05 - çevresel etki değerlendirme planlama genel müdürlüğü

fazla bulunur. Toprağın şişip büzülmesi bu minerallerden ileri gelir. Şişme ve büzülme sonucu bu
toprakların yüzeyinde gevşek granüler yapı, kabarıklık ve çöküntüler meydana gelir. Bu
toprakların yüzeyinde bir kaç cm genişliğinde ve 80 cm hatta daha derine uzanan çatlaklar görülür.
Bu çatlaklar çapı 1-4 metre olan çok genler meydana getirir. Bu topraklarda A1 katmanı kalındır.
Bu katman içinde yıllardır süren bir dönme hareketi olur. Böylece alttaki toprak yüzeye çıkar,
yüzeydeki toprak alta iner. Dolayısıyla bu topraklara döner toprak anlamına gelen vertisol denir.
A1 katmanı altında C katmanı bulunur. Bu topraklar esas olarak yağışı 300 mm’nin altında olan
yerlerde görülür. Bazıları az eğimli yerlerde gelişirken çoğu vertisoller çöküntüler oluşur.
Vertisollerin işlenme periyotları çok düşüktür. Çatlamalar sırasında ince kökler kırılır ve ürün
zarar görür. Sulama yapılabilse bile yetiştirilen ürünlerin sayısı sınırlıdır. Eğimli arazilerde her
zaman erozyon tehlikesi mevcuttur. Çukurluklarda yağışlı mevsimlerde çoğu vertisoller su altında
kalır. Arazi drenajı hemen hemen imkansızdır. Vertisoller ana maddesi 3. zamana ait kireçtaşı,
marn ve kireçli göl depozitleridir. Üzerlerindeki doğal bitki örtüsü çoğunlukla kısa otlar ve az
olarak ta karışık orman fundalıktır. Yetiştirilen ürünler daha çok buğday ve ayçiçeğidir. Bu toprak
üzerinde az miktarda bağ ve bahçede bulunmaktadır. Vertisoller Edirne’de Merkez, Havsa,
Uzunköprü ve İpsala İlçelerinde yaygındır. Toplam miktarları 10.131 hektardır. Bunun 376 hektarı
I. sınıf, 71.704 hektarı II. sınıf, 31.051 hektarı III. Sınıf arazilerden oluşmaktadır. % 93.8’i işlemeli
tarıma uygun I.,II.,III., sınıf arazilerden oluşmaktadır. % 3.7’si mera, % 0.2’si orman, % 0.8’i
fundalık ve % 1.4’ü yerleşim yeri arazilerinden ibarettir.
Çıplak Kaya ve Molozlar: Üzerinde toprak örtüsü bulunmayan, parçalanmış veya
kısmen parçalanmış sert kaya ve taşlarla kaplı sahalardır. Genellikle bitki örtüsünden
yoksundurlar. Bazen arasında toprak bulunan kaya çatlaklarında veya topraklı küçük ceplerde
yetişen çok seyrek orman ağaçları çalı ve otlar bulunabilir. Edirne’de bu tür arazilerin toplamı 29
hektardır.
Irmak Taşkın Yatakları: Akarsuların normal yatak dışında feyezan halinde iken
yayıldıkları alanlardır. Genellikle kumlu, çakıllı ve molozlu malzeme ile kaplıdırlar. suları ile sık
sık yıkanmaya maruz kaldıklarından toprak materyali ihtiva etmezler. Bu nedenle arazi tipi olarak
nitelendirilirler. Tarıma elverişli olmadıkları gibi üzerlerinde doğal bitki örtüsü de yoktur. Bu tür
arazilerin Edirne’deki miktarı 1081 hektardır.
Kıyı Kumulları: Akarsular tarafından kıyılarda biriktirilen kum yığınlarından
oluşmaktadır. Tarımsal kullanıma uygun değildir. Bitki örtüleri yoktur. Edirne’de bu tür arazilerin
toplamı 423 hektardır.
Tablo B.7.: Edirne İli Toprak Grupları Dağılımı
Büyük Toprak
Grupları
I (%) II (%) III (%) IV (%) V (%) VI (%) VII (%) VIII (%) TOPLAM
Alüvyal Topraklar 58.98 15.70 13.633 6.237 0.18 5.27 --- --- 100
Hidromorfik Al. --- --- --- --- 4.63 --- 95.367 --- 100
Topraklar
Kahverengi Orman --- 11.52 31.505 43.854 --- 5.94 7.17 --- 100
Topr.
Kireçsiz Kah. Orman 2.537 26.180 35.792 9.91 --- 14.128 11.453 --- 100
Topr.
Kireçsiz Kah. Toprak 6.097 42.660 38.28 8.27 --- 2.47 2.34 --- 100
Rendzinalar --- 100 --- --- --- --- --- --- 100
Vertisoller 0.364 69.52 30.116 --- --- --- --- --- 100
Kıyı Kumulları --- --- --- --- --- --- --- 100 100
Irmak Taşkın --- --- --- --- --- --- --- 100 100
Yatakları
Çıplak Kaya
Molozları
--- --- --- --- --- --- --- 100 100
TOPLAM 67.978 165.58 249.336 68.271 4.81 27.808 116.33 300 1000
Kaynak: Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü 1999
38