You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
KAŞKAYLARLA HİSSETMEK<br />
HÜSEYİN MÜMTAZ<br />
Fazla detaylara inmeden, yandaki tablolara şöyle bir göz atıldığında<br />
İran'ın aslında bir Türk devleti olduğu kolayca görülecektir. 1925 senesine<br />
kadar 9 asır boyunca İran'a hâkim olan Safevî, Afşar, Kaçar., hanedanlarının<br />
hepsi de Türk idiC 1 ).<br />
Yılmaz öztuna'ya göre 16'ncı asır sonlarında dünyada mevcut dört<br />
büyük Türk İmparatorluğundan biri de Iran Türk İmparatorluğu idi( 2 ).<br />
(Diğerleri Osmanlı Türk İmparatorluğu, Hindistan Türk İmparatorluğu,<br />
Türkistan Türk İmparatorluğu.)<br />
Hal böyleyken 1925 senesinde Rıza Şah'm Türk Kaçar hanedanını yıkarak<br />
azınlık olan Farslarm 2000 yıllık(!) Pers hâkimiyetini tesisi kanaat<br />
ımızca 1977 senesinden bu yana İran'ın içinde bulunduğu karışıklıkların<br />
baş sebebidir.<br />
Görüldüğü gibi İran, çok farklı etnik grupların meydana getirdiği bir<br />
moyazık manzarası arzetmektedir. Tabiî hal, nüfusun % 42.8 ini teşkil<br />
eden Türklerin hakimiyetindeki bir İran'dır. Gayri tabiî olan ise, diğer<br />
herhangi bir azınlığın hâkim olmasıdır. Bu açıdan bakıldığında Fars et~<br />
nik azınlığının zorla üstünlüğünü ve bir takım cebrî tedbirlerle devamını<br />
sağlayan, ancak bu hal eşyanın tabiatına aykırı olduğu için yıkılmaktan<br />
kurtulamıyan şah idaresinin yerine Humeyni'nin nüfusun çoğunluğunu<br />
(% 96.7) ihtiva eden din motifiyle bir senteze gitmesi daha birleştirici ve<br />
akılcıdır. Gerçekten İran Fars Devleti derseniz, nüfusun % 60 küsurunu<br />
(1) Büyük Türkiye Tarihi, Yılmaz Öztuna Cilt 7, Cilt 11 sayfa 480, Sözlük<br />
(2) Aynı eser<br />
9