İller Bankası'nın Yeniden Yapılandırılması - YAYED
İller Bankası'nın Yeniden Yapılandırılması - YAYED
İller Bankası'nın Yeniden Yapılandırılması - YAYED
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Kentsel Geliflme Alanlar›nda ‹çmesuyu, Kanalizasyon ve At›k Tesisleri ‹çin Yat›r›m ‹htiyac›n›n Belirlenmesi<br />
yıl için ise yaklaşık 43.832.043 kişilik ilave tesis ihtiyacı<br />
olacağı bunun ülkemizde kentsel nüfus artışının<br />
özellikle 100.000’den fazla nüfusu olan kentlerde<br />
daha fazla hissedileceği kabul edilirse bu kentler<br />
için ortalama kanalizasyon şebeke ihtiyacı 2 m/kişi<br />
olduğundan 2025 yılına kadar hizmet görecek ilave<br />
tesis miktarı yaklaşık 87.664.086 m ve gerekli finansman<br />
ihtiyacı ise 11,4 milyar $ olacaktır. Bu durumda<br />
2025 yılına kadar kanalizasyon şebekesi için<br />
Türkiye genelinde ilk yatırım ihtiyacı yaklaşık<br />
14.250 milyar $ kadardır.<br />
Atıksu arıtma tesisleri için DPT tarafından hazırlanan<br />
rapora göre hesaplanan yaklaşık ilk yatırım maliyetinin<br />
2025 yılına kadar 22 milyar $ olacağı önerilmiştir.<br />
İller Bankası tarafından projelendirilen atıksu arıtma<br />
tesisi birim maliyetleri 40-50 $/kişi civarındadır.<br />
Bu kabul ile atıksu arıtma tesisi için ilk yatırım ihtiyacı<br />
belirlenmeye çalışılırsa DİE verilerine göre mevcut<br />
atıksu arıtma tesisleri kapasitesi yaklaşık 27 milyon<br />
nüfusa hizmet verecek düzeydedir. Önümüzdeki<br />
ilk 10 yılda belediye nüfusunun yaklaşık 90 milyon<br />
olacağı tahmin edilmektedir.Bu nedenle ilk on yıl için<br />
63 milyon nüfusa hizmet verecek atıksu arıtma tesisi<br />
yapımına ihtiyaç olacağı düşünülürse yaklaşık ilk yatırım<br />
maliyeti 2.5 milyar $ civarında olacaktır.<br />
Bundan sonraki on yıllık dönem için ise ilave 43<br />
milyon nüfusa hizmet edecek atıksu arıtma tesisi yatırımına<br />
gereksinim olacaktır. Bunun maliyeti ise<br />
2.15 milyar $ civarındadır. Atıksu arıtma tesisi yapımı<br />
için 2025 yılına kadar ihtiyaç duyulan yatırım finansmanı<br />
yaklaşık 4.65 milyar $ tutarındadır.<br />
DPT tarafından önerilen yatırım miktarı ile bu çalışmada<br />
ortaya çıkarılan atıksu arıtma tesisi yatırım<br />
ihtiyacı tutarı arasında oldukça büyük fark bulunmaktadır.<br />
Bu farklılığın kaynağı DPT tarafından<br />
yaptırılan çalışmada ele alınan teknik ve mali kriterler<br />
bilinmediğinden anlaşılamamıştır.<br />
Burada yapılan hesaplamada yatırım ihtiyacına işletme<br />
bakım yatırımları ile bu yatırımlarım maliyeti<br />
e k l e n m e m i ş t i r. Mevcut kanalizasyon şebekelerinin<br />
tam verimli işlediği ve herhangi bir bakım gerektirmediğini<br />
düşünmek doğru bir yaklaşım olmayacaktır.<br />
Mevcut ve gelecekte yapılacak kanalizasyon şebeke<br />
tesislerinin işletme ve bakım giderleri ayrıca hesaplanması<br />
gereken bir tutardır. Bu konuda önceden yapılmış<br />
çalışmalar incelenirse yaklaşık atıksu arıtma maliyetinin<br />
0,12 $/m3 olacağı kabülü ile kişi başına atıksu arıtma<br />
tesisi işletme maliyeti 0,03 $ olarak kabül edilirse<br />
yaklaşık işletme maliyeti 2025 yılına kadar yapılacak<br />
ilave tesisler için ilk on yılda yıllık 600 milyon $ ikinci<br />
on yılda ise yıllık 1.15 milyar $ atıksu arıtma tesisi<br />
işletme finansmanına gereksinim olacaktır. Her iki rakamda<br />
ilk on ve son on yılın sonunda ulaşılacak maksimum<br />
kapasite için gerekli işletme finansmanı olup<br />
daha önceki yıllarda gereken atıksu arıtma tesisi işletme<br />
giderleri bu rakamların altında olacaktır.<br />
Kanalizasyon şebekesi işletme giderleri için ise ilk<br />
yatırımdan itibaren boruların amortisman giderleri<br />
20 yıllık boru ekonomik ömrü kabülü ile hesaplanacak<br />
olursa yıllık ilk on yıl için yaklaşık 600 milyon<br />
$ son on yıl için ise yıllık 1.2 milyar $ işletme gideri<br />
gerekecektir.Bu giderlere işgücü, diğer malzeme,<br />
işletme giderleri de ilave edilirse ilk on yılda yıllık<br />
şebeke ve atıksu arıtma tesisi işletme gideri olarak<br />
1.5 milyar $ ikinci on yılda ise yıllık 2.7 milyar $ işletme<br />
finansmanı gerekecektir.<br />
Katı Atık Tesisleri Yatırım ve Depolama İhtiyacı<br />
Bugün ülkemizde katı atık toplama hizmeti verilen<br />
belediye sayısı 2977 olup 2002 yılı sonu DİE verilerine<br />
göre toplanan toplam yıllık 25.373.000 ton katı<br />
atığın yaklaşık 7.047.000 tonu düzenli depolanmakta,<br />
383.000 tonu kompostlanmaktadır. Geri kalan katı<br />
atıklar belediye çöplüğüne dökülmekte, açıkta yakılmakta,<br />
dereye dökülmekte yada gömülmektedir.<br />
Gayri fenni yöntemler ile tasfiye edilmeye çalışılan<br />
katı atık miktarı yıllık 17.943.000 tondur.<br />
Gayri fenni tasfiye edilen katı atık ile hiç katı atık<br />
toplama hizmeti verilemeyen belediyelerden gelecek<br />
katı atıkların sağlıklı ve teknik yöntemlerle bertaraf<br />
edilmesi için gerekli yatırım miktarını aşağıdaki gibi<br />
hesaplayabiliriz.<br />
Katı atık toplama hizmeti verilemeyen belediye<br />
nüfusu toplam belediye nüfusunun %3.10’u kadardır.<br />
İlk on yılda belediye nüfusunun 90 milyona ulaşacağı<br />
2025 yılında ise yaklaşık 133 milyon olacağı<br />
kabülü ile bügün düzenli depolama tesisi ile katı atık<br />
tasfiye işlemi uygulanan tesis kapasitesinin eşdeğer<br />
nüfusunun yaklaşık 15.5 milyon olduğu düşünülürse<br />
gelecek on yıl için 74.5 milyon, sonraki on yıl için-<br />
35
Change language