IV Ktz

üyük yurdu kuran ve koruyan kudretimiz, varlığımız, kanımız ve etimizdir.
Vatanın vârisi ve sahibidir. Bu haliyle halkın tesellisi gibi görünmektedir.
O, her yerde mevcuttur, hem bu toprakta, hem de çoktanberi
kaybettiğimiz yerlerdedir.
Beşinci bölümde Yahya Kemal, Süleymaniye'nin etrafını anlatır. Artık
sabah olmakta, güneşin kızıllığı farkedilmektedir. Şâirin karşı dağlardaki
«tutuşmuş gibi gül bahçeleri»nden bahsetmesi ve koyu bir kırmızılığın
gökle yeri birbirinden ayırdığını söylemesi, Hâşim'in ifadesini
hatırlatıyor. Bu arada gökten top sesleri gelmektedir. Bunlar, şüphe yokki
bayram sabahını müjdeleyen toplardır. Bu top sesleri gittikçe büyür
ve memleketin her yerinden, hâtıralardan, geçmişten gelmeye başlar.
Şiirin bundan sonraki bölümlerinde top seslerinin akla getirdiği eski seferler
sayılır. Şiir şu mısralarla biter :
Ulu mabette karıştım vatanın birliğine.
Çok şükür Tanrıca, gördüm bu saatlerde yine,
Yaşayanlarla beraber bulunan ervahı,
Doludur gönlüm ışıklarla bu bayram sabahı.
Bu son kısım, bütün şiirin özetidir. Süleymaniye, maziyi ve hâl'i, bir
bayram günü birleştirmiş, dolayısıyla Yahya Kemal'e vatanin birliğini
hissettirmiştir. Şâirin bu duygudan ötürü büyük bir saadet içinde olduğu,
mısralardan anlaşılmaktadır.
Yahya Kemal bu şiirde din ve tarih temlerinin yanında coğrafyayı
da ihmal etmez. Onun vatan anlayışı içinde coğrafya mühim bir yer tutar.
Vatan; milletin üzerinde yaşadığı, mesut olduğu, canını verdiği topraktır;
Mohaçtır, Kosovadır, Niğboludur, İstanbul'dur, askerlerin şehit
olduğu her yerdir. O, birçok şiirinde bu müşahhas vatan topraklarım
isim isim sayar. Kaybettiklerimiz için teselli kabul etmez bir elem duyar.
Elimizde olan verleri «îstanbul»da sembolleştirir. Bu şehri seyretmeye,
burada gezmeye ve yaşamaya doyamaz. Bu yüzden İstanbul, onun şiirlerinde
müstakil bir tem haline gelmiştir. Süleymaniye'de Bayram Sabahı
şiirinde de bu yerler sayılır. Ayrıca Yahya Kemal'in diğer bir çok şiirinde
olduğu gibi burada da hareketli bir tablo vardır. O f şiirlerini, teferruat
üzerine derinleşen bir tasvirden çok, böyle sinema şeridi gibi gözlerimizin
önünden geçen bir tablo üzerine kurar. Bu tabloların en güzel örnekleri
Ses, Sicilya Kızları, Açık Deniz ve Mehlika Sultan şiirlerinde görülür.
Yahya Kemal'in maziden en çok hatırladığı ve hasretini çektiği şeylerin
Osmanlı akıncıları ile istanbul'un fetih günleri olduğunu söylemiştik.
Akıncı şiirinde tasvir ettiği akınların hâtırası, şâirin «çocuklar gibi
şen» olmasını sağlar :
YAHYA KEMÂL 39