<br />
Yasasıyla getirilen ve ülkemiz SPK düzenlemesine<br />
de konu edilen hükümlerden bir diğeri de,<br />
şirketin bağımsız denetimiyle görevli dış denetçi<br />
bağımsızlığının sağlanmasıdır.<br />
Küresel etki yaratan skandalların oluşumunda,<br />
şirketlerin bağımsız denetimiyle görevli dış denetçilerin<br />
görevlerini bağımsız ve objektif biçimde<br />
yapamamaları de etkin rol oynamıştır . Genel<br />
kabul görmüş muhasebe ilkelerine aykırılık ve<br />
uygunsuzluklar ile gerçeğe aykırı finansal raporlamalar,<br />
uzun süredir o şirketleri denetleyen,<br />
muhasebe hilelerine göz yuman ve hatta onlara<br />
etik olmayan “yaratıcı!” muhasebe tekniklerinin<br />
yasalara aykırı kullanımı konusunda danışmanlık<br />
yapan dış denetim firmalarınca da onaylanmış ve<br />
The 2003-IIA International Conference of Internal Auditing,<br />
Hotel MGM, Las Vegas, 22&25 June 2003, s.2-4<br />
SEC, The Sarbanes-Oxley Act of 2002 , md.101-109,<br />
(http://www.auditnet.org/articles/SOX&IA.htm)<br />
FINANCIAL TIMES, Sarbanes-Oxley Work Doubles<br />
Fees for Bıg Accounting Fırms, Feb 9, 2005, s.13<br />
TÜRMOB, ‘Parmalat”, Bilanço Dergisi, Sayı: 88, Şubat<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
yayınladıkları gerçeğe aykırı denetim raporlarıyla<br />
kamu yanıltılmıştır 10 .<br />
Bu olumsuz gelişmelerde, dış denetim firmalarının,<br />
aynı şirketlere hem bağımsız denetim hem<br />
de (gelirlerinin önemli bir kısmını oluşturan) danışmanlık<br />
vb. diğer faaliyetleri birlikte sunması ve<br />
zaman içinde denetim şirketiyle denetlenen müşteri<br />
arasında sıkı menfaat bağlarının ve iş ilişkilerinin<br />
oluşması da önemli bir etken olmuştur.<br />
Dolayısıyla, denetim firması ve denetçi rotasyonun<br />
uygulanmaması ve dış denetim firmalarının<br />
gelirlerinin önemli bir bölümünün denetim ve<br />
danışmanlık hizmeti verilen şirketten sağlanması<br />
nedeniyle, bağımsız denetim firmaları asli görevleri<br />
olan yatırımcıların haklarını korumaktan<br />
uzaklaşıp, ilgili şirket menfaatlerinin korunmasına<br />
odaklanmışlardır 11 .<br />
SOX bu nedenle, denetçi bağımsızlığını sağlamaya<br />
yönelik olarak (ve bu yolla gerçek ve güvenilir<br />
finansal raporlamaların kamuya açıklanmasının<br />
temini için) denetçi bağımsızlığı adı altında ayrı<br />
bir düzenleme getirmiş ve dış denetim firması<br />
tarafından, bağımsız denetim hizmeti verilirken<br />
aynı anda aynı müşteriye aşağıdaki hizmetlerin<br />
verilmesini yasaklamıştır 12 .<br />
Bağımsız Denetim Hizmetleriyle Birlikte Verilmesi Yasaklanan<br />
Hizmetler<br />
• Şirket mali tablolarına ve muhasebe kayıtlarına ilişkin defter<br />
ve kayıt tutma ve benzeri hizmetlerin verilmesi,<br />
• Finansal bilgi sistemlerinin oluşturulması ve uygulanması,<br />
• Değerleme ve ekspertiz hizmetleri verilmesi,<br />
• Hayat sigortası matematiğine ilişkin aktüeryal hizmetlerin<br />
verilmesi,<br />
• Dışarıdan iç denetim hizmeti sağlanması,<br />
• Yönetim ve insan kaynakları hizmetleri sağlanması,<br />
• Broker’lık, dealer’lık, yatırım danışmanlığı ve yatırım bankacılığı<br />
hizmetleri verilmesi,<br />
• Hukuki danışmanlık veya denetim hizmetleri ile ilgili olmayan<br />
diğer uzmanlık hizmetleri verilmesi,<br />
• Kamu Muhasebe Denetim ve Gözetim Kurulu tarafından<br />
belirlenerek yasaklanan diğer hizmetlerin verilmesi<br />
2004, s. 4.<br />
10 GUYDEN, L.&FENDER, E.“Sustaining an Effective<br />
Corporate Governance Structure”, The 2003-IIA International<br />
Conference of Internal Auditing, Hotel MGM,<br />
Las Vegas, 22&25 June 2003, s.8-9<br />
11 “Policy Reforms in the Aftermath of Accounting Scandals“<br />
,Journal of Accounting and Public PoIıcy, Vol.21,<br />
issue 4-5, Wınter2002, s.281<br />
12 SEC, The Sarbanes-Oxley Act of 2002 , md.201<br />
görüş<br />
BÜLTEN
görüş<br />
BÜLTEN<br />
<br />
Bağımsız denetim firmalarına, denetim hizmeti<br />
verdiği bir müşterisi için, vergi ile ilgili hizmetler<br />
dahil, denetimle ilgili olmayan ve yukarıda<br />
sayılmayan herhangi bir faaliyetle, şirket denetim<br />
komitesinin önceden onaylamış olması şartıyla iştigal<br />
etme izni verilmiştir.<br />
Denetçi bağımsızlığına ve denetim hizmetinden<br />
kaynaklanabilecek menfaat çatışmalarının önlenmesine<br />
ilişkin SOX tarafından farklı bir düzenleme<br />
daha getirilmiştir. Yasada, denetim hizmeti<br />
alan müşteri işletmedeki bazı yönetici ve çalışanların<br />
(CEO, CFO, CAO) daha önce, şirkete denetim<br />
hizmeti veren dış denetim firmasında çalışmış<br />
olması durumunda, bağımsız dış denetim<br />
firmasının şirkete denetim hizmeti veremeyeceği<br />
hüküm altına alınmıştır 13 .<br />
Ayrıca, kamu menfaati için gerekli ve uygun olması,<br />
yatırımcıların korunması amacıyla uyumlu<br />
olması ve SEC’nin Muhasebe Denetim ve Gözetim<br />
Kurulu üzerindeki denetim ve gözetimine ilişkin<br />
kurallar çerçevesinde SEC tarafından incelemeye<br />
tabi olması koşulları ile Muhasebe Denetim ve<br />
Gözetim Kurulu’na; münferit olay bazında herhangi<br />
bir kişiyi, ihraççıyı, dış denetim firmasını<br />
ve sözleşmeyi yukarıda sayılan yasaklardan muaf<br />
tutabilme yetkisi tanınmıştır.<br />
Ayrıca, yasanın yine denetçi bağımsızlığı başlığını<br />
taşıyan bölümünde 204. maddede dış denetim<br />
raporlarının denetim komitesine verilme şartının<br />
getirilmesi ve 206. maddede finansal raporlama<br />
konusunda üst yönetimle dış denetçi arasında<br />
oluşacak ihtilaflarda denetim komitesinin aracılık<br />
üstlenmesi de kurumsal yönetim ve denetçi<br />
sorumluluğu anlamında önemli bir düzenleme<br />
olmuştur.<br />
Denetçi bağımsızlığının ve objektifliğinin yeniden<br />
tesisine yönelik bu düzenlemelerin, isabetli<br />
olduğu değerlendirilmekle beraber, skandalların<br />
oluşumu sonrasında çıkarılması nedeniyle ABD<br />
açısından proaktif olmayıp “reaktif ” bir nitelik<br />
taşımaktadır.<br />
13 IOSCO, Principles of Auditor Independence and the<br />
Role of Corporate Governance in Monitoring an Auditor’s<br />
Independence, A Statement of the Technical Committee<br />
of the IOSCO, October 2002, (www.iosco.org/pubdocs/<br />
pdf (erişim 11.06.2005).<br />
2.2. Bağımsız Denetim Firmalarına İlişkin Getirilen<br />
Düzenlemeler ve Sorumluluklar<br />
Bağımsız denetimin amacı, firmanın muhasebe ve<br />
iç kontrol sistemi (İKS) ile hesapların ve finansal<br />
raporlamanın doğruluğu ve güvenilirliğinin sağlanması<br />
ve finansal yılın bitimini takiben yapacağı<br />
denetimde uygulayacağı işlemlerin türünü ve derinliğini<br />
belirlemektir.<br />
SOX ile, şirketlerin güvenilirliği yanısıra, bağımsız<br />
denetim faaliyetlerinin de güvenilirliğinin sağlanması<br />
amaçlanmıştır. Bu bağlamda, daha önce<br />
de belirtiliği gibi, dış denetim firması tarafından,<br />
bağımsız denetim hizmeti verilirken aynı anda<br />
aynı müşteriye danışmanlık vb.hizmetlerin verilmesini<br />
yasaklamıştır.<br />
Ayrıca, yasanın üçüncü bölümü uyarınca, şirket<br />
çalışanlarının (görevli ve/veya yönetici) finansal<br />
tabloların yanıltıcı olmasını sağlamak yönünde<br />
dış denetçiyi hileli olarak etkilemesi, yanlış yönlendirmesi<br />
ve manipüle etmesi yasaklanmıştır. Bu<br />
bağlamda, bağımsız denetim hizmetlerinde öne<br />
çıkan hususlardan birisi de iç kontrol ve iç kontrol<br />
sistemlerinin varlığı ve/veya etkinliğinin daha<br />
sıkı biçimde denetimidir. Yasa, iç kontrol sistemlerinin<br />
yapılandırılmasında işletme yönetimlerine<br />
önemli sorumluluklar getirmesinin yanı sıra, iç<br />
ve dış denetçilerin denetim hizmetinin verilmesi<br />
esnasında yakın işbirliği içinde olmalarını da öngörmektedir.<br />
SOX ile, işletme yönetimine benzer şekilde bağımsız<br />
dış denetçilerin iç kontrol konusunda yüklendiği<br />
sorumluluk ve yükümlülükler de artırılmıştır.<br />
Yasa uyarınca, bağımsız dış denetçilerin İKSni<br />
inceleme yanında, işletmede uygun iç kontrol bileşenlerinin<br />
kullanılıp kullanılmadığı, yönetimin<br />
iç kontrollere dair değerlendirmesinin önemli bir<br />
hatayı içerip içermediği, yönetimin değerlendirmesinin<br />
genel kabul görmüş standartlara uygun<br />
yapılıp yapılmadığı, iç kontrollerdeki kayda değer<br />
eksikliklerin, kontrol zayıflıklarının ve varılan sonuçların<br />
açıklanıp açıklanmadığı gibi hususları<br />
değerlendirmesi öngörülmüştür. Bu doğrultuda,<br />
iç kontrol sisteminin etkinliğine yönelik olarak<br />
yönetimce hazırlanan iç kontrol raporunu da ayrıca<br />
tasdik etmeleri zorunlu kılınmıştır.<br />
Tasdik (attestation), bağımsız denetçilerin işlet-<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
meye ilişkin İKS hakkında genel ve sınırlı bilgi<br />
edinmelerini aşacak tarzda, sistemin etkinliğini<br />
teyit ve onay anlamında İKS raporuna bizzat imza<br />
koyarak bu konudaki sorumluluğun üstlenilmesidir.<br />
Bu doğrultuda, bağımsız denetim şirketi, şirket<br />
yönetimince yapılacak iç kontrol değerlendirmesinin<br />
doğruluğunu ve gerçeğe uygunluğunu ve<br />
raporda iç kontrole ilişkin yukarıda yer alan diğer<br />
yönetim beyanlarını teyit etmesi ve onaylaması<br />
gerekmektedir 14 .<br />
Bağımsız dış denetim firmasının, denetim hizmeti<br />
verdikleri şirketin bağımsız denetimine ilişkin<br />
hazırladıkları raporu, doğrudan denetim komitesine<br />
vermesi öngörülmüştür. Bağımsız dış denetim<br />
firması, şirketlerin bağımsız dış denetimini<br />
yapmak, denetim raporu düzenlemek, şirketin<br />
kamuya yaptığı finansal raporlamaları ve iç kontrol<br />
raporunu tasdik etmekle yükümlü kılınmıştır<br />
(md.204).<br />
SOX ile bağımsız dış denetim firmalarının şu konularda<br />
denetim komitesine rapor sunması öngörülmüştür.<br />
(muhasebe politikaları ve uygulamaları,<br />
finansal bilgi ve raporların genel kabul görmüş<br />
muhasebe ilkelerine uygunluğu, şirketin yönetim<br />
görevleri ile iş yapış yöntemleri, sonuçları ve denetim<br />
firmasınca özellikle tercih edilen yöntem, bu<br />
yöntemin seçimi durumunda ortaya çıkabilecek sonuçlar,<br />
dış denetim firmasıyla şirket yönetimi arasında<br />
yapılan yazılı iletişim materyali vb.)<br />
Şirket yöneticileri ile bağımsız dış denetim firması<br />
arasında yapılan önemli yazışmaların da denetim<br />
komitesine sunulması gerekmektedir.<br />
İç kontrol konusundaki sorumluluğun şirket üst<br />
yönetimi, bağımsız dış denetçi ve iç denetçiler<br />
arasında paylaştırıldığı, dış denetim konusundaki<br />
sorumluluğun ise yönetim, denetim komitesi ve<br />
bağımsız denetçi arasında paylaştırıldığı görülmektedir.<br />
SOX ile denetçilerin bağımsızlığının sağlanması<br />
için getirilen ve ülkemiz düzenlemesinde de baz<br />
alınan önemli düzenlemelerden birisi de dış denetçi<br />
rotasyonu ile ilgilidir 15 . Yasanın 203 ve 207.<br />
maddelerinde rotasyon konusu düzenlenmiştir.<br />
14 IOMA, Companies and Auditors Clash over Internal<br />
Control Reporting, IOMA’s Report on Financial Analysis,<br />
Planning and Reporting, Volume 3, No:2, NY, September<br />
2003, s.2-4<br />
15 SEC, The Sarbanes-Oxley Act of 2002 , md.203<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
203.maddede denetim ortağının rotasyonu düzenlenmiştir.<br />
Denetimde yer alan sorumlu ortak<br />
baş denetçinin veya denetimin gözetiminden sorumlu<br />
ortak denetçinin, geçmişe yönelik olarak 5<br />
yıl üst üste şirkete ilişkin denetimlerde görev alması<br />
yasaklanmıştır. Ayrıca, Şirkete ilişkin denetimlerde<br />
görev alacak denetçilerin rotasyona tabi<br />
tutulması esastır.<br />
207. maddede ise denetim firmalarının rotasyon<br />
zorunluluğuna ilişkin inceleme hususu düzenlenmiştir.<br />
Halka açık şirket denetiminde bulunan<br />
bağımsız dış denetim firmalarının rotasyona tabi<br />
tutulması öngörülmüştür.<br />
Ayrıca, bağımsız dış denetim ve denetim dışı hizmetlerin<br />
yapılması ön onay alınma koşuluna bağlanmıştır.<br />
SONUÇ<br />
Sarbanes-Oxley Yasası uygulamada etkisini hemen<br />
göstermiş ve deyim yerindeyse içinde bulunduğumuz<br />
süreçte muhasebe ve denetim dahil<br />
tüm yasal düzenleme çerçeveleri (regulatory framework)<br />
ile kurumsal yönetim (corporate governance)<br />
sürecinin oluşturulmasında dikkate alınan<br />
küresel bir dönüm noktası haline gelmiştir.<br />
Muhasebe ve denetim uygulamaları üzerinde çok<br />
köklü değişiklikler ve sorumluluklar getiren SOX<br />
kapsamında, diğer kısıtlayıcı ve disipline edici düzenlemelerle<br />
birlikte bağımsız dış denetçinin sorumlulukları<br />
da önemli ölçüde artırılmıştır.<br />
Buna karşın, kısıtlayıcı, kurumsal ve cezai sorumlulukları<br />
artırıcı çok sayıda düzenleme içermesine<br />
rağmen, bağımsız denetim firmalarında faaliyet<br />
hacminin artması şeklinde bir gelişme yaşanmıştır.<br />
Sarbanes-Oxley Yasası ve ilgili mevzuat uyarınca<br />
denetim firmalarınca yerine getirilmesi zorunlu<br />
hale getirilmiş yeni işler nedeniyle, dört büyük<br />
denetim firmasının ABD’de faaliyet gösteren müşterilerinden<br />
aldığı denetim ücretleri ikiye katlanmıştır.<br />
Örneğin, yasanın ilgili maddesi uyarınca<br />
iç kontrol faaliyetleri kapsamında üstlendiği işler<br />
nedeniyle aldığı denetim ücretlerinin, PwC’de %<br />
134, KPMG’de % 109, Ernst&Young’da % 96 ve<br />
Deloitte’da % 78 oranında arttığı gözlenmiştir. 16<br />
16 FINANCIAL TIMES, a.g.k., s.28<br />
görüş<br />
BÜLTEN<br />
10
görüş<br />
BÜLTEN<br />
11<br />
Bilindiği üzere;<br />
– İplikler ve iplik imali için hazırlanan her nevi<br />
filamentler, lifler, vb. (Pamuktan, yünden, tiftikten,<br />
hayvan kıllarından, ipekten, sentetikten, suni<br />
maddelerden, dokumaya elverişli her nevi maddelerden<br />
veya bunların karışımlarından elde edilenler),<br />
– Pamuklu, yünlü, ipekli, sentetik, suni veya bunların<br />
karışımlarından örme dahil her nevi mensucat<br />
(pamuk, keten, ipek, sentetik, suni, kauçuk<br />
iplik, lif ve benzerleriyle, hayvan kıllarıyla, dokumaya<br />
elverişli maddelerle veya bunların karışımları<br />
ile birlikte; el tezgahlarında veya diğer şekillerde<br />
dokunsun dokunmasın, ağartılmış, boyanmış,<br />
baskılı vb. şekillerde olsun olmasın), emdirilmiş,<br />
sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş dokumaya<br />
elverişli mensucat, dokunmamış mensucat,<br />
vatka, keçe ile her nevi dantela, kordela, kordon ve<br />
işlemeler,<br />
– Yukarıdaki yazılı mensucat, vatka, keçe ve dantela,<br />
kordela, kordon ve işlemelerden mamul; iç<br />
ve dış giyim eşyası (şapka, kravat, kaşkol, kemer,<br />
çorap, eldiven vb. dahil), havlu, bornoz, perde,<br />
çarşaf, yastık, yorgan, battaniye, uyku tulumu, her<br />
türlü kılıf ve örtüler ile bunların benzeri ev tekstil<br />
ürünleri (taşıtlarda kullanılanlar dahil) (yataklar<br />
hariç),<br />
– İşlenmiş post, deri ve köseleler ile bunların taklitleri<br />
ve bunlardan mamul giyim eşyası (şapka,<br />
kemer, kravat, eldiven ve benzerleri dahil),<br />
– Her nevi maddeden mamul ayakkabı, terlik,<br />
çizme ve benzerleri, Her nevi maddeden mamul<br />
çanta, bavul, valiz ve benzerleri, Halılar ve diğer<br />
dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları,”<br />
9 Mart 2006 tarihinden itibaren %8 oranında Katma<br />
Değer Vergisine tabi olacaktır. Bu husus Bakanlar<br />
Kurulu tarafından belirlenmiştir.<br />
Açıklanması Gereken Hususlar<br />
Tekstil ve konfeksiyon sektörünün yanı sıra KDV<br />
indirimine konu edilen sektörler de bulunmaktadır.<br />
İHRACATÇI NE YAPMALI?<br />
KDV’DE VERGİ<br />
PLANLAMASI NASIL<br />
OLMALI? (*)<br />
Şükrü ŞENALP (**)<br />
Bunlar;<br />
• Deri ve deriden mamul konfeksiyon sektörü,<br />
• Mamul hale getirilmiş ayakkabı sektörü,<br />
• Mamul saraciye ürünleri sektörü,<br />
• Halıcılık sektörüdür. Ancak, Bakanlar Kurulu<br />
Kararı ile KDV oranı %18’den %8’e indirilen<br />
ilk madde ve malzemeler ile mamuller ve bunların<br />
üretilmesi için dışarıdan sağlanan fayda ve<br />
hizmetlerde farklı oranlar uygulamada kendisini<br />
göstermektedir. Şöyle ki;<br />
Tekstil Sektörü Bakımından: Bu sektörün ilk<br />
madde ve malzemesi niteliğinde olan,<br />
– İplikler ve iplik imali için hazırlanan her nevi filamentler,<br />
lifler, vb. ‘nde KDV oranı %8’e indirilmiştir.<br />
Ancak, bu sektörün diğer girdileri ile dışarıdan<br />
sağlanan fayda ve hizmetlerinde KDV oranı %18<br />
olarak devam etmektedir.<br />
Konfeksiyon Sektörü Bakımından: Bu sektörün<br />
ilk madde ve malzemesi niteliğinde olan,<br />
– Pamuklu, yünlü, ipekli, sentetik, suni veya bunların<br />
karışımlarından örme dahil her nevi mensucat,<br />
emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine<br />
edilmiş dokumaya elverişli mensucat, dokunmamış<br />
mensucat, vatka, keçe ile her nevi dantela,<br />
kordela, kordon ve işlemelerde KDV oranı %8’e<br />
indirilmiştir. Ancak, bu sektörün diğer girdileri ile<br />
(*)<br />
Bursa SMMMO Yayın Organı Bilanço’dan alınmıştır.<br />
(**)<br />
YMM<br />
Galatasaray Üniversitesi Öğr. Gör.<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetlerinde KDV<br />
Oranı %18 olarak devam etmektedir.<br />
– Bunlara örnek olarak ve kişisel yorumumuzu<br />
ekleyerek, öncelikle ilk madde malzeme sınıflaması<br />
içerisinde yer alan konfeksiyon yan malzemelerinin<br />
yukarıda sayılanlarının tümü ile her<br />
türlü ambalaj malzemesi ve işletme malzemelerini<br />
ekleyebiliriz. Bununla birlikte, dışarıdan sağlanan<br />
fayda ve hizmetler niteliğinde olan ve konfeksiyon<br />
sektörünün üretimde ayrılmaz birer unsuru olan<br />
kumaş boyama genel çerçevesinde tanımlanabilecek<br />
her türlü işlem (Apre, boya, baskı, yıkama,<br />
ütü, şardon, emprime vb.), fason dikim, fason nakış,<br />
fason ütü ve kalite kontrol ile paketleme vb.’nin<br />
KDV oranı %18 olarak devam etmektedir.<br />
– Ayrıca, genel üretim giderleri içerisinde yer alan<br />
elektrik, doğalgaz, bakım onarım vb. nde de KDV<br />
Oranı %18 olarak devam etmektedir.<br />
Deri Sektörü Bakımından: Bu sektörün ilk madde<br />
ve malzemesi niteliğinde olan,<br />
– İşlenmiş post, deri ve köseleler ile bunların taklitleri<br />
ve bunlardan mamul giyim eşyası nda KDV<br />
oranı %8’e indirilmiştir. Ancak, bu sektörün diğer<br />
girdileri ile dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetlerinde<br />
KDV Oranı %18 olarak devam etmektedir.<br />
Ayakkabı Sektörü Bakımından: Bu sektörün ilk<br />
madde ve malzemesi niteliğinde olan,<br />
– Deri ve köseleler ile bunların taklitlerinde KDV<br />
oranı %8’e indirilmiştir. Ancak, bu sektörün diğer<br />
girdileri ile dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetlerinde<br />
KDV Oranı %18 olarak devam etmektedir.<br />
Saraciye Sektörü Bakımından: Bu sektörün ilk<br />
madde ve malzemesi niteliğinde olan,<br />
– Deri ve köseleler ile bunların taklitlerinde KDV<br />
oranı %8’e indirilmiştir. Ancak, bu sektörün diğer<br />
girdileri ile dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetlerinde<br />
KDV Oranı %18 olarak devam etmektedir.<br />
Halı Sektörü Bakımından: Bu sektörün ilk madde<br />
ve malzemesi niteliğinde olan,<br />
– İplikler ve iplik imali için hazırlanan her nevi filamentler,<br />
lifler, vb. ‘nde KDV oranı %8’e indirilmiştir.<br />
Ancak, bu sektörün diğer girdileri ile dışarıdan<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
sağlanan fayda ve hizmetlerinde KDV oranı %18<br />
olarak devam etmektedir.<br />
Bakanlar Kurulu Kararı Yorumlanabilir mi?<br />
KDV oranı indirilen ürünlerde dikkate değer bir<br />
nokta, ve benzerleri ifadesidir. Kanımızca burada<br />
sınırlar çizilmiş ve/veya genişletilmiştir. Şöyle ki;<br />
– İplikler ve iplik imali için hazırlanan her nevi filamentler,<br />
lifler, vb. ifadesi ile kapsam geniş tutulur<br />
iken,<br />
– Pamuklu, yünlü, ipekli, sentetik, suni veya bunların<br />
karışımlarından örme dahil her nevi mensucat,<br />
emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine<br />
edilmiş dokumaya elverişli mensucat, dokunmamış<br />
mensucat, vatka, keçe ile her nevi dantela,<br />
kordela, kordon ve işlemelerde, ifadesi ile kapsam<br />
daraltılmış ve sadece burada zikredilenlerde KDV<br />
indirimi yapılmıştır.<br />
Örnek olarak yukarıda belirttiğimiz hususlar uygulamada<br />
vergi ziyaına neden olabilecek sonuçlar<br />
doğuracaktır.<br />
KDV İndiriminin İhracata Etkileri<br />
Aşağıdaki tabloda Hazır Giyim, Tekstil, Deri ve<br />
Halı Sektörlerinin Şubat 2006 ihracat rakamları<br />
görülmektedir. KDV indiriminin ihracattaki genel<br />
düşüşü karşılamasının mümkün olmadığını görebilmek<br />
için kahin olmaya gerek yoktur. Bir başka<br />
deyişle KDV bir maliyet unsuru değildir. Tüketim<br />
üzerinden alınan bir vergi türüdür. KDV indirimi<br />
nihai tüketici yönünden bir avantaj olarak değerlendirilebilir.<br />
İhracatçı yönünden ele alındığında KDV’nin sadece<br />
ve sadece finansal bir iyileştirme olduğu düşünülebilir<br />
ki bu düşünce bile tek başına yanlıştır. Çünkü;<br />
Hazır Giyim, Tekstil, Deri ve Halı Sektörlerinin iç<br />
piyasada ulaştığı kredilendirme 4-6 aya ulaşmıştır.<br />
Yani bir başka deyimle ihracatçı satın aldığı ürünün<br />
KDV’ni 4-6 ay sonra ödemektedir.<br />
Kanımızca, sınırlı KDV indirimi iplik üreticisi ve<br />
deri üreticisi firmalar açısından yararlı olmuştur.<br />
Şöyle ki; Bilindiği üzere (I) sayılı listede yer alan<br />
teslim ve hizmetler için, KDV Oranı % 1’dir. Bunlar<br />
arasında, Kütlü ve elyaf pamuk, linter pamuk,<br />
görüş<br />
BÜLTEN<br />
12
görüş<br />
BÜLTEN<br />
13<br />
pamuk lifi döküntüleri, natürel veya tops haldeki<br />
tiftik, yün ve yapağı, Türk Gümrük Tarife Cetvelinin<br />
41.01 pozisyonundaki sığır ve atların, 41.02<br />
pozisyonundaki koyun ve kuzuların (astragan<br />
veya karakul, persaniye, breitschwanz ve benzerleri,<br />
Hint, Çin, Moğolistan ve Tibet kuzuları hariç),<br />
41.03 pozisyonundaki keçi ve oğlakların (Yemen,<br />
Moğolistan ve Tibet keçi ve oğlakları hariç) ham<br />
post ve derileri yer almaktadır. Bu firmaların ürettikleri<br />
mamuller yukarıda sayılan Hazır Giyim,<br />
Tekstil, Deri ve Halı Sektörlerinin ilk madde ve<br />
malzemeleri arasında yer almaktadır. Yukarıda<br />
belirttiğimiz 4-6 aylık iç piyasa kredilendirmesinde<br />
adı geçen sektör dezavantajlı durumdaydı.<br />
KDV indirimi ile bu pozisyonunu 10 puanlık değiştirmiş<br />
durumdadır.<br />
Bir başka deyişle ihracatçı bu sınırlı KDV indiriminden<br />
avantajlı çıkmamıştır.<br />
İhracatçı Ne Yapmalı? Vergi Planlaması...<br />
Aksesuar ile fason tekstil ve konfeksiyon işlerindeki<br />
KDV’nin % 18 olarak kalması nedeniyle, ihracatçının<br />
KDV yükünü mahsup ile veya iç piyasa<br />
satışlarından tahsil edeceği KDV’den indirim yoluyla<br />
gidermesi mümkün olamayacaktır. Çünkü,<br />
özellikle konfeksiyon sektöründe fason imalatın<br />
çok yaygın olduğu bir olgudur. Maliyetlerinin %<br />
40-50 arasındaki kısmının % 8 KDV’li kumaş ve<br />
KDV’ye tabi olmayan işçilik girdilerinin toplamından<br />
oluştuğu, kalan girdi kalemlerinin ise %<br />
18 KDV’li olması nedeniyle, konfeksiyon sektörünün<br />
üzerindeki KDV yükü 10-14 puan arasında<br />
olacaktır. Konuyu basit bir örnek uygulama ile<br />
açıklayalım ve yüklenilen KDV yönünden başa<br />
baş analizi yapalım;<br />
Örneğimizde yer alan ihracatçı KDV indiriminden<br />
sonra 100.000,00 YTL tutarında satış yapmış<br />
olsun. Hesaplanan KDV 8.000,00 YTL olacaktır.<br />
Sözü edilen firma yüklendiği KDV’nin ½ sini %18<br />
ve diğer ½ sini de %8 oranında yüklendiğini varsayalım.<br />
Bu durumda adı geçen firmanın yüklendiği<br />
KDV de başa baş noktası aşağıda gösterildiği<br />
gibi ortaya çıkmaktadır.<br />
Başa baş analizinde de görüleceği üzere, ihracatçı<br />
esas itibariyle sektörün tüm unsurlarını kapsayan<br />
bir KDV indirimi söz konusu olmadığı için yeni<br />
bir KDV maliyeti ile karşı karşıya kalması söz konusu<br />
olabilecektir. Sektörün asıl talebi olan istihdam<br />
üzerindeki ağır vergi ve sosyal güvenlik yükü<br />
ile diğer girdi maliyetlerinde azalma olmadığı için<br />
uluslar arası rekabette şansı daha da azalmış görülmektedir.<br />
Örneğimizde yer alan tablo, firmadan firmaya<br />
ve/veya her bir KDV döneminde farklı oranlarda<br />
oluşmaktadır. Ne Yapmalı? Taşlar Yerinden Oynadı.<br />
Ne yapmalı sorusunun cevabına gelmeden önce<br />
ülkemizdeki ihracat işlemlerinin nasıl gerçekleştiğini<br />
hatırlatmakta fayda vardır.<br />
Sınırlı KDV İndirimi yapılan Hazır Giyim, Tekstil,<br />
Deri ve Halı Sektörlerinin ihracat işlemleri ağırlıklı<br />
olarak aşağıdaki şekillerde gerçekleşmektedir.<br />
Bunlar;<br />
1. Aracı ihracatçı vasıtasıyla, bunlar genellikle Dış<br />
Ticaret Sermaye Şirketleri veya Sektörel Dış Ticaret<br />
Sermaye Şirketleri vasıtasıyla,<br />
2. İmalatçının direkt olarak ihracatı ile,<br />
3. İhraç kayıtlı yurtiçi teslimleri ile.<br />
Birinci uygulama ülkemizde yaygın olarak kullanılan<br />
yöntemlerden en önemlisidir. Burada imalatçılar<br />
bağlantılarını kendileri yaparak, imalat ve<br />
dış ticaretin tüm risklerini kendileri üstlenerek<br />
sadece ve sadece KDV iadesinde işlem hızı bakımından<br />
tercih edilen bir yöntemdir. Bu tür işlemlerde,<br />
imalatçı firmalar aracılı ihracat sözleşmesi<br />
kapsamında düzenledikleri faturaların KDV ni<br />
1,5 – 2 aylık süre içinde sözü edilen firmalardan<br />
tahsil ederek finansal güçlüklerini aşmaktadırlar.<br />
Bu uygulamada genellikle firmalar üzerindeki<br />
KDV yükü minimum düzeyde gerçekleşmektedir.<br />
İmalatçılar bu işlemler için hizmet bedeli adı altında<br />
iade aldıkları KDV’nin bir bölümünü adı geçen<br />
firmalarda bırakmaktadırlar.<br />
TEK TİP ÜRÜN İÇİN KDV BAŞABAŞ ANA-<br />
LİZİ<br />
Satış Tutarı<br />
Hesaplanan Katma Değer Vergisi %8<br />
Birim başına ödenen %8 KDV<br />
100.000,00 YTL<br />
8.000,00 YTL<br />
4.000,00 YTL<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
1 2 3 4 5 6<br />
Üretilen ve<br />
Satılan Miktar<br />
Birim Başına<br />
Ödenen %18 KDV<br />
Birim Başına<br />
Ödenen %8 KDV<br />
Toplam<br />
Yüklenilen KDV<br />
Tahsil Edilen<br />
KDV<br />
KDV Durumu<br />
1 12.000,00 YTL 4.000,00 YTL 16.000,00 YTL 8.000,00 YTL 8.000,00 YTL<br />
1 11.000,00 YTL 4.000,00 YTL 15.000,00 YTL 8.000,00 YTL 7.000,00 YTL<br />
1 10.000,00 YTL 4.000,00 YTL 14.000,00 YTL 8.000,00 YTL 6.000,00 YTL<br />
1 9.000,00 YTL 4.000,00 YTL 13.000,00 YTL 8.000,00 YTL 5.000,00 YTL<br />
1 8.000,00 YTL 4.000,00 YTL 12.000,00 YTL 8.000,00 YTL 4.000,00 YTL<br />
1 7.000,00 YTL 4.000,00 YTL 11.000,00 YTL 8.000,00 YTL 3.000,00 YTL<br />
1 6.000,00 YTL 4.000,00 YTL 10.000,00 YTL 8.000,00 YTL 2.000,00 YTL<br />
1 5.000,00 YTL 4.000,00 YTL 9.000,00 YTL 8.000,00 YTL 1.000,00 YTL<br />
1 4.000,00 YTL 4.000,00 YTL 8.000,00 YTL 8.000,00 YTL 0,00 YTL<br />
1 3.000,00 YTL 4.000,00 YTL 7.000,00 YTL 8.000,00 YTL 1.000,00 YTL<br />
görüş<br />
Ancak, sınırlı KDV indirimi sonucu imalatçı<br />
firmalar, daha önce %18 oranında aldıkları<br />
KDV’ni bundan böyle %8 oranında alacaklar.<br />
Yüklendikleri verginin bu oranın üzerinde olması<br />
durumunda İndirimli Oran Uygulamasına<br />
gelecekler ve yüklendikleri verginin arta kalanı,<br />
Maliye Bakanlığı yeni bir düzenleme yapmaz<br />
ise bir yıl sonra iadesi mümkün olacak, hem<br />
de 2005 yılı için geçerli tutar olan 10.000,00<br />
YTL’den vazgeçecekler. Bu tutar 2006 yılında<br />
yeniden değerleme katsayısı ile yükseltilecek.<br />
İkinci uygulamada fazla sorun görülmüyor.<br />
İmalatçı direkt olarak ihracatını bizzat kendisi<br />
gerçekleştirecek olur ise, yüklendiği KDV’nin<br />
hangi oranda olup olmadığına bakılmaksızın<br />
tamamını iade olarak talep edebilecektir. Talep<br />
ettiği iadesi gereken KDV’nin kendi vergi<br />
borçlarına mahsubu, SSK borçlarına mahsubu<br />
ve Gümrükte ödenecek vergilere mahsubu ile<br />
alt firmaların ödeyeceği vergilere de mahsubu<br />
imkan dahilindedir.<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
Üçüncü uygulamada ise ikinci uygulamaya benzer<br />
bir durum mevcuttur. Bir başka deyişle ihracatın<br />
gerçekleşmesi ile birlikte yüklenilen vergilerin<br />
tamamı iade ve mahsuba konu edilebilecektir.<br />
Sonuç ve Önerilerimiz<br />
KDV’nin sınırlı indiriminin Hazır Giyim, Tekstil,<br />
Deri ve Halı Sektörlerinin kısa vadeli sorunlarını<br />
çözmenin ötesinde yeni maliyetleri de beraberinde<br />
getirebileceğini düşünüyoruz. KDV indiriminin<br />
sektörlerin tüm unsurlarını kapsamamış<br />
oluşu dengeleri değiştirmiş, finansal planlamaları<br />
bozmuştur. Taşlar yerinden oynamıştır.<br />
İç piyasada tüketici açısından olumlu denilebilecek<br />
bu gelişmenin, ithalatın da ucuzlamış olduğunu<br />
ve tüketici eğilimlerinin bu yönde gelişebileceğini<br />
de göz ardı etmemek gerekir. Dünya markaları ile<br />
rekabet edebilecek enstrümanları olmayan veya<br />
bunları yitirmiş olan Hazır Giyim, Tekstil, Deri ve<br />
Halı Sektörlerinin maliyetler ve kalite açısından<br />
kendisini bir kere daha test etmek zamanıdır.<br />
İhracat yapan Hazır Giyim, Tekstil, Deri ve Halı<br />
Sektörlerinin KDV yönünden vergi planlaması<br />
yaparken, yukarıda belirttiğimiz alternatifleri<br />
enine boyuna değerlendirerek karar vermelerini<br />
öneririz.<br />
BÜLTEN<br />
14
SOSYAL GÜVENLİK REFORMU (!)<br />
yorum<br />
BÜLTEN<br />
15<br />
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası<br />
Kanunu, işçi ve memur sendikaları ile<br />
çeşitli meslek kuruluşlarının ve sivil toplum<br />
örgütlerinin yoğun tepkilerine karşın, geçtiğimiz<br />
günlerde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde<br />
kabul edildi. Yarım asırlık sosyal güvenlik sistemimizi<br />
baştan aşağı değiştiren ve ne getirip<br />
ne götürdüğü pek çok kimse tarafından henüz<br />
anlaşılamayan Kanunla ilgili tartışmalar ve tepkiler<br />
sürmektedir.<br />
Uzun zamandır üzerinde çalışılan ve başından<br />
itibaren kamuoyuna sosyal güvenlik reformu<br />
olarak yansıtılan bu Kanunun temel amacı sistemin<br />
finansman açıkları nedeniyle genel bütçeden<br />
aktarılan kaynağı en aza indirmektir. Bu<br />
amaçla kimi haklar kaldırılmış, kimi haklar geriye<br />
götürülmüş ve yeni yükümlülükler getirilmiştir.<br />
Yasa, daha iyi bir sosyal sigorta ve sağlık<br />
sistemi beklentilerini boşa çıkartmış ve toplumda<br />
hayal kırıklığı yaratmıştır.<br />
Tüm çalışanları, emekli dul ve yetimleri yakından<br />
ilgilendirmesi nedeniyle toplumun her kesiminde<br />
yasanın içeriği tartışılmakta ve olası hak kayıpları<br />
konusunda farklı yorumlar yapılmaktadır.<br />
Üç ayrı sosyal sigorta rejimini ve mevzuatını teke<br />
indiren bu yasanın ne getirip ne götürdüğünün<br />
ve hak kayıplarına yol açıp açmadığının doğru<br />
yorumlanabilmesi için; hizmet akdiyle çalışanlar,<br />
memurlar ve bağımsız çalışanlar bakımından<br />
ayrı ayrı değerlendirilmesi ve özellikle geçiş hükümlerinin<br />
dikkatle incelenmesi gerekmektedir.<br />
Keza ülkemizde ilk defa uygulamaya girecek genel<br />
sağlık sigortası ile ilgili düzenlemeler de ayrı<br />
bir inceleme konusudur.<br />
(*)<br />
SMMM<br />
M. Kemal OKTAR (*)<br />
Bu yazımızda geriye götürülen, kaldırılan haklar<br />
ve getirilen yeni yükümlülüklerden bazıları<br />
değerlendirilmeye çalışılmıştır.<br />
1. Emeklilik için doldurulması gereken prim<br />
ödeme gün sayısı ve yaş artırıldı<br />
İlk defa 2007 yılında çalışmaya başlayan sigortalıların<br />
yaşlılık aylığından yararlanabilmeleri<br />
için en az 7100 gün prim ödemiş olmaları gerekecek.<br />
Sonraki yıllarda çalışmaya başlayan<br />
sigortalılar için prim ödeme gün sayısı koşulu<br />
her takvim yılının başında yüz gün artacak<br />
ve ilk defa 2026 yılında sigortalı olacaklar için<br />
9000 güne ulaşacak.<br />
Yeni Yasa’da kadın sigortalılar için 58, erkek sigortalılar<br />
için 60 olarak tespit edilen emeklilik<br />
yaşının 2036 yılından itibaren kademeli şekilde<br />
artırılması ve 2048 yılından itibaren kadın ve<br />
erkek sigortalılar için 65 olarak uygulanması<br />
hükme bağlanmıştır. Bu düzenleme ilk bakışta<br />
2036 yılına kadar emeklilik yaşı artışından kimsenin<br />
etkilenmeyeceği izlenimi vermektedir.<br />
Oysa Kanunun yürürlüğe gireceği 01.01.2007<br />
tarihinde 29 yaşını doldurmamış kadın sigortalıların<br />
58 yaşını, 31 yaşını doldurmamış erkek<br />
sigortalıların da 60 yaşını 01.01.2036 tarihinden<br />
önce doldurmaları fiilen mümkün olmadığından;<br />
sigortalılıkları 01.01.2007 tarihinde<br />
başlamış olsa dahi, bu tarihte 29 yaşını doldurmamış<br />
kadın ve 31 yaşını doldurmamış erkek<br />
sigortalıların tümü 2036 yılından itibaren kademeli<br />
olarak yükselen emeklilik yaşlarına tabi<br />
olacaklardır. Dolayısıyla Kanunun yürürlüğe<br />
gireceği tarihten sonra ve genç yaşlarda çalışma<br />
yaşamına giren sigortalılar 65 yaşından önce<br />
emekli olamayacaklar.<br />
2. Aylık bağlama oranları kademeli olarak<br />
% 50’ ye düşecek<br />
Yürürlükten kaldırılan 506 sayılı Sosyal Sigortalar<br />
Kanununa göre; 9000 gün prim ödeyen<br />
sigortalılara bağlanan yaşlılık aylığının oranı %<br />
65 olmakta idi.<br />
Yeni yasaya göre; aylık bağlama oranı sigortalının<br />
prim ödeme süresinin her 360 günü için<br />
2015 yılı sonuna kadar % 2,5 ve 2016 yılı başından<br />
itibaren de % 2 uygulanmak suretiyle hesaplanacağından,<br />
ilk defa bu Kanunun yürürlüğe<br />
girdiği 01.01.2007 tarihinde işe başlamak ve<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
aralıksız çalışmak suretiyle 9000 günlük prim<br />
ödeme süresini dolduran sigortalının yaşlılık<br />
aylığı bağlama oranı %54,5 olacak, 2008 ve sonraki<br />
yıllarda çalışmaya başlayanlar için bu oran<br />
her yıl yarım puan azalarak, ilk defa 2016 yılında<br />
çalışmaya başlayanlar için %50’ye düşecek.<br />
3. Aylık bağlama oranının düşmesinden bu<br />
Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı<br />
olanlar da etkilenebilecek<br />
Yeni Yasanın yürürlük tarihinden önce sigortalı<br />
olanlara yaşlılık aylığı bağlanmasında,<br />
01.01.2007 tarihinden önceki prim ödeme sürelerine<br />
yürürlükten kaldırılan mevzuattaki oranlar,<br />
bu tarihten sonraki prim ödeme sürelerine<br />
ise yeni oranlar uygulanacağından; 01.01.2007<br />
tarihinden önce yedi yıldan (2520 gün) az prim<br />
ödemiş olan sigortalıların aylık bağlama oranları<br />
%65’in altına düşecek.<br />
4. En az 1800 gün prim ödemeden malul kalan<br />
sigortalılara malullük aylığı bağlanamayacak<br />
Yürürlükten kaldırılan 506 sayılı Sosyal Sigortalar<br />
Kanununa göre malullük aylığı bağlanabilmesi<br />
için en az beş yıldan beri sigortalı<br />
bulunmak ve sigortalılık süresinin her yılı için<br />
ortalama 180 gün prim ödemiş olmak yeterli<br />
olduğundan, sigortalılık süresi beş yıl olan ve<br />
toplam olarak (5 x 180) 900 gün prim ödeyenler<br />
malullük aylığından yararlanabilmekte idi.<br />
Yeni yasaya göre prim ödeme gün sayısı<br />
1800’den az olan malul sigortalılara malullük<br />
aylığı bağlanamayacak.<br />
5. Ölen sigortalının çalışan erkek çocukları<br />
ölüm aylığından yararlanamayacak<br />
Yürürlükten kaldırılan 506 sayılı Kanuna göre;<br />
ölen sigortalının 18 yaşını, orta öğrenimde ise 20<br />
yaşını ve yüksek öğrenimde ise 25 yaşını doldurmamış<br />
olan erkek çocuklarına, başka bir koşul<br />
aranmaksızın ölüm aylığı bağlanabilmekte idi.<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
Yeni yasaya göre; bu Kanun veya yabancı bir<br />
ülke mevzuatı kapsamında çalışan ya da kendi<br />
çalışmalarına dayalı olarak gelir veya aylık alan<br />
erkek çocuklar, yukarıda belirtilen yaşları doldurmamış<br />
olsalar dahi, ölüm aylığından yararlanamayacak.<br />
6. Sigortalının dul eşi çalışıyorsa bağlanacak<br />
ölüm aylığının oranı % 50 olacak<br />
Bu Kanunla yürürlükten kaldırılan Sosyal Sigortalar<br />
ve Bağ-Kur kanunlarına göre; ölen<br />
sigortalının aylık bağlanacak çocuğu bulunmayan<br />
eşine %75 oranında ölüm aylığı bağlanmakta<br />
idi.<br />
Yeni düzenlemeye göre; aylık bağlanacak çocuğu<br />
bulunmayan dul eşe % 75 oranında ölüm aylığı<br />
bağlanabilmesi için, ayrıca bu Kanun veya<br />
yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaması<br />
ve kendi çalışmalarına dayalı olarak gelir<br />
veya aylık bağlanmamış olması şartı aranacak.<br />
Aksi takdirde bağlanacak ölüm aylığının oranı<br />
% 50’ye düşecek.<br />
7. En az 360 gün prim ödemeden ölen sigortalıların<br />
hak sahiplerine cenaze masrafı<br />
ödenmeyecek<br />
Yürürlükten kaldırılan 506 sayılı Sosyal Sigortalar<br />
Kanununa göre; sigortalı olarak çalışmakta<br />
iken veya işten ayrıldıktan sonra bir yıl içinde<br />
ölen sigortalılar ile iş kazası veya meslek hastalığı<br />
sonucu ölen sigortalıların ve Kurumdan<br />
gelir veya aylık almakta iken ölen sigortalıların<br />
hak sahiplerine Kurumca cenaze masrafı ödenmekte<br />
idi.<br />
Yeni Yasa’ya göre; sigortalı olarak çalışmakta<br />
iken ya da işten ayrıldıktan sonra ölen sigortalının<br />
hak sahiplerine cenaze ödeneği verilebilmesi<br />
için, sigortalı adına en az 360 gün prim<br />
ödenmiş olması koşulu aranacak.<br />
8. İş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle bağlanacak<br />
sürekli iş göremezlik gelirlerinde alt<br />
sınır uygulaması kaldırıldı<br />
Bu Kanun’la yürürlükten kaldırılan 506 sayılı<br />
Sosyal Sigortalar Kanununa göre; iş göremezlik<br />
derecesi % 25 ve üstünde olanlara bağlanacak<br />
sürekli iş göremezlik gelirinin, prime esas<br />
günlük kazanç alt sınırının otuz katının % 70’<br />
inden az olamayacağı hükme bağlandığından,<br />
hesaplanan sürekli iş göremezlik geliri bu sınırın<br />
altına düşerse alt sınır üzerinden ödeme<br />
yapılmakta idi.<br />
yorum<br />
BÜLTEN<br />
16
yorum<br />
BÜLTEN<br />
17<br />
Örneğin; 2006 yılında 600.00 YTL aylık ücretle<br />
çalışan ve iş kazası sonucu meslekte kazanma<br />
gücünü %25 oranında kaybeden sigortalı için<br />
hesaplanan gelir (600.00 x %25) 150.00 YTL<br />
iken, alt sınır uygulaması nedeniyle prime esas<br />
asgari günlük kazancın otuz katı olan 531.00<br />
YTL nin %70’i oranında yani 371.70 YTL gelir<br />
bağlanmakta idi. Yeni Yasada alt sınır uygulaması<br />
kaldırıldığından, aynı sigortalıya bağlanacak<br />
gelir 150 YTL olacak.<br />
9. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda<br />
olan sigortalılara bağlanacak sürekli<br />
tam iş göremezlik gelirinin oranı yüzde yüzü<br />
geçemeyecek<br />
Yürürlükten kaldırılan 506 sayılı Sosyal Sigortalar<br />
Kanununa göre; iş kazası veya meslek hastalığı<br />
nedeniyle bağlanan %70 oranındaki sürekli<br />
tam iş göremezlik geliri, sigortalı başka birinin<br />
sürekli bakımına muhtaç ise %50 artırılmakta<br />
ve %105’e ulaşmakta idi. Yeni Kanuna göre;<br />
aynı durumdaki sigortalının gelir bağlama oranı<br />
%100’ ü geçemeyecek.<br />
10. İş kazası gelirinin toptan ödenmesi kaldırıldı<br />
Yürürlükten kaldırılan 506 sayılı Sosyal Sigortalar<br />
Kanununa göre; iş kazası nedeniyle gelir<br />
bağlanmasına hak kazanan ve iş göremezlik derecesi<br />
% 25’ten az olan sigortalının istemesi ve<br />
iş göremezlik derecesinin üç yıl içinde değişmesinin<br />
mümkün olmadığının anlaşılması halinde;<br />
ömür boyu alacağı iş göremezlik gelirlerinin<br />
toplamı sigortalıya bir defada ödenebilmekte<br />
idi. Yeni Yasa ile bu uygulama kaldırıldı.<br />
11. Emekli olduktan sonra çalışanlar daha<br />
fazla sosyal güvenlik destek primi ödeyecek<br />
Bu Kanunla yürürlükten kaldırılan mevzuata<br />
göre, sosyal güvenlik kuruluşlarından yaşlılık<br />
aylığı bağlanan sigortalılar sosyal güvenlik destek<br />
primine tabi olarak çalışırlarsa;<br />
a) Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamında çalışanlardan,<br />
prime esas kazançları üzerinden<br />
%22.5 işveren payı, %7.5 işçi payı olmak üzere<br />
%30 oranında,<br />
b) Bağ-Kur Kanunu kapsamında çalışanlardan,<br />
Bağ-Kur emeklisi ise yaşlılık aylığının %10’ u oranında,<br />
Sosyal Sigortalar Kurumu veya Emekli<br />
Sandığı emeklisi ise 12 nci gelir basamağının<br />
%10’u oranında,<br />
c) Serbest avukat ve noter olarak çalışmalarını<br />
sürdürenlerden de yaşlılık aylığının %15’i oranında,<br />
Sosyal güvenlik destek primi alınmakta idi.<br />
Yeni yasaya göre alınacak sosyal güvenlik destek<br />
priminin oranı %33.5 olarak uygulanacak.<br />
Avukat ve noterler ile şirket ortakları ve diğer<br />
bağımsız çalışanlardan alınacak sosyal güvenlik<br />
destek primi, prime esas kazancın alt sınırı olan<br />
asgari ücret ile bunun 6.5 katı olan üst sınır arasında<br />
beyan edecekleri kazanç üzerinden hesaplanacak.<br />
Ancak işveren konumunda olanlar,<br />
çalıştırdıkları sigortalılardan kazancı en yüksek<br />
olanın kazancının altında beyanda bulunamayacak.<br />
12. İsteğe bağlı sigortalılar daha fazla prim<br />
ödeyecek<br />
Yürürlükten kaldırılan Sosyal Sigortalar Kanununa<br />
göre; isteğe bağlı sigortalılardan %25 oranında<br />
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primleri<br />
alınmakta ve bunlar emekli olduktan sonra<br />
sağlık yardımlarından da yararlanmakta idi.<br />
Yeni Yasada isteğe bağlı sigortalıların prim oranı<br />
%32’ye çıkarıldı. Prim oranı artışı ile birlikte<br />
isteğe bağlı sigortaya devam ettikleri sürelerde<br />
de sağlık yardımı almalarına olanak sağlandı.<br />
13. Askerlik borçlanmalarında borçlanma<br />
bedeli artırıldı ve borcun ödenme süresi kısaltıldı<br />
Yürürlükten kaldırılan Sosyal Sigortalar Kanununa<br />
göre, er olarak silah altında geçen sürelerle<br />
yedek subay okulunda geçen süreler, prime<br />
esas kazancın alt sınırı üzerinden %20 oranına<br />
göre hesaplanan borç tutarı altı ay içinde ödenmek<br />
suretiyle borçlanılabilmekte idi.<br />
Yeni Yasa ile borçlanma bedelinin, prime esas<br />
kazancın alt sınırı ile üst sınırı arasında sigortalı<br />
tarafından belirlenecek kazanç üzerinden %32<br />
oranı uygulanarak hesaplanması ve en geç bir<br />
ay içinde ödenmesi esası getirildi.<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
MESLEK MENSUPLARININ İHALELİ İŞLERDE SSK<br />
İLİŞİKSİZLİK RAPORU DÜZENLEME USUL VE ESASLARI<br />
I-GENEL AÇIKLAMA<br />
İhaleli işlerde teminat iadesi alınabilmesi için,<br />
işverenlerin Kuruma prim borcu bulunmadığını<br />
gösterir ilişiksizlik belgesi almaları, bunun<br />
için de, işveren veya işin bölüm veya eklentilerinde<br />
işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı<br />
çalıştıran aracıların kayıtlarının da Kuruma<br />
bildirilmemiş işçilik bulunup bulunmadığının<br />
tespiti yönünden inceleme yapılması gerekmektedir.<br />
Söz konusu esas inceleme; Kurum denetim elemanlarından<br />
Sigorta Müfettişleri tarafından<br />
yapılması esas olup, işveren sızlanmalarının<br />
önüne geçilmesi, Kurum alacaklarının tahsilinin<br />
hızlandırılması ile Kurum memnuniyetinin<br />
artırılması amacıyla yasal dayanağı olmamasına<br />
rağmen, 5 Seri Nolu Sigorta Primleri<br />
Takip ve Tahsilat Genel Tebliği ile 3568 sayılı<br />
Yasa ile yetki almış SMMM ve YMM’lere inceleme<br />
yetkisi tanınmıştır. İncelemeden amaç,<br />
yapılan iş ile bu işin yürütümü için gösterilen<br />
işçilik miktarının uyumlu olup olmadığının<br />
saptanmasıdır. Söz konusu tebliğin “SSK ile<br />
ilgili denetim yetkisinin 506 ve 3917 sayılı<br />
Yasa hükümleri gereğince Sigorta Müfettişlerine<br />
ait olduğu, SMMM ve YMM’lerin yetkilerinin<br />
mali konulara ilişkin olduğu, düzenlemeyle<br />
Sigorta Müfettişlerine ait yetkilerin<br />
serbest meslek mensuplarına devredildiği<br />
gerekçesiyle” iptali yoluna gidilmiş, bunun<br />
(*)<br />
SSK Başkanlığı, Sigorta Müfettişi<br />
<br />
Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK)<br />
<br />
02.07.1994 tarih ve 21978 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış,<br />
ancak 08.11.2004 tarih ve 25664 sayılı R.G. de<br />
yayımlanan Sosyal Sigortalar Kurumu Serbest Muhasebeci<br />
Mali Müşavirler ile Yeminli Mali Müşavirlerce İşyeri<br />
Kayıtlarının İncelenmesinin Usul ve Esasları Hakkında<br />
Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğ ile yürürlükten<br />
kaldırılmıştır.<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
Mahmut ÇOLAK (*)<br />
üzerine Danıştay Onuncu Hukuk Dairesinin<br />
04.02.1997 tarihli E.1994/5335, K.1997/227 sayılı<br />
kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.<br />
Bunun üzerine, anılan karar için temyize<br />
gidilmiş, Danıştay İdari Dava Daireleri Genel<br />
Kurulunun 02.07.1999 tarihli E.1997/455,<br />
K.1999/817 sayılı kararları gereğince temyiz<br />
isteminin kabulüne karar verilmiştir. Danıştay<br />
Onuncu Hukuk Dairesi, Danıştay İdari Dava<br />
Daireleri Genel Kurulunun 28.3.2001 tarihli<br />
Esas No: 2000/2787, Karar No: 2001/1185 sayılı<br />
kararları ile anılan Tebliğin iptaline karar<br />
vermiştir. Söz konusu kararın bozulması için<br />
Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kuruluna<br />
gidilmiştir. Danıştay İdari Dava Daireleri Genel<br />
Kurulunun 19.04.2002 tarihli E.2001/913,<br />
K.2002/298 sayılı kararı ile temyiz istemi reddedilerek<br />
meslek mensuplarının belirtilen yetkileri<br />
nihai olarak kaldırılmıştır.<br />
Yukarıda belirtilen amaçların gerçekleştirilmesi<br />
amacıyla, meslek mensuplarına tebliğle verilen<br />
yetki 4958 sayılı Yasa ile yapılan düzenleme ile<br />
yasal dayanağa kavuşturulmuştur. 4958 sayılı<br />
Yasa sistematiğine baktığımızda asgari işçilik<br />
veya yeterli işçilik uygulamasında; Sigorta Müfettişi,<br />
Kurum, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler<br />
veya Yeminli Mali Müşavirler olmak<br />
üzere 3 kademe öngörmektedir. 4958 sayılı<br />
Yasa uygulamada özünde yenilik getirmemekle<br />
birlikte, bir kısım hükümler, özellikle serbest<br />
muhasebeci mali müşavirler veya yeminli mali<br />
müşavirlere verilen yetki bakımından önem arz<br />
etmektedir. Meslek mensuplarına ilişiksizlik<br />
belgesi raporu düzenlemeleri yetkisi getirilmek<br />
suretiyle, işverenlerin bu konudaki gecikmeler-<br />
<br />
Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu, 29.07.2003 tarihinde<br />
kabul edilerek, 06.08.2003 tarih ve 25191 sayılı Resmi<br />
Gazete’de yayımlanmıştır.<br />
değerlendirme<br />
BÜLTEN<br />
18
değerlendirme<br />
BÜLTEN<br />
19<br />
den kaynaklanan mağduriyetlerinin giderilmesi<br />
amaçlanmıştır. Bu çalışmamızda, ihaleli işlerde<br />
incelemeye ilişkin usul ve esaslar irdelenmeye<br />
çalışılacaktır.<br />
II- İHALE KONUSU İŞLERDE İNCELEME-<br />
YE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR<br />
1)Hak Ediş Tutarı İle Kuruma Bildirilmesi<br />
Gereken Asgari İşçilik Miktarının Hesaplanması<br />
Yöntemi<br />
İnceleme, işin kesin kabulünün ya da geçici kabulünün<br />
noksansız yapıldığı tarihten sonra ve<br />
işverene ödenmesi gereken katma değer vergisi<br />
(KDV) hariç, malzeme fiyat farkı ve varsa akreditif<br />
bedeli dahil, toplam istihkak tutarına, işin<br />
asgari işçilik oranı uygulanmak suretiyle yapılacaktır.<br />
İnceleme yapılırken, kesin kabulün ya da geçici<br />
kabulün noksansız yapıldığı, Kuruma bildirilmiş<br />
olan işçilik miktarı dikkate alınacaktır.<br />
Bu madde kapsamında inceleme raporuna<br />
eklenecek bilgi ve belgeler<br />
a)İşverene ödenmesi gereken KDV ile varsa<br />
malzeme fiyat farkı ve akreditif bedelinin<br />
miktarlarını gösterir ihale makamının yazısı,<br />
b)Onaylı kesin hak ediş raporu,<br />
c)İşin kesin kabulünün ya da geçici kabulünün<br />
noksansız yapıldığına ilişkin bilgiler ile<br />
bu bilgileri kanıtlayan ihale makamının yazısı,<br />
d)Kuruma yeterli oranda işçilik bildirilmiş<br />
olup olmadığının tespitinde dikkate alınan<br />
asgari işçilik oranının doğru ve yapılan işe ait<br />
olduğunun anlaşılabilmesi için, meslek mensubunca<br />
düzenlenen raporda, yapılan işin tanımı,<br />
açık ve ayrıntılı olarak yapılarak dikkate<br />
alınan asgari işçilik oranına yer verilir.<br />
İhale konusu işlerde yapılacak işlerde yapılacak<br />
işçilik kontrolü sırasında, katma değer vergisiz<br />
hak ediş tutarları esas alınmaktadır.<br />
İhale konusu işlerde işverene ödenen toplam<br />
istihkak tutarına, işin asgari işçilik oranı uygulanmak<br />
suretiyle bulunan asgari işçilik miktarı,<br />
işin bitirildiği tarihe kadar Kuruma bildirilmiş<br />
olan prime esas kazançlar toplamı ile kıyaslanır.<br />
Bu kıyaslama sonucunda, işin faaliyet süresi<br />
için Kuruma bildirilmiş olan sigorta primine<br />
esas kazançlar toplamının, hesaplanan asgari<br />
işçilik miktarı ile aynı veya fazla olduğunun tespiti<br />
halinde, durum açıklanarak ilişiksizlik belgesi<br />
verilebileceğine ilişkin rapor düzenlenir.<br />
2)İhaleli İşin Konusu Hizmet Alımı Olması<br />
Durumunda Asgari İşçilik Yöntemi<br />
İhaleli işin konusu hizmet alımı veya benzeri<br />
nitelikte ise, yani ihale konusu işin sözleşmesinde<br />
çalıştırılması öngörülen işçi sayısına yer<br />
verilmiş ise, yeterli işçiliğin bildirilmiş olup<br />
olmadığının anlaşılabilmesi için; toplam istihkak<br />
tutarına, işin asgari işçilik oranının uygulanması<br />
yöntemine başvurulmaz. Bunun yerine<br />
öncelikle;<br />
a)Bu işçilerin sigortalılık niteliği başka bir anlatımla<br />
506 sayılı Kanuna göre sigortalı olmalarının<br />
gerekip gerekmediği, sigortalı olmaları<br />
gerekiyorsa,<br />
b)Sigortalıların ücretlerinin işyeri kayıtlarına<br />
usulüne uygun olarak intikal ettirilip ettirilmediği,<br />
c)Sigorta primine esas kazanç ile prim ödeme<br />
gün sayılarının Kuruma eksiksiz bildirilmiş<br />
olup olmadığı,<br />
tespit edilir.<br />
Bu madde kapsamında inceleme raporuna<br />
eklenecek bilgi<br />
Bu tespit sonucunda düzenlenecek raporda,<br />
sözleşmede çalıştırılması öngörülen işçi sayısı<br />
nazara alınarak, işyeri kayıtlarından çalıştırıldığı<br />
tespit edilen işçiler ile ücretlerine<br />
aylar itibariyle yer verilir.<br />
3)İhaleli İşin Birden Fazla Konuyu Kapsıyor<br />
Olması ve Her Bir İşin Asgari İşçilik Oranının<br />
Bilinmesi Halinde Asgari İşçilik Oranının<br />
Bulunması Yöntemi<br />
Tek sözleşme ile ihaleli işin birden fazla konuyu<br />
kapsıyor olması ve her bir işin asgari işçilik oranının<br />
bilinmesi halinde, işverenin yazılı isteği<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
de olmak kaydıyla, inceleme; bu işlerin tümü<br />
için ödenmesi gereken toplam istihkak tutarına,<br />
yapılan işlerin en yükseğine ilişkin asgari<br />
işçilik oranı dikkate alınarak yapılabilir.<br />
Bu madde kapsamında Ünitenin 1 yapacağı<br />
işlemler<br />
a)Raporlarda, her bir işe ait asgari işçilik oranının<br />
aritmetik ortalaması alınarak bulunan<br />
oran üzerinden işlem yapıldığına rastlanıldığı<br />
takdirde, SSK SMMM’ler ile YMM’lerce<br />
İşyeri Kayıtlarının İncelenmesinin Usul ve<br />
Esasları Hakkında Yönetmeliğinin 5. maddesinin<br />
birinci fıkrasının (a) bendinin son<br />
alt bent hükmüne uygun olmadığı belirtilerek,<br />
durumun 15 gün içerisinde düzeltilerek<br />
yeniden rapor düzenlenmesi amacıyla rapor<br />
ilgili meslek mensubuna yazı ile iade edilir.<br />
b)İşverenin yapılan işlerin en yükseğine<br />
ilişkin asgari işçilik oranının dikkate alınmasına<br />
dair Kurum kayıtlarına intikal eden<br />
dilekçenin en geç inceleme ve rapor düzenleme<br />
aşamasında meslek mensubuna Ünite<br />
tarafından bildirilmelidir<br />
c)İşverence bu şekilde işlem yapılmasının<br />
kabul edilmemesi veya talebinin olmaması<br />
halinde, yapılan işe ait asgari işçilik oranının,<br />
ihale konusu işin sarf belgeleri (idarece<br />
onaylı hak ediş raporu, iş bitirme belgesi vb.)<br />
incelenerek, Kurum bünyesinde oluşturulan<br />
Asgari İşçilik Tespit Komisyonu tarafından<br />
saptanması gerekeceğinden, asgari işçilik<br />
oranının tespitini teminen durum gerekli<br />
belgelerle birlikte SSK Başkanlığı Sigorta İşleri<br />
Genel Müdürlüğüne intikal ettirilmesi<br />
sağlanmalıdır.<br />
4)İşverene Ödemelerin Döviz Şeklinde Yapılması<br />
Halinde İnceleme Yöntemi<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
İdarece (ihale makamınca), işverene ödemelerin<br />
döviz şeklinde yapılması halinde, döviz tutarı,<br />
ödemenin yapıldığı tarihteki T.C. Merkez<br />
Bankasınca belirlenen döviz satış kuru üzerinden<br />
Yeni Türk Lirasına çevrilerek işlem yapılır.<br />
Bu madde kapsamında inceleme raporuna<br />
eklenecek bilgi<br />
İstihkakların ödendiği tarihler ile bu tarihlerdeki<br />
T.C. Merkez Bankasınca belirlenmiş<br />
olan döviz satış kurları raporlarda belirtilmelidir.<br />
5) Geçici Kabulün Noksansız/Kesin Kabulün<br />
Yapılmasından Sonra Kuruma Yapılan Bildirimlerin<br />
Dikkate Alınıp Alınmayacağı<br />
Kurum uygulamasında işyerleri, işin kesin kabulünün<br />
veya geçici kabulün noksansız yapılması<br />
halinde 506 sayılı Kanun’un uygulama<br />
alanından çıkarılmaktadır.<br />
İhale konusu işlerin geçici kabulünün yapılması,<br />
noksansız yapıldığı anlamına gelmemektedir.<br />
Zira, geçici kabulün yapıldığı tarihten sonra<br />
eksik veya kusurlu işlerden dolayı şantiyenin<br />
sökülmesi, malzemelerin toplanması, nakliyesi,<br />
bekçi çalıştırılması gibi işler için de muayyen<br />
bir süre sigortalı istihdam edilebilmektedir. Bu<br />
nedenle, ihale konusu işlerden dolayı geçici kabulün<br />
yapıldığı tarihten sonraki süreye ilişkin<br />
işçilik miktarı, yapılacak incelemede Kuruma<br />
bildirilmiş olan işçilik tutarına dahil edilecektir.<br />
Geçici kabulün noksansız olarak yapıldığı veya<br />
kesin kabulün yapıldığı tarihlerden sonra, şantiyenin<br />
sökülmesi, malzemelerin toplanması,<br />
nakliyesi, bekçi çalıştırılması gibi nedenlerle<br />
mevcut işyeri dosyasından bildirim yapılması<br />
durumunda, makul bir süre için yapılan bildirimler<br />
kabul edilecek, işyeri en son sigortalı<br />
çalıştırılan tarih itibariyle 506 sayılı Kanun kapsamından<br />
çıkarılacak, geçici kabulün noksansız<br />
yapıldığı veya kesin kabul tarihinden sonraki<br />
süreye ilişkin bildirimlerin yapılacak incelemede<br />
Kuruma bildirilmiş olan işçilik miktarına<br />
dahil edilmeksizin işlem yapılacaktır. Zira, bu<br />
işçiliklerin bedeli, istihkak içersinde yer almamakta,<br />
başka bir deyişle idarece bu işçiliklerden<br />
dolayı işverene herhangi bir ödeme yapılmamaktadır.<br />
değerlendirme<br />
BÜLTEN<br />
20
değerlendirme<br />
BÜLTEN<br />
21<br />
6)İhale Makamınca Müteahhide Kısmen Malzeme<br />
Verilmesi veya Akreditif Bedeli Ödenmesi<br />
Halinde Asgari İşçilik Oranının Tespit<br />
Yöntemi<br />
İhale konusu işlerde ihale makamınca müteahhide<br />
kısmen malzeme verilmesi veya akreditif<br />
bedeli ödenmesi halinde, bu durum asgari işçilik<br />
oranını değiştirebileceğinden (asgari işçilik<br />
oranı tebliğ eki listede olması/olmaması/farklı<br />
olması durumlarında bile) konu,<br />
-İmalat ve birim fiyatlarını gösterir son (kesin)<br />
hak ediş raporu, hak ediş raporu düzenlenmeyen<br />
işlerde yaklaşık maliyet hesabına ilişkin<br />
belge,<br />
-İş bitirme belgesi,<br />
-Fatura,<br />
-İbraz edilebiliyorsa sözleşme,<br />
-İdarece işverene malzeme verilmiş olup olmadığı,<br />
verilmiş ise verilen malzemenin cinsi,<br />
miktarı ve sözleşme yılı fiyatlarıyla toplam bedelini<br />
gösterir belge,<br />
-Fiyat analizleri zaptı vb.<br />
gerekli belgelerin her bir sayfası mutlaka ihale<br />
makamınca onaylanmış veya aslının Ünitelerce<br />
görülmesini müteakip ilgili belge üzerine aslı<br />
görülmüştür şeklinde şerh düşülüp, yetkililerce<br />
imzalanmasını müteakiben, meslek mensuplarınca<br />
işyerinin işlem gördüğü Sigorta İl/Sigorta<br />
Müdürlüğüne dilekçe ekinde verilmesi, gerekli<br />
diğer belgelerle birlikte yapılan işin asgari işçilik<br />
oranının Komisyonca belirlenmesini teminen<br />
SSK Başkanlığı Sigorta İşleri Genel Müdürlüğüne<br />
Ünitece aktarılması sağlanacaktır.<br />
Bu madde kapsamında Ünitenin yapacağı<br />
işlemler<br />
a)İhale konusu işlerde ihale makamınca müteahhide<br />
kısmen malzeme verilmesi veya akreditif<br />
bedeli ödenmesi halinde meslek mensuplarınca<br />
Üniteye dilekçe ekinde verilen<br />
belgelerin kabul edilerek, gerekli diğer belgelerle<br />
birlikte yapılan işin asgari işçilik oranının<br />
Komisyonca belirlenmesini teminen SSK<br />
Başkanlığı Sigorta İşleri Genel Müdürlüğüne<br />
aktarılmalıdır.<br />
b)Yukarıdaki işlemin gerçekleştirilmesi için<br />
işveren ile işyeri kayıtlarını inceleyecek olan<br />
meslek mensubu arasında bu konuda düzenlenen<br />
sözleşmenin aslı veya noterden onaylı<br />
bir suretinin ibrazı istenmelidir.<br />
c)Ünitece de, Asgari İşçilik Tespit Komisyonunca<br />
belirlenecek oran ilgili meslek mensubuna<br />
ve işverene iadeli taahhütlü bir yazı ile<br />
bildirilmesi gerekir.<br />
7)İşin Başlama ve Bitim Tarihlerinin Tespiti<br />
İhaleli işlerde işin başlama tarihi, işverence yasal<br />
süresinde verilen işyeri bildirgesinde yazılı<br />
işe başlama tarihidir. İşyeri bildirgesinde yazılı<br />
işe başlama tarihi, ihale sözleşmesi ve yer teslim<br />
tutanağında belirtilen yer teslim tarihinden<br />
itibaren başlanılması gereken süreyi geçmemesi<br />
gerekir. Aksi halde nedeni, ihale makamından<br />
alınacak belgeye dayandırılmak üzere işverence<br />
kanıtlanmalıdır. Kanıtlanamaması durumunda<br />
ise, yer teslim günü işe başlama tarihidir.<br />
İşin bitim tarihi sırasıyla;<br />
-Noksansız yapılan geçici kabul itibar tarihi,<br />
-Geçici kabul sırasında saptanan noksanlıklar<br />
için ek süre verilmiş ise noksanlıkların tamamlandığı<br />
veya kalan noksan işlerle birlikte nefaset<br />
kesilmek suretiyle işin yapımının tamamlandığının<br />
ihale makamınca tespit edildiği tarih,<br />
-İhale konusu iş fesh edilmişse fesih tarihi,<br />
-Yukarıda belirtilen biçimde bir saptama yoksa<br />
kesin kabul tarihidir.<br />
Bu madde kapsamında işverenin yapacağı<br />
işlem<br />
İşyeri bildirgesinde yazılı işe başlama tarihi,<br />
ihale sözleşmesi ve yer teslim tutanağında<br />
belirtilen yer teslim tarihinden itibaren başlanılması<br />
gereken süreyi geçmesi durumunda<br />
nedenini, işveren ihale makamından alacağı<br />
belgeye dayandırılmak üzere kanıtlamalıdır.<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
8)Kıst Gün Sayısının Hesaplanması (Toplam<br />
Çalışma Süresi)<br />
Kıst gün sayısının hesaplanmasında, çalışma<br />
sürelerinin başlangıç ve bitiş tarihlerine denk<br />
gelen aylarda takvim gün sayısı, diğer çalışılan<br />
(ücret bildirilen, faaliyette bulunulan) çalışılan<br />
aylarda ise takvim gün sayısı ne olursa olsun<br />
her ay 30 gün olarak dikkate alınacaktır. III-<br />
SONUÇ VE ÖNERİ<br />
İhale konusu işler hakkında Ünitelerce yapılan<br />
araştırma işlemi sonucunda Kuruma yeterli işçilik<br />
bildirilmediğinin anlaşılması üzerine fark<br />
işçilik üzerinden hesaplanan prim ve gecikme<br />
zammı borçları, işverenlere bir aylık süre içinde<br />
ödenmek üzere tebliğ edilmekte, bu borçların<br />
ödenmeyeceğinin işverenlerce bildirilmesi<br />
veya tebligatta öngörülen bir aylık süre içinde<br />
ödenip ödenmeyeceğine dair bildirimde bulunulmaması<br />
halinde, işin yürütümü için gerekli<br />
olan asgari işçilik miktarının tespiti amacıyla<br />
durum, Sigorta Teftiş Kurulunun ilgili Grup<br />
Başkanlığına intikal ettirilmektedir. Ünitelerce<br />
yapılmakta olan araştırma işleminde, ihale konusu<br />
işlerde istihkak tutarına, bina inşaatlarında<br />
da bina maliyet bedeline işin asgari işçilik oranı<br />
% 25 eksiği ile uygulanmaktadır. Bunun nedeni<br />
ise, işverenlerce, hariçte müstakilen işyeri tescil<br />
edilmiş bulunan işverenlere veya Bağ-Kur’a tabi<br />
kimselere fatura karşılığında yaptırılan işler dolayısıyla<br />
mükerrer prim alınmasını önlemektir.<br />
Ancak, bazı işverenlerce, yukarıda belirtilen<br />
faturalı ödemelerin, oransal açıdan, % 25’ten<br />
fazla miktara tekabül etmesi halinde, söz konusu<br />
ödemelerin niteliğine göre istihkak veya<br />
maliyet bedelinden ya da hesaplanan kazançlar<br />
toplamından düşülmesi amacıyla işyeri kayıtlarının<br />
incelenerek sonucuna göre işlem yapılması<br />
da tercih edilebilmektedir. İşyeri kayıtlarının<br />
bu amaçla incelenmesine ilişkin yetki sigorta<br />
müfettişlerine ait iken, 506 sayılı Kanun’un 130.<br />
maddesinde 4958 sayılı Kanunla yapılan düzenleme<br />
ile 3568 sayılı Kanuna istinaden yetki<br />
almış SMMM ile YMM’lerce de söz konusu kayıtlar<br />
asgari işçilik araştırması yönünden incelenebilecektir.<br />
Asgari işçilik mevzuatı gereğince<br />
uygulama kapsamına, ihale konusu işler ve özel<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
nitelikteki bina inşaatı işyerleri girdiğinden, isteyen<br />
işverenler, ihale makamları nezdindeki<br />
teminatlarının iadesini alabilmelerini teminen,<br />
gerekli olan ilişiksizlik belgesinin düzenlenmesi<br />
amacıyla işyeri kayıtlarını meslek mensuplarından<br />
birine inceleterek bu konuda rapor<br />
düzenletebileceklerdir.<br />
SMMM/YMM’lere 4958 sayılı Yasayla verilen<br />
yetkiyle Kurum bedelsiz hizmet satın almakta,<br />
geç ilişiksizlik belgesi verildiğine ilişkin işveren<br />
sızlanmalarının önüne geçilmesi düşünülmektedir.<br />
Yasal kayıt ve belgeleri tutan meslek mensuplarına<br />
inceleme yetkisinin verilmesi, kayıt<br />
dışı istihdam konusunda sorumluluklar getirmektedir.<br />
Meslek mensupları daha işin başında<br />
veya inceleme esnasında, işverenlerin karşılaşabilecekleri<br />
yasal yükümlülükler karşısında bilinçlendirme<br />
gereği duyacaklardır. Söz konusu<br />
yasal yetkinin kullanılmasında Kurumu zarara<br />
uğratan meslek mensupları için müeyyideler<br />
getirilmiş olması sistemin kendi içinde denetimini<br />
sağlayacağından bu konudaki endişeleri<br />
ve eleştirileri haksız çıkarmaktadır.<br />
KAYNAKÇA<br />
• ÇOLAK Mahmut, SMMM ve YMM’ler İçin<br />
Asgari İşçilik İncelemeleri, Yaklaşım Yayıncılık,<br />
Ocak 2006<br />
• KARAKAŞ İsa & KARAKAŞ Ali, Yargı Kararları<br />
İle Donatılmış Örnekli- Açıklamalı<br />
İnşaat İle İhaleli İşlerde Asgari İşçilik Uygulamaları<br />
Ve Mevzuatı, Adalet Yayınevi, Ankara<br />
2004<br />
• ÖZTÜRK Ercüment, “İhaleli İşler ile Özel<br />
Bina İnşaatlarında Teminat İadesi ile İlgili Serbest<br />
Muhasebeci Mali Müşavirler Yeminli Mali<br />
Müşavirler Tarafından Düzenlenen Raporlar”,<br />
Sosyal Güvenlik Dünyası, Temmuz-Ağustos<br />
2004, Sayı:26<br />
• TEZEL Ali & ÖZKAN Erkan, Son Değişiklikler<br />
Işığında Bütün Yönleriyle SSK’da Asgari<br />
İşçilik Uygulaması, Yaklaşım Yayıncılık,<br />
Eylül 2004<br />
değerlendirme<br />
BÜLTEN<br />
22
haber<br />
BÜLTEN<br />
23<br />
Ankara SMMM Odamız tarafından düzenlenen “Muhasebe Uygulamaları ve Vergi Mevzuatı Sempozyumu-V”, 26<br />
Şubat - 02 Mart 2006 tarihinde Antalya Venezia Palace Otel’de yapıldı. Sempozyuma katılan çok sayıda bilim adamı ve<br />
katılımcılar bir arada görülüyor. (Sempozyum internet aracılığıyla canlı olarak da yayınlandı)<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
haber<br />
Muhasebe uygulamalarının kayıt altına alınmış sağlıklı bir ekonomi için önemli bir araç olduğu gerçeği ile birlikte,<br />
ekonomimizin dünya ekonomisi ile entegrasyonu ve önemi giderek artan muhasebe standartlarının vergi mevzuatı<br />
ile ilişkisi, sempozyumda üç gün boyunca bilim adamlarımız ve uzmanlarımız tarafından ağırlıklı olarak ele alınan<br />
konuları oluşturdu.<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
BÜLTEN<br />
24
haber<br />
BÜLTEN<br />
SEMPOZYUM-V<br />
“Muhasebe Uygulamaları ve Vergi Mevzuatı”<br />
S E M P O Z Y U M U N A M AC I<br />
Vergi mevzuatının muhasebe uygulamaları üzerinde<br />
büyük etkisi vardır. Meslek mensuplarımız vergi mevzuatından<br />
kaynaklanan sorunlarla sürekli olarak karşılaşmaktadır.<br />
Vergi mevzuatında yapılan sürekli değişiklikler<br />
bu sorunların sayısını ve önemini arttırmaktadır. Meslek<br />
örgütlerimizin, bu sorunların çözümünde meslek mensuplarına<br />
yardımcı olmaları beklenmektedir. Bu amaçla, Ankara<br />
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (ASMM<br />
MO), muhasebe uygulamaları ve vergi mevzuatı arasındaki<br />
ilişkileri konunun uzmanları ve uygulayıcılarının katıldıkları<br />
seminerler, paneller ve sempozyumlarda ele alarak<br />
meslek mensuplarının bu konuda karşılaştıkları sorunları<br />
tartışmayı ve çözümlemeyi kendisine hedef almıştır. Bu<br />
bağlamda Odamız “Muhasebe Uygulamaları ve Vergi<br />
Mevzuatı Sempozyumları” düzenlemektedir.<br />
3568 sayılı Kanun’la yasal statüye kavuşan muhasebe<br />
mesleğinde; kaliteli hizmet sunma, uluslararası muhasebe<br />
standartlarını Türkiye’de uygulama amacı, muhasebe denetiminin<br />
önem kazanması gibi nedenler, uluslararası muhasebe<br />
standartları ile uyumlu Türkiye Muhasebe Standartlarının<br />
uygulamaya konulması sürecini hızlandırmıştır.<br />
Uluslararası muhasebe standartları ile uyumlu Türkiye<br />
Muhasebe Standartları, Türkiye Muhasebe Standartları<br />
Kurulu tarafından yayımlanmaya başlanmıştır. Yeni uygulamaya<br />
giren Türkiye Muhasebe Standartlarında getirilen<br />
değişiklikler ile vergi mevzuatımızdaki farklılıkların ve aynı<br />
şekilde Türk Ticaret Yasası’nda ve Vergi Mevzuatında yapılan<br />
değişikliklerin muhasebe uygulamalarına etkilerinin<br />
incelenmesini ve vergi mevzuatındaki uygulamalarla ne<br />
ölçüde örtüştüğünün tartışılmasını gerekli kılmaktadır. Bu<br />
nedenle, "V. Muhasebe Uygulamaları ve Vergi Mevzuatı<br />
Sempozyumu’nun" ana teması “TÜRKİYE MUHASEBE<br />
STANDARTLARI'NIN MUHASEBE UYGULAMASI -<br />
VERGİ İLİŞKİSİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ”<br />
olarak belirlenmiştir.<br />
25<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
SEMPOZYUM-V<br />
“Muhasebe Uygulamaları ve Vergi Mevzuatı”<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
D Ü Z E N L E M E K U R U L U<br />
B İ L İ M K U R U L U<br />
Prof. Dr. Yüksel Koç YALKIN<br />
Başkan<br />
Prof. Dr. Nalan AKDOĞAN<br />
Başkent Üniversitesi<br />
Prof. Dr. Selçuk USLU<br />
Başkent Üniversitesi<br />
Prof. Dr. Hasan KAVAL<br />
Gazi Üniversitesi<br />
Halil BAŞAĞAÇ<br />
TÜRMOB Disiplin Kurulu Üyesi<br />
Mehmet KOÇ<br />
Ankara SMMM Odası Başkanı<br />
Mehmet ALTINDAĞ<br />
Yeminli Mali Müşavir<br />
Prof. Dr. Ercan BAYAZITLI<br />
Ankara Üniversitesi SBF<br />
Gökhan DEDE<br />
Ankara SMMM Odası Sekreteri<br />
Dr. Kadir GÜRDAL<br />
Ankara Üniversitesi SBF<br />
Adem ALTAY<br />
Gazi Üniversitesi<br />
haber<br />
BÜLTEN<br />
26
haber<br />
BÜLTEN<br />
27<br />
SEMPOZYUM-V<br />
“Muhasebe Uygulamaları ve Vergi Mevzuatı”<br />
S E M P O Z Y U M İ Z L E N C E S İ<br />
26 Şubat 2006, Pazar<br />
13:00 Otele Giriş<br />
27 Şubat 2006, Pazartesi<br />
09:30 - 10:30 Açılış ve Protokol Konuşmaları<br />
I. OTURUM 10:30 – 12:00<br />
Değerleme Ölçülerinin Karşılaştırılması<br />
OTURUM BAŞKANI:<br />
Prof. Dr. Nalan AKDOĞAN<br />
Başkent Üniversitesi<br />
SUNUŞ:<br />
Prof. Dr. Nejdet ŞENSOY<br />
Marmara Üniversitesi<br />
“UFRS’DEKİ DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ”<br />
SUNUŞ:<br />
Orhan KAHRAMAN<br />
MB Hesap Uzmanı<br />
“UFRS’DEKİ DEĞERLEME ÖLÇÜLERİNİN<br />
VERGİ YASALARININ ÖNGÖRDÜĞÜ<br />
ÖLÇÜLERLE KARŞILAŞTIRILMASI”<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
SEMPOZYUM-V<br />
“Muhasebe Uygulamaları ve Vergi Mevzuatı”<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
S E M P O Z Y U M İ Z L E N C E S İ<br />
27 Şubat 2006, Pazartesi<br />
II. OTURUM 14:00 – 15:30<br />
Şirket Birleşme ve Bölünmeleri<br />
OTURUM BAŞKANI:<br />
Prof. Dr. Yüksel Koç YALKIN<br />
Ankara Üniversitesi SBF<br />
SUNUŞ:<br />
Doç. Dr. Aydın KARAPINAR<br />
Gazi Üniversitesi<br />
“UFRS’DE ŞİRKET BİRLEŞMELERİ”<br />
SUNUŞ:<br />
Dr. Ahmet KAVAK<br />
Yeminli Mali Müşavir<br />
“VERGİ MEVZUATINDA BİRLEŞME – BÖLÜNME”<br />
28 Şubat 2006, Salı<br />
III. OTURUM 10:00 – 11:30<br />
Maliyet-Randıman İlişkileri<br />
OTURUM BAŞKANI:<br />
Prof. Dr. Hasan KAVAL<br />
Gazi Üniversitesi<br />
SUNUŞ:<br />
Prof. Dr. Süleyman YÜKÇÜ<br />
Dokuz Eylül Üniversitesi<br />
“UFRS’DE ÜRETİM MALİYETLERİNİN OLUŞUMU”<br />
SUNUŞ:<br />
Prof. Dr. Rüstem HACIRÜSTEMOĞLU<br />
Galatasaray Üniversitesi<br />
“VERGİ İNCELEMELERİNDE RANDIMAN HESABI”<br />
haber<br />
BÜLTEN<br />
28
haber<br />
BÜLTEN<br />
29<br />
SEMPOZYUM-V<br />
“Muhasebe Uygulamaları ve Vergi Mevzuatı”<br />
S E M P O Z Y U M İ Z L E N C E S İ<br />
28 Şubat 2006, Salı<br />
IV. OTURUM 14:00 – 15:30<br />
KOBİ’lerde Muhasebe Standartları ve Vergi<br />
Uygulamaları<br />
OTURUM BAŞKANI:<br />
Prof. Dr. Orhan SEVİLENGÜL<br />
Başkent Üniversitesi<br />
SUNUŞ:<br />
Yrd. Doç. Dr. Orhan ÇELİK<br />
Ankara Üniversitesi<br />
“KOBİ’LERDE MUHASEBE STANDARTLARINA<br />
İLİŞKİN GELİŞMELER”<br />
SUNUŞ:<br />
İlker KILINÇ<br />
MB Hesap Uzmanı<br />
“KOBİ’LERDE VERGİSEL TEŞVİKLER”<br />
28 Şubat 2006, Salı<br />
V. OTURUM 16:00 – 17:30<br />
Türk Ticaret Kanunu’ndaki Değişiklikler<br />
OTURUM BAŞKANI:<br />
Prof. Dr. Ünal TEKİNALP<br />
İstanbul Üniversitesi<br />
SUNUŞ:<br />
Prof.Dr. Nuran Cömert DOYRANGÖL<br />
Marmara Üniversitesi<br />
“TTK’DAKİ DEĞİŞİKLİKLERİN MUHASEBE<br />
UYGULAMALARINA ETKİLERİ”<br />
SUNUŞ:<br />
Şeref DEMİR<br />
MB Gelirler Başkontrolörü<br />
“TTK’DAKİ DEĞİŞİKLİKLERİN<br />
VERGİLENDİRMEYE ETKİLERİ”<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
SEMPOZYUM-V<br />
“Muhasebe Uygulamaları ve Vergi Mevzuatı”<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
S E M P O Z Y U M İ Z L E N C E S İ<br />
01 Mart 2006, Çarşamba<br />
PANEL 10:00 – 12:30<br />
Mevzuattaki Değişikliklerin Uygulamaya<br />
Etkileri<br />
OTURUM BAŞKANI:<br />
Nail SANLI<br />
TÜRMOB Genel Sekreteri<br />
SUNUŞLAR:<br />
Prof Dr. Selçuk USLU<br />
Başkent Üniversitesi<br />
Mürsel Ali KAPLAN<br />
Baş Hesap Uzmanı<br />
MB Gelir İdaresi Başkanlığı Grup Başkanı<br />
Dr. Cemal KÜÇÜKSÖZEN<br />
SPK Muhasebe Standartları Daire Başkanı<br />
Halil BAŞAĞAÇ<br />
TÜRMOB Disiplin Kurulu Üyesi<br />
Saim ÜSTÜNDAĞ, CPA<br />
TMSK Genel Sekreteri<br />
Nusret KURDOĞLU<br />
Ankara SMMM Odası Üyesi<br />
GALA YEMEĞİ 20:00<br />
02 Mart 2006, Perşembe<br />
OTELDEN AYRILIŞ 12:00<br />
haber<br />
BÜLTEN<br />
30
haber<br />
BÜLTEN<br />
31<br />
EPEYCE YOL ALDIK...<br />
Odamız Eğitim, Sağlık ve Sosyo-Kültürel Tesisimizin yapımı hızla devam ediyor.<br />
Ankara / Gölbaşı ilçesi, İncek mevkiinde bulunan 9.737 m² arsamız üzerinde; eğitim,<br />
sağlık, spor, yemek, dinlenme ve yüzme gibi her türlü sosyal ve kültürel gereksinime yanıt<br />
verecek olan tesisimizin, 56 odalık bölümü de huzurevi olarak planlanmıştır.<br />
Yukarıdaki fotoğraflarda Sosyo-Kültürel Tesisimizin devam etmekte olan inşaatı görülüyor.<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
haber<br />
Aramıza yeni katılan meslektaşlarımıza ruhsatları 14.04.2006 tarihinde düzenlenen törenle, sonra da yeni üyelerimiz<br />
onuruna kokteyl verildi.<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
BÜLTEN<br />
32
haber<br />
BÜLTEN<br />
33<br />
Odamız üyelerinin oluşturduğu takımlar, birbirleriyle dostça rekabet için “Sonbahar Halı Saha Futbol Turnuvası”nda<br />
yeniden sahalara indiler.<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
“Poliçe genel şartlarının 1/1 maddesi: Mesleki faaliyet dahilinde Sigortalı veya onun tarafından<br />
görevlendirilen çalışanlarınca sigortalı adına yapılması gereken ya da yapılan mesleki<br />
hizmetlerdeki ihmal, eksiklik, hata nedeni ile meydana geldiği ileri sürülen veya meydana<br />
gelen ya da kaynaklanan ve poliçede belirtilen poliçe müddeti içinde kendisine yazılı olarak<br />
bidirilen herhangi bir hasar nedeni ile Sigortalının ödemek zorunda kalacağı ve kanunen<br />
sorumlu olduğu herhangi bir tutar için poliçede belirtilen tazminat limitine kadar olan tutarı<br />
“Sigortacı” tazmin eder....” Daha fazla bilgi için bizi arayınız.
görüş<br />
BÜLTEN<br />
35<br />
Küreselleşen dünyada bütün ekonomik ve<br />
sosyal faaliyetler, bilginin hızlı ve zamanında<br />
üretimi ve tüketimine dayalı olarak yeniden<br />
örgütlenmektedir. Bu tür ekonomilere<br />
bilgiye dayalı ekonomi, bilgiye dayalı ekonomilere<br />
sahip toplumlara da bilgi toplumları adı<br />
verilmektedir.<br />
21. Yüzyılda varlığını güçlenerek sürdürmek<br />
isteyen Türkiye önceliklerini iyi belirlemek zorundadır.<br />
Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler<br />
bilgi çağındaki gelişmelere ayak uydurabilmek<br />
için araştırma ve geliştirme faaliyetlerine<br />
daha fazla kaynak mı ayırmalı? Yoksa ölçeklenebilir<br />
teknolojiler ile kendilerine özgü uygun<br />
projeleri mi hayata geçirmelidir? Bu sorunun<br />
cevabını ebetteki her ülkenin kendisi verecektir.<br />
Türkiye, bilişim teknolojilerinde yeni bir<br />
vizyonu, e- imzayı ortaya koyarak dünyadaki<br />
bilim ve teknoloji alanında genel trendleri iyi<br />
gözlemlediğini ve yatırım yapmak için öncelikli<br />
bir alanı isabetli belirlediğini göstermiştir.<br />
Konu ile ilgili olan 5070 sayılı “Elektronik İmza<br />
Kanunu” 23 Temmuz 2004 tarihinde yürürlüğe<br />
girmiştir. Kanunun amacı, elektronik imzanın<br />
hukuki ve teknik yönleri ile kullanımına ilişkin<br />
esasları düzenlemektir.<br />
Kanun, elektronik imzayı başka bir elektronik<br />
veriye eklenen veya elektronik veriyle mantıksal<br />
bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama<br />
amacıyla kullanılan elektronik veridir, şeklinde<br />
tanımlamaktadır.<br />
Yasaya göre güvenli elektronik imza, elle atılan<br />
imza ile aynı hukuki sonucu doğurur ve senet<br />
hükmündedir. Ancak kanunların resmi şekle<br />
veya bir merasime tabi tuttuğu hukuki işlemler<br />
(evlenme, veraset, emlak alım satımı v.b.) elektronik<br />
imza ile gerçekleştirilememektedir.<br />
Elektronik imza yasal olarak elle atılan imzaya<br />
eşdeğer olması nedeni ve elektronik imzanın<br />
barındırdığı kimlik doğrulama, veri bütünlüğü,<br />
inkar edilemezlik özellikleriyle elektronik<br />
ortamlarda yapacağımız işlemlerin güvenliğini<br />
sağlamaktadır.<br />
Bugün, e-devlet projesini hayata geçiren Türkiye,<br />
çeşitli uygulamalar ile e–imzayı kağıttan hayata<br />
geçirmeye başlamıştır. E-imza olmazsa ne<br />
TÜRKİYE<br />
ve<br />
E- İMZA<br />
Lale YILDIRIM (*)<br />
olur? Özel sözleşmeye dayanmayan elektronik<br />
ortamlarda yapılan sözleşmelerdeki ihtilafların<br />
çözümü mümkün olmaz, elektronik ortamda<br />
yapılan işlemlere hem yasal açıdan hem de<br />
teknik açıdan tam güven sağlanamaz. Sorunun<br />
kısa ve öz cevabı ise, e-imza olmadan e-dönüşüm<br />
gerçekleştirilemez ve e-devlet projelerinden<br />
beklenen yararlar elde edilemez.<br />
E-imza, e- vatandaş olmanın, olmazsa olmazı<br />
olup e- devlet projelerinde anahtar bir role sahiptir<br />
de diyebiliriz.<br />
E-imza hizmetinin en önemli özelliğinin güven<br />
ve güvenilirlik olduğunu görmekteyiz. Bu hizmet<br />
için yasal mevzuata göre kurulmuş ve Telekomünikasyon<br />
Kurumu’ndan yetki almış Elektronik<br />
Sertifika Hizmet Sağlayıcıları (ESHS)<br />
sertifikaları üretip vatandaşa vermektedirler.<br />
ESHS’ler öncelikli olarak güven kurumlarıdır;<br />
“Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcısı = Güven<br />
Kurumu”dur da diyebiliriz. Dolayısıyla güvenilirlik<br />
bu kurumların özelliklerinin başında<br />
gelmesi gerekmektedir. Bu sektörde güvenilir<br />
üçüncü taraf, diye adlandırılmaları da bu yüzdendir.<br />
Öncelikle Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcılığı,<br />
ciddi bir teknik altyapı gerektirmektedir.<br />
Bu noktadan hareketle, bu tür kuruluşların yeterli<br />
yüksek güvenlik teknoloji standartlarında<br />
teknik donanım ve yazılım sistemleri altyapısına<br />
sahip olmaları gerekmektedir. Aynı zaman-<br />
(*)<br />
SM<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
da hem mevzuatımızın hem de uluslararası<br />
standartların öngördüğü şekilde fiziksel mekana<br />
sahip olmaları ve 24 saat sürekli ve kesintisiz<br />
hizmet vermeleri bir ön koşul olarak karşımıza<br />
çıkmaktadır.<br />
Diğer önemli bir nokta da e-imza için güvenli<br />
bir kimlik tespitinin yapılmasıdır. Mevzuatımıza<br />
göre, elektronik sertifika için başvuran<br />
kişinin resmi belgelere dayanarak kimliğinin<br />
doğrulanması bir zorunluluktur, bu keyfiyet<br />
hem e- vatandaş olmak hem de güvenlik için<br />
gereklidir.<br />
Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcısı bu işlemlerle<br />
ilgili belgeleri mevzuat gereği 20 yıl<br />
saklamak zorundadır. Buradan da anlaşıldığı<br />
gibi elektronik sertifika hizmet sağlayıcısının<br />
çok istikrarlı ve sürekli bir kurum özelliğine sahip<br />
olması gerekmektedir.<br />
e-imza hayatımıza girdiğinde neleri değiştirecek?<br />
Elektronik imza diğer elektronik araçlar gibi<br />
öncelikle hayatımızı biraz daha kolaylaştıracak,<br />
maliyetleri düşürecek, hızlı ve en önemlisi<br />
güvenli işlem yapabilmemizi sağlayacaktır.<br />
Yaygınlaştığında günlük hayatımızda kağıdın<br />
kalkmasına yardımcı olacak, yazışmalarımızı<br />
güvenli olarak yapmamızı, sözleşmeleri yasal,<br />
geçerli ve bağlayıcı olacak şekilde imzalayabilmemizi,<br />
e-devlet çözümleri üzerinden tüm vatandaşlık<br />
hizmetlerinden yararlanabilmemizi,<br />
yani vergi beyannameleri, SSK bildirgelerini ve<br />
ilgili ödemelerini, tüm başvurular, dilekçeler ve<br />
yazışmalarımızı güvenli ve hukuksal bir zeminde<br />
yapabilmemizi sağlayacaktır.<br />
e-imzanın uygulama alanları nelerdir?<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
Türkiye’de uygulamalar açısından baktığımızda,<br />
e-imza, Dış Ticaret Müsteşarlığı Dahilde İşleme<br />
Rejimi’nde başarıyla kullanılmaya başlamıştır.<br />
Artık ihracatçılarımız e- imzaları ile daha önceden<br />
elle yaptıkları gerekli bürokratik başvuruları<br />
elektronik ortamda kolay ve emniyetli olarak<br />
yapabilmektedirler. Kamudaki uygulamalar<br />
hayata geçirildikçe vatandaşın e-imza uygulaması<br />
ve ihtiyacı da artacaktır. Özel sektörde de<br />
uygulamalar yaygınlaşmaktadır. Yakın bir süre<br />
sonunda bankacılık sektöründe yeni akıllı kartlar<br />
ile yaygın olarak e-imza uygulaması başlayacaktır.<br />
TÜRKTRUST<br />
TÜRKTRUST, 18 Temmuz 2004 tarihinde<br />
elektronik sertifika hizmet sağlayıcısı (ESHS)<br />
olarak Türk Silahlı Kuvvetleri ELELE Vakfı’nın<br />
bir iştiraki olarak 5070 sayılı Elektronik İmza<br />
Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde kurulmuştur.<br />
TÜRKTRUST Telekomünikasyon Kurumu<br />
tarafından yetkilendirilmiştir. Öncelikli<br />
olarak nitelikli elektronik sertifika, elektronik<br />
imza ve zaman damgası hizmetlerini vermektedir.<br />
TÜRKTRUST, Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi<br />
Standardı ve ISO 9001:2000 Kalite Yönetim<br />
Sistemi belgelerini alarak, Telekomünikasyon<br />
Kurumu’ndan yetki belgesini almıştır. TÜRK-<br />
TRUST, vizyonunda belirttiği gibi her Türk vatandaşını<br />
sertifika sahibi yapmak için yoğun bir<br />
süreci başlatmış bulunmaktadır.<br />
TÜRKTRUST gerek TSK Vakfı gerekse milli<br />
yazılımını kendisi geliştirmesi itibariyle sektörün<br />
lider ESHS olarak “Türkiye’nin İmzası” sloganıyla<br />
yola çıkmış ve bu hedefe hızlı ve emin<br />
adımlarla yürümeye başlamıştır. TÜRKTRUST<br />
aynı zamanda bir sivil toplum kuruluşudur.<br />
Elektronik imza uygulamalarının yaygınlaştırılmasından,<br />
sertifikaların vatandaşa en kolay<br />
ve en uygun koşullarda ulaştırılmasına kadar<br />
en iyi hizmeti vermek amacındadır. Elektronik<br />
imza, sertifika, zaman damgası, SSL sertifikası,<br />
entegrasyon çözümleri, bilgi güvenliği çözümleri,<br />
eğitim ve danışmanlık hizmetlerini yüksek<br />
kalitede vermektedir. TÜRKTRUST ile detaylı<br />
bilgileri 444 0 263 numaralı Çağrı Merkezinden<br />
öğrenebilirisiniz. Türktrust ile Ankara Serbest<br />
Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (ASMM-<br />
MO) arasında Nitelikli Elektronik Sertifika<br />
Sözleşmesi 26.02.2006 tarihinde imzalanmıştır.<br />
Sonuç olarak diyebiliriz ki, Türkiye, e- imza ile<br />
bilişim sektöründe dünya ortalamasının üzerinde<br />
yeni bir dalga üzerinde sörfe başlamıştır.<br />
Yakın bir gelecekte uygulamalar arttıkça<br />
e-imzanın günlük hayatımızın vazgeçilmez bir<br />
unsuru olacağını söylemek büyük bir kehanet<br />
olmayacaktır.<br />
görüş<br />
BÜLTEN<br />
36
sözleşme<br />
BÜLTEN<br />
37<br />
TÜRKTRUST A.Ş. İLE ANKARA SERBEST<br />
MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI ARASINDA<br />
NİTELİKLİ ELEKTRONİK SERTİFİKA SÖZLEŞMESİ<br />
1. Taraflar ve iletişim bilgileri:<br />
1.1. İşbu sözleşme, TÜRKTRUST Bilgi İletişim<br />
ve Bilişim Güvenliği Hizmetleri AŞ (aşağıda<br />
TÜRKTRUST olarak anılacaktır) ile<br />
ANKARA Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler<br />
Odası (aşağıda ASMMMO olarak<br />
anılacaktır) arasında akdedilmiştir.<br />
1.2. İletişim bilgileri:<br />
1.2.1. TÜRKTRUST : TÜRKTRUST Bilgi,<br />
İletişim ve Bilişim Güvenliği Hizmetleri<br />
A.Ş.<br />
Adres : Hollanda Cad. 62. Sok. No:7<br />
Yıldız 06550 Çankaya-Ankara<br />
Tel: (312) 43910 00 Faks: (312) 43910 01<br />
E-posta: <strong>asmmmo</strong>@turktrust.com.tr<br />
1.2.2. ASMMMO: Ankara Serbest Muhasebeci<br />
Mali Müşavirler Odası<br />
Adres: Kumrular Cad. No:26<br />
06640 Kızılay, ANKARA<br />
Tel: (312) 232 33 77 Faks :(312) 231 71 17<br />
E-posta: <strong>asmmmo</strong>@<strong>asmmmo</strong>.org.tr<br />
1.3. Madde 1’de belirtilen adresler tarafların<br />
kanuni ikametgahları olup, işbu adres beyanları<br />
delil sözleşmesi niteliğindedir. Bu<br />
adreslere yapılacak tebligatların geçerliliğini<br />
taraflar peşinen kabul ve beyan ederler.<br />
Adres değişiklikleri usulüne uygun şekilde<br />
karşı tarafa tebliğ edilmedikçe, en son bildirilen<br />
adrese yapılacak tebligat, ilgili tarafa<br />
yapılmış sayılır.<br />
2. Amaç, Konu, Kapsam<br />
İşbu sözleşme, 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu<br />
gereğince yetkili Elektronik Sertifika Hizmet<br />
Sağlayıcı olan TÜRKTRUST tarafından sağlanan<br />
elektronik imza, nitelikli elektronik sertifika ve<br />
ilgili ürün ve hizmetlerin, Ankara Serbest Muhasebeci<br />
Mali Müşavirler Odası (ASMMMO) tarafından<br />
Dernek üyelerine ve üyelerinin hizmet<br />
verdiği yükümlülerine tanıtılması, pazarlanması<br />
ve satışına aracılık edilebilmesi için aşağıdaki<br />
şartlar çerçevesinde imza edilmiştir.<br />
3. Tanımlar<br />
3.1. Sertifika: 5070 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatta<br />
tanımlanan nitelikli elektronik sertifikalardır.<br />
3.2. Müşteri: TÜRKTRUST’tan ASMMMO<br />
aracılığıyla nitelikli elektronik sertifika talep<br />
edebilecek ASMMMO üyeleri.<br />
3.3. Bireysel başvuru: ASMMMO üylerinin<br />
ve üyelerinin hizmet verdiği yükümlülerin<br />
doğrudan ASMMMO aracılığıyla<br />
TÜRKTRUST’a sertifika başvurusunda<br />
bulunmasıdır.<br />
3.4. Kurumsal başvuru: Bir tüzel kişinin yetkililerinin<br />
ve çalışanlarının, o tüzel kişinin<br />
yetkilisinin imza ve kaşeli onayıyla,<br />
ASMMMO aracılığıyla TÜRKTRUST’a<br />
sertifika başvurusunda bulunmasıdır.<br />
3.5. Başvuru ön kaydının alınması: Müşterilerin<br />
sertifika başvurusunun EK-A’ daki TÜRK-<br />
TRUST Düzenlemelerini oluşturan doküman<br />
ve kılavuzlardaki koşullara bağlı olarak,<br />
ASMMMO tarafından TÜRKTRUST<br />
adına alınmasıdır. EK-A’daki TÜRKTRUST<br />
Düzenlemelerinden Sertifika İlkeleri (Sİ)<br />
ve Sertifika Uygulama Esasları (SUE) dokümanları,<br />
Telekomünikasyon Kurumu’na<br />
teslim edilmiş ve aynı zamanda www.<br />
turktrust.com.tr İnternet alan ismindeki<br />
TÜRKTRUST web sitesinde yayımlanmıştır.<br />
ASMMMO, söz konusu bu Sİ ve SUE<br />
dokümanlarının işbu sözleşmenin eki ve<br />
ayrılmaz parçası olduğunu, ASMMMO<br />
tarafından okunmuş, incelenmiş ve vukuf<br />
peyda edilmiş olduğunu ve içeriklerini aynen<br />
kabul ettiğini beyan etmiştir.<br />
3.6. Başvuru kaydının sonlandırılması: ASMM-<br />
MO tarafından, ön kaydı alınan başvurunun,<br />
TÜRKTRUST kayıt yetkilisi veya<br />
noter tarafından tamamlanarak sertifika<br />
başvurusunun sonlandırılmasıdır.<br />
3.7. Satış Hizmet Bedeli: ASMMMO’nın başvu-<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
u kaydını sonlandırarak gerçekleşmesini<br />
sağladığı her bir nitelikli elektronik sertifika<br />
satışına karşılık aldığı hizmet bedelidir.<br />
4. Genel Şartlar<br />
4.1. İşbu sözleşme TÜRKTRUST Yönetim Kurulu<br />
tarafından onaylandığı tarihten itibaren<br />
yürürlüğe girmiş sayılır.<br />
4.2. Halen yürürlükte bulunan mevzuatta düzenlenmiş<br />
olan Mücbir Sebep Halleri ile 8<br />
nci maddede belirtilen Fesih Şartları doğmadıkça;<br />
işbu sözleşmenin süresi, yürürlük<br />
tarihinden itibaren 1 (bir) yıldır. Taraflar; 1<br />
(bir) yıllık sürenin sona ermesinden 1 (bir)<br />
ay önce yazılı olarak sözleşmenin fesih edileceğini<br />
bildirmedikçe, sözleşme kendiliğinden<br />
1 (bir) yıl daha uzamış sayılır.<br />
4.3. Bu sözleşmenin kapsamına giren işlerde<br />
bilgi, TÜRKTRUST ve ASMMMO için<br />
en önemli varlıktır. Müşteriye yönelik<br />
hizmetlerde güvenilirliğin, sürekliliğin ve<br />
sürdürülebilirliği sağlamak ve bu amaçla<br />
aşağıdaki temel ilkeleri yerine getirmek<br />
TÜRKTRUST ve ASMMMO üst yönetimlerinin<br />
sorumluluğudur:<br />
4.3.1. Tüm yasal mevzuat gerekliliklerini yerine<br />
getirmek.<br />
4.3.2. Zamanında, hızlı, ekonomik, kusursuz,<br />
güvenli ve güvenilir hizmet vererek müşteri<br />
memnuniyeti sağlamak.<br />
4.3.3. Tüm bilgi varlıklarının bilerek veya bilmeyerek<br />
yetkisiz kullanımı, değiştirilmesi,<br />
açıklanması ve hasara uğratılmasını önlemek.<br />
4.3.4. Sertifika sağlama faaliyetleriyle ilgili<br />
olarak müşterilerden alınacak bilgilerin<br />
güvenli, doğru ve tam olmasını sağlamak.<br />
4.3.5. Müşteriye ait bilgilerin kullanılması ve<br />
işlenmesi ile, üretilen nitelikli elektronik<br />
sertifikaların, elektronik imza araçlarının<br />
ve bunların kullanım bilgilerinin müşteriye<br />
iletimini zamanında, doğru ve eksiksiz<br />
yerine getirmek.<br />
4.4. İşbu sözleşmenin konusu, ASMMMO’nın<br />
“YETKİLİ TÜRKTRUST ÖN KAYIT<br />
MERKEZİ” olarak üyelerinin veya üyelerinin<br />
yükümlü müşterilerinin sertifika<br />
başvuru ön kaydının alınması ve sonlan-<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
dırılması işlemlerini, 5070 sayılı Kanun ve<br />
ilgili mevzuat hükümleri ile TÜRKTRUST<br />
Düzenlemeleri ve BS-7799 Bilgi Güvenliği<br />
Yönetim Sistemi gereklerine uygun bir<br />
şekilde, 2 nci madde de belirtilen amaç ve<br />
kapsama uygun olarak sağlaması karşılığı<br />
TÜRKTRUST’tan hizmet bedeli almasıdır.<br />
4.5. İşbu sözleşme, satışı ASMMMO tarafınca<br />
gerçekleştirilmiş olan TÜRKTRUST<br />
nitelikli elektronik sertifikalarının, hangi<br />
yöntemle olursa olsun, yenilenmesiyle ilgili<br />
olarak ASMMMO’ya hukuki veya ticari<br />
herhangi bir hak veya yükümlülük vermez.<br />
ASMMMO bir konuda herhangi bir hak ve<br />
alacak talep etmeyeceğini kabul ve beyan<br />
eder. Sertifikaların yenilenmesiyle ilgili her<br />
türlü hak ve yükümlülük Mevzuat ve Telekomünikasyon<br />
Kurumu düzenlemelerine<br />
bağlı olarak TÜRKTRUST’a aittir.<br />
4.6. TARAFLAR’dan birinin 3. (üçüncü) taraflarla<br />
gireceği her türlü hukuki ve ticari ilişki,<br />
eylem, beyan veya taahhüt, diğer TARAF’ı<br />
hiçbir surette bağlamaz, hiçbir hukuki ve ticari<br />
hüküm ve sonuç doğurmaz.<br />
4.7. Her hangi bir sebeple, işbu sözleşmenin<br />
uygulanması veya ticari kayıtlar ve cari<br />
hesaplar hakkında çıkabilecek ihtilaflarda,<br />
TÜRKTRUST ticari defter ve kayıtları delil<br />
niteliğine haiz olacaktır.<br />
4.8. İşbu sözleşme ASMMMO’ya münhasır<br />
bir yetki vermeyip, TÜRKTRUST başka<br />
taraflar atamakta veya müşterilere doğrudan<br />
kendisi hizmet vermekte ve ürün satışı<br />
yapmakta serbesttir. ASMMMO, işbu<br />
sözleşmenin sadece 5070 sayılı kanun ve<br />
ilgili mevzuatta tanımlanan nitelikli elektronik<br />
sertifikaları ve bu sertifika hizmetlerinin<br />
üyelerine sağlanmasını kapsadığını,<br />
TÜRKTRUST’ın bu sertifikalar haricindeki<br />
diğer ürün ve hizmetleriyle ilgili herhangi<br />
bir hakkı hiçbir surette içermediğini<br />
bilmektedir. ASMMMO, işbu sözleşme ile<br />
bu hususları kabul ettiğini ve hiçbir surette<br />
herhangi bir hak iddia edemeyeceğini kabul<br />
ve beyan etmiştir.<br />
4.9. EK-B’de bulunan “Gizlilik, İyi Niyet ve Sır<br />
Saklama Anlaşması”, işbu sözleşmenin eki<br />
ve ayrılmaz bir parçası olup işbu sözleşme<br />
sözleşme<br />
BÜLTEN<br />
38
sözleşme<br />
BÜLTEN<br />
39<br />
herhangi bir nedenle sona erse dahi yürürlükte<br />
kalmaya devam edecektir.<br />
4.10. İşbu sözleşme gereği oluşabilecek<br />
damga vergisi ve sair tüm vergisel sorumluluk<br />
ASMMMO’na aittir.<br />
5. ASMMMO Yükümlülükleri ve Hakları<br />
5.1. ASMMMO tarafından üyelerinin veya<br />
Müşterilerinin nitelikli elektronik sertifika<br />
almak için bireysel veya kurumsal başvurularının<br />
alınması, kimlik tespitinin yapılması<br />
ve satışın gerçekleştirilmesi işlemlerinde,<br />
TÜRKTRUST tarafından sağlanan başvuru<br />
formları, sertifika sahibi taahhütnamesi/<br />
sözleşmesi ve diğer belgeler kullanılacaktır.<br />
Bir sertifika sahibi başvuru formu ancak<br />
bir başvuru için kullanılabilir, fotokopiyle<br />
veya başka usulle çoğaltılamaz.<br />
5.2. ASMMMO üyelerine/müşterilere yapacağı<br />
ön bilgilendirme ve tanıtımlar sonucunda,<br />
sertifika başvurusunda bulunmak isteyenlerin,<br />
TÜRKTRUST ile birlikte belirlenen<br />
gün ve saatte belirlenen yerde, gerekli resmi<br />
kimlik ve başvuru belgeleri ve ekleriyle<br />
birlikte eksiksiz bir şekilde bizzat bulunmalarını<br />
temin edecektir.<br />
5.3. İşbu sözleşme kapsamındaki sertifika başvuruları,<br />
ASMMMO’nin merkezinde veya<br />
başka yerlerde, en fazla haftada bir gün olacak<br />
şekilde birlikte belirlenecek zamanda<br />
TÜRKTRUST kayıt yetkilileri tarafından<br />
alınacaktır. ASMMMO tarafından başka<br />
türlü başvuru alınmasını işbu sözleşme<br />
kapsamaz ve başka türlü başvuru alınması<br />
hakkını ASMMMO’ye vermez.<br />
5.4. ASMMMO; satış ve pazarlama politikası,<br />
tanıtım ve tüm müşteri ilişkilerinde, TÜRK-<br />
TRUST itibar, güvenilirlik ve saygınlığını<br />
koruyucu davranış ve tutum içerisinde olacak<br />
bu hususlarda TÜRKTRUST kurallarına<br />
ve uyarılarına riayet edecektir. Müşterilerle<br />
ilişkilerde, ürün ve hizmetlerde oluşan ve<br />
oluşabilecek olumsuzlukları gecikmeksizin<br />
TÜRKTRUST’a yazılı olarak bildirecektir.<br />
5.5. ASMMMO, işbu sözleşme süresince 5070<br />
sayılı kanun ve ilgili mevzuat ile TÜRK-<br />
TRUST düzenlemelerine sürekli ve düzenli<br />
olarak riayet edeceğini, riayet etmemesinden<br />
kaynaklanan her türlü olumsuzluğun<br />
sorumluluğunu alacağını kabul, beyan ve<br />
taahhüt etmiştir. ASMMMO, mevzuat ve<br />
TÜRKTRUST Düzenlemelerindeki şartları<br />
yerine getirmediğinde, sözleşmenin<br />
TÜRKTRUST tarafından bildirimsiz tek<br />
taraflı olarak fesih edilebileceğini kabul ve<br />
beyan etmiştir.<br />
5.6. ASMMMO, işbu sözleşme hükümleri dışında,<br />
TÜRKTRUST adına hîç bir harekette<br />
bulunamaz ve taahhüt altına giremez.<br />
5.7. ASMMMO, nitelikli elektronik sertifika satışına<br />
aracılık işinde, işbu sözleşmede sayılan<br />
koşulların herhangi birini sağlamamasından<br />
veya eksik sağlamasından kaynaklı,<br />
müşteri ve üçüncü kişilere karşı oluşabilecek<br />
her türlü zarardan sorumludur.<br />
5.8. ASMMMO, işbu sözleşme gereğince başvuru<br />
kayıtlarını eksiksiz sonlandırarak<br />
satışını gerçekleştirdiği sertifikalar karşılığında<br />
satışı bizzat kendisinin gerçekleştirilmesi<br />
halinde, bir defaya mahsus kendisine<br />
ödenen satış hizmet bedeli dışında, hiç bir<br />
şart ve durumda başka her hangi bir hak ve<br />
ödeme talep etmeyeceğini kabul, beyan, ve<br />
taahhüt eder.<br />
5.9. ASMMMO yetkililerinin ve sertifika başvuru<br />
alma işlemlerini yürütecek personelinin<br />
ASMMMO’da çalıştığını gösteren<br />
belgeleri ve adli sicilinin temiz olduğunu<br />
gösteren resmi adli sicil kayıtlarının asıllarını<br />
TÜRKTRUST’a verecektir ve adli sicil<br />
kaydı bulunmayan hiçbir yetkilisini veya<br />
personelini işbu sözleşme kapsamındaki iş<br />
ve işlemlere hiçbir surette karıştırmayacağını<br />
kabul ve taahhüt eder.<br />
5.10. Müşterilere ait tüm kişisel ve her türlü<br />
bilgiler ile müşteri portföyünün kendisi<br />
münhasıran TÜRKTRUST’a ait ve<br />
gizlidir. ASMMMO bu bilgileri sadece<br />
TÜRKTRUST’a iletecek, üçüncü şahıslarla<br />
hiçbir surette paylaşmayacağı gibi kendisi de<br />
saklamayacak ve kopyasını tutmayacaktır.<br />
5.11. TÜRKTRUST, mevzuat ve işbu sözleşmedeki<br />
şart ve taahhütlerini yerine getirmediği<br />
takdirde, sözleşmenin ASMMMO<br />
tarafından bildirimsiz ve tek taraflı olarak<br />
feshedilebileceğini kabul ve beyan etmiştir.<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
6. TÜRKTRUST Yükümlülükleri ve Hakları<br />
6.1. TÜRKTRUST, işbu sözleşme kapsamındaki<br />
sertifikaların 5070 sayılı Kanun’a ve ilgili<br />
mevzuata uygun olduğunu ve beyan ettiği<br />
teknik ve güvenlik kriterlerine haiz olduğunu<br />
taahhüt eder.<br />
6.2. TÜRKTRUST, teknik kriterlerin ve hizmetin<br />
sürekliliğini ve kalitede devamını sağlayacağını<br />
taahhüt eder.<br />
6.3. TÜRKTRUST, müşterileri nezdinde<br />
TÜRKTRUST sertifikalarının en etkin bir<br />
biçimde pazarlanmasını ve müşteri ilişkilerine<br />
zarar vermemesini temin etmek üzere,<br />
Ön Kayıt Merkezleri arasında koordinasyonun<br />
sağlanmasına azami özen göstereceğini<br />
taahhüt eder.<br />
6.4. TÜRKTRUST’ın ürün ve hizmetleriyle<br />
ilgili fıyatlandırma, tanıtım materyalleri,<br />
pazarlama ve satış yöntemlerinin belirlenmesinde<br />
TÜRKTRUST, elektronik imza<br />
mevzuatı ve TK düzenlemeleri çerçevesinde<br />
tamamen serbesttir. ASMMMO, işbu<br />
sözleşme süresince TÜRKTRUST’ın tüm<br />
tanıtım, pazarlama ve satış politikalarına<br />
uyacağını ve belirlediği fiyatlara göre satış<br />
yapacağını kabul ve taahhüt eder.<br />
6.5. TÜRKTRUST sertifikalar ve elektronik<br />
imza ürün ve hizmetleriyle ilgili satış fiyatları<br />
dahil her türlü değişikliği yapma hakkını<br />
saklı tutar. TÜRKTRUST, sertifikalar<br />
ve ilgili hizmetlerle ilgili bir değişiklik hakkında<br />
ASMMMO’yu zamanında bilgilendirecektir.<br />
6.6. TÜRKTRUST müşteri hizmetlerinde<br />
ASMMMO’den kaynaklanan aksamalar<br />
veya sorunlar ile ilgili ASMMMO’yu yazılı<br />
veya sözlü olarak uyarabilecektir. Bu<br />
uyarı gereğinin yerine getirilmemesi durumunda,<br />
bu durum TÜRKTRUST için işbu<br />
sözleşmenin 7. maddesinde belirtilen haklarını<br />
kullanmak anlamında haklı sebep<br />
teşkil edecektir.<br />
6.7. TÜRKTRUST her türlü bilgi, belge, işlem,<br />
kayıt, vb. kontrolü için istediği zaman<br />
müşterilerle doğrudan temas kurabilecek,<br />
müşteriyi yerinde ziyaret edebilecek, kendi<br />
ofisine veya etkinliklerine davet edebi-<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
lecek, müşteri hakkında Maliye Bakanlığı,<br />
Nüfus ve Vatandaşlık işleri, vergi dairesi,<br />
SSK, Ticaret Sicili, Ticaret veya Sanayi<br />
Odası, meslek birliği, banka, vb. kurum<br />
veya kuruluşlardan bilgi alabilecektir.<br />
6.8. BS-7799 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi<br />
gereği TÜRKTRUST, sözleşmeyle ilgili<br />
hususlar için ASMMMO’nı haberli<br />
veya habersiz denetler. Bu denetimlerde<br />
TÜRKTRUST personeline gerekli destek<br />
ve kolaylık ASMMMO tarafından sağlanır.<br />
Denetimler sırasında sözleşme şartlarına<br />
uyulmadığının tespit edilmesi halinde 8.<br />
madde uyarınca TÜRKTRUST sözleşmeyi<br />
tek taraflı fesih etme hakkına sahiptir.<br />
6.9. ASMMMO, TÜRKTRUST’ın aynı meslek<br />
kuruluşları, diğer dernek, vakıf, şirket ve/<br />
veya birliklerle yaptığı işbu sözleşmenin<br />
aynısı, benzeri veya diğer sözleşmelerinden<br />
dolayı hiçbir hak iddia edemez ve sözleşmede<br />
değişiklik taleplerinden dolayı iş<br />
bu sözleşmeyi fesih edemez.<br />
6.10. TÜRKTRUST işbu sözleşme hükümleri<br />
dışında, ASMMMO adına hiç bir harekette<br />
bulunamaz ve taahhüt altına giremez.<br />
7. Hizmet Bedeli ve Ödemeler<br />
7.1. TÜRKTRUST Nitelikli Elektronik Sertifikalarının<br />
ASMMMO üyelerine uygulanacak<br />
satış bedeli, 2006 yılı için KDV dahil 188<br />
YTL (Yüzseksensekizyenitürklirası)’ dir.<br />
7.2. Satış bedelinin ödemesi, başvuru işlemleri<br />
sonlandırılmadan önce müşteri tarafından<br />
doğrudan TÜRKTRUST’a yapılacaktır.<br />
Ödemesi yapılmayan başvurular, ödemesi<br />
yapılana kadar, TÜRKTRUST tarafından<br />
bekletilecektir.<br />
7.3. ASMMMO’nin hizmet bedeli, işlemleri<br />
gerçekleştirilmiş sertifikalar için sertifika<br />
başına KDV hariç 20 (yirmi) YTL dir.<br />
ASMMMO’nin hizmet bedeli payı, her 3<br />
(üç) ayda bir işlemleri tamamlanan sertifikalar<br />
için bu esaslar çerçevesinde hesaplanarak<br />
ASMMMO’nin keseceği fatura karşılığı<br />
TÜRKTRUST tarafından ASMMMO’nun<br />
banka hesabına yatırılarak ödenir.<br />
7.4. ASMMMO, TÜRKTRUST tarafından sağlanan<br />
nitelikli elektronik sertifika hizmetsözleşme<br />
BÜLTEN<br />
40
sözleşme<br />
leriyle ilgili olarak işbu sözleşme süresince<br />
başkaca bir taraf/şahıs ile çalışmayacağını<br />
ve anlaşma yapmayacağını kabul ve taahhüt<br />
eder.<br />
8. Fesih<br />
8.1. Taraflardan birinin yazılı ihtarına ve bu<br />
ihtarda verilen en az 15 (on beş) günlük<br />
süreye rağmen diğer tarafın kendi yükümlülüklerini<br />
yerine getirmemesi, geç ya da<br />
eksik yerine getirmesi hallerinde; diğer taraf<br />
herhangi bir ihtar ve ihbara gerek kalmaksızın<br />
sözleşmeyi tek taraflı olarak fesih<br />
etme hakkına sahiptir.<br />
8.2. ASMMMO’nun işbu sözleşmede belirlenen<br />
yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya<br />
geciktirmesi durumunda, TÜRKTRUST<br />
sözleşmeyi fesih ve varsa tüm zararın tazmin<br />
edilmesi haklarını beraberce veya ayrı<br />
ayrı herhangi bir ihbar veya ihtara gerek<br />
kalmaksızın kullanabilecektir.<br />
8.3. TÜRKTRUST’ın işbu sözleşmede belirlenen<br />
yükümlülükleri yerine getirmemesi veya gecikmesi<br />
durumunda, ASMMMO sözleşmeyi<br />
fesih ve varsa tüm zararın tazmin edilmesi<br />
haklarını beraberce veya ayrı ayrı her hangi<br />
bir ihbar veya ihtara gerek kalmaksızın tek<br />
taraflı olarak kullanabilecektir.<br />
8.4. Fesih halinde, ASMMMO en geç 3 (üç)<br />
gün içinde TÜRKTRUST’a ait olan belge,<br />
malzeme ve sair tüm emvali iade edecek,<br />
fesih anından itibaren TÜRKTRUST isim<br />
ve markası ile ürünlerini hiçbir surette kullanmayacaktır.<br />
Fesih halinde dahi EK-B’deki<br />
Gizlilik, İyi Niyet ve Sır Saklama Anlaşması<br />
yürürlükte kalmaya devam edecektir.<br />
9. Uyuşmazlıkların Çözümü<br />
6 (altı) sayfa, 9 (Dokuz) madde ve 2 (iki) EK’ ten<br />
oluşan işbu sözleşme, taraflar arasında 24/02<br />
/2006 tarihinde imzalanmış olup, işbu sözleşme<br />
ile ilgili olarak çıkabilecek tüm uyuşmazlıklar,<br />
öncelikle tarafların yetkililerince görüşmelerle<br />
uzlaşma yoluyla giderilmeye çalışılacak, uyuşmazlığın<br />
uzlaşma yoluyla halli mümkün olmaz<br />
ise Ankara Mahkemeleri ve İcra Daireleri yetkili<br />
olacaktır. İşbu sözleşme her açıdan Türkiye<br />
Cumhuriyeti Kanunlarına tabidir.<br />
EK-A: TÜRKTRUST Düzenlemeleri<br />
- Sertifika İlkeleri<br />
- Sertifika Uygulama Esasları,<br />
- Bireysel NES Hizmetleri Müşteri Kılavuzu<br />
- Kurumsal NES Hizmetleri Müşteri Kılavuzu<br />
EK-B : Gizlilik, İyi Niyet ve Sır Saklama Anlaşması<br />
YİTİRDİĞİMİZ ÜYELERİMİZ<br />
Odamız üyelerinden<br />
Hasan Tahsin Erdoğan 10.04.2006 tarihinde,<br />
Kemal Yıldız 16.04.2006 tarihinde,<br />
yaşamını yitirmiştir.<br />
Yaşamını yitiren değerli üyemize Tanrı’dan rahmet,<br />
ailesine ve sevenlerine başsağlığı dileriz.<br />
ANKARA SMMM ODASI<br />
YÖNETİM KURULU<br />
BÜLTEN<br />
41<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
ŞAFAK TÜRKÜSÜ / NEVZAT ÇELİK<br />
Alaattin ARMAN / SMMM<br />
1961 yılında Sinop’un Bayabat İlçesinde doğan Nevzat Çelik, İstanbul Devlet Güzel<br />
Sanatlar Akademisi Uygulamalı Sanat ve Endüstri Yüksek Okulu Grafik bölümünde okurken<br />
1980 yılında tutuklandı. Uzun yıllar hapishanede kaldı. İdam istemiyle yargılanan şair<br />
yaklaşık sekiz yıl tutukluluktan sonra 1987 yılında tahliye oldu. 1984’de Akademi Kitabevi<br />
Şiir Ödülü’nü “Şafak Türküsü” isimli kitabı ile kazandı. 1987’de çıkan ikinci kitabı “Müebbet<br />
Türküsü” büyük yankılar uyandırdı. Daha çok Nazım Hikmet ve Ahmet Arif ’ten etkilenmiştir.<br />
Zekice buluşları, uyak kullanmada özgün bir becerisi, içtenliği, günlük yaşam<br />
öğelerini şiire getirişte rahatlığı vardır. Onun şiirleri Vedat Günyol’un deyimiyle, Umudun<br />
şafağa, şafağın umuda bel bağlamış bir içler acısı hapislik yaşamının türküsüydü. 1990’da<br />
iki şiir kitabı daha yayınlanan şair halen yaşamını İstanbul’da sürdürmektedir. 1990 ‘da<br />
yayınlanan şiir kitapları: Yağmur Yağmasaydı, Suda Seken Hayat.<br />
edebiyat<br />
AĞLAMAK<br />
bir elimde ölüm fermanım<br />
bir elimde sevdam<br />
birbirine kenetleyip ellerimi<br />
yürüdüm<br />
gecenin bir vaktidir<br />
kirli sarı ışığı sokak lambalarının<br />
ve karanlığın bilindik gözleri<br />
ardımdadır<br />
iz tutmuş duvar diplerinde<br />
evecen adımlarıyla işçilerin<br />
tedirgin korkulu akışı<br />
ve donup kalmış akşamları<br />
kapı önlerinde kadınların çocuklarını<br />
kollarından kapışı<br />
kentin damarı sokaklardan<br />
el ayak çekilmiştir<br />
kan çekilmiştir<br />
can çekilmiştir<br />
atmaz atardamarları kentin<br />
bu kent istanbul kentidir<br />
yedi tepesinde yedi hançer<br />
öyle savrulmaz her rüzgarda<br />
kolayına gülmez<br />
yas tutuyor etekleri<br />
ve yalandır cümbüşlü şarkılarda istanbul<br />
kenti…<br />
kentin sokaklarında beni<br />
adım adım dolaştıran nedir<br />
yalnız mı kalmak istiyorum<br />
karışmak mı yoksa kalabalığa<br />
belki<br />
belki de değil ama yadsımak neye yarar<br />
mutlak seni arıyorum<br />
seni direncimin genç anası<br />
seni gözlerimin karası hazır kırmışken<br />
yasakları<br />
ve örülmeden gözlerime ağlamanın ayıbı<br />
acının çocukları gibi<br />
koyup başımı göğsüne<br />
ağlamak istiyorum<br />
ağlamak istiyorum<br />
ağlamak<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
BÜLTEN<br />
42
teşekkür<br />
BÜLTEN<br />
43<br />
Bu sayı dahil (165) Bülten’imize yazı yazarak<br />
katkı yapan aşağıda ismi yazılı kişilere<br />
teşekkürlerimizi sunuyoruz.<br />
A.Bumin DOGRUSÖZ (Yrd. Doç.Dr.), (2), A.Engin YURTSEVER (2), A.Murat YILDIZ (3), Abdullah KÜTÜKÇÜ (2),<br />
Abdullah TOLU (4), Adem YÜKSEL (2), Adil TOPUZ (2), Ahmet AKIN (15), Ahmet DEMİR (4), Ahmet DİNÇ (1),<br />
Ahmet DOĞAR (1), Ahmet Dursun YILMAZ (1), Ahmet ELBAŞI (7), Ahmet KUMAŞ (2), Ahmet Ozan ERDOĞAN<br />
(1), Ahmet ÖĞÜT (7), Ahmet ÖZDEMİR (9), Ahmet ŞAHİN (3), Ahmet TEKİN (9), Ahmet UÇAR (4), Ahmet<br />
YAVAŞOĞLU (1), Alaattin ARMAN (21), Ali AFŞAR (2), Ali Asker DEMİRHAN (1), Ali ÇAĞAN (1), Ali Dursun<br />
KOÇ (1), Ali GÖZEN (2), Ali Metin POLAT (5), Ali POLAT (1), Ali Rıza YURTSEVER (8), Alp ALTUNDAL (11),<br />
Altan TAN (1), Arif ÇAĞLAR (1), Aslı KOÇ ÖKTEM (1), Atilla İNAN (1), Atilla TANRIVERDİ (Dr.), (2), Av. Özcan<br />
TİK (1), Aykut SEVİNÇ (1), Aziz KONUKMAN(Doç.Dr.), (1), Barbaros DOĞAN (5), Bedrettin ALTUN (2), Bora<br />
OCAKÇIOĞLU (Prof. Dr.), (1), Burhan GÜNEL (1), Bülent ECEVİT (1), Bülent YILDIZ (1), Bünyamin ÖZTÜRK<br />
(26), Celal GÜL (1), Celal İLHAN (1), Cem SOMEL (Doç.Dr.), (2), Cemal ŞENOĞLU (1), Cemil IŞIKOĞLU (4), Cemil<br />
KUVVET (1), Cengiz ÖDİKER (Dr.), (1), Cevdet AKÇOKOCA (1), Cumhur Sinan ÖZDEMİR (1), Çetin Ercan KİP<br />
(4), Çoşkun ERSEL (1), Deniz BAYKAL (1), Dilaver ERGİN (7), Doğanay SEVİNDİK (1), Dr. Nurcan TURAN (Yrd.<br />
Doç.), (1), Ekmel GÜNGÖR (13), Emin KÜÇÜK (1), Emrullah KİRAZCI (1), Erdal Erol ERDEM (1), Erdal PITRAKLI<br />
(2), Erdoğan ERTÜRK (1), Erdoğan GÖK (1), Erdoğan KARAKURT (3), Erhan YILDIRIM (2), Erol BEKTAŞ (4),<br />
Erol SÖNMEZOCAK (9), Ertan GİRİTLİOĞLU (6), Ertan KUŞÇU (3), Ertuğrul KILIÇ (2), Ertuğrul ŞENTÜRK (2),<br />
Esengül ORHAN (4), Ethem BİNGÖL (2), Fahri ÇAĞLAR (1), Famil ŞAMİLOĞLU (Yrd.Doç. Dr.), (4), Faruk GÜÇLÜ<br />
(13), Fethi AYGÜN (1), Fikret BAŞ (11), Filiz AYDIN (3), Gökhan DEDE (33), Güllü TÜRKOĞLU (1), Günay GÜNER<br />
(1), Hafize ŞAHİNER (1), Halil BAŞAĞAÇ (3), Halit YILDIZ (1), Haluk Rıza TABUK (3), Hamit Uğur KINAY (1),<br />
Hasan Hüseyin SEZGİN (1), Hasan KILIÇ (1), Hasan TELLİ (1), Hayriye DAVARCI (1), Hülya KESİCİ (3), Hüseyin<br />
POLAT (Prof. Dr.), (1), Hüsniye Alp KAPTAN (2), İ. Zafer KARAKULAK (1), İbrahim DEĞİRMENCİ (2), İbrahim<br />
DİKTAŞ (1), İbrahim Nedim KOÇVER (2), İbrahim TEZ (2), İbrahim ULUSOY (2), İlhami AKBIYIK (6), İlhan<br />
SELÇUK (1), İlhan TOMANBAY (Doç.Dr.), (1), İsa ÖZDEMİROĞLU (1), İslam ÇANKAYA (8), İsmet ATİLLA (1),<br />
İsmet YALÇINKAYA (4), Kahraman ARSLAN (Dr.), (1), Kamer SELVİ (1), Kamil BÜYÜKMİZRA (1), Kazım YILMAZ<br />
(10), Kemal ÇAKIR (2), Kemal GÜNDOĞMUŞ (1), Kemal KILIÇDAROĞLU (6), Kenan KATAR (1), Kudret ULUSOY<br />
(15), Lale YILDIRIM (3), M. Akif TORAĞANLI (1), M. Cengiz ÜNLÜ (1), M. Selçuk USLU (Prof. Dr.), (1), M.İlham<br />
KOÇVER (1), M.Kemal OKTAR (5), Mahir YALÇINKAYA (7), Mahmut ÇOLAK (3), Masum TÜRKER (5), Mehmet<br />
Ali AKTAŞ (7), Mehmet ALTINDAĞ (2), Mehmet BAHAR (1), Mehmet CAN (29), Mehmet ÇELİK (58), Mehmet<br />
KOÇ (24), Mehmet KORKUSUZ (1), Mehmet KOYUNCU (12), Mehmet Naci HARMANCI (2), Mehmet OKKALI<br />
(3), Mehmet TİMUR (1), Mehmet TOMANBAY (Prof. Dr), (3), Mehmet TUNCER (1), Mehmet URAGUN (5), Melek<br />
SARGIN (1), Mevlüt ÖZER (5), Mikail EROL (1), Muharrem KUŞ (1), Murat ERDOĞAN (1), Musa ÖZKAYA (3),<br />
Mustafa AYSAN (1), Mustafa ÇİPİL (2), Mustafa DİK (1), Mustafa GÜN (1), Mustafa KANICI (1), Mustafa KAYA (1),<br />
Mustafa KUTUCU (3), Mustafa ÖZER (7), Mustafa ÖZYÜREK (5), Mustafa UÇAR (Doç.Dr.), (1), Muzaffer TOKMAK<br />
(3), Mücait YILDIRIM (1), Müslüm YILDIRIM (1), N. Yavuz ŞENTURAN (6), Naci ALKAN (2), Nail SANLI (1), Naki<br />
SAYGILI (5), Nalan AKDOĞAN (Prof. Dr.), (3), Namık ÖZYILMAZ (1), Necla ÖZKAN (1), Necmi ÖZKAN (3), Nihat<br />
ATMACA (1), Nilgün ARISAN (1), Nurten ERDOĞAN (Yrd.Doç. Dr.), (1), Nusret FİLİZ (1), Nusret KURDOĞLU<br />
(28), Oğuz OYAN (Prof. Dr.), (3), Orhan KARAHASANOĞLU (1), Osman ALTUĞ (Prof. Dr.), (1), Oya BAYDAR (1),<br />
Özgür BORA (5), Pevril KEÇELİ (1), Ramazan CENK (2), Ramis SAVAŞ (1), Recep ADAK (1), Remzi ÖRTEN (Prof.<br />
Dr.), (4), Reşat LÜLE (1), Ruknettin KUMKALE (1), Saadet UZUNYAYLA (1), Sabri ARPAÇ (4), Sadık KIRBAŞ (Prof.<br />
Dr.), (1), Sakıp ŞEKER (3), Salih ÖZEL (Prof. Dr.), (1), Salih SARAÇ (Yrd.Doç.Dr.) (2), Salih Zeki ÜNAL (1), Salim<br />
GÖNÇ (1), Salman YILMAZ (9), Sami EREN (1), Sami KAZICI (1), Savaşan ŞAHİN (1), Selçuk OKCAN (2), Selfet<br />
BEKTAŞ (7), Selma GÜÇLÜ (1), Selvi GÜNEŞ (3), Serdar DAĞÜSTÜN (1), Soner ŞİMŞEK (1), Süleyman KALKAN (2),<br />
Şaban ERKİLET (1), Şakir SAKARYA (1), Şefik ÇAKMAK (1), Şefik KAHRAMANKAPTAN (1), Şendur ALBAYRAK<br />
(1), Şevki GÜRSOY (1), Şükrü ŞENALP (1), Tamer AKSOY (Dr.) (10), Taner BERKSOY (Prof. Dr.) (1), Tansu ÇİLLER<br />
(Prof. Dr.), (1), Tayyip PETEN (1), Tezcan ATAY (1), Turan Veldet VELİDEDEOĞLU (4), Turgut CANBULATOĞLU<br />
(1), Türkan İĞDİR (1), Türkan TORUN KINAY (2), Uğur BÜYÜKBALKAN (4), Ülker MAVRAL (1), Ümit DERVİŞ<br />
(1), Üner BİRKAN (1), Vedat TUZCU (1), Veli ÖZÇELİK (7), Veysi SEVİĞ (Dr.), (4), Yalçın BÜYÜKDAĞLI (1), Yaşar<br />
ER (1), Yaşar GÖRGÜLÜ (1), Yaşar METHİBAY (Yrd.Doç. Dr.), (5), Yavuz ÖNEN (1), Yener KOÇ (1), Yıldırım KOÇ<br />
(1), Yılmaz DOĞAN (1), Yılmaz DÜZGÜN (17), Yılmaz SEZER (4), Yılmaz ÜRPER (Doç.Dr.), (1), Yunus ADIGÜZEL<br />
(1), Yüksel MERGEN (4), Zeki DOĞAN (1), Zeki KAYNAK (1), Zeki SARIHAN (1), Ziya MANDEV (1),<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
SOSYAL GÜVENLİK<br />
Kıdem Tazminatı Tavanı<br />
01.01.2006 tarihinden itibaren 1.770,64 YTL<br />
01.07.2005 - 31.12.2005 Tarihleri Arası 1.727,15 YTL<br />
01.01.2005 - 30.06.2005 Tarihleri Arası 1.648,90 YTL<br />
01.07.2004 - 31.12.2004 Tarihleri Arası 1.574.740.000 TL<br />
01.01.2004 - 30.06.2004 Tarihleri Arası 1.485.430.000 TL<br />
01.01.2003 - 30.06.2003 Tarihleri Arası 1.323.950.000 TL<br />
01.07.2003 - 31.12.2003 Tarihleri Arası 1.389.950.000 TL<br />
01.10.2002 - 31.12.2002 Tarihleri Arası 1.260.150.000 TL<br />
Sigorta Primine Esas Ücretler (Tavan ve Taban)<br />
Sigorta Primine Esas Tavan Ü cret 01.01.2006 tarihinden geçerli olmak üzere 3.451,50 YTL<br />
Sigorta Primine Esas Taban Ü cret 01.01.2006 tarihinden geçerli olmak üzere 531,00 YTL<br />
İhbar Tazminatı Tutarı<br />
Hizmet Süresi<br />
Tazminat Tutarı<br />
pratik bilgiler<br />
İşi 6 Aydan Az Sürmüş Olan İşçi İçin<br />
İşi 6 Aydan 1.5 Yıla Kadar Sürmüş Olan İşçi İçin<br />
İşi 1.5 Yıldan 3 Yıla Kadar Sürmüş Olan İşçi İçin<br />
İşi 3 Yıldan Fazla Sürmüş Olan İşçi İçin<br />
2 Haftalık Ücret<br />
4 Haftalık Ücret<br />
6 Haftalık Ücret<br />
8 Haftalık Ücret<br />
İşsizlik Sigortası Primleri<br />
İşçi %1 İşveren %2 Devlet %1<br />
Yıllık Ücretli İzinler<br />
Hizmet Süresi<br />
Yıllık İzin Süresi<br />
1 Yıldan 5 yıla kadar olanlar (5 yıl dahil) 14 işgünü<br />
5 Yıldan 15 yıla kadar olanlar 20 işgünü<br />
15 Yıl ve daha fazla olanlar 26 işgünü<br />
18 Yaşından küçük işçiler ve 50 yaş ve daha üstündeki işçiler (en az) 20 işgünü<br />
İnternet Üzerinden e-bildirge Uygulamasında İşçi Sayısı<br />
1- 2005/Mayıs, Haziran ve Temmuz aylarında özel ve resmi sektör işyerlerinde 5 ve üzerinde<br />
sigortalı çalıştıran işverenlerin bu aylara ait Aylık Prim ve Hizmet Belgelerini,<br />
2- 2005/Ağustos ve takip eden aylara ait özel ve resmi sektör işyerlerinde 3 ve üzerinde<br />
sigortalı çalıştıran işverenlerin bu aylara ait Aylık Prim ve Hizmet Belgelerini,<br />
Internet üzerinden e-bildirge uygulaması ile kuruma (SSK) göndermeleri zorunluluğu getirilmiştir.<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
BÜLTEN<br />
44
01.01.2006’dan İtibaren SSK’na Göre Uygulanacak İdari Para Cezaları<br />
pratik bilgiler<br />
1- İşyeri Bildirgesinin Yasal Süresi İçinde Kuruma Verilmemesi Halinde a)<br />
Bilanço Esasına Göre Defter Tutanlar<br />
b) Diğer Defterleri Tutanlar<br />
c) Defter Tutmakla Yükümlü Olmayanlar<br />
2- Sigortalı İşe Giriş Bildirgesinin Yasal Süresi İçinde Kuruma Verilmemesi<br />
Halinde Her Bir Sigortalı İçin<br />
3- Aylık, Sosyal Güvenlik Destek Primi Bildirgeleri ve Dört Aylık Bordroların<br />
(kaldırıldı) Kuruma Verilmemesi Halinde Asgari Ücretin Üç Katını Geçmemek<br />
Kaydıyla Belgenin;<br />
a) Aslı İçin Sigortalı Başına Aylık Asgari Ücretin 1/5’i<br />
b) Ek Belge Niteliğinde Olması Halinde Asgari Ücretin 1/8’i<br />
c) Hiç Belge Vermeyenlere Her Ay İçin Asgari Ücretin 3 Katı<br />
4- Yazılı İhtara Rağmen Mücbir Sebep Olmaksızın Defter ve Belgelerin İbraz<br />
Edilmemesi Halinde<br />
a) Bilanço Esasına Göre Defter Tutanlara Asgari Ücretin 12 Katı<br />
b) Bilanço Esası Dışında Defter Tutanlara Asgari Ücretin 6 Katı<br />
c) Defter Tutmakla Yükümlü Olmayanlara Asgari Ücretin 3 Katı<br />
Defter Ve Belgelerinin Tümünü Bu Bentte Belirtilen Süre İçinde İbraz Etmekle<br />
Birlikte, Yönetmelikte Belirtilen Usul ve Esaslara Uygun Olarak Düzenlemeyenlere,<br />
Her Bir Geçersizlik Hali İçin, İbraz Edilmemesi Üzerine Uygulanan Miktarları<br />
Aşmamak Kaydıyla Aylık Asgari Ücretin Yansı Tutarında<br />
1.593 YTL<br />
1.062 YTL<br />
531 YTL<br />
531 YTL<br />
106,2 YTL<br />
66,37 YTL<br />
1.593 YTL<br />
6.377 YTL<br />
3.186 YTL<br />
1.593 YTL<br />
265,50 YTL<br />
5- İşçi veya geçindirmekle yükümlü olduklarına muayene için gerekli belgeleri<br />
kurumca yapılacak ihtara rağmen üç gün içinde vermeyenlere<br />
53 YTL<br />
VERGİ<br />
Bazı Damga Vergisi Oranları (2006 Yılı İçin)<br />
Ü cretlerde Binde 6<br />
Avanslarda, sözleşmelerde, tahütname ve temliknamelerde Binde 7.5<br />
Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi<br />
Kurumlar Vergisi Beyannamesi<br />
Muhtasar Beyanname<br />
Katma Değer Vergisi Beyannamesi<br />
Belediyelere verilen beyannameler<br />
SSK’ya verilen bildirgeler<br />
Diğer beyannameler (Damga Vergisi Beyannamesi Hariç)<br />
Bilançolar<br />
Gelir Tabloları<br />
İşlem Hesabı Özetleri<br />
5035 sayılı Yasa 01.01.2004 tarihinden itibaren kuruluş, sermaye ve süre<br />
uzatımına ilişkin düzenlenen kağıtlarda damga vergisi kaldırılmıştır.<br />
19,70 YTL<br />
26,30 YTL<br />
13,10 YTL<br />
13,10 YTL<br />
9,80 YTL<br />
9,80 YTL<br />
13,10 YTL<br />
15,30 YTL<br />
7,60 YTL<br />
7,60 YTL<br />
Emlak Vergisi Oranları<br />
BÜLTEN<br />
45<br />
Büyük Şehir Belediye Sınırlarında<br />
a) Binalarda (Meskenler için) ve Arazilerde Binde 1 Binde 2<br />
b) Binalarda (İşyerleri için) Binde 2 Binde 4<br />
c) Arsalarda Binde 3 Binde 6<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
Yıllar İtibariyle Gecikme Zammı (Aylık)<br />
31.01.2002 - 11.11.2003 Tarihleri Arası % 7<br />
12.11.2003 Tarihinden itibaren % 4<br />
02.03.2005 Tarihinden itibaren % 3<br />
21.04.2006’dan itibaren % 2,5<br />
(Ay kesirleri günlük hesaplanacaktır.)<br />
Yıllar İtibariyle Tecil Faizi (Aylık)<br />
31.03.2001 - 01.02.2002 Tarihleri Arası % 6<br />
02.02.2002 - 11.11.2003 Tarihleri Arası % 5<br />
12.11.2003 Tarihinden itibaren % 3<br />
04.03.2005 Tarihinden itibaren % 2.5<br />
28.04.2006 Tarihinden itibaren % 2<br />
Perakende Satış Fişi ve Yazar Kasa Fişi Düzenleme Sınırı<br />
01.01.2005 tarihinden itibaren 480 YTL<br />
01.01.2006 tarihinden itibaren 520 YTL<br />
Amortisman Ayırma Sınırı<br />
01.01.2005 tarihinden itibaren 480 YTL<br />
01.01.2006 tarihinden itibaren 520 YTL<br />
pratik bilgiler<br />
Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanacak Oranlar<br />
Reeskont İşlemlerinde (20.12.2005’den itibaren) % 23<br />
Avans İşlemlerinde (20.12.2005’den itibaren) % 25<br />
Reeskont İşlemlerinde (13.01.2005’den itibaren) % 32<br />
Avans İşlemlerinde (13.01.2005’den itibaren) % 35<br />
Geçici Vergi Oranı<br />
Gelir Vergisi Mükellefleri (01.01.2006 tarihinden itibaren) % 15<br />
Kurumlar Vergisi Mükellefleri % 30<br />
Menkul Sermaye İratlarının Beyanında Uygulanacak İndirim Oranları<br />
2000 Yılı için (sıfır) olarak uygulanır. (Enflasyondan arındırma oranı<br />
bir (1)’den büyük çıktığı için bahse konu gelirler beyan edilmeyecektir.) % 00.0<br />
2002 Yılı için % 87.4<br />
2003 Yılı için % 57.5<br />
2004 Yılı için % 43.8<br />
2005 Yılı için % 53,7<br />
2005 YILI KAZANÇLARINDA BEYAN SINIRLARI<br />
- Konut kira geliri istisna tutarı 2.000 YTL<br />
- Tevkif (Kesinti) yoluyla vergilendirilmiş bulunan menkul sermaye iratları ve Vergi alacağı<br />
dahil kurumlardan elde edilen kar paylarında<br />
15.000 YTL<br />
- Tevkif (Kesinti) yoluyla vergilendirilmiş bulunan gayrimenkul sermaye iratlarında 15.000 YTL<br />
- Değer artış kazançlarında 13.000 YTL<br />
- GVK 82. maddede belirtilen bazı arızi kazançlarda 13.000 YTL<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
BÜLTEN<br />
46
01.01.2006’den İtibaren Özel Usulsüzlük Cezaları<br />
pratik bilgiler<br />
1- Fatura, Gider Pusulası, Müstahsil Makbuzu ile Serbest Meslek Makbuzlarının<br />
verilmemesi, alınmaması, düzenlenmemesi veya düzenlenen bu belgelerin gerçeği<br />
yansıtmaması halinde her belgenin 2005 Yılı için ise 118 YTL’den az, 55.000 YTL’den<br />
fazla olamaz. (2006 Yılı için ise 129 YTL’den az 60.000 YTL’den fazla olamaz) %10<br />
2- Perakende Satış Fişi, Ödeme Kaydedici Cihaz Fişi, Giriş ve Yolcu Taşıma Bileti, Sevk<br />
İrsaliyesi, Taşıma İrsaliyesi, Yolcu Listesi, Günlük Müşteri Listesi İle Maliye Bakanlığı’nca<br />
Düzenleme Mecburiyeti Getirilen Belgelerin Düzenlenmemesi, Bulundurulmaması ve<br />
Kaydedilmemesi veya Düzenlenen Bu Belgelerin Gerçeği Yansıtmaması Halinde; Herbir<br />
Belge İçin 2005 Yılı İçin 5.500 YIL ve toplam bir yıllık 55.000 YTL’den fazla olamaz.<br />
(2006 Yılı için 6.000 YTL ve toplam yıllık 60.000 YTL’den fazla olamaz) 129 YTL<br />
3- VUK’un 232’nci maddesinin l-5.bentleri dışında kalan kişilerin Fatura, Gider<br />
Pusulası, Müstahsil Makbuzu, Serbest Meslek Mkb. Parakende Satış Fişi, Ödeme<br />
Kaydedici Fiş, Giriş ve Yolcu Taşıma Bileti Almadıklarının Tespitinde<br />
4- Serbest Meslek kazanç Defterini Günü Güne Tutmayanlara 129 YTL<br />
5- Vergi Levhasını Bulundurmayan ve Asmayanlara 129 YTL<br />
6- T. Düzen Hesap Planı ve Mali Tablolara İlişkin Usul ve Esaslara Uymayanlara 2.900 YTL<br />
7- VUK’un 8. maddesinin son fıkrası uyarınca düzenlenen tek vergi numarası ile<br />
ilgili mecburiyetlere uymayanlar<br />
150 YTL<br />
8- Belge basımı ile ilgili bildirim görevini tamamen veya kısmen yerine<br />
getirmeyen matbaa işletmecilerine<br />
460 YTL<br />
9- 4358 sayılı Kanun uyannca Vergi Kimlik No’su zorunluluğu getirilen kurum<br />
ve kuruluşlardan yaptıkları işlemlere ilişkin bildirimleri yerine getirmeyenler<br />
600 YTL<br />
10- VUK.’un 127/d bendi uyannca Maliye Bakanlığı’nm özel işaretli görevlisinin<br />
ikazına rağmen durmayan araç sahibi adına<br />
460 YTL<br />
Teminat ve İnceleme Aranılmaksızın Tevkif Yolu ile<br />
Kesilen Vergilerden İade Edilecek Tutar<br />
GVK. G.T. 252 (06.04.2004 Tarihi İtibariyle)<br />
10.000 YTL<br />
Usulsüzlük Cezalarına Ait Cetvel 01.01.2006 tarihinden itibaren<br />
Mükellefler I. Derece Usulsüzlükler II. Derece Usulsüzlükler<br />
Sermaye Şirketleri 70,00 YTL 40,00 YTL<br />
Birinci Sınıf Tüccar ve Serbest Meslek Erbabı 46,00 YTL 23,00 YTL<br />
İkinci Sınıf Tüccarlar 23,00 YTL 11,80 YTL<br />
Yukarıdakiler Dışında Kalıp; Beyanname ile GV’ne Tabi Olanlar 11,80 YTL 6,00 YTL<br />
Basit Usulde GV’ne Tabi Olanlar 6,00 YTL 2,90 YTL<br />
Gelir Vergisinden Muaf Esnaf 2,90 YTL 1,60 YTL<br />
Yatırım İndirim Oranları<br />
Dar mükellefiyete tabi olanlar dahil, ticari ve zirai kazançları bilanço esasına göre saptanan<br />
vergi mükelleflerinin faaliyetlerinde kullanmak üzere satın aldıkları veya imal ettikleri amortismana<br />
tabi iktisadi kıymetler için % 40<br />
İktisadi kıymetin asgari satın alma veya imal bedeli<br />
10.000 YTL<br />
01.05.2005’ten itibaren<br />
5479 sayılı Yasa ile 01.01.2006’dan itibaren kaldırıldı.<br />
Yıllar İtibariyle Yeniden Değerleme Oranları<br />
Uygulama Yılı Oran (%) Uygulama Yılı Oran (%)<br />
2000 56.0 2003 28.5<br />
2001 53.2 2004 11.2<br />
2002 59.0 2005 9,8<br />
BÜLTEN<br />
47<br />
2005 Yılı Yeniden Değerleme Oranı<br />
01.01.2005 - 31.03.2005 I. Geçici Vergilendirme Dönemi % 3.3<br />
01.01.2005 - 30.06.2005 II. Geçici Vergilendirme Dönemi % 4.97<br />
01.01.2005 - 30.09.2005 III. Geçici Vergilendirme Dönemi % 6.60<br />
01.01.2005 - 31.12.2005 IV. Geçici Vergilendirme Dönemi % 9,8<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165
Bilgi Vermekten Çekinenlere Özel Usulsüzlük Cezaları 01.01.2006 itibaren<br />
VUK’nun 86,148 - 150,226 ve 227 nci Maddelerinde Yer Alan<br />
ile Mük. 257. Maddesi Uyarınca Getirilen Zorunluluklar.<br />
Birinci Sınıf Tüccarlar ile Serbest Meslek Erbabı<br />
İkinci Sınıf Tüccarlar, Defter Tutan Çiftçiler ile Basit Usulde<br />
Vergilendirilenler<br />
Yukarıda Belirtilenler Dışında Kalanlar<br />
Teşvik Belgeli Yatırımlarda Asgari Yatırım Tutarı (9.7.2002) BKK (2002/4367)<br />
Diğer Yörelerde Yapılacak Yatırımlarda<br />
Kalkınma Öncelikli Yörelerde Yapılacak Yatırımlarda<br />
Finansal Kiralama Şirketleri Aracılığı ile Yapılacak Yatırımlarda<br />
Yukarıdaki Miktarların<br />
5479 sayılı Yasa ile 01.01.2006’dan itibaren kaldırıldı.<br />
2006 Yılı Gelirlerine Uygulanacak Gelir Vergisi Tarifesi<br />
400.000 YTL<br />
200.000 YTL<br />
%25’i<br />
1.290,00 YTL<br />
600,00 YTL<br />
290,00 YTL<br />
7.000 YTL’ye kadar % 15<br />
18.000 YTL’nin 7.000 lirası için 1.050 lira, fazlası % 20<br />
40.000 YTL’nin 18.000 lirası için 3.250 lira, fazlası % 27<br />
40.000 YTL’den fazlasının 40.000 lirası için 9.190 lira, fazlası % 35<br />
pratik bilgiler<br />
2005 Yılında Beyannamelerini SM veya SMMM’lere İmzalatmak Zorunda Olmayanlar<br />
Noterler<br />
Özel kanunla kurulan kooperatifler ve birlikleri<br />
2004 yılı satış veya hasılatları aşağıdaki tutarları aşmayan mükellefler<br />
- Serbest meslek faaliyetlerinde bulunanlar 77.000 YTL<br />
- II. Sınıf tacirler alım-satım veya imalatta bulunanlar 110.000 YTL<br />
- II. Sınıf tacirler alım-satım veya imalat dışındakiler 55.000 YTL<br />
- Zirai kazancı işletme hesabı esasına göre belirlenen çiftçiler 110.000 YTL<br />
TOPTAN EŞYA FİYATLARI ENDEKSİ (1994=100) (*)<br />
Yıllar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık<br />
1990 10,03196 10,49502 10,93266 11,19525 11,36749 11,53407 11,72890 12,24842 12,95430 13,55289 13,92842 14,27571<br />
1991 14,93077 15,71570 16,47806 17,36464 17,87005 18,11287 18,51946 19,39475 20,24463 20,95616 21,76368 22,72933<br />
1992 25,23661 26,55237 27,69872 28,30577 28,50342 28,57401 29,09918 30,50530 32,41682 34,21540 35,40975 36,68598<br />
1993 38,53538 40,54573 42,47419 43,58383 44,83748 45,88783 48,06476 49,86899 51,87086 53,72027 57,13390 58,79131<br />
1994 61,90 66,70 71,40 91,70 99,50 102,20 104,70 108,00 112,80 119,80 126,60 134,70<br />
1995 148,50 159,00 167,80 176,40 179,70 182,00 186,10 190,30 199,10 206,50 213,80 223,10<br />
1996 244,80 259,10 277,30 299,70 312,10 320,60 328,20 340,60 358,00 377,60 396,90 412,50<br />
1997 435,80 462,80 490,70 517,90 544,80 563,40 593,10 624,60 663,70 708,00 747,60 787,70<br />
1998 839,10 877,40 912,70 949,30 980,20 995,50 1020,70 1045,30 1101,20 1146,80 1185,70 1215,10<br />
1999 1258,6 1301 1352,9 1424,4 1469,9 1496,5 1556 1606,8 1700,8 1780,1 1852,7 1979,5<br />
2000 2094 2179,3 2246,8 2300,5 2339,5 2346,4 2370,5 2393 2448,3 2516,7 2577,2 2626<br />
2001 2686,8 2757,6 3035 3470,8 3689,6 3795,6 3920,6 4059,5 4276,7 4564,5 4755,5 4951,7<br />
2002 5157,4 5289,5 5387,9 5485,5 5508,4 5572,0 5720,7 5842,8 6024,6 6213,0 6314,3 6478,8<br />
2003 6840,7 7055,7 7281,8 7410,0 7364,0 7222,2 7183,5 7169,4 7173,3 7213,4 7336,2 7382,1<br />
2004 7576,5 7700,6 7862,2 8070,5 8067,8 7982,7 7861,6 7923,5 8069,7 8330,1 8392,7 8403,7<br />
2005 8328,42 8326,55 8503,60 8675,43 8647,64 8677,15 8655,06 8804,91 8950,24 9009,11 8805,20 8785,74<br />
2006 8957,94 8980,93 9003,20 9177,76<br />
(*)<br />
2006 Ocak ayından itibaren seriler (2003=100) üretici fiyatları endeksi aylık değişim oranlarına göre devam ettirilmektedir.<br />
MART-NİSAN 2006, SAYI:165<br />
BÜLTEN<br />
48
EDİNME ADRESİ :<br />
YETKİN YAYINLARI<br />
Strazburg Cad. No: 31/A<br />
06430 Sıhhiye - ANKARA<br />
Tel: 0.312. 231 42 34 - 35