<strong>YAYED</strong> - memleket mevzuat - A¤ustos 2006/II-14 Arjantin’in federatif yap›s› ve gerçeklefltirilen mali federalizm politikalar› kriz zaman›nda bütünlefltirici mali politikalar güdülmesine ve homojen bir mali disiplinin tesisine engel oluflturmufltur. stokunun gayri safi milli hasılaya oranı %4 iken, borçlanma imkanlarının artırılması ile 5 yılda bu oran %6.5’e yükselmişt i r. Arjantin krize girdiği sırada yerel yönetimlerin borçlanma yoluyla sağladığı kaynakları, kendi gelirlerinin %10’unu aşm ı ş t ı r. Yerel borç 1991 yılında 5 milyon dolar iken, 1996’nın ortasında 17 milyar dolara fırlamış, 2002 sonunda ise bu rakam 29.4 milyar dolara ulaşmıştır; bunun sonucunda mali açık ise 6.5 milyar dolara ç ı k m ı ş t ı r. Özelleştirme uygulamaları, yabancı sermaye akışı, dış ticaret dengesi ve borç yönetimi sürerken bütçe harcamaları ve eyaletlerin borçlanmaları disiplin altına alınamamıştır. 1997-2000 yılları arasında merkezi devlet büyük harcamalar yaparken eyaletler de büyük harcamalar yapmışlardır. Bu harcamalar önce dış kaynaklardan, sonra da yüksek faizlerle Arjantin bankalarından temin edilmiştir. Sonuç olarak özelleştirme uygulamaları ile memur ve işçilerin işten çıkarılması ve borçların devlet tarafından ödenmesi, kamunun piyasaya olan borçlarının kabul edilmesi Arjantin ekonomisine 100 milyar dolara mal olmuştur. Arjantin'e gelen yabancı sermaye ve özelleştirilen kamu kuruluşları beklenen zaman ve kapasitede yatırıma ve üretime geçememiş, arzu edilen büyüme gerçekleşememiş, De la Rua hükümetinin beklediği vergi gelirlerini elde edememesine neden olmuştur. De la Rua hükümeti topladığı vergilerden ayda 1.3 milyar dolarını eyaletlere tahsis zorunda olduğu halde bu paraları veremeyince eyalet harcamalarının kontrol ve disiplini kaybolmuştur. Bu durumda, kamu harcamalarının %47 kadarını yapan ancak gelirlerin de % 24’ünü toplayan belediye, eyalet gibi kademeler, kendi iç ve dış borçlanma imkanlarını kullanarak borçlanmak durumunda kalmışlardır. Hatta, eyaletler devlet memurlarının maaşlarını ödeyebilmek ve çeşitli harcamaların yapılabilmesi için karşılıksız bonolar basmışlardır. Patacon, Lecop ve Lecor adlı karşılıksız bonolardan Patacon, Buenos Aires şehri ve eyaletinde ülkenin para birimi olan Peso gibi tedavülde bulunmakta ve piyasada geçmektedir. Lecop bütün ülkede, Lecor ise sadece Cordoba eyaletinde vergi ödemelerinde kabul edilmektedir. Arjantin’in federatif yapısı ve gerçekleştirilen mali federalizm politikaları kriz zamanında bütünleştirici mali politikalar güdülmesine ve homojen bir mali disiplinin tesisine engel oluşturmuştur. Bu anlamda Arjantin’in kötü deneyimi göstermektedir ki; yerel yönetim borçlanması bundan sonraki dönemde dikkatle izlenmesi gereken bir değişken olarak görülmelidir. Kaynakça Burton G. (), Local Government in Argentina: Despite the Country’s Large Urban Population Argentina’s Cities Are Given Few Real Powers, http://www.citymayors.com/government/argentina_government.html Çınar T., Güler B. A. (2004), Yerel Maliye Sistemi, Ankara: TODAİE. Çiloğlu B. (2002), Arjantin Ekonomik Krizi: "Bir Arjantinli Kadar Zengin" Deyiminden Ekonomisi Çöken Arjantin’e, Stratejik Analiz, cilt 2, say 22, Şubat 2002. Derici Ö. (2001), Arjantin’de Bankacılık Reformu, http://www.econturk.org/ekonomistler/agustos2001.pdf Ersoy M. (1995), Reorganization of Local Government Finance: A Comparative Study on Local Government Finance, Volume 1, METU Graduate Program in Urban Policy Planning and Local Governments Studio Studies, Sipring 1995, Ankara: ODTÜ. Ersoy M. (1996), Dünyada Yerel Yönetim Bankacılığı, İller Bankası’nın <strong>Yeniden</strong> Yapılandırılması Konulu Stüdyo Çalışmaları, Ankara: ODTÜ. Freire M., Huertas, M., Darche B. (1998), Sub-national Access to The Capital Markets: The Latin American EXperience, http://www1.worldbank.org/wbiep/decentralization/Courses/Atlanta%207.23.01/freire1998.PDF Öniş Z. (2004), Argentina, the IMF, and the Limits of Neo-Liberal Globalization: A Comparative Perspective, The Review of International Affairs, vol.3, no.3, Sipring 2004, s. 375-392. Somel C., (2004), Kamçı Arjantinli Emekçilerde, http://www.bağımsızsosyalbilimciler.org Tanla B. (2002), CHP Arjantin Raporu, http://www.belgenet.com/rapor/arjantin.html Yılmaz H. (2004), Mali Desentralization : Mevcut Yapının Belirleyiciliğinde Bir Değerlendirme, http://www.tesev.org.tr/etkinlik/Hakan_Y_sunum1.ppt Zabala R. T. (2004), ‘Country Case Studies: Argentina’, Subnational Capital Markets in Developing Countries içinde, (ed) Freire M. ve Petersen J., New York: Oxford University Press. 46
DEĞİŞEN MEVZUAT... YASALAR, BAKANLAR KURULU KARARLARI, TÜZÜKLER, YÖNETMELİKLER, TEBLİĞLER, GENELGELER 01.07.2006-31.07.2006 İsmail BİNGÖL İçişleri Bakanlığı Başkontrolörü 47
Change language