GTÜ FBE Lisansüstü Programlar ve Tez Özetleri

Kimya ABD Doktora Programı
Chemistry Ph.D. Program
Tez Başlığı
Thesis Title
FLORENİLİDEN KÖPRÜLÜ SİKLOFOSFAZEN BİLEŞİKLERİ VE FOTOFİZİKSEL
ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ
Öğrenci Adı / Student’s Name Elif ŞENKUYTU
FLUORENYLIDENE BRIDGED CYCLOPHOSPHAZENE COMPOUNDS AND
INVESTIGATION OF PHOTOPHYSICAL PROPERTIES
Tez Danışmanı / Thesis Supervisor
Doç. Dr. Gönül YENİLMEZ ÇİFTÇİ
Eş-Danışman / Co-Advisor
ÖZET
Siklofosfazenler, (NPXY)n, inorganik hetero halka sistemlerinin önemli bir sınıfını
oluşturmaktadır. Siklofosfazenlerin nükleofilik sübstitüsyon reaksiyonları akademik
ve bilimsel önemleri nedeniyle araştırıcıların ilgisini çekmiş, son yıllarda bu
reaksiyonlarla ilgili çok sayıda araştırma yapılmış ve yapılmaya devam etmektedir.
Özellikle tek ve çift köprülü siklofosfazen türevleri yaygın olarak çalışılmaktadır.
Siklofosfazenlerdeki fosfor atomuna bağlı klorların, çeşitli nükleofiller ile yer
değiştirme reaksiyonları sonucu farklı özellikler gösteren siklofosfazen türevleri
sentezlenebilmektedir. Siklofosfazenlerin aromatik reaktifler ile etkileşimi sonucu
oluşan tamamen sübstitüe ürünlerin floresans özellik göstermeleri
siklofosfazenlerin aromatik reaktifler ile olan etkileşiminin önemini artırmıştır.
Sentezlenen bileşiklerin floresans özelliklerinin incelenmesi, bu bileşiklerin metal
tayinlerinde floresans kemosensör olarak kullanılabilirlikleri açısından önemlidir.
Floresans yöntemi, sensör uygulamalarında son yıllarda oldukça kullanılan bir
yöntemdir. Bu çalışmada, floreniliden köprülü siklofosfazen bileşiklerinin sentezleri
gerçekleştirildi. Sentezlenen ve izole edilen tüm ürünler (1-40) uygun yöntemlerle
saflaştırıldıktan sonra yapıları kütle (MALDI-TOF ve ESI-MS), 31P, 1H NMR
spektroskopisi ve tek kristal X-ışını kırınımı tekniği (2, 5, 6, 15) ile yapıları
aydınlatıldı. Sentezleri gerçekleştirilen floreniliden köprülü siklofosfazen
bileşiklerinin fotofiziksel özelliklerini araştırmak için UV-Vis ve fluoresans
spektrofotometresi cihazları kullanıldı. Sentezlenen bileşiklerin absorpsiyon
(soğurma) ve floresans spektrumları tetrahidrofuran içinde incelenmiştir. Bu
ABSTRACT
Cyclophosphazenes, (NPXY)n, are an important class of inorganic hetero-ring
systems. Cyclophosphazenes are attracted the attention of researchers because of
their nucleophilic substitution reactions and the importance of academic and
scientific. In recent years numerous studies related to these reaction were done and
continues to be done. Especially, single-and double-bridged cyclophosphazene
derivatives are widely studied. Cyclophosphazene derivatives show various features
as a result of substitution reactions of the P-Cl bonds on the cyclophosphazenes
with different nucleophilic reagents. Cyclophosphazenes which completely
substituted with aromatic products show fluorescence properties. The examination
of the fluorescence properties of the synthesized compounds are important bacause
these compounds are used as chemosensor fluorescence for the determination of
the metal. Fluorescence method for sensor applications is a method used greatly in
recent years. In this study, the synthesis of fluorenylidene-bridged
cyclophosphazene compounds was carried out. Synthesized and isolated products
(1-40) were purified by suitable methods. The structures of synthesized all
compounds were identified by 1H, 31P NMR and mass (MALDI-TOF and ESI-MS),
spectroscopy techniques and single crystal X-ray measurements (2, 5, 6, 15) for
obtained suitable crystals. The UV-Vis and fluorescence spectroscopies were used to
investigate the photophysical and fluorescence properties of these fluorenylidenebridged
cyclophosphazene compounds. Absorption and fluorescence spectra of the
synthesized compounds in tetrahydrofuran were examined at the different
137